Оюутолгойн гэрээний зарим заалтыг өөрчилж, зэс хайлуулах үйлдвэр барихыг хөрөнгө оруулагч хариуцахаар заах нь зүйтэй
УИХ-аас Оюу толгойн уурхайн асуудлаар ажлын хэсэг ажиллуулж байгаатай холбогдуулан "Хөрөнгө оруулалтын гэрээ", "Хувь нийлүүлэгчдийн гэрээ" (нэмэлт өөрчлөлт оруулж дахин тодотгосон), "Оюу толгойн далд уурхайн бүтээн байгуулалт, санхүүжилтийн төлөвлөгөө" гэсэн гурван баримт бичигт эдийн засагч судлаачийн хувьд зайлшгүй өөрчлөх, анхаарах шаардлагатай гэж үзсэн асуудлаар өөрийн саналаа дор илэрхийлж байна.
Нэг. Хөрөнгө оруулалтын гэрээ
1.1 Гэрээний 1.3-д "Хөрөнгө оруулагчийн төлбөл зохих бүх татварыг тогтворжуулах"-аар заасан нь Монгол Улсын "Хөрөнгө оруулалтын тухай" хуулийн 14.1 ба 16.2.1 заалтыг зөрчиж, уг хуульд заасан дөрвөн нэрийн татварыг 16 жил хүртэл хугацаагаар тогтворжуулж болох байтал гэрээнд бүх татварыг 30 жил+20 жил+20 жил нийт 70 жил тогтворжуулах, энэ нь Оюутолгойн уурхай Монгол Улсын доторх тусгай хуультай улс (компани) юм шиг байхаар байгааг өөрчлөх. Үүний тулд:
1.1.1 Гэрээний 1.3-д бүх татварыг 30 жил + 20 жил + 20 жил тогтворжуулахаар заасныг хасах.
1.1.2 Гэрээний 2.1 заалтаас 2.1.4; 2.1.6 ба 2.1.7-г хасах. "Энэ нь онцгой албан татвар, хайгуулын болон ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийн төлбөр, үл хөдлөх хөрөнгийн татвар"-ыг тогтворжуулах талаар Хөрөнгө оруулалтын хуульд заагаагүй атал гэрээнд тогтворжуулахаар заасан нь хууль зөрчиж байна. Эдгээр татвар нь хяналтын агуулгатай, хэмжээ бага бөгөөд бусдад сөрөг нөлөө, буруу үлгэр болох тул энэ заалтыг цаашид үйлчлэхгүй болгох нь чухал. Гэхдээ
2.1 заалтад "29 дүгээр зүйлийн 29.1.1" гэсний дараа "Хөрөнгө оруулалтын тухай хуулийн14.1 ба 16.2.1" гэж нэмж оруулах, мөн "дараах татваруудыг" гэсний дараа "16 (арван зургаан) жилийн хугацаагаар" (тогтворжуулна) гэж нэмж оруулах.
1.1.3 Гэрээний 2.7-д хувь хэмжээг нь тогтворжуулсан бүх татварын талаарх заалт нь хууль зөрчиж байгааг хөрөнгө оруулагчтай сайтар ярилцаж, хэрэв тэдний хувьд зарчмын чухал заалт гэвэл уг заалтыг хугацаатай болгох, ялангуяа гэрээний эхний хугацаа дуусахад татварын тогтворжуулалтын талаарх бүх заалт цаашид үйлчлэхгүй байхаар тохирох.
