1. РИО ТИНТО УЛААНБААТАР ХОТЫН ТӨВД 10.2 ГА ЦЭЦЭРЛЭГТ ХҮРЭЭЛЭН БАЙГУУЛЛАА
“Рио Тинто Монгол” компани 58 жилийн түүхтэй Хүүхдийн паркийн баруун жигүүр дэх олон нийтийн эзэмшлийн 10.2 газарт ногоон цэцэрлэгт хүрээлэн бүтээн байгууллаа. Уг цэцэрлэгт хүрээлэнгийн зураг төсөлд нийслэлийн иргэдээс ирсэн 10 мянга гаруй саналыг тусгаснаараа онцлогтой. Бүтээн байгуулалтын хүрээнд задгай ногоон театр, хүүхдийн тоглоомын талбай, иргэдийн тухлах сандал, сүүдрэвч болон өөрөө өөрийгөө нөхөн сэргээх чадвартай усалгааны бүрэн систем, цөөрөм зэрэг иж бүрэн тохижилт хийж, 40 мянга гаруй мод бутыг үе шаттайгаар тарьж, талбайн 80 хувийг зүлэгжүүлэв. Ингэснээр нийслэл хотод хүн бүрд хүртээмжтэй ногоон орон зай нэмэгдэж байна.
Энэ талаар “Рио Тинто Монгол” ХХК-ийн Гүйцэтгэх захирал Х.Амаржаргал “Бид энэхүү төслийн удирдлагыг бүрэн хариуцаж, амжилттай хэрэгжүүлснээр төр, хувийн хэвшлийн хамтын ажиллагаа, тогтвортой хөгжлийг дэмжих жишиг ажил болсон гэж найдаж байна.
“Рио Тинто” нь энэхүү ногоон байгууламжийг бүтээсэн нь Монгол Улсын хүн амын талаас илүү хувь нь амьдарч буй нийслэл хотын ногоон хөгжилд хувь нэмрээ оруулан амьдралын чанарыг сайжруулж, урт хугацаанд иргэдийн эрүүл мэнд, нийгмийн сайн сайхан байдалд эергээр нөлөөлнө гэдэгт итгэлтэй байна” хэмээн онцолсон юм. “Рио Тинто Монгол” компани нь цэцэрлэгт хүрээлэнгийн менежментийг дахин хоёр жил хариуцаж 2026 оноос хотын захиргаанд хүлээлгэж өгнө.
2. “ЭРҮҮЛ ОЙ” ТӨСЛИЙН БАГ МОНГОЛ ОРНЫ 1.1 ТЭРБУМ МОДЫГ ХӨНӨӨЛТ ШАВЖААС АВРАН ХАМГААЛЛАА
“Рио Тинто Монгол” компани Монгол орны ойн санг хамгаалах “Эрүүл ой” төслийг санаачлан Олон улсын байгаль хамгаалах нийгэмлэг, Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Ойн газартай хамтран хэрэгжүүлж байна. Төслийн хүрээнд 2023 оны тавдугаар сараас ойн хөнөөлт шавжийн тоо толгойг бууруулах тэмцлийн ажлыг өрнүүлж, хоёр жилийн хугацаанд нийт 300 мян.га талбай дах 1.1 тэрбум модыг аюулаас аварлаа.
Ингэхдээ 2023, 2024 оны зун Архангай, Өвөрхангай, Хөвсгөл, Завхан, Төв аймгуудын нийт 22 сум болон Улаанбаатар хотын ногоон бүс, “Богд уулын дархан цаазат газар”, “Горхи Тэрэлжийн байгалийн цогцолбор”-т газруудын хөнөөлт шавжид идэгдсэн ойд био бэлдмэл ашиглан тэмцлийн ажлыг онгоцоор болон механик аргаар зохион байгуулав.
