Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар өнөөдөр /2025.11.01/ Дорноговь аймгийн Алтанширээ сумын нутагт хэрэгжүүлж буй “Монгол Улсад Газрын тос боловсруулах үйлдвэр байгуулах төсөл”-ийн явцтай газар дээр нь танилцлаа.
Дөрвөн сарын өмнө буюу өнгөрсөн 6-р сард 20 орчим хувийн гүйцэтгэлтэй байсан үйлдвэрийн бүтээн байгуулалтын ажил өнөөдөр 50 гаруй хувьд хүрчээ.
Ерөнхий сайдын албанд томилогдсон цагаасаа эхлэн газрын тос боловсруулах үйлдвэрийн бүтээн байгуулалтад онцгой анхаарч, ажлыг эрчимжүүлсэн төдийгүй төлөвсөн хугацаанаас өмнө буюу ирэх онд ашиглалтад оруулахаар төлөвлөж байна.

Бүгд Найрамдах Энэтхэг Улсын Экспорт- Импорт банкны 1.7 тэрбум ам.долларын зээлийн санхүүжилтээр хэрэгжүүлж буй Газрын тос боловсруулах үйлдвэрийн төсөл дөрвөн багц ажлаас бүрддэг. Эхний багц ажлыг 2024 онд дуусгаж, Улсын комисст хүлээлгэн өгсөн. Бусад багц ажил болох ДЦС болон технологийн байгууламж барих ажил барилга угсралтын шатандаа явж байна. Үйлдвэрийн түүхий эдийг тээвэрлэх 527 км урттай газрын тос дамжуулах хоолойн төсөл 89.4 хувийн гүйцэтгэлтэй.
Засгийн газраас үйлдвэрийн түүхий эдийн хангамж, хүрэлцээ болон Ширээт дэд станцыг хүчин чадлыг 25МВт болгон өргөтгөх ажил гээд газрын тос боловсруулах үйлдвэрийг ашиглалтад оруулахад бүхий л талаар дэмжиж, онцгой анхаарч ажиллана гэж Ерөнхий сайд Г.Занданшатар хэллээ.
Тэрбээр стратегийн ач холбогдол бүхий бүтээн байгуулалтын ажилд санаатай болон санамсаргүйгээр саад учруулсан үйлдэлтэй тэмцэнэ. Энэ бол улс орны эрх ашгийн эсрэг үйлдэл. Тиймээс бүтээн байгуулалтыг ямар нэгэн саадгүй, эрчимтэй урагшлуулах нь чухал гэв.

Газрын тос боловсруулах үйлдвэрийн бүтээн байгуулалтын ажлыг дуусгах төлөвлөгөөт хугацаа 2027 оны 12 дугаар сар. Харин ашиглалтад оруулах хугацаа нь 2028 он.
Энэтхэгээс Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Атул Малхари Готсурве “Хоёр улсын хүчин чармайлтаар хугацанаас нь өмнө ашиглалтад оруулна гэдэгт бүрэн итгэлтэй байна.
Том төсөлд том саад тулгамддаг юм байна. Гэхдээ тулгарсан асуудлыг шийдвэрлээд шуурхай явж байна” гэв. Төслийг хугацаанаас нь өмнө дуусгахын тулд ажилтнуудын визийн асуудалд анхаарч өгөхийг Энэтхэгийн тал хүслээ. Газрын тос боловсруулах үйлдвэр ашиглалтад орсноор 1.5 сая тонн нефтийн бүтээгдэхүүн боловсруулж, орчин үеийн стандартын шаардлага хангасан /Евро V стандарт/ 834 мянган тонн диель, 396 мянган тонн авто бензин /95 октантай/, 80 мянган тонн онгоцны түлш /Jet A1/, 27 мянган тонн шингэрүүлсэн шатдаг хий, 17 мянган тонн зуухны түлш үйлдвэрлэнэ. Нэг үгээр Монгол Улс нефтийн бүтээгдэхүүнийг дотооддоо, өөрсдөө үйлдвэрлэдэг болно. Өөрөөр хэлбэл, дотоодын нефтийн бүтээгдэхүүнийхээ 50-100 хүртэл хувийг дотоодоосоо хангана гэсэн үг. Мөн 1500 ажлын байр шинээр бий болох юм.