1.2 Гэрээний 1.5 ба 1.1.1; 3.2 болон 3.5 дахь заалтад тусгай зөвшөөрөл бүхий талбайн гадаргуу болон хэвлийгээс ямар ч ашигт малтмал ялган авах, олборлох, боловсруулах, бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх эрхийг хөрөнгө оруулагчид олгосон нь Оюутолгойн төслийн зэс түүний дагалдах элементийг ашиглах, олборлох гэрээний үндсэн зорилтоос гажиж байгаа тул ямар ч ашигт малтмалыг энэ гэрээний нөхцөлөөр 30жил+20жил+20жил ашиглах, олборлохоор заасныг өөрчлөх. Гэрээнд заасан зэс, алт, мөнгө, молебдин, хүдэр дэх металл эрдсээс бусад ашигт малтмал ашиглах, олборлох, бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх бол тухайн үед жич гэрээгээр хөрөнгө оруулалтын энэ гэрээнд хамаарахгүйгээр уг асуудлыг талууд хамтарч шийдэхээр заах. Иймд гэрээний 1.5; 1.1.1; 3.5-дахь заалтад "энэ гэрээний 16.40-д зааснаас бусад ашигт малтмалыг ашиглах, боловсруулах, бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх асуудалд энэхүү хөрөнгө оруулалтын гэрээний нөхцөл үйлчлэхгүй бөгөөд уг асуудлыг талууд тухайн үед жич гэрээгээр хамтран шийдвэрлэнэ" гэсэн нэмэлт оруулах.
1.3 Гэрээний 2.21-д экспортод гаргаж байгаа ашигт малтмалын эцсийн бүтээгдэхүүнээс бусад уул уурхайн бүтээгдэхүүнийг НӨАТ-аас чөлөөлөхөөр заасан нь хууль зөрчиж байгаагийн хамт "бусад бүтээгдэхүүн" гэдэг нэрээр Оюутолгойн бүтээгдэхүүнүүд НӨАТ-аас чөлөөлж болохоор байгаа бөгөөд энэ нь уул уурхайн үйлдвэрлэл эрхлэгчдэд сөргөөр нөлөөлөх буруу үлгэр болох тул уг 2.21 заалтыг хасах.
1.4 Гэрээний 3.18-д уурхайн хаалтын менежмент, зардлын талаар тодорхой бус бүдэг бөгөөд "30жил+20жил+20жил-7 жил" гэсэн урт хугацааны дараа хаалтын хөтөлбөр гаргах, хаалтын зардлыг эскроу дансанд түр байршуулахаар заасан нь олон жил ашиглах ийм том уурхайн хаалтын менежмент, уурхай хаах хөрөнгийн бодитой эх үүсвэрийг шийдэж чадаагүй байна. Иймд уурхайн хаалтад зориулсан санг компанийн ашгаас талуудад ногдол ашиг хуваахаас урьд байгуулж, хөрөнгийг нь эскроу дансанд байршуулах журам тогтоохоор гэрээний 3.18 заалтыг өөрчлөх нь зүйтэй гэж үзнэ. Гэрээнд зааснаар уг зардлыг хөрөнгө оруулагчийн татвар ногдох орлогоос хасах нь уурхайн хаалтын зардлыг монголын талд хариуцуулж байгаа тул талууд өөрийн эзэмшдэг хувьцааны хэмжээгээр хаалтын зардлыг хариуцдаг болох нь зүйтэй болно.
1.5 Гэрээний 3.19-д хөрөнгө оруулагч нь Зэс хайлуулах үйлдвэрийг Монгол Улсад барих, ажиллуулах асуудлаар зөвхөн судалгааны тайлан боловсруулахаар заагаад чухал үйлдвэр байгуулах үүргийг хөрөнгө оруулагчид эцэслэн хүлээлгээгүй, Монгол Улс дангаараа бусадтай хамтарч эсвэл гуравдагч этгээд уг үйлдвэрийг барих юм шиг бичээд асуудлыг шийдвэрлээгүй, хөрөнгө оруулагчтай үүргийн биелэлт ярих боломжгүй болгосон байна. Иймд гэрээний 3.19; 3.20; 3.21; 3.23 дахь заалтыг өөрчилж, зэс хайлуулах үйлдвэрийг Монгол Улсад барих асуудлыг хөрөнгө оруулагч хариуцахаар заах нь зүйтэй гэж үзнэ.
