sonin.mn
Сэтгэгдэл (30)

Украинд Оросын цэргийн тусгай ажиллагаа 2.8 дахь жил рүүгээ дөхөж байгаатай холбогдуулан мэдээллийн тэнцвэртэй байдал хангах үүднээс project-syndicate.org cайтын “Рolitics & World Affairs” мэдээллийн судалгаа дүгнэлт, мөн В.Зеленскийн хэлсэн үг, НҮБ-ын чуулганы мэдээллээс түүвэрлэн орчуулж сонирхуулъя. Энд sonin.mn сайтын байр суурь тусгагдаагүй болно.Шинэхэн мэдээ. Орос нь Борисоглебскийн цэргийн аэродром болон нефтийн баазууддаа хүндхэн цохилт амслаа. “Небо-М” хэмээх агаарын радио-холбоо, тандалт-тагнуулын томхон байгууламжаа устгууллаа. Орос даяар энд тэнд “төөрсөн дрон” очиж шатааж түймэрдэх нь ердийн үзэгдэл боллоо. Украин нь америкийн дээд цэргийн онч мэргэн JSOW пуужингаар зэвсэглэсэн F-16 онгоцоор зэвсэглэлээ.


Оросууд КАБ-аараа дайтсаар байна. Оросын нутгийн гүн дэх аэродромуудыг онилон дрон, нисэгчгүй онгоц илгээж дэлбэлж байгаа чинь аль олон КАБ тээсэн оросын онгоцыг Украинд нисч ирүүлэхгүй байх зорилготой хэмээн украины авиаэксперт Константин Криволап ТВ-ээр ярьж байна.


Тэр үнэн байх. Баруунаас Украинд нийлүүлхээр болсон хол тусгалын Storm shadow пуужингийн цохилтын галын тусгалын хүрээнд Москва хот орно. АНУ, Их Британи, Францын нийлүүлсэн алсын тусгалын пуужингийн системээр Оросын алслагдсан бааз, зэвсгийн агуулахыг онилох боломжийг Украинд олгоно. Путин украины цэргийг Курскээс үлдэн хөөж гаргах эцсийн хугацаа “10 сарын 1” гэсэн шахуу тушаал буулгасан ч зорилогодоо хүрч чадсангүй, одоо “10 дугаар сарын 15” гэсэн бүдэг бадаг тушаалаа буулгав. “Курск-2024” бол Оросын армийн харамсалтай бүтэлгүйтлийн дохио болж оросууддаа хүрлээ. Үүнээс үүдэлтэйгээр Оросын нийгэмд одоо маш хэцүү асуудалтай тулгарах нь байна. Украинчуудыг олон нийтийн мэдээллийн хэрэгсэлээр хараан зүхэх, үзэн ядуулах суртал ухуулга нэмэгдэхийн хэрээр Курскээ чөлөөлүүлж чадахгүй байгаа Дээд ерөнхий командлагч


Путины нэр хүнд шалаар нэг болж, байр суурь нь ганхах, бүр огцруулъя, сольё гэдэг яриа ч ТВ-ийн ток-шоун дээр цухалздаг болж байна. Суртал ухуулга тасралтгүй хийдэг нөхдийн царай зүс ч туйлын баргар, сэтгэл санаа тавгүй нь өдөр тутам харагдаж байна. Одоо ОХУ яах вэ, цэрэг татлага явуулаад олон арван мянган залуусыг гавьяагүй үхэл рүү нь илгээх, эсвэл томхон хүчээр украинчуудыг нутгаасаа шахан гаргах, тэгэхийн тулд үлдсэн бүх нөөцөө бүгдийг нь шавхчих тийм л ацан шалаанд байна. ОХУ Украиныг хашрааж буулгаж авахаар довтолж бүрэн хэмжээний дайн эхлүүлснээс хойш 2.7 жилийг ардаа үдлээ. Гэтэл өөрийн нутаг дэвсгэрээ украинчуудад эзлүүлчихээд түүнийгээ чөлөөлөх гээд байлдаад, буцааж авч чаддаггүй нь оросуудын хувьд үнэхээр гутамшиг юм. Орос улс бүх нөөц бололцоогоо дайчилж байлдаж байгаа ч Украины бүс нутгийн төв, онцгой статустай хотуудын алийг нь ч амжилттай довтолж эзэлж чадаагүй. Курск муж болон улсын хилээ одоо болтол найдвартай хамгаалж чадахгүй байгаа нь ОХУ цэргийн болон эдийн засгийн хувьд бүрэн дампуурч байгаагийн бодит нотлогоо болжээ.


