sonin.mn
Сэтгэгдэл (63)

Украинд Оросын цэргийн тусгай ажиллагаа 2.9 жилээ (1001 өдөр шөнө) дуусгаад дараагийн сар руугаа орж байгаатай холбогдуулан мэдээллийн тэнцвэртэй байдал хангах үүднээс украины dialog.ua/war/ сайт, Чехийн Ерөнхийлөгч Петр Павел, АНУ-ын Ерөнхийлөгчийн Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөх Жейк Салливан, Их Британийн Cангийн сайд Даррен Жонс, Европын Комиссын дарга Урсула фон дер Ляйен, Украины Тэнгисийн цэргийн флотын командлагч Алексей Неижпапа нарын ярьснаас түүвэрлэн орчуулж сонирхуулъя.



Энд sonin.mn сайтын байр суурь тусгагдаагүй болно. “Киевийг 3-хан хоногт самрана гэж довтолж ороод бүхэл бүтэн 3 жил боллоо” гэсэн хэлц шог үг Орост далдуур шуугиж, СВО нь ингэхэд тавьсан зорилгодоо хүрсэн үү, Украиныг армигүй болгоно гэсэн яалаа, Украиныг одоо болтол яагаад нацистуудаас нь салгаж чадсангүй вэ, НАТО-г дорно зүг тэлүүлэхгүй гээд байсан чинь яасан бэ, хэзээ ч тэгэхгүй гэж оросуудын итгэж байсан Финланд, Швед хоёр НАТО-д элсчихсэн байна, АНУ, Баруун Путиныг дуртайгаараа тулган шаардаж байна, Путин хазгай ганц гишгэхэд л Барууны өмнө шалдаа бууж сөхрөх нь байна, Орос аргаа барахдаа Хойд Солонгосоос буу, сум, пуужин, эцэст нь цэрэг гуйж байлдталаа доройтлоо, ОДКБ нь Оросыг дэмжихээс татгалзсан тул хойд солонгосчуудыг гарзанд гаргаж байна. Хойдуул нэг цэргээ 2000 доллараар үнэлж байгаа бол, оросууд хэдэн арван мянган доллар төлье гэсэн ч СВО-д нь тоож очихгүй байна гэхчлэн оросын сайтуудад бичиж, нийгэмд нь шуугиж байгаа ажээ.


Трамп эргэж ирнэ. Орост аврал болох нь юу л бол? Оросыг бүрэн тусгаарлахгүйгээр, сулруулахгүйгээр Орост болзол тулгах боломжгүйг Трамп мэднэ. Унгарын Орбаныг Оросоос холдуулж дөнгөнө. Оросын нийлүүлдэгийг АНУ-аас нийлүүлчихвэл Унгарыг Орос алдана. Трамп Ираныг цээрлүүлэхэд Израильд гарцаагүй тусална. Путин цэргээ татахгүй бол Украиныг Израиль шигээ дэмжээд, Оросыг нуман тулгуур оруулахаас сийхгүй, тэгж дайн дуусгахыг тулгаж тун мэднэ гэсэн болгоомжлол сэрэмжлүүлэг кремлийн тэжээвэр суртал нэвтрүүлэгчдийн амнаас цухалзана. Трамп сонгогдсон биш Путин ганц л зүйлийг хүсэх болжээ. Трампын дайн дуусгана гэсэн амлалтад итгэж дайн дуусаасай гэсэн энх тайванч хүсэлдээ Путин хөтлөгдөхгүй. Путин Трампыг далимдуулж энэ дайнаас ялгүй үлдэх юмсан гэж л дотроо залбирч байна. Маш олон, бүр мянга мянган хүний аминд хүрсэн СВО-г удирдан зохион байгуулагч В.Путин Олон улсын шүүх, тэр дундаа Олон улсын эрүүгийн шүүхээр ял авахгүй, зүгээр л явуулчихна гэж Трампаас горьдож байна, тийм юм байхгүй дээ хэмээн оросын сөрөг хүчний улс төрчид нэгэн дуугаар ярьж хэлж анхааруулж байна. “Цэргийн гэмт хэрэгтэн Путинтэй бүү орооцолд!” гэсэн мессежийг тэд Трампад хүргэж байна.

 

Трамп гарч ирээд Украины дайныг Орост ашигтайгаар эргүүлчихнэ гэдэгт Европ дахь холбоотнууд нь итгэхгүй, гэхдээ бас давхар тооцоогоор Европыг Оросын өмнө хүчин мөхсдүүлчихгүй арга тактикаа зарлаад хэрэгжүүлээд эхэллээ. Энэ мөн Трампад хүргэж буй европчуудын мессеж юм.

