Монголын соёл урлагийн салбарын нэгэн хэсэг болсон "Ард" кино театр нь 1990-ээд оноос хойш улс орон даяар өрнөсөн өмч хувьчлалын үйл явцын хүрээнд хувьчлагдсан обьектуудын нэг. Түүхэн дурсгалын шинжтэй, олон арван Монголчуудын соёлын боловсролд хувь нэмрээ оруулсан энэхүү театрын хувь заяа өнөөдөр олон нийтийн анхаарлын төвд байна.
Менежментийн хувьчлал ба Д.Сосорбарам
Монгол Улсын гавьяат жүжигчин Д.Сосорбарам тухайн үед соёл урлагийн байгууллагуудыг "менежментийн хувьчлал"-аар авах боломжтой нөхцөлөөр "Ард" кино театрыг эзэмшигч болсон. Энэ нь тухайн байгууллагын удирдлага, ажилчид өөрсдийн байгууллагыг хувьчилж авах төрийн бодлого байсан юм. Хууль, журмын дагуу хувьчилсан уу гэвэл тийм. Харин шударга ёсны үүднээс зөв байсан уу гэдэг асуулт өнөөдөр дахин сөхөгдөж байна.
Зориулалтын дагуу ашиглагдсан уу?
Хувьчлалын гол зарчим бол өмчийг шинэ эзэн нь зориулалтын дагуу ашиглаж, хөгжүүлэх ёстой байв. Гэвч "Ард" кино театр кино урлагийн төв биш, харин зах зээлийн дарамтад өртөн удаан хугацаанд ашиглагдаагүй. Сүүлийн жилүүдэд бүр ч илүүтэйгээр кино урлагийн орон зайнаасаа тасарч, тансаг оффис, бизнесийн барилга байгууламж болгох төлөвлөгөө хэрэгжиж эхэлжээ.
"Миний өмч, миний дур" гэх тайлбар
Д.Сосорбарам өөрөө энэ тухайд: “Энэ дээр юу ч хийсэн миний дур. Энэ бол миний хувийн өмч”хэмээн мэдэгдэж байв.
Гэвч ард түмний дурсамж, нийтийн соёлын өв, нийслэлийн архитектурын түүхийг хөндсөн ийм байрлалтай барилга хувь хүний “хувийн өмчийн хүрээнд дур мэдэн ашиглагдах” учиртай юу гэсэн асуулт зайлшгүй гарч ирж байна.
Шударга хувьчлал уу, түүхэн алдаа юу?
"Ард" кино театр бол зүгээр нэг үл хөдлөх хөрөнгө биш, харин олон арван жилийн турш нийслэлчүүдийн урлаг, соёлын амьдралын нэгэн төв байв. Ийм барилга хувьчлалын нэрийн дор хувийн өмч болж, улмаар зориулалтын бусаар ашиглагдаж байгаа нь шударга хувьчлал, нийтийн өмчийн үнэ цэнэ, соёлын өвийг хамгаалах төрийн үүрэг гэсэн гурван том асуудлыг сөхөж байна.
Дүгнэлт
Хуулийн хүрээнд хувьчилсан ч, нийгмийн шударга ёсны шалгуурт нийцэж байна уу гэдэг өнөөдөр эргэлзээтэй. Соёлын өвийг бизнесийн барилга болгож хувиргах нь зөвхөн нэг хүний өмчийн эрхийн асуудал биш, харин нийтийн соёлын орон зайг хэрхэн хадгалах тухай томоохон маргааны эхлэл боллоо.
"Ард" кино театрын хувь заяа бидэнд нэг зүйлийг харуулж байна: Өмч хувьчлал зөвхөн эдийн засгийн тооцоолол биш, нийгмийн соёлын үнэ цэнийг хамгаалах асуудал мөн юм.