Орос бол дайн өдөөгч бөгөөд ялалт хангахгүй, хагас сая хүнээ алуулан байлдлаа. Оросын эцэс төгсгөлгүй махан давалгаа тасрахгүй байна. Олзлогдсон, эсвэл галын шугам дээр байгаа орос цэргүүд гомдлоо сошиалд ил тавьдаг болсон. Тэд юу ярьдаг вэ гэвэл, укрианчууд хүнээ хайрлаж, алсаас дроноор биднийг хядаж байна, тэдэнд бүх юм байна, бидэнд юу ч алга, 20 хүнтэй манай групп довтлоход 5-6 нь л буцаж ирдэг, шархдсан цэргээ авах боломж ч өгдөггүй, дэлбэлээд тасалсан гар хөл, толгой эд эрхтэн хараад залхлаа. Манай дарга нар цэргүүддээ хар тамхи шахаж хэрэглүүлээд ямар ч хамгаалалтгүй ил цагаан талбар руу цэргүүдийнхээ амийг золиослон, тулаанд хөөж оруулдаг, энэ бол орос тактик, цэрэг хүнийг хайрлах ямар ч бодлого алга. Бүгд үхэж байна.


Дараагийн ээлж нь бас л адил. Шархадсан цэргүүдийг эдгэрсэний дараа нь хорьж, зодож байгаад буцаагаад дайнд хүчээр явуулдаг (бичлэг үзүүлэв). Украины 33-р бригадад бууж өгөх гэж байсан оросын явган цэргийн баг рүү оросын их буунууд араас нь бууджээ. Бууж өгсөн оросуудын зарим нь украины байрлалд хүрч чадсан, зарим нь чадаагүй гэжээ.


Үнэнээ л өчжээ. Украинд дайнд яваад хөлгүй, гаргүй болсон хүн протезтэй 1.8 сая хүний ихэнэхи нь байгаа ба хоригт орсноос импортоор авдаг хиймэл хөл, гарын протезнуудаа тэд ундааны пластик савнуудаар орлуулж скочдон суга таягтай яваа бичлэг харсан хэн ч сэтгэл эмзэглэмээр. Энэ мэт дайнд эрэмдэг болсон, эрүүгийн ялтан алуурчид дайнаас буцаж ирсэн гээд олон зуун мянгад хүрч байгаа нь Оросын нийгэмд аюулын харанга дэлдэнэ. Гэхдээ Орос дайн хийхдээ ганцхан зарчмаар байлдаж байна. Тэр нь “Чи намайг гомдоосон бол би чамайг ийм тамд унагаана!” гомдол нь хонзон болдог. Украиныг соёлт ертөнц тэр чигтээ дэмжиж байна. Туслаж байна. Дайны дараа цэцэглэн хөгжинө, “Маршаллын төлөвлөгөө” дэлхийн II дайны дараа Европыг босгоод ирсэн шиг Украиныг бас тэгнэ, гэтэл Оросын хөгжил дэвшил бүдгэрээд алга болсон, үүнд л уурссан өсөрхсөн Кремлийн эрх баригчид Украины хотууд, тосгод, иргэний ба хүмүүнлэгийн байгууламж, ард иргэдийг тамд унагахаар бөмбөгдөж, пуужиндаж, дрондож байгаа хэрэг юм.

 

“Орос бол хөршөө л устгах мөрөөдөлтэй, өдөр ирэх тусам түүнийгээ л эрхэмлэдэг. Тэдэнд энэ зорилгын гүйцэлдүүлэхэд Хойд Солонгос, Иран зэрэг онцгой найз нөхөд бий. Одоо Европ, Төв Азийн аль ч хөрш орнууд нь дайн тэдэнд ирэх болно гэдгийг мэдэрч байна.