 

Чехийн Ерөнхийлөгч Петр Павел: Трамп Путинтэй тохиролцохыг оролдож магадгүй. Гэвч ингэх нь Украины болон Европын ашиг сонирхолд огт нийцэхгүй. Учир нь эзлэгдсэн газар нутгийн зарим хэсгийг ОУХ-д шилжүүлэхийг зөвшөөрөх, эсвэл Украиныг НАТО-д элсэх хугацааг хойшлуулах гэх мэтээр ярилцах магадлалтай. Трампыг дайныг дуусгах тэр амлалтаа биелүүлнэ гэж олон хүн хүлээж байна. Гэсэн хэдий ч байлдаж байгаа хоёр талыг энх тайвны хэлэлцээ хийхэд түлхэц өгөх нөхцлүүд маш хэцүү байх болно гээд Трампын энх тайванд хэт найдахгүй байхыг холбоотнууддаа уриалжээ. АНУ-ын Ерөнхийлөгч Жо Байден үлдэх 70 хоногт Украиныг дэмжих бодлогоо огтхон ч сулруулахгүй. Хэлэлцээний ширээнд суухад Украиныг хатуу хүчтэй байр суурьтай байлгахын тулд дайны талбарт Киевийг дэмжих бодлогоо үргэлжлүүлнэ. Украиныг үргэлжлүүлэн дэмжих нь чухал болохыг сонгогдсон шинэ Ерөнхийлөгч Дональд Трамп болон Конгресст итгүүлж үнэмшүүлийн төлөө үлдэх 70 хоногт ажиллах болно гэдгийг америкийн лидерийн зөвлөх ноён Жейк Салливан CBS News-д ярилцлага өгөхдөө мэдэгдэв. Үлдэх хугацаанд Конгрессын төсөвлөсөн бүх тусламжийг Украинд өгүүлэх болно, тэр нь ойрын хугацаанд хэрэгжүүлэх 6 тэрбум долларын цэргийн тусламж бөгөөд Байдены дараагийн шинэ засаг захиргаа Украиныг дэмжих явдлыг зогсоож болохгүй, хэрэв тэгж зогсоох аваас Европ нь улам илүү тогтворгүй байдалтай тулгарах болно гэв.

 

Украинд дайны өмнөх улсын хилээ сэргээх боломж байх ёстой. Трамп Цагаан ордонд эргэж ирлээ гэхэд Их Британийн байр суурь өөрчлөгдөхгүй, хэвээрээ байна. Крым зэрэг газар нутгаа эргүүлэн авах нь Британийн тууштай баримталж буй зарчим юм гэж Их Британийн Сангийн сайд Даррен Жонс хэлжээ.

 

Трамп шударга худалдааг эрхэмлэдэг бизнесийн төлөөлөл. Тэр бол улс төрийг тэргүүнд тавихгүй, АНУ алдагдалгүй худалдаа хийх, Америкийн зах зээлийг хамгаалах, Америкийн бараа бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ олон улсын зах зээлд илүү их борлохыг хүсэгч тул түүн дээр нь тоглолт хийе гэсэн уриалгаа Европын улс төрчид ил яриад эхэлжээ. 


Ганцхан зөв гарц байна гэдгээ хатагтай Урсула фон дер Ляйен Будапештэд Европын хамтын нийгэмлэгийн хурал дээр илээр зарлав. Тэр нь Европын зах зээлийг Путины газын (байгалийн хий) хамаарлаас гаргаад АНУ Европ руу шингэрүүлсэн хийн түлшээ ихээр нийлүүлнэ үү, бид худалдан авъя гэсэн мессежийг Трампад хүргэжээ. Алдагдалгүй худалдаа гэж үүнийг л хэлнэ, АНУ бидэнд худалдана, бид худалдан авна гэж бүр энгийнээр хэлэв. Европын зах зээлээс Путиныг үлдэн хөөчихвөл тэр энх тайван чинь хүрээд ирэх юм биш үү гэсэн ноцтой асуултыг Трампад тавьжээ.


Европын Холбоо нь АНУ-тай эрчим хүчний нягт хамтын ажиллагаа тогтоочихвол өөрөөр зөрчил гарахгүй гэдэг дээр Брюссель хатуу зогсож байна. Үнэхээр ч Оросын эмзэг цэг нь байгалий хий–газ. Украин өнөөг хүртэл Европ руу оросын газыг нутгаараа дамжуулан гаргасаар байгаа.


