sonin.mn
Сэтгэгдэл (67)

Зөвлөлт Украинд цэргийн дээд сургуульд суралцан төгсгөж зэвсэгт хүчиндээ зүтгэж явсан олон арван офицерын нэгийн хувьд дайн байлдаан, давшилт хориглолтын талаар энгийн иргэдийг бодвол гадарлана. Тэр мэдлэг туршлагаараа өнөөгийн Орос-Украины энэ дайныг харж, оперативын цагийн байдлыг үнэлдэг. Харин энэ удаа Украинд дайны гэмт хэрэг үйлдэж байгаа Оросыг шүүмжлэхээс өөр арга алга. “Оросууд үйлдэж байвал гэмт хэрэг нь зөв, Украин эсэргүүцэн байлдаж байвал буруу” гэсэн муйхар гөжүүд байр суурийг сөрж тайлбарлая.

 

Твиттерт Ерөнхий сайд, МАН-ын дарга асан эрхэм ингэж бичжээ:–Ойлголт, мэдээлэл тань тун ч бүдэг байна даа. Энэ бол нэг улс нөгөө улс руу түрэмгийлж довтолсон, нөгөөх нь эрх чөлөө, газар нутгаа хамгаалсан дайн юм. Талууд энэ дайнд оролцож буй гол ялгааг олж харав уу? Энэ бол авторитари дэглэмтэй улс, ардчиллыг сонгосон ард түмэн рүү энэ сонголтоос нь болж хийж буй дайн юм. Би энэ дайныг өөгшүүлэх биш, өдөөсөн өдрөөс нь эхлэн даруй зогсоохыг шаардаж буй олон олон мянган монгол хүний нэг нь. Ойлгов уу?–гэжээ. Дор нь их ухаалаг коментууд байна лээ. Хоёрыг нь эш татъя.

 

-Зарим нь хоёр улс хоорондоо дайтаад байгаа юм шиг ярих юм. Нэг нь түрэмгийлээд, нөгөө нь хамгаалаад байгаа юм уг нь.


-Монголын ардчилал эмзэг хэврэг, тэрийг нь оросууд өлгийд нь багалзуурдаж болдог чаддаг. Харин украинчууд өөр сонголт хийдэг. Тэд амархан багалзуурдуулахгүй, эх орныхоо эрх ашгийг хамгаалдаг, улс төрчид нь худалдагдахгүй, ардчилал нь хүчтэй. Энэнд нь оросууд дургүй, үзэн яддаг гэжээ.

 

Ерөнхий сайд асны бичсэн дээр би бас санаагаа нэмэрлэе. В.Путины дайны логик ба дэс дараа надад ингэж харагдаад байна. Украиныг элдвээр гоочлон бараг 20 жил хэлэх хэлэхгүйгээр гүтгэн дайрч, “нацист, неонацист улс болж хувирсан” гэж Оросын ард түмэнд тархи угаалт хийсэн, одоо ч хийсээр байна. Гүтгэлгээ зөвтгөхийн тулд Украиныг дотроос нь хагалсан. Нэг хэсгийг нь Төрийнх нь эсрэг босгож байлдуулсан. Тэр байлдааныг хуульчлахын тулд тэнд нь тоглоомын хоёр БНУ байгуулж, харилцан туслах гэрээ байгуулан цэрэг-зэвсгээр туслахын тулд 2022 онд бүрэн хэмжээний дайн өдөөсөн. Өдөөсөн дайныхаа явцад эзлэн авсан Украины уугуул нутгийг хууль бусаар ОХУ-ын бүрэлдэхүүнд оруулж бүр Үндсэн хуулиндаа нэмж зааж өгсөн. “ОХУ салшгүй нутаг дэвсгэрээ одоо хамгаалан байлдаж байна” гэж ярьдаг, ухуулдаг. Гэвч тэр ухуулгад нь оросууд 100% итгэдэггүй.


Путины дайн дуусгах нөхцөл нь 1) Украин нь Украиныхаа Донецк, Луганск, Запорож, Херсон мужаас цэргээ бүрэн татан гаргах; 2) Украиныг НАТО-д элсүүлэхээс бүрэн татгалзаж байгаагаа Киевийн эрх баригчид зарлах; 3) Украин нь цөмийн зэвсэггүй, төвийг сахисан статустай байх гэжээ. “Энэ тохиолдолд бид даруй гал зогсоож хэлэлцээ хийж эхэлнэ” хэмээн Путин хэлжээ. Луганск, Донецк, Херсон, Запорожоосоо цэргээ татаад НАТО-д элсэхгүй гэсэн амлалт Орост өгвөл өгвөл Оросын цэрэг гал зогсооход бэлэн байна гэнэ дээ. Энэ нь “Бидний хүссэн болгоныг өгөөд бууж өгвөл шууд гал зогсооно” гэсэнтэй адил сонсогдож байна. Үнэхээр Украин улс, Украины ард түмнийг амны зоргоор доромжилжээ.

 

Украиныг буулгаж авч ялах тухай Путин ийнхүү гэнэнээр төсөөлж, мэдээллийн ваакумд тэнэглэж суух хойгуур Орос орон энэ дайныг даахгүй хэмжээнд тулж ирж байна. Хүн амынх 2% буюу насанд хүрсэн хөдөлмөрлөх насны мянга мянган эрчүүдээ дайнд алдлаа.