“Эрүүл ой” төсөл нь одоо байгаа ойн санг хамгаалахын зэрэгцээ ойн нөөцийн урт хугацааны тогтвортой менежмент хэрэгжүүлэх, чадавхыг бэхжүүлэх чиглэлээр цогц төлөвлөгөөг хэрэгжүүлж буй. Монголын ойн мэргэжилтнүүд АНУ-ын Ойн газрын “Тархалтыг хязгаарлах” хөтөлбөрт хамрагдаж практик туршлага судалж, дөрвөн судлаач, оюутанд хөнөөлт шавжийн чиглэлээр эрдэм шинжилгээ, судалгааны тэтгэлэг олголоо. Ойн хөнөөлт шавжтай тэмцэхээс гадна түймэр, ойжуулалт, зохион байгуулалтыг сайжруулахад олон улсад практик туршлагаар батлагдсан “EarthRanger” хиймэл оюун ухаанд суурилсан программыг Монголд нэвтрүүллээ. Ойн мэргэжилтэн, ойн эмч, салбарынханд EarthRanger программыг үр дүнтэй ашиглах сургалтыг зохион байгууллаа. Мөн уг платформыг бүх шатанд ашиглах иж бүрэн технологийн хамтаар Ойн агентлагт бэлтгэн өглөө. “Эрүүл ой” төслийн үр дүнд Монгол орны ойн санг эрүүл ногооноор нь хайрлан хамгаалах урт хугацааны тогтвортой стратегийг хэрэгжүүлэх үндсийг тавьж, эрүүл ой, чадварлаг боловсон хүчин, шинэлэг технологийг хүлээлгэн өгөөд байна.
3. УУЛ УУРХАЙН ШИЛДЭГ ИНЖЕНЕРҮҮДИЙГ МОНГОЛД БЭЛДЭНЭ
Бид дэлхийд тэргүүлэгч Австралийн Квинсландын их сургуультай хамтран “Өмнийн говийн гүний уурхайн институт”-ийг “Уул уурхайн 7 хоног” арга хэмжээний үеэр нээлээ.
Уг институтэд гадаад, дотоодын уул уурхайн мэргэжилтнүүд элсэн орсноор Оюу толгойн уурхайд олон улсын жишигт нийцсэн практик сургалтад хамрагдах боломж бүрдэж байгаа юм. Сүүлийн хорин жилд дэлхий даяар уул уурхайн инженерийн мэргэжлээр суралцаж буй оюутнуудын тоо мэдэгдэхүйц буурч, өндөр мэргэшсэн боловсон хүчний хомсдол бий болоод буй.
Энэхүү гүний уурхайн практик сургалтын хөтөлбөрийг нэвтрүүлснээр салбарын ур чадварын дутагдлыг бууруулахын зэрэгцээ, Монголын уул уурхайн салбарыг дэлхий дахинд таниулахыг зорьж байна.
Нээлтийн үйл ажиллагааны үеэр уг төслийг санаачлагч “Рио Тинто”-гийн Арилжаа, бизнес хөгжил хариуцсан захирал Б.Болд “Дэлхийн шилдэг уул уурхайн мэргэжилтнүүдийг Монголдоо бэлтгэх болсондоо тун баяртай байна. “Рио Тинто” групп 15 жилийн өмнө Монголын ирээдүйд итгэж хөрөнгө оруулжээ. Ийн бид ирж буй олон арван жил итгэлт түнш байхаа бататгаж байна” хэмээн онцолсон юм. Институтын сургалтын хөтөлбөр гүний уурхай, гео-техник, уул уурхайн инженерчлэл зэрэг инженерийн суурь агуулгад төвлөрөх бөгөөд сургалт боловсруулах, хүргэх чиглэлээр олон улсын мэргэжилтнүүдтэй хамтран ажиллаж байна. Харин 2026 оноос эхлэн гадаад, дотоодын уул уурхайн компаниуд хандан ажилтнуудаа сургах үүд хаалга нээгдэнэ.