Украинаар дайрсан газын хоолойгоор Европ руу газ гаргах гэрээний хүчинтэй хугацаа энэ сүүлд дуусна. Украин гэрээг сунгахгүй байхаар шийдэх байх. “Сибирийн хүч–2” бүтэхээ больж, Туркийн “Урсгал–2” зогсонги болсон. Хэрэв АНУ шингэрүүлсэн хийн түлшээ Европ руу тасралтгүй хангаад эхэлбэл ОХУ зах зээлгүй болж, дайны зардлаа олохоо болино, тэр үед дайнаа зогсоож цэргээ татаж хүнд байдлаас гарах зам л Орост үлдэх болно. Трамп Украиныг зэвсэглэнэ, зэвсэглэхгүй хэмээн олон араншин гаргаж байх хойгуур Трамп ялж, Орост алтан боломж гарч ирнэ гэдгийн эсрэг Украин ба түүний холбоотнууд ирэх хоёр сарын дотор нэн идэвхтэй ажиллах нь тодорхой болж байна. Адмирал Алексей Неижпапа Украины байлдааны “Иван Мазепа” хөлөг онгоц их бууныхаа туршилтыг амжилттай хийснийг зарлажээ. Украины флотын тэргүүлэгч энэхүү хөлөг онгоц нь далай, газар, агаарын байг оновчтой мэргэн оносон. “Иван Мазепа” нь хамгийн сүүлийн үеийн шинэ технологи төдийгүй Украины ард түмний, Украины флотын бэлгэдэл болно гэж мэдэгдээд, 2014 онд Орост дээрэмдүүлээд 2022 онд үлдсэнийг сөнөөлгөсөн Украины тэнгисийн цэргийн флот эргэж ирлээ, бид флоттой болох замдаа шулуудлаа хэмээн бахдалтайя ярьжээ.

 

Франц улс Украин руу SCALP далавчит пуужингийн шинэ багц илгээхээр бэлтгэж байна, мөн Украины агаарын довтолгооноос хамгаалах хүчийг бэхжүүлэхийн тулд “Мистраль” зенитийн пуужин нийлүүлнэ хэмээн Францын батлан хамгаалахын сайд мэдэгдэв.

 

Трамп сонгогдсоны дараа Украин нисэгчгүй 34 онгоцоор Москва руу довтолжээ. Нэг зүйл хэлээд байна. Оросын нийслэл рүү нэгэн зэрэг ийм олон нисэх биет бөмбөг тээгээд халдаж байсан тохиолдол үгүй. Каспийн тэнгисийн боомт руу 1500 км довтолгон агаараар дайрсны улмаас бараг бүх хөлөг онгоцоо, түүний дотор “Калибр” тээвэрлэгчдийг бүр цааш нь, дорно зүг татан авчээ. Боомтод бүхэл бүтэн хөлөг онгоцны бүлэглэл, түүний дотор 20 хүртэл тооны хөнгөн хөлөг онгоц, пуужинт катер байрлуулж байсан ба Иранаас пуужин тээвэрлэж яваа хөлөг онгоцууд украины дуран харааны дор орж ирэхэд ойртсоны шинж тэмдэг хэмээн нисэгчгүй онгоцууд Дагестан дахь Каспийн флот руу дайрч “Татарстан”, “Дагестан” хэмээн пуужин тээвэрлэгч хөлөг онгоцуудыг жагсаалаас гаргасны дараа оросууд өөрсдөө харамсан бичээд эхэлжээ.


Нисэгчгүй онгоцны дайралтын дүрс бичлэгийг олон нийтийн сүлжээнд байршуулахыг хориглох санал ОХУ-ын Төрийн Думын орлогч дарга Татьяна Буцкая гаргажээ.  Манай нутаг дэвсгэрт үйлдэж буй нисэгчгүй нисэх онгоцны довтолгооны хор хөнөөлийг дүрсэлсэн бичлэг сүлжээнд тарааж байгаад бухимдаж байна гэж ТВ-ээр ярьжээ. Ялагдлаа хүлээн зөвшөөрсөн хэрэг болчихно гэж оросын эрх баригчид тун их түгшиж байгаа юм байна. Трамп сонгогдсоны дараа ийм л байна. Tрамп гэж энх тайвны элч эргээд ирлээ, одоо дайн дуусна, ямар гоё вэ гэсэн уур амьсгал Монголд мэр сэр сэвэлзэх нь тун инээдтэй, бас гэнэн тэнэг!


Англи, opoc хэлнээс хөрвүүлсэн Дүгэржавын Номиндарь