Английн “Экономист” сэтгүүлд бичсэнээр Орос нь 462 мянгаас 728 мянган цэрэг эрсээ алуулсан, шархдуулсан гэсэн тооцоо гаргажээ. Энэ дайнд Орос ялахгүй байх тусам “Путины систем” нуран унаж эхэлж байна. Эдийн засаг нь дайны зардлыг дийлэхээ больж, татвараа огцом нэмсэн, хүн бүр фронт дээр байгаа юм шиг (Эх орны дайны үе шигээ) ажиллах ёстой гэсэн шаардлага тавьж байгаа нь тийм дүгнэлтэд хүргэжээ. Оросын Төрийн Дум дээр агаарын десантын цэргийн командлагч асан хурандаа генерал Владимир Шаманов ингэж ярьжээ:–Өнөөгийн Оросын армийг партизаны отрядтай зүйрлэж болно. Байлдагчид өөрсдийн зардлаар болон ойр дотны хүмүүсийнхээ зардлаар хувцаслахад хүрч байна. Үүнийг хариуцдаг генералууд нь гоё чамин хувцасласан шал өөр арми болон хувирчээ хэмээн шүүмжлэв.

 

Орос нь Украинд харгислах тусам дэвшилт хүн төрөлхтөн Украины талд зогсож шударга үгсээ цууриатуулж, бас Украиныг дэмжих аюулгүй байдлын алхмуудаа авч хэрэгжүүлж байна. Украинтай Европын Холбооноос байгуулсан Аюулгүй байдлын гэрээнд:  

 

1)Европын Холбооны нийт 27 улс Украинд 10 жилийн хугацаанд цэрэг, санхүү, хүмүүнлэг, улс төрийн дэмжлэг үзүүлэх үүрэг хүлээнэ;

2)Украиныг Европын Холбоонд элсүүлэхэд нь дэмжлэг үзүүлж, шаардлагатай шинэчлэл хийнэ;

3)ОХУ-ын эсрэг хориг арга хэмжээг чангатгаж, түүнийг тойрч гарах оролдлоготой тэмцэнэ;

4)Европын Холбооны батлан хамгаалахын инновацын албыг Киев хотод нээнэ. Украин болон ЕХ-ны батлан хамгаалах салбарын хамтын ажиллагааг хангана;

5)Оросын шинэ түрэмгийллийн үед 24 цагийн дотор зөвлөлгөө өгөх механизмыг хангана гэжээ.

 

Украин мөн Эстон улстай аюулгүй байдлын гэрээнд гарын үсэг зурсан. Тус улс энэ 2024 онд батлан хамгаалах чиглэлээр 100 сая гаруй еврогийн тусламж үзүүлнэ, олон талт дэмжлэгээ 10 жилийн туршид үргэлжлүүлнэ. Эстоны Засгийн газар 2024-2027 онд жил бүр ДНБ-ий 0.25-аас доошгүй хувийг цэргийн дэмжлэгт зориулна гэсэн бол Литва улстай байгуулсан аюулгүй байдлын гэрээнд Литва нь жил бүр Украинд ДНБ-ий 0.25 хувьтай тэнцэх хэмжээний батлан хамгаалахын дэмжлэг үзүүлэхээс гадна хуурай газар, агаар, далай, сансар огторгуй, кибер-цахилгаан соронзон орон дахь орчин үеийн цэргийн техник хэрэгсэл олгохоор болж байна. Европын ардчилал, эв нэгдэл, хөгжил цэцэглэлд нүд хорсдог, атаархдаг Орос, Беларусь хоёр хөрш Европын орнуудынхаа эсрэг юу ч хийж мэдэх, ямар ч хорлон сүйтгэх ажиллагаа өрнүүлж болохыг сэрэмжлүүлэн Польш, Литва, Латви, Эстон улсууд Орос, Беларусьтай хиллэдэг хилийн зурвас газартаа 700 км урт хамгаалалтын шугам барихаар болсныг зарласан.


Энэхүү төсөл нь Европын Холбооны 27 улс орон, 450 сая хүн ардыг хамгаалах зорилготой тул Европын Холбооны бүх гишүүдээс санхүүгийн дэмжлэг авах шаардлагатай гэж тэр 4 улс үзсэн, нийт өртөг нь 2.5 тэрбум евро болно. Европын Холбооны түнш орнууд нь ч дэмжихэд бэлэн байна.  

 

Оросын түрэмгийллийг зөвтгөдөг монгол троллуудад! Украин, Барууныг муулж, харааж, бах таваа хангадаг бол Та нар оросын тархи угаалтад цохиулаад мэдээллийн буруу ваакум дотор төөрч яваа чинь тэр болно шүү! Хараал зүхэл их урсгаад байвал Орос ялчихна гэж бодож яваа бол том эндүүрэл шүү! Оросын террорист дайныг ялна гэдэгт итгэсэн хүн хэрэв нүдтэй чихтэй, тархитай бол түүхэн үнэнд гүйцэгдэх цаг ирнэ. Хүнлэг ёсны төлөө, эрх чөлөө тусгаар тогтнолынхоо төлөө, газар нутгийнхаа төлөө Украины ард түмний тэмцэл нэгэн цагт ялж таарна шүү!


Орчуулж тайлбарласан Адьяaгийн Батсайхан (бэлтгэл хошууч)