4. МУИС-ИЙН “БАГШ, ОЮУТНЫ СТАРТАП-2024” (NUM STARTUP 3.0) ХӨТӨЛБӨРИЙГ АМЖИЛТТАЙ ХЭРЭГЖҮҮЛЛЭЭ
Манай компани 2020 оноос хойш тус хөтөлбөрийг Монгол Улсын их сургуультай хамтран хэрэгжүүлж, оюуны өмчийг эдийн засгийн эргэлтэд оруулах, багш судлаачдын хамтарсан гарааны компани байгуулахад дэмжлэг үзүүлж байна. Энэ жилийн хөтөлбөрт хими, физик, биологи, нанотехнологи, хүрээлэн буй орчны инженерчлэл, хэл шинжлэл, мэдээллийн технологи зэрэг салбарын технологи хөгжүүлэх, гарааны компанийн төсөл боловсруулах чиглэлд нийт 18 багийн 96 гаруй багш, оюутан бүртгүүлж, явцын шалгаруулалтаар 12 баг шалгарч, сургалтад хамрагдаж, шинэ санаагаа хөгжүүлээд байна. Хөтөлбөрийн эцсийн шалгаруулалтад багууд амжилттай оролцон дараах гурван төсөл шагналт байр эзлэн гарааны тэтгэлэг авлаа.
Нэгдүгээр байранд МУИС-ийн Инженер технологийн сургууль, Ногоон эрчим хүч, инженерчлэлийн тэнхимийн дэд проф. Э.Пүрэвдалай удирдагчтай “Ногоон дөл” буюу нарны зайн илүүдэл энергийг хуваарилах автомат төхөөрөмж хийх төсөл
Хоёрдугаар байранд МУИС, Шинжлэх Ухааны сургууль, Биологийн тэнхим, Хүнсний шинжилгээний лаборатори-Г.Оюундэлгэр удирдагчтай “Lactoslim” буюу айргаас гаргасан бактери дээр суурилан пробиотик үйлдвэрлэх төсөл
Гуравдугаар байранд МУИС, Инженер Технологийн сургууль, Нано материал судлалын лаборатори-дэд профессор Ж.Болдбаатар удирдагчтай баг “Hydroband Шархны гелин наалт” буюу бүх төрлийн зориулалттай кератин шархны гелин наалт хийх төсөл шалгарав.
5. ЮНЕСКО БОЛОН РИО ТИНТО ХАМТРАН МОНГОЛ УЛСАД ТОГТВОРТОЙ АЯЛАЛ ЖУУЛЧЛАЛЫГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ТӨСЛИЙГ ЭХЛҮҮЛЛЭЭ
НҮБ-ын Боловсрол, Шинжлэх ухаан, Соёлын байгууллага ЮНЕСКО болон “Рио Тинто” групп хамтран Монгол Улсад анхны ЮНЕСКО-д бүртгэлтэй геопарк байгуулах улмаар соёлын болон геологийн өвөөр дамжуулан Монголын тогтвортой аялал жуулчлалыг дэмжих анхны төслийн нээлтийн арга хэмжээ боллоо.
Энэхүү хамтарсан төсөл нь соёлын биет болон биет бус өвийг хадгалан хамгаалж түүгээрээ дамжуулан аялал жуулчлалыг дэмжиж, орон нутгийн хөгжилд хувь нэмэр оруулах зорилготой.
Түүнчлэн төслийн үр дүнг урт хугацаандаа хадгалах үүднээс салбарын хүний нөөцийг чадавхжуулж, чанартай хүртээмжтэй мэргэжлийн боловсрол, сургалт хөтөлбөрүүд боловсруулахад хамтран ажиллана. ЮНЕСКО-ийн Зүүн Ази дахь төлөөлөгчийн газрын захирал Шахбаз Хан, “Соёлын болон геологийн өвийн аль алиныг тогтвортой хөгжилтэй холбосноор бид орон нутгийн иргэдийн аж амьдрал, сайн сайхан байдлыг дэмжсэн тогтвортой эко системийг бий болгохыг зорьж байна. Мөн нутгийн иргэдтэй нягт хамтран ажилласнаар бид энэхүү өвийн үр өгөөжийг орон нутгийн түвшинд хүртэж, Монгол орны соёлын болон геологийн өвөрмөц өвийг нутгийн иргэд өөрсдөө өмчлөх, түүгээр бахархах сэтгэлийг төлөвшүүлэхийг зорьж байна” гэж онцоллоо.
“Рио Тинто Монгол” ХХК захирал Х.Амаржаргал, “Бид Монгол Улсад хувийн хэвшлээс анх удаа ЮНЕСКО-той хамтран ажиллаж, тогтвортой хөгжилд чиглэсэн санаачилгуудыг дэмжих урт хугацааны түншлэлийг байгуулсан билээ.