1.6 Гэрээний 7.3-д Цахилгаан станц барих асуудлыг мөн л шийдээгүй байгааг тодруулан хөрөнгө оруулагчийн үүрэг болгон заах,
1.7 Гэрээний 7.19.4-д Гэрээ хүчин төгөлдөр байх хугацаанд (30жил+20жил+20жил) хөрөнгө оруулагч түүний хамааралтай этгээд, гэрээт гүйцэтгэгч, туслан гүйцэтгэгчид зам ашигласны бүх төлбөрөөс чөлөөлөхөөр заасан нь ийм олон жилийн хугацаанд хамаарал бүхий этгээд, гэрээт гүйцэтгэгч, туслан гүйцэтгэгч гэх нэрийн дор аливаа этгээд, хяналтад байдаг, шууд ба шууд бусаар хамтрагч, үйл ажиллагаанд оролцогч, үйлчилгээ үзүүлэгч, ханган нийлүүлэлтэд оролцогч зэрэг олон нэрээр аливаа компани, хувь хүн замыг үнэгүй ашиглах нь амьдралд болон замын ашиглах хугацаатай нийцэхгүй байгаа тул энэ 7.19.4 заалтад зөвхөн хөрөнгө оруулагч гэрээний эхний хугацаа дуусах хугацаанд (гэрээнд зааснаар 30 жил) зам ашигласны төлбөр төлөхгүй байхаар өөрчлөн заах.
1.8 Гэрээний 7.19.5-д авто зам нь олон улсын чанартай учраас хөрөнгө оруулагч нь хуулийн хариуцлага хүлээхгүй гэсэн нь "зам"-ыг муу, стандарт бус аваар ослын нөхцөлтэйгөөр барьсан байсан ч зам муугаас болж гадаад, дотоодын тээвэрлэгчид, үйлчлүүлэгчид хохиролд орсон ч зам барьсан этгээд хариуцлага хүлээхгүй байхаар болжээ. Иймд гэрээний 7.19.5 заалтыг юуны урьд замыг олон улсын стандартын шаардлага хангасан байхаар барьж байгуулахыг заах, уг зам дээр өөрсдийн буруугаас гарсан аливаа осол аваар, замыг зүй бусаар ашигласантай холбоотой хохирол төлбөрийг хөрөнгө оруулагч хариуцахгүй гэж тодруулан заах,
1.9 Оюутолгой компани нь бүтээгдэхүүнээ гадаад зах зээлд борлуулан ихээхэн орлого олдог боловч уг орлого, түүний гүйлгээ тэр бүр Монголын банкаар дамждаггүй, бүрэн тооцдог эсэх нь тодорхойгүй, экспортолсон бүтээгдэхүүний биет хэмжээ, орлого бүрэн эсэхэд Монголын байгууллагууд, олон нийт, иргэд мэдээлэл хомс болохоор итгэл үнэмшилгүй хардах, сэтгэл зовох байдал их байгааг цаашид арилгах зайлшгүй шаардлага байна. Монголчуудад гадаадын хөрөнгө оруулагчийн, Оюутолгой компанийн борлуулалтын орлогыг хураах, хязгаарлах, тэдний орлогоо эзэмших эрхийг нь зөрчих, багасгах, хасах, хаах, оролдлого байхгүй зөвхөн бүтээгдэхүүний борлуулалтын орлого нь бүрэн бүртгэгдэж, Оюутолгой компанид бүрэн ордог, данс тайланд тусгадаг байх, Оюутолгой компанийн орлого, өртөг зардал ил тод байх, зардлаас илүү орлогоо зохих журам, хууль, бүртгэл тооцооны дагуу гадаад, дотоодод чөлөөтэй эзэмших, зарцуулахыг хэзээ ч хориглоогүй, хязгаарлахгүй, зөвхөн ил тод, бүртгэл тооцоонд хамрагдаж, орлого, өртөг зардал, ашиг, ногдол ашиг бүрэн тооцоотой байхыг л хүсээд байгааг гадаадын хөрөнгө оруулагчдад ойлгуулах нь чухал. Үүнтэй холбогдуулан гэрээний 9.10-д заасан хөрөнгө оруулагчийн