Даваа - 11 сарын 03,
2025

Сэтгэгдэл16
ene zandan chadhuu. yasan duusdaggui uildwer we. barigdaad daraa n ajillah bgigaa ???????????????????
Одоо Монголын хамгийн залуу цонх үеийнхэн дунд сургуульд сурч байна. Тэдэнд анги дотроо 50, 60 хүүхэд хичээллэж байна. Ийм нөхцөлд сайн багш л тэдэнд арай илүү боловсрол олгож чадна. Тийм болохоор Багшийн цалингийн нэмж байж, энэ цонх үеийнхэн сургуулиа амжилттай дуусгаж чадна. Монголын төрд байгаа Хүрэлсүхийн үеийн тэнэг пизда нар энэ байгалийн хуулийг үл ойлгож, Монголын нийгмийг хямралд оруулж байна. Ойрийн 10 жил багшийн цалинг илүү нэмж, сайн багш нарын хүчээр цонх үеийн ерөнхий боловсролд анхаарах цаг мөн. Цонх үеийнхэн сургуулиа төгсөх үед ахиад хүүхдийн тоо буурах тул багшийн цалинг аажмаар бууруулж зах зээлийн хуулиар явбал болно.
Үхмэл хөрөнгө
Ажиллах болно, Монголын заяа их
Үхсэний газрын тос вэ энэ Хэнтийн мантгарын гар хөл. Дорнодын халтар Энхбаяртайгаа хамт зуурсан жонхуугаа цэвэрлэхгүй. Тэр Булгантуяаг гишүүнээс татна гэснээрээ татаад, дэмжсэн гишүүдийг нь бас хусаач дээ. Их хурал тарж, МАН хагарахыг мэдэцгээж байгаа шүү дээ.
Одоо Монголын хамгийн залуу цонх үеийнхэн дунд сургуульд сурч байна. Тэдэнд анги дотроо 50, 60 хүүхэд хичээллэж байна. Ийм нөхцөлд сайн багш л тэдэнд арай илүү боловсрол олгож чадна. Тийм болохоор Багшийн цалингийн нэмж байж, энэ цонх үеийнхэн сургуулиа амжилттай дуусгаж чадна. Монголын төрд байгаа Хүрэлсүхийн үеийн тэнэг пизда нар энэ байгалийн хуулийг үл ойлгож, Монголын нийгмийг хямралд оруулж байна. Ойрийн 10 жил багшийн цалинг илүү нэмж, сайн багш нарын хүчээр цонх үеийн ерөнхий боловсролд анхаарах цаг мөн. Цонх үеийнхэн сургуулиа төгсөх үед ахиад хүүхдийн тоо буурах тул багшийн цалинг аажмаар бууруулж зах зээлийн хуулиар явбал болно.
Байгалийн хууль хүчтэй шүү новшоо. Хүн амын цонх үеийг сургуульд сургаж авах нүсэр хүнд ажлыг Амарбаясгалан бидний үеийнхэн авч явж байна. Чиний мулгуу тэнэг Занданшатарын үе дууссан. Хүн хэмээх сүрэг амьтан байгалийн хуулийнхаа дагуу олон хүүхэд төрүүлсэн болохоор нийгэмд цонх үеийн хүн ам бий болсон. Энэ цонх үеийнхэнд чиний бичсэн нийгмийн хууль чинь хүртэл ямарч үнэ цэнэгүй хоосон муу өгүүлбэр төдий болохыг баталдаг. Чиний утгагүй ганцхан толгойноос илүү энэ цонх үеийн сая хүүхдүүд Монгол улсад чухал болно. Хуцаад бай, улс төр хийх гээд муу үндсэн хууль нэртэй зохиомол бичиг бариад худал бүү чалч новшоо. Байгалийн хуулийн дээр гардаг нийгмийн хууль байхгүй шүү.
бурхан минь зандкад эх оронч сэтгэл зориг хуч тэнхээ хайрлаж энэ уйлдвэрийг хурдан ашиглалтанд оруулахад тусал.