С.Сарнай
Мягмар - 11 сарын 11,
2025

Сэтгэгдэл40
yamar ch margan bhgui huwi hun aliwa ul hudluh hurunhig mungur hudalfaj awah yumu eswel urin hurungur bizen baiguldag yum usuhin ulunteii ene urlag soyolin guilgachind yamar hurungu mungu bhaw de … urigu ardchlalin anhdagchdin neg gedeg pizda min ter tsag ved amidarch bsan humus odo ch bj l bna bas hudöa shahad hemje hyazgar gej bdin guilgachin ussun hun guilgachin l bdin nna yagad minhol ulsad urlag soyolin olni tanil humus geher yadu zudugin tuil mergejilin huilgachi. zayatai humus bdin be
Сосорбарам ард кино театрын менежментийг түр хугацаагаар төрийн өмнөөс хийх ажлыг гэрээгээр авсан болохоос биш мөнгө төлөөд, ард кино театрыг дуудлага худалдаагаар худалдаж аваагүй болно. Хугацаа дууссан худалч жүжигчинтэй хуулийн хүрээнд хатуу ял шийтгэл тооцох цаг болсон. Төрийг ард түмэнтэй хамт доромжилдог цаг дууссан. Америкийн ардчилал дууссан, дэлхий бөөрөнхий болохоор бүх улс өөр өөр өгөгдөлтэй (өөр өөр улс төрийн системтэй байх) нь тодорхой болсон.
Согтуу царайт солиорсон сэгсгэр Со - Ард кино театр бол миний хувийн өмч! Яах нь миний дур! Зайлцгаа та нар!
Хүзүүгүй тарвага ЛГБТдорж - Эрдэнэт бол шим шүүс нь дууссан хусран үнээ! Заазлах хэрэгтэй!
Экс чекист алкаш салтаа Баяр - ОТ-г би хар толгойгоороо хариуцна! Хэдэн жилийн дараа Баяр - Буурал толгойтой надаар яах гээд байгаа юм та нар?
Газарын бэтэг тал хүнэнцэр Баабар - Нүүрс үнс болно, түргэн зарж дуусга!
2022 он салга толгойт хулигаан Бат-Үүл - Болдогсон бол Украйнд очиж Оросуудтай байлдмаар байна! Жилийн дараа Бат-Үүл - Хөгшин би яахав, залуучууд та нар Киевт очиж Оросуудтай байлдах хэрэгтэй бла бла бла
Хятадын Монгол данжаад Баярцогт - 20,000 хувьсагчтай дэлхийд байхгүй аймаар хэцүү төсөл, бла бла бла
Сандал чирээд салтаганаж явдаг Зориг гуай ФБ дээрээ зомгол болтолоо дэлбэрч байгаа танкны бичлэг оруулснаа - Оросын энэ танк мөн лут эдээ! гэж зориуд доромжлохыг оролдсон боловч тэр дэлбэрч байгаа танк нь Израйлын Меркава танк байсан учир Зоригт өөрөө нүдний булай онигоо болсон, ха ха ха ха
60 НАСТАЙ ХЯТАД ӨВГӨН 20 ГАРУЙ НАСНЫ ОХИНТОЙ СУУЖ, ХҮҮХЭДТЭЙ БОЛЖ БАЙНА --------------------- 2024 онд 500 гаруй хятад иргэн монгол хүнтэй суусан байна гэх мэдээ хэвлэлд нийтлэгджээ. Гэвч энэ нь зөвхөн гэрлэлтээ албан ёсоор бүртгүүлсэн хятад иргэдийн тоо болов уу. Харин бодит амьдрал дээр байдал огт өөр байна. Монгол хүүхэнтэй хамтран амьдардаг буюу монгол эхнэртэй хятадын тоо аль хэдийн 10 мянга давсан гэх мэдээллийг учир мэдэх хүмүүс өгч байна. Тэр ч бүү хэл, 60 гарсан хятад өвгөн 20 орчим настай охинтой гэрлэж хүүхэдтэй болсон тухай мэдээллийг иргэд өгч байна. 2024 оны бүртгэлээр Монголд илээр БНХАУ-ын 13000 гаруй иргэн амьдарч байна. Мэдээж тэдний ихэнх нь эрчүүд бөгөөд Монголын эдийн засгийн гол салбарууд, ялангуяа алт, ноолуур, барилга, махны салбарыг атгасан хятадууд аж. Монголд ирж буй БНХАУ-ын иргэдийн зорилго нь зөвхөн бизнес хийх биш, бас монгол хүүхэнтэй сууж шинэ нутагт суурьших бөгөөд тэд ихэнхдээ зорилгодоо хүрдэг аж.
