Монголын улс төрд “танхимын зарчим” гэдэг ойлголт нэгэнтээ хууль, ёс зүйн түвшинд баталгаажсан зүйл. Өөрөөр хэлбэл, Засгийн газрын гишүүд нэгэн баг болон хамтын хариуцлагын хүрээнд шийдвэр гаргадаг. Гэтэл энэ зарчим сүүлийн үед үнэгүйдэх болжээ.

 Ерөнхий сайд Г.Занданшатарыг огцруулах бичигт Засгийн газрын гишүүдээс Монгол Улсын Шадар сайд С.Амарсайхан гарын үсэг зурсан нь улс төрийн хүрээнд багагүй дуулиан дагууллаа. Тэрбээр гарын үсэг зураад зогсохгүй, уг саналыг дэмжсэн утгатай саналыг УИХ-ын чуулганд өгсөн. Энэ бол танхимын зарчмыг илт зөрчсөн үйлдэл юм.

Хууль, улс төрийн ёс зүйн хувьд ийм тохиолдолд Ерөнхий сайд тухайн сайдыг чөлөөлөх эрхтэй. Өөрөөр хэлбэл, танхимынхаа эсрэг санал өгсөн С.Амарсайхан одоо эсвэл өөрөө хариуцлага хүлээж огцрох, эс бөгөөс Ерөнхий сайдын шийдвэрээр чөлөөлөгдөх хоёрхон гарц үлдээд байна.

Энд нэгэн сонирхолтой түүх сөхөх нь зүйтэй.

2018 онд У.Хүрэлсүхийн тэргүүлсэн Засгийн газрыг огцруулах асуудал яригдаж байх үед тухайн үеийн Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын сайд Ц.Цогзолмаа мөн адил гарын үсэг зурж байсан. Гэвч тэрбээр санал хураалтын үр дүнгээр Засгийн газар нь үлдсэний дараа “танхимын эсрэг байр суурь илэрхийлсэн учраас” хэмээн өөрөө ёс зүйн хариуцлага хүлээж, сайдын албан тушаалаасаа сайн дураар огцрох хүсэлтээ өгч байв.

Тэр үед олон нийт Ц.Цогзолмаагийн энэ үйлдлийг “улс төрийн зарчим, эмэгтэй хүний шулуун зан, хариуцлагын илэрхийлэл” хэмээн үнэлж байсан. Тэрбээр “Би итгэл үнэмшлээрээ ийм байр суурь илэрхийлсэн бол түүнийгээ даах ёстой” гэж хэлсэн байдаг.

Харин өнөөдөр яг ижил нөхцөл байдалд орсон С.Амарсайхан сайд таг дуугүй. Гарын үсгээ зурчихаад, танхимынхаа эсрэг байр суурь илэрхийлчихээд, юу ч болоогүй мэт сууж байна. Энэ нь улс төрчийн хувьд ч, эр хүний хувьд ч хэр зохимжтой үйлдэл вэ?

Эр хүний жудаг гэдэг зөвхөн хүчтэй үг хэлэх, сүржин дүр эсгэх тухай ойлголт биш. Хийсэн үйлдэлдээ хариуцлага хүлээж чаддаг, хэлсэндээ эзэн байдаг зан чанарыг хэлдэг.

Иймээс ч С.Амарсайхан “танхимын зарчим” гээчийг мартсан байлаа гэхэд, ядаж эр хүний жудагтай байж, гарын үсгийнхээ төлөө хариуцлага хүлээвэл зохино.

Өнөөдөр улс төрийн талбар дээр ёс зүй, үнэнч байдал хамгийн ховор эд болсон цагт “зарчимтай хүн” гэдэг тодорхойлолт хамгийн үнэтэй капитал болж хувирч байна. Харамсалтай нь, С.Амарсайхан тэр үнэт капиталаа өөрийн гараар үгүй хийж байна.

Э.Солонго