Өнөөдөр Монгол Улсад анхны ЮНЕСКО-д бүртгэлтэй Геопарк байгуулах түүгээрээ дамжуулан аялал жуулчлалын салбарыг хөгжүүлэх анхны төслийн нээлтээ хийж байгаадаа туйлын их баяртай байна. Бид Монгол Улсыг олон улсад сурталчлан таниулж, хөгжлийн түнш байхыг чухалчилдаг. Энэ утгаараа Монгол Улсын баялаг бөгөөд өөрийн гэсэн онцлог бүхий биет ба биет бус соёлын өвийг олон хэлбэрээр таниулахад дэмжлэг болохыг зорьж байна” хэмээв.Монгол орны геологийн болон соёлын өвийг хадгалан хамгаалж, тогтвортой аялал жуулчлалыг хөгжүүлэн, өвийг хойч үедээ өвлүүлэн үлдээхийн төлөө бүх түншүүд хамтран ажиллах амлалт өгснөөр арга хэмжээ өндөрлөв.
6. МОНГОЛ УЛСЫН ДОТООДДОО БЭЛТГЭСЭН АНХНЫ ГЕОТЕХНИКИЙН ИНЖЕНЕРҮҮД ДИПЛОМОО ГАРДАН АВЛАА
ШУТИС, “Рио Тинто” групп, “Оюу толгой” компани хамтран Монгол Улсад анх удаа уул уурхайн амин сүнс болсон геотехникийн инженерүүдийг бэлтгэж, өнөөдөр анхны төгсөгчдөдөө бакалаврын диплом гардууллаа. Ингэснээр уул уурхайн нарийн мэргэжлээр сурах сонирхолтой залуус эх орондоо дэлхийн жишигт нийцсэн мэдлэг боловсрол эзэмшин, цаашид “Оюу толгой” төдийгүй олон улсын томоохон уурхайд ажиллах суурь нөхцөл бүрдэж байна. Геотехникийн инженер нь ашигт малтмалын орд, уул уурхай, барилга байгууламжийн хөрс чулуулаг, газрын гадаргын тогтцыг үнэн зөв тодорхойлох, зураг төсөл боловсруулахад шаардагдах инженер-геологийн үзүүлэлтүүдийг нарийвчлан тогтоох, цаашдын хувиралт, өөрчлөлтөд үнэлэлт өгдөг уул уурхай болон барилгын салбарт өндөр ач холбогдолтой мэргэжил юм.
2021 оноос хэрэгжүүлж эхэлсэн энэхүү хөтөлбөр нь 2.42 сая ам.долларын санхүүжилттэй бөгөөд өдгөө ШУТИС-д нийт 100 гаруй оюутан суралцаж байна. Цаашид магистрын хөтөлбөр нэвтрүүлэх, олон улсад магадлан итгэмжлүүлэх, багш нарыг чадавхжуулах, судалгааны төв байгуулах хэтийн зорилготой.
Уг хөтөлбөрийн хүрээнд Компьютерын лаборатори ШУТИС-д хүлээлгэн өгсөн бол “Оюу толгой” компанийн нэмэлт 366 мянган ам.долларын санхүүжилтээр Чулуулгийн лаборатори байгуулсан байна.
Энэхүү лабораториуд нь оюутнууд мэргэжлийн программ хангамж ашиглаж сургалт судалгаа хийх, Монгол орны байгалийн тогтоц, чулуулгийн бүтцийн онцлогийг илүү нарийвчлан судалж, үйлдвэрлэлд ашиглах бодит боломжийг бүрдүүлж өгч байгаагаараа онцлогтой.
“Рио Тинто” групп, “Оюу толгой” компани нь Монгол Улсын уул уурхайн салбарт эрэлт хэрэгцээтэй мэргэжилтнүүдийг сургах, дээд боловсролын хөгжилд хувь нэмэр оруулахад чиглэсэн санал санаачилга, үйл ажиллагааг дэмжин ажилладаг бөгөөд уг зорилгын хүрээнд боловсролын салбарын шинэчлэл хөгжилд түүчээлсэн олон улсын жишиг хөтөлбөрийг тогтвортой үргэлжлүүлнэ.
Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин
Сэтгэгдэл14
Германы шилдэг эдийн засагч, эрдэмтэн Ханс Вернер Зин: Оюутолгойн гэрээ бол зууны ч биш, Мянганы шилдэг луйвар‼️ Оюутолгойн гэрээг сайжруулах тогтоолын төсөл УИХ-ын чуулганы хуралдаанаар дэмжигдсэн энэ цаг үед Оюутолгойн гэрээтэй холбоотой асуудлууд урьд урьдынхаас илүүтэй сөхөгдөж байна. Зөвхөн Монгол биш, дэлхий даяараа үүнд анхаарлаа хандуулаад эхэлсэн нь нууц биш. “Оюутолгойн гэрээ бол Монголын ч биш, бүр дэлхийн түүхэнд гарсан, зууны ч биш Мянганы шилдэг луйвар” гэж дэлхийн эдийн засгийн томоохон мэргэжилтэн, Европын шилдэг 10 эрдэмтний нэг Ханс Вернер Зин халаглан ярьж байна” гээд “Тэрбээр монголчуудыг мэдээсэй гэж үнэхээр хүсч байна хэмээн өөрийн санал бодлоо хуваалцлаа” гэжээ. Монгол Улс зээлийн хүү гэж төлөх ёсгүй. Аливаа хөрөнгө оруулалтын гэрээ нь хэрэв хоёр талаас хамтарч байгаа бол өөр өөрийн чадах хэмжээнд хөрөнгөө босгодог нь бичигдээгүй хууль.
202.9.46.160 - Оросын ЭСЯ-наас хэдэн төгрөг авсан хөлсний тролл чамд засгаас өгдөг халамжийн мөнгийг Оюу толгойн татвараас олгодог юм!!!
139.5.218.179 Америкийн ЭСЯ-аас эсвэл Рио Тинтогоос хэдэн доллар авсан хөлсний тролл чи ичихгүй луйварчин Рио Тинтог өмөөрч үхлээ юу? Ийм оркуудыг шалгамаар байна
Монголчуудын талаас Оюутолгой гэгч дэлхийн хэмжээний томоохон ордыг 100 хувь эзэмшигч эзэн улс нь учраас энэ гэрээнд газрын баялгаа гаргаж байгаа юм. Нөгөө талаас оролцож байгаа Рио Тинто бол монголчуудын босгож чадахгүй байгаа тэр жаахан хэмжээний уурхайг ашиглаж эхлэхэд хэрэглэх мөнгийг босгож байгаа юм. Иймд Монгол зайлшгүй гэрээнд давуу эрх буюу 51 хувиас дээш хувь эзэмших ёстой. Гэтэл байгалийн эзэн улс нь 34 хувь эзэмших, нөгөө хэдхэн ам.доллар гаргасан тал нь 66 хувь эзэмших гэрээ болсон нь өөрөө Мянганы шилдэг луйврын эхлэл юм. Ийм гэрээг зөвхөн нэг л замаар хийдэг. Энэ бол тухайн байгалийн баялгийг эзэмшигч улсын шийдвэр гаргаж байгаа хүмүүсийг бүрэн хяналтандаа оруулах буюу их хэмжээний хахууль өгч байгаа хэрэг юм. Эргээд тэр хүмүүсээ өгсөн хээл хахуулиараа барьцаалан улам атгандаа оруулдаг. Монгол Улс зээлийн хүү гэж төлөх ёсгүй. Яагаад гэвэл Монголын талын үүрэг бол байгалийн баялгаа ашиглахыг зөвшөөрсөн явдал. Хөрөнгө оруулах бол нөгөө талын үүрэг юм.