Энэ нь дэлхий дахинд ямар хохирол учруулахыг бодоорой” гэж НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн ерөнхий хэлэлцүүлэгт В.Зеленский хэлжээ. Орос ба түүний цуст холбоотнууд гэж дайны гэмтнийг Зеленский нэрлэсэн. НҮБ-д үг хэлэхдээ “Орос ба түүний 7 хамсаатан улс” гэсэн нэр томъёо гаргаж ирсэн. Тэр 7-д хэн хэн нэрлэгдэх талаар гадаадын хэвлэлүүдэд элдэв таамаг дэвшүүлсэн. Баримжаагаар лав Хойд Солонгос, Хятад, Иран, Сири, Венесуэл, Беларусь, Никaрагуа орж байх шиг. Оросыг дэмжигч Унгар, Серби гэсэн нэр ч дуулдаж байх шиг. Хятад бол Путинд хамгийн их тусламж өгдөг, гэхдээ түүнийгээ нуудаг гэж бичсэн нь олон тааралдлаа. Украин дахь энх тайвны тухай хятадын яриа утгагүй юм гэдгийг АНУ-ын ТНБД Э.Блинкен Хятадын эрх баригчидтай уулзсаны дараа гэж хэлсэн. ОХУ-ын импортолж буй машин техникийн 70 орчим хувь, микро электроникийн 90 орчим хувийг Хятадаас авч байгаа нь зэр зэвсэг үйлдвэрлэхэд ихээхэн нэмэртэй байгааг тэрээр анхааруулсан.

 

Оросын холбоотон гэдэг нь шувтан нотлогдож байгаа Ираны хувьд Ерөнхийлөгч Пезешкиан нь НҮБ-д очоод ертөнцийг гайхшруулах мэдэгдэл хийгээд амжсан. “Бид европчууд ба америкчуудтай яриа хэлэлцээ хийхэд бэлэн байна.


Украины эсрэг Оросын түрэмгийллийг бид хэзээ ч зөвшөөрөөгүй”, “Иран нь баллистик пуужин ОХУ-д хүлээлгэж өгөөгүй гэдгийг баталж байна. Наад зах нь би Ерөнхийлөгчөөр ажиллаж эхэлснээс хойш огт тийм юм болоогүй” гэжээ.

 

Шударга бусын туйл. Оросын суртал нэвтрүүлэг ганц талын туйлшрал. Дайныг нутагтаа хийлгэж буй, эх орноо хамгаалах тэмцэлдээ Баруун ертөнцөөс тусламж авч буй Украины үйл хэрэг шударга тэмцэлд зүй ёсоор тооцогдоно. Хоёрын хооронд гурвын дунд ацалсан Хятадын байр суурь явуургүй. ОХУ-тай стратегийн түнш бөгөөд АНУ, Европ, Японтой зөрчилтэй зам туулж буй Хятад нь энэ дайнд Орос ялагдах бололтой гэсэн дүгнэлт далдуур хийчихсэн байх магадлалтай. Оросыг тууштай дэмжигч Белорусс, Хойд Солонгос, Иран нь ертөнц Оросоор, Путинээр дуусах юм шиг харалган бодлого явуулж байна. Өөрсдөд нь л муугаар тусна. Хятад, БНАСАУ, Иран, мөн Белорусс нь дайны гэмт хэргийн хам хэрэгтэн болж түүхэнд үүрд буруушаагдана. Түүх тэгж л шүүнэ. Бразил, Чили, Мексик зэрэг латин америкийн 11 орон НҮБ- ийн ЕНБД Гутеришьд захидал бичиж дайн дуустал ороzыг НҮБ-ийн Ерөнхий Ассемблейн чуулганд оролцуулахгүй байх санал дэвшүүлжээ.


Англи, opoc хэлнээс хөрвүүлсэн Дүгэржавын Номиндарь