sonin.mn
Сэтгэгдэл (53)

Би Лондонд амьдардаг зураач хүн. Украины эсрэг өдүүлсэн Оросын түрэмгийллийг анхнаас нь эсэргүүцсэн жирийн монгол, ардчилсан үзэлтэй уран бүтээлч. Миний бичсэн бол ердөө л цөлх хар ухааны ажиглалт, зураглал. Хүлээн авах эсэх нь Таны дур. Хараал зүхэл, доромжлол, заналхийлэл, ална шулна гэснийг Таны үг хэлэх эрх чөлөө, Таны уур уцаараа гадагшлуулах суваг (эм тариатай адил) гэж би үздэг тул Та санаа зоволтгүйгээр хараалаа урсгаарай, надад хотойх юм алга. Одоо үндсэн сэдвээ үргэлжлүүлье. 


Энэ лут зураг сайтад явж байхад нь олж аваад тайлбар хийх гэж хэд хоног ургуулан бодоод дор биччихлээ. “Орос ах нар” гэдэгчүүдэд л хандаж бичиж байна. 


Би л лав хувьдаа Орос, Хятад хоёрыг үзэн яддаггүй. Гэхдээ тэд ямагт манай орныг бүслэн хаах “Төрийн хар хайрцагны бодлого”-оо нууцаар тохирсон гэж харддаг. Үүнд нь зэвүү хүрээд байдаг. Яагаад бид гурав дахь оронтой боломжоороо харьцаж болохгүй гэж? 


Угаасаа тийм боломж байхгүй шахуу шүү дээ. Энэ хоёр л хаадаг. Оросууд эрчим хүч, бензин шатахуун гэдэг айхтар эдээр монголчууд биднийг тас баздаг. ХХ зуунд эргээд очсон мэт болдог тэр төмөр замаа хараарай. Татвараар яаж дээрэлхдэг билээ? Удоканы нүүрсээ Хятадад шахах гэж манай “Таван Толгой”-г гацаасан. Монголчууд бид 15 тэрбум доллар (15 000 000 000 US$) -оор хохироод л үлдсэн. Францтай “Uranium” хамтарч ашиглах гэхээр нөгөө “Мояа”-нуудаараа дайруулж гацаахыг оролдож байна. Гэсэн мөртөө “Мардай”-г Оросууд ашиглах боллоо гэнгүүт нөгөө “эх орончид” нь амаа хамхиж байгаа нь үнэн биз дээ? Эд нарыг хянаж харж байдаг л байх даа.Аргаа ядахдаа л ингэж бичиж сууна. Оросууд бүр улаан цайм, яг буриад, тува, халимаг нартайгаа харьцаж байгаа юм шиг бидэнд дээрэнгүй ханддаг, бүдүүлэг нь дэндсэн. Худлаа биш. 


Элчин сайд нь байсан тэр Азизов гэгч юу гэж байсныг мартсан уу? Оросууд манайхныг дотор нь хагалан бутаргах үйл ажиллагаа байнга явуулж бүр өөрийн “Мояа” бүлэглэлийг турхирч байгаа шүү дээ. Оросын РЦНК (Российский Научно-Культурный Центр) үүнийг санхүүжүүлж байдаг тагнуулын ил байгууллага нь юм биш үү? 


Саяхан оросын ийм нэг байгууллагыг Азербайжан улс яг дээрхи үндэслэлээр хааж байгааг дэлхий харсан. Өмнө нь Молдав, Польш зэрэг орнуудад хаасан. Орост дургүй монголчуудыг оросууд өөрсдөө “төрүүлдэг”. Бидэнд байгаа жаахан боломжийг ядаж битгий хаа л даа. Оросын Шүүх Яамны сайд Краснов гэгч уржнанхан биз дээ, энэ монголчууд гадаад гурав дахь орнудаар чөлөөтөй зорчиж даварч байна. Хоёулаа хавсарч байгаад даръя гээд Бээжинд доншуучилж хэлсэн нь илэрч байсан шүү дээ. Энэ тухай Бат-Үүл бичиж байсан санагдана. Биднийг НҮБ-ын 200 шахам улс бүгд “Тусгаар тогтносон улс мөнөөсөө мөн” гэж хүлээн зөвшөөрсөн шүү, оросууд аа! Биднийг хүндэтгэж харьцвал бид мөн тэгж л харьцана. Ийм л байна.


Оростой сайн харилцаатай байя гэж хичнээн зүтгэсэн ч Оросын ирээдүй баргар харагдаж байна. Украиныг боолоо болгох гэж дайн өдөөгөөд түүндээ бүдрээд уначихсан, эргэн тойрны хуучин зөвлөлтийн БНУ-ууд нь бүгд араар нь тавьдаг. Төв Азид “5+1” гэсэн гурваас дөрвөн ч форматаар Америк, Европ, Хятад, Турк нь Оросын оройн зайг эзлэх гэж хамаг хүчээ хаяж байна. 



Хүчирхэг Европыг хий л хараан зүхээд занаад байхаас биш Оросоос ядаж нөгөө геополитик нь үнэртэхээ ч больж байна. Ийм сулхан Орос муу муудаа дээрэлхүү гэдэг шиг ганц миний Монголыг л дарамтлаж чадах юм. 


Оросын тэнэглэлд жолоо цулбуур гэж алга. “Кремлийн, Путины Геббельс” хочтой В.Соловьев ингэж ярьсныг британийн сайтад элэглэн бичжээ:– Европчуудаас авах юм юу ч байхгүй. Байгалийн баялаг алга, урлагийн бүтээл гэж алга, хотуудынх нь дэд бүтэц оросынхтой харьцуулшгүй нурж унасан. Гэтэл одоо Москваг хар, дэлхийн хамгийн сайхан хот! Гэтэл Итали? Итали чинь манайх шүү дээ! Тийм учраас би италийн Комо нуурын эрэг дээр вилла худалдан авсан, Калугад биш шүү гэжээ. Үнэхээр хэлэх ч үг алга. “Орос ах нар”-т маань хөл толгой гэж байна уу, хөл нь мөрөн дээрээ гарчихсан, Европыг эзлэн авах тухай ямагтын заналхийлэл!


Оросууд Монгол эх орныг маань хааш нь ч хөдөлгөхгүй өөрийн нэг муж мэтээр захирч, хамаг сэхээтнүүдийг толгой дараалан устгасныхаа хариуд ахын дүр эсгэн шоглосоор ирсэн нь үнэн. Одоо ч шоглоход бэлэн байгаа. Чухам цаг үе нь юу юм гэхээс. Одоо харин өөрсдөө хятадуудад залгиулах замдаа орж байгаа нь бас л үнэн. 


Ирээдүйгээ харах чадваргүй хараал, зүхлээс өөрийг бодож чаддаггүй, өөрсдийгөө “эх орончид” гэж нэрлэдэгүүд бол жинхэнээсээ урвагчид мөн шүү. Үнэнийг хэлсэн хүнд мулгуу хүн үргэлж өс санаж явдаг нь үнэн биз дээ? 


Ингээд бод доо, эрхэм уншигч Та.


     Тодын Отгонбаяр (Лондон зураач)