оюу толгой ойн нөөц судлах шавьж устгах нэрээр монгол орны байгалын бүх зургийг монгол улсын дэюсгэр газар нутагт онгоцоор тагнуул хийж байна зошсоогоочэнэ их алт зэс ионгол юу өгвөө нэмж хайгуул хийсэн газрыг нэмж ашгилж байна австрали английн хааныг хөөгөө биз дээ украйн шиг монголыг ашгилж дуусч байна шүү оюу толгоыг иалтаж эзэмшихийг зогоо хориг тавь
Оюутолгойн хувьцааг Рио Тинто 100 хувь эзэмшиж ашгийг нь хүртэж байна. Монголын тал 34 хувийг нь эзэмшдэг шүү дээ гэж та бодож магадгүй. Тэгвэл үгүй юм. Учир нь, Монголын тал өөрийн авах ёстой 34 хувийн ашгийг авдаггүй. Уг нь 2022 оноос авах байсан гэрээг Дубайн гэрээ гэгчээр бүр 2037 он болтол авахгүй болгосон. Гэтэл уг хөрөнгө оруулалтын хамтарсан гэрээ нь 2039 онд дуусах бөгөөд Оюутолгой гэгч асар том уурхай ч ашиглагдаж дуусна. Өөрөөр хэлбэл, монголчууд нэг ч төгрөг хүртэхгүйгээр өөрийн асар том ордыг гадаадын луйварчдад бэлэглэж байгаа гэсэн үг юм. Яагаад Рио Тинто Оюутолгойн 100 хувь эзэмшигч гэж байгааг тайлбарлая. Рио Тинто бол дэлхийн хэмжээний асар том компани.
Рио Тинто компанид уурхайг ашиглаж эхлэхэд шаардлагатай хоёр гуравхан тэрбум ам.доллар гаргах юу ч биш, тэрийгээ ч гаргасан. Гэхдээ маш увайгүй аргаар буюу өөрөөр хэлбэл, тэд энэ мөнгийг том банкуудаас өндөр хүүтэй зээлж байгаа учраас яаралтай буцаан төлөх шаардлагатай хэмээн монголчуудыг хууран өөрсдийн мөнгөө банкны мөнгө болгон хүүтэйгээр зээлж, түүнийхээ 34 хувийг монголчуудаар төлүүлж байгаа юм. Тэд нар 66 хувьд таарсан зээлийн хүүг өөрсдөө төлдөг гэж та бодож байна уу? Үгүй. Яагаад гэвэл тэр банкнаас зээлсэн гэсэн мөнгө нь банкны мөнгө биш. Тухайн мөнгө гарсан банкинд байршсан Рио Тинтогийн мөнгө юм. Өөрөөр хэлбэл, Рио Тинто Оюутолгойн уурхайгаас гарч байгаа ашгийн 66 хувийг шууд аваад монголчуудад ногдох 34 хувийг банкны зээлийн хүү хэмээн шууд суутган өөрсдөө авдаг. Өөрсдийн мөнгийг банкны хүү хэмээн хуурснаар монголчуудын авах 34 хувийн ашиг тэдний халаасанд ордог гэсэн үг. Ингээд нийлээд 100 хувийн ашгийг тэд бүрэн хүртдэг.
Монголчууд мэдсэн байж мэдээгүй юм шиг байгаад би үнэхээр гайхдаг. Монгол бол асар том нутагтай, байгалийн асар их баялагтай улс. Миний бодлоор ердөө гурван сая гаруй хүнтэй Монгол дэлхийн хамгийн баян улсуудын нэг болоход ямар ч асуудал байхгүй. Хоёр том зах зээлийн дунд байршилтай, цөөхөн хүн амтай гээд хурдан хөл дээрээ босох улс шүү дээ. Миний хувийн бодол бол монголчууд Оюутолгойг буцааж өөрсдийн талд авах хууль эрх зүйн боломжтой. Аливаа хөрөнгө оруулалтын гэрээг тухайн улс орон нийтийн санал асуулгаар цуцлах эрхтэй байдаг. Уг гэрээнд булхай луйвар, хээл хахууль орсон бол мөн цуцлах бүрэн эрх нь тухайн улсад байдаг.
