sonin.mn
Сэтгэгдэл (147)

Харьковын цэргийн команд-инженерийн дээд сургуульд суралцан төгсгөж зэвсэгт хүчиндээ зүтгэж явсны хувьд дайн байлдаан, давшилт хориглолтын талаар ерөнхийдөө өөрийн түвшний мэдлэгтэй, энгийн иргэдийг бодвол дайн гэдгийг гадарлана. Тэр мэдлэг туршлагаараа өнөөгийн энэ дайныг харж, оперативын цагийн байдлыг үнэлж байна. ОХУ-ын хоёр ч мужид оросын эрх баригчид ямар ч арга хэмжээ авч чадахгүй адаг сүүлд нь газрын хөрснөөс арчиж байж ялдаг тактикаа Белгород, Курскэд хэрэглэж эхэлсэнд үнэхээр санаа зовинож байна. Миний хувьд хот суурингуудыг газрын хөрснөөс арчдаг тактик орчин цагт явцгүй мэт санагддаг. Нэгэнт газрын хөрснөөс арчигдах юм бол эрхтхэн дүрвэн гар, аюулгүй газар руу явцгаа гэсэн босогчдын ухуулга энэ байна.


Ер нь хүчирхийллээр дайн явуулж болохгүй. Дайн явуулдаг арга техник, бүр олон улсын нийтээрээ хүлээн зөвшөөрдөг хууль дүрэм гэж байна. Хүчирхийлэл хэрэглэхгүй яав даа гээд Белоруссын Александр Лукашенко зурагтаар ярьж байхыг хараад үнэхээр гутрав. “Бидний ганц том алдаа бол Украин өөрийн зэвсэгт хүчингүй, бэлтгэлгүй байсан 2014-2015 оныг ашиглаж чадаагүйд л байна. Тэр үед л халдан түрэмгийлэх ёстой байжээ” гээд юу ч болоогүй царайлаад ярьж байхыг хараад үнэхээр харамслаа. Тусгаар тогтносон хөрш улсаа устгаж байхгүй яав даа гэж харуусч байх юм. 


Оросынхоо хот суурингуудыг газрын хөрснөөс арчих байлдаан эхлээд 7 хонож байна. Эрх чөлөөт Орос Легион, РДК, Сибирийн батальоны рейд (онилсон довтолгоон) ОХУ-ынхаа нутаг дэвсгэрт үргэлжилж байна. Оросын босогчдын армийн улс төрийн нэг удирдагч бүсгүй Евгения Чирикова хэвлэлд мэдэгдэл хийж байна.


Энэ бүсгүй Орос дахь хамгийн нөлөө бүхий эмэгтэй гэсэн рейтингийн шалгаруулалтад ямагт дээгүүрт ордог байсан, Москва мужийн экологийн хамгаалалалт (Экооборона) иргэний хөдөлгөөн, Химкиний ой хамгаалах хөдөлгөөний удирдагч явсан, тэр тэмцлээрээ Оросын ард түмний танил. Цэргийн хувцастай эрчүүд хэвлэлд мэдэгдэл хийж, уриалгаа сурталчилж байснаас бүсгүй хүн, эх хүнээр мэдэгдэл хийлгэсэн нь зөв юм. Тэр бүсгүй ингэж хэлэв: Бид түүхэн энэ боломжийг ашиглан босогчдын өөрийн гэх армиа байгуулж, Украины нутаг дэвсгэрийг Путины түрэмгийлэгчдээс чөлөөлж, Оросыг Путины КГБ-гийн эзлэн түрэмгийлэгчдээс цаашид цэвэрлэхэд манай арми тусална гэж найдаж байна гэжээ. 


Евгения Чирикова нь одоо Эрх чөлөөт Орос чуулганы зөвлөлийн гишүүний хувьд энэхүү чөлөөлөх дайнд хүчин зүтгэж явна. Оросын сайн дурынхныг элсүүлэхээр бүх Украин даяар аялжээ. Фронт орчмын бүх хотуудад очжээ. Курск, Белгород мужид ширүүн тулалдаан явагдаж, оросын цэргийн байрлалууд цохилтод өртөж, олон зуун орос цэрэг алдагдаж шархдаж (7 хоногт 1500 орчим), олон арваараа цагаан туг өргөн бууж өгч байгаа бичлэг сайтуудад явж байна. Оросын сайн дурынхан, Чеченийн ичкерийн сайн дурын дайчид хамтран давшсаар Белгородын Козинка, Горьковский гэх сууринг чөлөөлсөн мэдээ байна.