Байгалийн хууль хүчтэй шүү новшоо. Хүн амын цонх үеийг сургуульд сургаж авах нүсэр хүнд ажлыг Амарбаясгалан бидний үеийнхэн авч явж байна. Чиний мулгуу тэнэг Занданшатарын үе дууссан. Хүн хэмээх сүрэг амьтан байгалийн хуулийнхаа дагуу олон хүүхэд төрүүлсэн болохоор нийгэмд цонх үеийн хүн ам бий болсон. Энэ цонх үеийнхэнд чиний бичсэн нийгмийн хууль чинь хүртэл ямарч үнэ цэнэгүй хоосон муу өгүүлбэр төдий болохыг баталдаг. Чиний утгагүй ганцхан толгойноос илүү энэ цонх үеийн сая хүүхдүүд Монгол улсад чухал болно. Хуцаад бай, улс төр хийх гээд муу үндсэн хууль нэртэй зохиомол бичиг бариад худал бүү чалч новшоо. Байгалийн хуулийн дээр гардаг нийгмийн хууль байхгүй шүү.
АЖИЛЛАХГҮЙ АЛДАГДАЛТАЙ ҮЙЛДВЭР. 2027 ОНД ЕРӨНХИЙЛӨГЧ хҮРЭЛСҮХ АСНЫГ ЦАГДАН ХОРИНО ЭНЭ ҮЙЛДВЭРИЙГ БАРИУЛСАНЫХ НЬ ТӨЛӨӨ
за битий шаа гахайн толгойлсон новш оо, наад үйлдвэрийн ажил чинь ковидоос болоод зардлын хэтрэлт болоод ажил нь нам гацсан байсныг чиний байнга муу хэлээд байгаа Оюунэрдэнийн засаг санхүүжилтын дахин хэлэлцээрт орж шийдсэн юм шүү. Ард түмнийг тэнэг гэж битий бодоорой новш минь. Чи засаглаж байгаа үед наад ажил чинь Хүүкийн уяаны нохой Алтанцэцэг удирдаж байгаа болохоор үнэхээр бүтэлтэй юм болохгүй. Анхнаасаа Хүүк здук очиж очиж далхийд зальхай, залилагчаараа алдартай Энэтхэгтэй очиж хамтарсан нь мааш буруу болсон. Үл бүтэх засаг даруй огцроод зайлаад өг дөө
Америкчууд 1990 онд монголчуудыг капиталист замаар явбал та нар бүгдээрээ баян болно гээд хуурсан. Гэтэл марксизмын сурах бичигт "Цөөнх нь маш баян, дийлэнх олонх нь үгээгүй ядуу нийгмийн тогтолцоог капитализм гэдэг" гээд биччихсэн байдаг. Монголчууд 30 гаруй жил капиталист замаар замнаад яг марксизмын сурах бичигт бичсэн "Цөөнх нь маш баян, дийлэнх олонх нь үгээгүй ядуу" боллоо. Одоо "MCS-ийхэн", ''МАК-ийхан, "Бодьийнхан" их наяд, их наядын хөрөнгөтэй улсаасаа баян хөрөнгөтөнүүд болсон байхад монголын 3,5 сая хүмүүс бүгдээрээ үгээгүй ядуучууд боллоо. Одоо тэд жирийн ард түмний дундаас төрж гарсан Оюун-Эрдэнэ, Амарбаясгалан нараас (жирийн ард түмнээс) төрийн эрхийг хууль бусаар хүчээр булаан авч монголын ард түмнийг үеийн үед мөнхөд боолчлохыг санаархаж байна. Энэ бол капитализмын мөн чанар болой.. Хохь чинь 1990 онд капиталист замыг сонож авсан монголчуудаа!!! Харин одоо монголчуудад Хятад, Орос шиг марксист замыг сонгож авах хамгийн зөв зам бас бий шүү.
"Олигархиудыг Засгийн эрхээс Үндсэн хуулийн аргаар зхйлуулах ямар ч боломжгүй бөгөөд гагцхүү зэвсэгт тэмцлийн аргаар зайлуулах боломжтой" гэж агуу Карл Маркс 1860 онд улс төрийн онолын алдарт бүтээлдээ бичжээ. Карл Марксын онолын энэ дүгнэлт нь туйлын үнэн болох нь MCS-ийн (Занданшатарын) Засгийн газрыг огцоруулах, хууль бусаар дахин сэргээх үйл явдлуудаар нотлогдов. Одоо үгүйрч хоосорсон 3,5 сая Монголчууд Засгийн газрыг Үндсэн хуулийн бус буюу зэвсэгт тэмцлийн замаар огцоруулах ганцхан зам үлдэв.
