sonin.mn
Монгол Улсын үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлалын 3.2.2.5.-д “Гадаад худалдааны дамжин өнгөрөх тээврийн нөхцөлөөс хэт хараат байдлыг бууруулж, далайд гарцгүй орны хувьд тээврийн салбарт хөрш орнуудтай хоёр болон гурван талын урт хугацааны, харилцан ашигтай хэлэлцээр байгуулна. Эскпортын бүтээгдэхүүнийг дэлхийн зах зээлд гаргах далайн боомтуудтай болох, боомт хүртэл тээвэрлэлтийг оновчтой зохион байгуулах, Монгол Улсын нутгаар дамжин өнгөрөх тээврийн эргэлтийг нэмэгдүүлэх нөхцөлийг бүрдүүлнэ.” хэмээсэн  байдаг.
 
Иймээс Монгол улс газрын түгжигдмэл орны хувьд дээрх зорилтыг хэрэгжүүлэх яриа хэлэлцээг хөрш орнуудтайгаа 2009 оноос эхлүүлэн идэвхитэй хийж ирсэн бөгөөд БНХАУ-ын Засгийн газартай 2014 онд “Төмөр замын дамжин өнгөрөх тээврийн хамтын ажиллагааны тухай” хэлэлцээрийг байгуулж, шинээр төмөр замын 4 боомт нээх, эдгээр хилийн боомтоор дамжуулан гуравдагч оронд Монгол Улсын экспортын бүтээгдэхүүнээ төмөр замаар дамжуулан экспортлох квот, тээврийн хөнгөлөлттэй тариф зэрэг нөхцлүүдийг тохирсон.
 
Мөн Оросын Холбооны Улстай 9 жил яриа хэлэлцээ хийсний үр дүнд Төмөр замаар дамжин өнгөрөх ачаа тээвэрлэх нөхцлийн тухай Монгол Улсын Засгийн газар, Оросын Холбооны Улсын Засгийн газар хоорондын хэлэлцээр 2018 оны 09 дүгээр сарын 07-ны өдөр хүчин төгөлдөр болсон юм.
Ингэснээр Монгол Улс ОХУ-аас дамжин өнгөрөх нүүрсний тээвэрт Нэгдсэн нэвтрэх тарифаас 66.4%, чингэлэг тээвэрт 52%-ийн хөнгөлөлт авахаар болсон билээ.
Харин Монгол Улсын Их Хурлын гишүүн, Засгийн Газрын гишүүн, Зам, тээврийн хөгжлийн сайд Б.Энх-Амгалан, БНХАУ-ын Бээжин хотноо зохион байгуулагдсан “Бүс ба зам” Олон улсын хамтын ажиллагааны дээд хэмжээний форумд оролцох үеэр БНХАУ-ын Тээврийн сайд Ли Шяопэнтэй хэлэлцээр хийсэн байна. Сайд нарын уулзалт найрсаг, дотно уур амьсгалд болж, хоёр орны зам, тээврийн салбарт тулгамдсан хэд хэдэн асуудлыг шийджээ.
 
Тухайлбал БНХАУ-ын талаас, Монгол Улсын бараа Замын-Үүд-Эрээн боомтоор дамжин улмаар Хятадын нутаг дэвсгэрээр далайн боомт хүртэл төмөр замаар тээвэрлэхэд 50 хувийн хөнгөлөлт олгохоор болсноо албан бичгээр мэдэгдсэн байна.
 
Ийнхүү  Монгол дахь нео либералистуудын хараах дуртай Орос, Хятад хоёр Монголд тээврийн тарифаа 50-66.4 хувь хөнгөлөөд өгчихлөө.
 
Ерөөс сүүлийн үед манай улс төрийн орчинд Монгол улсыг  Орос, Хятад гэсэн хөрш орнуудтай нь муудалцуулах зорилготой үг яриа зохион байгуулалттайгаар илтэд гарах болсон бөгөөд бүр Монгол төрийн тэргүүн байсан хүн хүртэл "Монголыг ломбарданд тавих гэж байна."Бидний гарыг бариад, бугуйг барьж, тэврэнэ...Хаалга олохооргүй төөрүүлнэ..."  гэх мэтээр улс төржих болсон нь тун хачирхалтай.
 
Орос, Хятадын улс төрийн бодлогод алдаа, оноо байгаа нь ойлгомжтой. Түүнд нь шүүмжлэлтэй хандах эрх ч аль ч улсын хэн бүхэнд бий.
Гагцхүү Монгол улсыг хөрш орнуудтай нь илт муудалцуулах, биднийг эзлэх гэж байна хэмээн айлгах замаар улс төр хийх нь дэндүү явуургүй бөгөөд хорон үйлдэл юм.
Гуравдагч хөршийн бодлого ч зөв боловч манай нео либералистуудын ухуулж буйчилан "Орос, Хятадууд биднийг эзлэх гээд байна. Харин гуравдагч хөрш л аварна" гэх нь дэндүү өрөөсгөл.
 
Монгол Улсын Гадаад бодлогын үзэл баримтллын 2.14.1 ба,  2.14.2-д ".ОХУ, БНХАУ-тай найрсаг харилцаатай байх нь Монгол Улсын гадаад харилцааны бодлогын эн тэргүүний зорилт мөн бөгөөд тэдгээр улстай бүхэлдээ тэнцвэртэй харилцаж, сайн хөршийн ёсоор өргөн хүрээтэй хамтын ажиллагаа хөгжүүлнэ. Чингэхдээ энэ хоёр улстай харилцаж ирсэн түүхэн уламжлал, эдийн засгийн хамтын ажиллагааны өвөрмөц онцлогийг харгалзах;
АНУ, Япон, Европын холбоо, Энэтхэг, БНСУ, Турк зэрэг өрнө, дорнын улс, холбоотой “гуравдагч хөрш”-ийн бодлогын хүрээнд түншлэлийн харилцаа, хамтын ажиллагааг өргөжүүлэн хөгжүүлэх;" хэмээн заасан байдаг билээ.
 
П.Энхмандах