Хэрвээ би Монголын эдийн засгийг барьдаг хүн байсан бол... Оюутолгойн гэрээг цуцлан дахин хэн нэгэнтэй хамтарч цаг алдахгүйгээр олон улсад тендер зарлан шууд зарах хэрэгтэй. Энэ нь газраа зарж байгаа гэсэн үг биш. Зөвхөн тэр ордыг ашиглаж дуусах хүртэл нь тухайн тал эзэмшинэ гэсэн үг. Энэ бол 2039 он болтол нэг ч төгрөг авахгүй ухуулж дуусахаас хэдэн мянга дахин давуу тал юм. Мэдээж зарах үнэ нь дэлхийн зах зээлд доод тал нь 50 тэрбум ам.доллар хүрч зарагдана. Энэ нь, нэг ч төгрөг авахгүй ухуулж дуусах гэрээг 50 тэрбум ам.доллар бэлнээр авах гэрээ болгож байна гэсэн үг.
Мэдээж, өөрийн мөнгөөр 100 хувь худалдан авсан компани ашгийг хамгийн өндөр хэмжээнд авахын тулд одоогийн Рио Тинтогийн хийж байгаа шиг шууд түүхийгээр нь хямдхан зарахгүй бүтээгдэхүүнээ бүрэн эцсийн бүтээгдэхүүн болгон гаргах болно. Энэ нь Монголд ажлын байр нэмэгдэхээс эхлээд эцсийн бүтээгдэхүүн болж гарч байгаа бүтээгдэхүүн өндөр үнэтэй байх учраас МонголУлсын татварт төлөх мөнгөний хэмжээ өнөөгийн РиоТинтогийн төлж байгаа татвараас хэдэн арав дахин их байх болно. Оюутолгойг зарсан 50 тэрбум ам.доллароор Монголын стратегийн Тавантолгой, Дорнодын нефтийн үйлдвэр гээд 4-5 томоохон ордыг Монгол Улс өөрөө 100 хувь эзэмшиж, хэнээс ч мөнгө гуйлгүйгээр энэ ордуудыг ашиглаж эхлэхэд Монголын жижигхэн эдийн засаг ердөө л 2-3 жилийн дотор нэг хүнд ногдох орлогоороо дэлхийн тэргүүлэгч улс болох бүрэн боломжтой юм.
Монгол бол дэлхий дээр үлдсэн цорын ганц нүүдэлчин хэвээрээ байгаа улс. Аялал жуулчлал бол уул уурхайгаас ч өндөр ашиг оруулах болохоор уул уурхайгаас орж ирэх асар их мөнгийг аялал жуулчлалын салбарт оруулж яваандаа энэ салбараа тэргүүлэх салбар болгох хэрэгтэй. Монголчуудыг сэрээсэй, Мянганы аймшигтай том луйврыг зогсоож, эдийн засгаа хурдан босгоосой гэсэндээ өөрийн бодож санаж явдаг зүйлийг хэллээ гэсэн байна.
Оюутолгойг рио тинтод монголчууд дөч тавин жилээр үнэ төлбөргүйгээр алт зэсийг нь ухаж авах гэрээг хийсэн нь дэлхийн хаана ч байхгүй хачин сонин тохироо байлаа. Түүгээр ч үл барам нэмж монголчууд өөртөө асар их өртэй үлдэж байгаагаа бас хүлээн зөвшөөрсөн. Энэ өр нь хориод жил оюу толгойг ухасаар эд баялагийг нь зөөсөөр байгаа боловч одоо болтол барагдах яагаа ч үгүй гэнэ лээ. Рио тинтогийн ард түмэнд огт зарлалгүй нууцаар онгоцоор цацсан шавьжны хор гээч үлэмж хортой аньс хад жимсийг идсэн монголчууд хэдэн мянгаараа гүн хордлогонд орж үхэнгээ алдсан. Би өөрөа энэ хортой аньсыг идэж хоёр сар үхэл амьдралын зааг дээр байсан. Хэдэн хүн жимсэнд хордож үхсэнийг мэдэхгүй байна. Ротшильд гуай энэ их хомхойгоор монголын баялагийг үнэгүй авч байхдаа ичих булчирхай гэж байдаггүй бололтой.
Геотехникийн инженер хүн газар доорх байгууламжийн бүтээцийн тооцоо хийдэг хүн байдаг. Харамсалтай нь хөрс шороо үзээд л дуусч байна. Инженерийн тооцоог хийдэг мэргэжилтний судлах зүйлийг судлахгүй байгаа шүү.
үогсоогоочээ хаагаачээ