РиоТинто мэтийн үндэстэн дамнасан корпорациуд ядуу буурай орнуудад эхлээд дааж давшгүй өндөр хүүтэй их хэмжээний зээл олгоод, дараа нь уг зээл болон зээлийн хүүгээ төлж чадахгүй болохоор нь оронд нь байгалийн баялагийг (ашигт малтмалыг) нь дээрэмдэн авдаг 100 жилийн агуу туршлага Африк, Латин Америкийн орнуудад хуримтлуулжээ. Авилгад бүрэн хэмжээгээр идэгдсэн ядуу буурай Монгол улс Ц.Элбэгдорж, С.Баяр нарын гайгаар үндэстэн дамнасан РиоТинто компанийн хавханд 2009 онд гүн бат орсон бөгөөд одоо Оюутолгойн бүх баялагийг Рио Тинтод үнэгүй өгөөд дээрээс нь 20 их наяд төгрөгийн зээлийн хүү төлөх өрөнд унасан нь тодорхой байна. Усан тэнэг монголчууд РиоТинтогоос зээлийн хүүгээ бууруулж өгөөч гэж өвдөг сөхрөн гуйхад РиоТинто хариуд нь зээлийн хүүгээ нэмэгдүүлнэ гээд гүрийнэ шүү дээ. Монгол улс байгалийн баялагийн тусгаар тогтнолоо 2009 онд алджээ.
Аливаа уул уурхайн үйлдвэрлэл явуулахад нэгдүгээрт ГАЗРЫН ХЭВЛИЙН БАЯЛАГ-АШИГТ МАЛТМАЛ, хоёр дугаарт УУРХАЙН ТОНОГ ТӨХӨӨРӨМЖ, гуравдугаарт АЖИЛЛАХ ХҮЧ-ХҮН гэсэн 3 зүйлийг ашигладаг. ГАЗРЫН ХЭВЛИЙН БАЯЛАГ-АШИГТ МАЛТМАЛ нь төрийн буюу нийт ард түмний өмч байдаг. Харин УУРХАЙН ТОНОГ ТӨХӨӨРӨМЖ нь хөрөнгө оруулагчийн өмч байдаг бөгөөд үүнийг ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТ гэдэг.. Ингээд хоёр талаас өмчөө (хөрөнгөө) нийлүүлээд уул уурхайн үйлдвэр байгуулдаг. Ингэхдээ ТӨР нь өөрийн өмч болох ГАЗРЫН ХЭВЛИЙН БАЯЛАГ-АШИГТ МАЛТМАЛАА үнэлдэг. Харин ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАГЧ НЬ өөрийн өмч болох УУРХАЙН ТОНОГ ТӨХӨӨРӨМЖӨӨ (ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТАА) үнэлдэг. Тэгээд тэр өмчүүдээ үнэлсэн хэмжээгээрээ НОГДОЛ АШГАА хувааж авдаг. Гэтэл монголчууд өөрийн өмч болох дэлхийд хосгүй Оюутолгойн ордын 12,6 тэрбум долларын үнэ цэнэтэй АШИГТ МАЛТМАЛАА огт үнэгүйгээр РиоТинтод өгөөд НОГДОЛ АШИГГҮЙ хоосон хоцров. Дээр нь 11,4 тэрбум долларын УУРХАЙН ТОНОГ ТӨХӨӨРӨМЖИЙН үнийн 34 %-ийг төлөх 16,0 тэрбум төгрөгийн зээл, зээлийн хүүгийн өрөнд унав.
АДИЛ НӨГЦӨЛТЭЙ МОНГОЛ ОРСЫН ЭРДЭНЭТ ҮЙЛДВЭРТ ХАРЬЦУУЛЖ ҮЗЭЭД ОРОСТОЙ ХАМТРАЯА АР ТҮМЭН САНАЛ НЭГ БАЙНА ОЮУ ТОЛГОЙ ЗУУН ХУВЬ АВЧЭЭ МОНГОЛ ҮНЭГҮЙ УХУУЛЖ БАЙНА ОРСОД ӨГЬЕЭ