Чеченийн нэг хоёрдугаар дайнаар устгагдаад алга болсон чеченийн босогчид дахин зохион байгуулагдаад ОХУ-ын нутаг дэвсгэрт дахин байлдаж эхэлсэн нь цэргийн шинжээчдийн анхаарал татлаа. Тэд цаашаа яах бол?


ОХУ-ын хувьд хил давж орж ирсэн өөрийн иргэдийн зэвсэгт босогчдоос хилээ хамгаалах тусгай хүчний бүлэг байгууллаа гэж мэдээлж байна. Курск, Брянск, Белгородын хил дагуу “Хил халхлах группууд” байршуулсан боловч үүргээ гүйцэтгэж чадахгүй, харин ч нутаг дэвсгэртээ дайны гал дүрэлзүүлсэн хэрэгт буруутгагдаж эхэлжээ. Эдгээр бүлэг гэдэг нь “Брянск”, “Курск”, “Белгород” гэсэн нэртэй батальон-тактикийн 45 анги салбар байх бөгөөд тэдгээрийг өвч бүрэн, сайн бүрдүүлж чадаагүйгээс хилийн хамгаалалт суларчээ. Эдгээр 45 анги салбарт 35 мянган цэрэг, бэлтгэлээс нэмж 1000 цэрэг татжээ. Тэдний мэдэлд 200 танк, байлдааны 600 хуягт, 800 гаруй их буу байна. Хил давж орж ирсэн босогчидтой байлдаж, тэднийг бутцохихоос гадна их бууны галаар Украины Харьков муж, Сума мужийг байнга галлаж хохирол учруулж байх үүрэгтэй. Гэхдээ Орос-Украины 750 км урт хилийг (Оросын гурван муж) халхлана гэхэд хүч хүрэхгүй нь энэ 7 хоногийн хугацаанд харагдлаа. Батальон-тактикийн нэг группэд 16 км урт фронт шугам ногдоно. Гэтэл энэ нь хичнээн ч мэрийгээд, танк их буугаар хангаад үүрэг гүйцэтгэх боломжгүй юм. Боломжоос нь 4 дахин давсан тул оросын хил үндсэндээ хамгаалалтгүй, баталгаагүй байна гэсэн үг. Хаагуур л бол хаагуур “укр хорлон сүйтгэгчид” нэвтрээд ороод ирнэ, Оросын нутгаар чөлөөтэй урагшилна, нуугдах ой намаг цөөрөм ихтэй. Удахгүй хаврын тариалалт эхэлнэ, наана нь цас хайлаад нэмж нойтон цас ороод нэвтрэх аргагүй байгалийн давагдашгүй хүчин зүйлийг бүрдүүлнэ. Гэтэл Кремлиэс заавал устга, ямар ч үнээр хамаагүй гэж тушаана. Тэгээд хот суурингуудыг босогчидтой нь хамт газрын хөрснөөс арчина. 


Төгсгөлд нь харамслаа илэрхийлсэн ганц зүйл хэлье. Аливаа улс орны тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт байдал, нутаг дэвсгэрийн бүрэн бүтэн байдал гэдгийг хөсөрдүүлээд Бүгд Найрамдах Украин Улсын нутаг дэвсгэр рүү халдан түрэмгийлээд ялж чадахгүй хоёр жилийг туулаад одоо агаараар террор хийж буй Оросын түрэмгийллийг өөгшүүлсэн, дэвэргэсэн монгол хүн, тэр дундаа алба хаасан ахмад дайчид, ахмад хилчид мэр сэр байгаад үнэхээр харамсаж байна. “Путин сонгуульд яллаа, одоо дайнд ялнаа” гэж огшиж сагсуурч яваа нөхдөө хараад харамсахын хажуугаар үнэхээр өрөвдөж байна. Өөрийгөө боддоггүй юм аа гэхэд үр хүүхэд, ач, гуч, зээ нараа хэдэн үеэр нь барууны хоригт оруулан Монголд нь хаших ямар утга, ач холбогдол байна вэ? Дайн нэг л өдөр дуусна. Гэхдээ шударга бус түрэмгийлэл үйлдсэн тал нь заавал ялагдаж дуусна. Тэр үед дайныг өөгшүүлсэн, дайн сурталчилсан гэмт хэрэгт дуудагдаад амаа барьж тархиа шааж суух нь юуны нь гоё байх билээ дээ, ахмадууд минь!  

                

орчуулсан Адьяaгийн Батсайхан (бэлтгэл хошууч)