Сосорбарамаа наадах барилгаа нураагаад газар доороо ч, дээрээ ч машины төлбөртэй зогсоол барьчих. Тэгвэл хотын төвийн замын түгжрэлд нэн тустай ажил болно ш дээ! Со өөрөө ч боломжийн орлого олно ш дээ!
Сособарам бол монголоос урваж гадаадын тагнуул туршуул хийсэн гэмт хэрэгтэн. Сосорбарам японд очиж монголын талаар олон нууцыг дэлгэсэн гэмт хэрэгтэн мөн. Монголын улстөрд орсон хүн гадаадын тагнуул болох магадлал өндөр. Иймд Сособарамд шалгуулах шаардлага буй.
Тэгвэл Женког юу гэх вэ??
Улс төр хийхэд мөнгө хэрэгтэй. Энэ хүний санхүүжилтийг шалгах хэрэгтэй. Украйн ялна гэж баахан жагсаад байсан ямар санхүүжилт байгааг шалга. Монголын төрийн эсрэг гадаадын санхүүжилтээр жагсаал хийсэн болох нь тодорхой болбол Сосорбарам монголоос урваж тагнуул хийсэн гэмт хэрэгтэн болно.
Хувийн өмч болсныг нотлох бичиг баримтаа харуулчих.
Иймэрхүү эргэлзээтэй хувьчлал хаа сайгүй болсоныг Сосорбарамыг ялгах хэрэггүй харин нийтийн эзэмшлийн талбай хашаалсанаа буулгах хэрэгтэй ардынхаа талбай дээр юу ч хийсэн дураараа бол
ОДОО ЭНЭ ХОТОД ХҮН, МАШИН ЯВАХ, ТАВИХ ГАЗАР Л ХЭРЭГТЭЙ АВТО ЗОГСООЛ ЭСВЭЛ НОГООН ТАЛБАЙ БОЛГОХ ХЭРЭГТЭЙ !ХААНА Ч ЭНЭ ХОТОД БАРИЛГА БАРИХ ЁСГҮЙ !
Яг ингэж ярьж байгаа бол тэр үед хувьчлагдсан, менежментийн гэрээгээр авсан гэх мэт үйлдвэр, аж ахуйн газрууд, урлаг соёл, боловсролын байгуулгууд бүгд өөр өөр зорилгоор явсан. Тэднийг бүгдийг нь шалгах хэрэгтэй. Ямар олон сайхан үйлдвэрт бидний хэрэглэх бүх юмыг үйлдвэрлэдэг хийдэг байлаа даа. Одоо ноос ноолууран бүтээгдхүүний үйлдвэрлэл л үлджээ: ноолуур, хивсээ л дутуу хагас үйлдвэрлэж байх шив дээ.
Яахаараа менежментээр хувьчилж авчхаад барилыг бусдад зардаг юү бэ??? Хувьчлалыг нь хүчингүй болгож улс өмчөө буцааж ав. Төр гэж байгаа л юм бол хуулиа хэрэгжүүл
Ардыг хувьдаа аваад Сосорбарамын хийсэн ганц зүйл бол тэнд зогсдог байсан биёэ үнэлэгчидийг хөөсөн явдал юм ! өөр юу ч хийгээгүй !
Төрийн тэргүүн Элбэгдорж тэргүүтэй бүлэглэлийн гишүүн болсон нь гэмт хэргийн ертөнц тэр аяараа сэрж эхэлсэн, түүн дотроо бүлэглэлд Төрийн бүх аппарат үйлчилж бүх төрлийн үйлчилгээ үзүүлж эхэллээ.
