Л.Оюун-Эрдэнэ, Д.Амарбаясгалан хоёр Х.Булгантуяа, Ц.Сандаг-Очир, П.Сайнзориг нарыг гар хөл болгон, төрийн эргэлт хийсэн. Ази, Африкийн зарим орны буутай цэрэгтэй төрийн эргэлтээс арга нь ондоо боловч санаа нь адил. 

Хол ойроос хулгай хийгч хүмүүн хийгээд

Хотыг эргэн гэтэгч чоно хоёрын

Илт бие дүр өөр болбоос

Идэхүй хүсэх сэтгэлийн агаар нэгэн буй

Үндсэн хуулийн хэрхэвч давж үл болох хязгаарыг даван, Ерөнхий сайдыг огцруулахыг дэмжихгүйг дэмжих санал хураалт явуулсан. Үндсэн хуулийн 43.1. Улсын Их Хурлын гишүүдийн дөрөвний нэгээс доошгүй нь Ерөнхий сайдыг огцруулах саналыг албан ёсоор тавибал Улсын Их Хурал гурав хоногийн дараа хэлэлцэж эхлэн арав хоногийн дотор шийдвэрлэнэ. Улсын Их Хурлын нийт гишүүний олонхи уг саналыг дэмжсэн бол Ерөнхий сайдыг огцруулах тухай Улсын Их Хурлын тогтоол баталсанд тооцож, шинэ Ерөнхий сайдыг гуч хоногийн дотор томилно.

10-р сарын 17-ны чуулганд кноп дараагүй 19 гишүүнийг эсрэг санал өгсөнд тооцсон. Ерөнхий сайдыг унагах 64 товчлуур олдоогүй тул кнопоо дараагүй 19-ийг оруулж, 71 саналтай мэт залилан хийсэн. Женко, Нара, Д.Амарбаясгалан өөрөө хүртэл аль нэг талд кноп дараагүй, огцруулах санал 52 байж, Үндсэн хуульд заасан 64-т хүрээгүй. 

Пүрэв гарагийн ирцийг Баасанд тооцсон. Жишээ нь, 16-нд бүртгүүлээд гэртээ харьсан Нараг эсрэг санал өгсөн мэтээр тоолсон. Цэцэрлэгт хүртэл Пүрэвийн ирцийг Баасанд тоолохгүй.

Х.Булгантуяа ийм муухай саналаар чуулган явуулсандаа Г.Занданшатараас уучлал эрсэн, Ц.Сандаг-Очир өөрөө өөртэйгөө маргалдсан нь төрийн эргэлт хийсэн гэм буруугаас чөлөөлөхгүй.  Эрүүгийн хуулийн 19.2 дугаар зүйл.Төрийн эрх мэдлийг хууль бусаар авах, саатуулах Төрийн эрх барих дээд байгууллагын эрх мэдлийг хууль бусаар авах, хадгалах зорилгоор үгсэн тохирч хүчирхийллийн аргаар авахад бэлтгэсэн, зохион байгуулсан, оролцсон, санхүүгийн дэмжлэг үзүүлсэн; төрийн эрх барих дээд байгууллагын эрх мэдлийг хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаанд хүч хэрэглэн саад учруулсан бол арван хоёр жилээс хорин жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

Лонхноос бирд нэгэнт сулрах, Пандорагийн хайрцаг онгойх гэдэг ойлголт бий. Олон улсад putch гэдэг төрийн эсрэг хуйвалдагчдын толгойг илээд өнгөрөх нь нь Үндсэн хуульт ёсонд хор урхагтай. Үндсэн хуульт ёс гэдэг нь улс төрийн аль нэг талд биш иргэд өөрсдийнхөө талд, үндсэн эрх, эрх чөлөөгөө хамгаалах илүү том зүйл юм.  

Үндсэн хуулиар мэргэшсэн Ц.Нарангэрэл, Н.Жанцан, Д.Ламжав зэрэг эрдэмтдийн байр суурийн өөдөөс Нараг тавьж байгаа нь нүүрсний бүлэг аргаа барсныг баталж байна. Үндсэн хуулийн үзэл санааны тухайтад иргэд эмэгтэй Нараг биш эрдэмтэн Нарад итгэнэ.

Ерөнхийлөгч Үндсэн хуулиа хамгаалж хориг тавьсан. Үндсэн хуулийн цэцэд маргаан үүссэн. Нүүрсчид Ерөнхийлөгчийн хоригийг хориглох боломж хомс. Ерөнхийлөгчийн хоригийг хүлээж авахгүй байх 83 гишүүн олдохгүй. Үндсэн хуулийн цэцийн Их суудлын шийдвэр эцсийнх, хэнбугай ч авч хэлэлцэхгүй.

Нүүрсчид хэргээ шалгуулахгүй гэж амь тавихдаа төрийн эргэлт хийж, Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүдийг шившиглэн, Ерөнхийлөгчийн бүрэн эрхэд ч халдах оролдлогууд хийж байна. Үндсэн хуулийн цэцийн дээр хөх тэнгэр л байдгаас бор тээг, нүүрсний утаа байхгүй.

П.Сайнзориг 10-р сарын 17-ны хурал бүхлээрээ хүчингүй, Д.Амарбаясгалан дарга ч огцроогүй гэж барьцаж, Ерөнхийлөгчийн хоригт нялзаахыг оролдож байна.

1-рт, Ерөнхийлөгч зөвхөн Ерөнхий сайдыг огцруулсан тогтоолд хориг тавьсан. 2-рт, Д.Амарбаясгалан мэхт мэхэндээ болж, Г.Занданшатарыг “тэврээд үхэх” гэж байгаад ширээн дээрээс өөрөө уначихлаа. Г.Занданшатарыг хууль бусаар огцруулсан, Д.Амарбаясгалан үнэнд гүйцэгдэж өөрөө буусан, хоёр өөр асуудал. Тэгээд ч УИХ-ын талаас илүү 67 гишүүн Д.Амарбаясгаланг огцроод нүүрсний хэргээ шалгуулах шаардлага тавьчихсан.

Засгийн газрын ил болгож буй “Бодь” группийн 1,2 тэрбум долларын оффтейк, Л.Оюун-Эрдэнийн 10 тэрбумын хохиролтой Харбины гэрээ, Оюутолгойн нууц биш 20 сая долларыг хувьдаа ашигласан хэргийн хариуцлагаас мултрахын тулд төрийн эргэлт хийлээ.

Баялгийн хулгайч нар амь тавьж байна.

Н.Анхбаяр