Сосорбарамын авсан гэх Ард кино театрыг менежмент хувьчлал нэрээр газар,дээр байгаа барилга байгууламжууд шууд хувийн өмч гэхэд эргэлзээтэй бусдад шилжүүлэх бизнесийн илүү ашиг олох өндөр байгууламж барих нь жирийн иргэдээс илүү давуу эрх эдэлж байна.Монголын ард түмний өмч хөрөнгө төр эргэж харах хэрэгтэй
deerh ner byhii nehed ard irgediig haraal hyrch emcheesee salj eger bye ni toniloh boltygai!!!ta nariin gabya gej yu baisiim?...hylgaich nar aa!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Ц.Элбэгдорж, Э.Бат-Үүл, Д.Сосорбарам нарын хуйвадагчид ардчиллын нэрээр улсын үнэ цэнэтэй их хөрөнгө дээрэмдсэн дээ.
Төрд буцааж авах нь зөв Элбэгдоржийн бүлэглэл их дээрэмдэлт рийсэн
Одоо наадуулыг чинь алахад хэн ч юу ч хэлэхгүй. Америк дампуурч байгаа учраас юу гэж хамгаалах вэ, монголд нэг үг хэлэх чадалгүй байгаа. Орос, хятад хоёр монголыг зүгээр хараад сууна.
Монголд ардчилал бий болгосон гавьяатай нөхөр, шууд өг. Эх орноосоо хулгай хийгээгүй МАН н дарга нар шиг улсын өмч тоноогүй, Нүүрсний хулгай хийгээгүй
Америк глобалистуудыг дэмжлэгээр монголд ардчилал гэх жүжиг тоглож өгөв. Гэвч глобалистууд нуран унаж, америк дампуурав. Одоо ардчилал гэж худал жүжигийн цаана хулгай болсон гэдэг нь тодорхой тул хулгайч нарыг нь шоронд суулгах үлдлээ. Монголд угаас 2008 онд Элбэгдорж мөнгөөр төрийг хууль бусаар авсан гэдэг нь тодорхой байна.
Ардчилалын гарууд бүгд хууль буссар албан тушаал, танил талаа ашиглан байшин барилгуудыг хувьчилж авсан шүү дээ. Жирийн иргэд авъя гэвэл өгөхгүй шүү дээ. Энэ чинь хууль бус хувьчлал мөн гэж үү
Ер нь зарим хувьчлал маш буруу болсныг энэ баримт харуулж байна.Тухайлбал: Авто засварын завод чиргүүлийн үйлдвэр, гутлын үйлдвэр,Аж үйлдвэрийн комбинат, Улсын циркийн барилга, ұйлдвэр хоршооллын артелууд гэх мэтийн олон тооны объөктын барилга байгууламжуудыг нэрлэж болно.
Цирк, Ард кинотеатр, Хүүхэд залуучуудын театр зэрэг барилгуудыг хувьчлах хэрэггүй байсийм. Үнэхээр харамсалтай. Үр хүүхэд чинь үлдэх хорвоод эдгээр авсан хүмүүс нүглээ дааж чадах уу. Хэл ам хэзээ ч салахгүй биз ээ
Сосорбарам бол Элбэгдоржийн нэг адил буруу аргаар хөлжиж ард түмний эсрэг үйлдэл гаргадаг хүн.Элбэгдорж ерөнхийлөгч байсан хүн яагаад Амеркид очоод орогнох болов.Энэ бол маш том гэмт хэрзг шүү.Түүнийг яаралтай Монгол улсад интерлолиор зарлаж авч ирж харицлагыг нь үүрүүлэх хзрзгтэй.Мөн Бат үүл өөрт нь өгсөн улсын баатарын тэмдгийг яагаад төрийн бус байгууллагын туганд зүүгээд хаядаг юм бэ? Бид ер нь ойлгохгүй юм.Эх орон,ард түмэн,засаг төрөө доромжилсон эдгээр хүмүүст ёс суртхууны хариуцлагаас гадна , улс төр эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх шаардлагатай болжээ.
Элбэгээ нь өгөө биз дээ...Төр шагналаа өгч болсон юм түүнийг хаяж байгаа бол буцааж авах хэрэгтэй. Төр түмнээ хүндэтгэхгүй, ёс зүйгүй авирлаж байгаа бол тэр нөхөр өөрийгөө ямархуухан ядмаг байгаагаа харуулж бна. Ухаан санаа нь орон гаран улсууд бна уу үгүй юу??? Ардчилал гээд гоншигноод бгаа нөхдүүд эрх мэдэл албан тушаалын төлөө л бснаа харуулсан шүү дээ.Үйлдэрлэл, ажилчин ангиа байхгүй , алга болгосон нь тэдний гавъяа юм уу? Өөрсдийнх нь тархины хэмжээ аль эрт дууссан шүү дээ.Одоо худлаа бурахаас өөр юмгүй ...
Ардчилсан хувьсгалын талаар ард иргэдийн толгойг эргүүлэх хурлын сонсголыг Сосорбарам уншсан. Тэр юу гэж ярьж байсныг бүтнээр нь одоо сонсох хэрэгтэй. Дарга нар нь тагсаглаад ард түмэн ядуу байна , дарга нарын хүүхэд арын хаалгаар их дээд сургуульд орж ажилчин ангийн чадвартай хүүхдүүд хасагдаж байдаг тогтолцоог өөрчилж шударга нийгэм байгуулна ухааны юм донгосч байсан. Харин эсрэгээрээ хамгийн харгис хар шар феодалын нийгмийг бий болгосон шүү. Үүнийг нь Элбэгдорж дэмжиж төрийн шагнал өгсөн.
Ардчилал гараад хэдэн гэр бүл хагартлаа баяжиж, ард түмэн нийтээрээ гуйлгачин болсон түүхэн үнэн.
AH-n Luivarchin elbegdorj pizdagin saltaani vs muu baram!
Ямар Гэрээ хийж авсан тэр зориулалтаар нь л ашиглах ёстой. Тэхгүй өөрчилж элдэв өөр зориулалтаар ашиглахыг санаархвал улс буцааж хурааж авах хэрэгтэй.
Газрын бэтэг тал хүнэнцэр Баабар - Нүүр үнс болно!
Ard kino teatar bol ardchiulsan nertei hylgaich luibarchidiin hamtiin synaliin argaar ene ylasiig ygyi hiisen sydraga bys?...hybichlal nertei maapiin argaar absan Sosorbaram bol?....Chinii yum bi beeree medne gej baga dongosooroi!!!ene bol ard tymenii yilchilgeenii soyoliin teb baisaniig ene Sosorbaram gegch medej l baigaa?...Gebch oodorson setgeleer ardchilaliig yrdaa barij niigemiig hohirooj bolohgyi ee!!!ardchilsan nam bol Mongol ylasiin byteesen bygdiig ystgasan YBAIGYI TENEGYYD men,tedniig haraal idej tonilgoh ni zui!!!!muusain hooson heden hylgaich terd garch ireed yu byteeb?.?...tednees asyyya l daa?...yuch byteegeegyi ni ynen.....ter ardchilaliig abchirsan gej yrdaas dongosdog ter ardchilaliig chini MAN-iinhan ch hiih l baisan,ta nar ardchilaliig emchileed yund hyrgeb?....Muusain gelegnyyd......................ylas orniig hyylkigyi bolgood hyychinii olon yildber alban gazaryydiig ystgasan chini ynen;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;ter gytaliin yildber hybzas hynariin byteeliin ..
90 онд өч төчнөөн үйлдвэр аж ахуйн нэгж обьект хувьчлагдсан. Шудрага бус гэж ярьвал барагдахгүй юм болно. Бүгд шахуу дампуураад нураагдаад өөр үйл ажиллагаа явуулаад алга болсон. Тэр дотроос яагаад ганц энэ хүнийг яриад байдагын сонирхолтой юм.