хөрөнгө, валют, бүтээгдэхүүний борлуулалтын орлогыг эзэмших, зарцуулах, төлбөр тооцоо хийхтэй холбогдсон заалтуудыг тодруулан өөрчлөх нь зүйтэй. Тухайлбал, Оюутолгой ХХК нь бүтээгдэхүүнээ гадаадад ачуулах, хилийн боомтоор бүтээгдэхүүн гарах үед заавал аккредитив нээсэн эсвэл Оюутолгой ХХК-ийн дансанд мөнгө нь орсон байх, тэр нь Оюутолгой компанийн болон Монголын экспортын орлого болон бүртгэгдэж байдаг болох шаардлагатай гэж үзнэ. Ийм аккредитив нээгээгүй эсвэл үнийг нь төлөөгүй бүтээгдэхүүнийг хилээр гаргахгүй байхаар журамлавал зохино. Энэ нөхцөлд Оюутолгой компанийн экспортын бүтээгдэхүүний биет хэмжээ, орлого бүрэн бүртгэгдэж, ил тод байх нөхцөл бүрдэх болно. Гэрээний 9.10.2 болон 9.10.3-д гадаад улсад хөрөнгө чөлөөтэй зарцуулах, гадаадад олсон орлогоо гадаад улсад хадгалах, чөлөөтэй зарцуулах гэх зэргээр тодорхой бус, бүх хөрөнгө, орлогод хамааруулсан заалтыг өөрчилж, Оюу толгой компани нь өөрт үлдэх ашгаа чөлөөтэй гадаадад гуйвуулах, зарцуулах, байршуулах эрхтэй байх заалт болгох. Мөн гэрээний 9.10.1-д "...шаардлагатай гэж үзвэл гадаад валютыг төгрөгт шилжүүлэх" гэсэн нь Монгол Улсын нутагт гарах бүх зардлаа Монголын үндэсний валют төгрөгөөр тооцох, зарцуулах, тайлан тэнцэл, бүртгэл тооцоонд тусгах талаарх Монгол Улсын хуулийн заалтыг зөрчиж байгааг өөрчлөн найруулах,
1.10 Гэрээний 3.1 ба 15.11-д гэрээний эхний хугацааг тогтоох цаашид сунгах талаар тогтоосон журмыг өөрчлөх шаардлагатай байна. Энэхүү гэрээгээр тогтоосон анхны хөрөнгө оруулалтыг урамшуулсан, татвар төлбөрөөс эхний үед чөлөөлсөн, эсвэл тогтворжуулсан, тааламжтай нөхцөл тогтоосон журмуудыг цаашид "30+20+20=70 жил" хэвээр нь мөрдөх, Оюутолгой компани нь улсын доторх улс (компани) болж өөрийн хуультай ажиллахаар журмууд тохирсныг өөрчлөх нь зүйтэй байна. Гэрээний хугацааг сунгахдаа анхны хөрөнгө оруулалтаа нөхсөний (ТЭЗҮ-ээр бол .... жил) дараа (гэрээнд зааснаар 30 жил 2 гаруй дахин нөхнө) талууд аль болох ижил нөхцөлд, гэхдээ Монголын төр (ТӨК) орд газрын эзний хувьд илүү нөхцөл эдлэхээр (Айвенхоу хөрөнгө оруулалтаа 2 гаруй дахин нөхсөн тул) зохих журам тохирох нь чухал. Гэрээний 15.11-д гэрээний хугацаа сунгахын тулд "хангах нөхцөлүүд" гэж заасан зүйлс учир дутагдалтай, гэрээний эхний 30 жилийн хугацаа хэт удаан, хөрөнгө оруулалтаа нөхөөд зохих хэмжээний цэвэр ашиг олсны дараа гэрээний эхний хугацаа дуусахаар тогтоож чадаагүй байна. Хэрэв гэрээний эхний хугацааг 30 жилээр тогтоох нь хөрөнгө оруулагчийн хувьд маш чухал, гэрээ байгуулсан гол зарчмын асуудлын нэг гэж зүтгэх бол гэрээний эхний хугацаа дууссаны дараа энэхүү гэрээний дараах заалт үйлчлэхгүй болох заалт гэрээнд нэмж оруулах:
1.10.1 Гэрээний 1.3; 2.1; 2.2; 2.3; 2.4; 2.5; 2.6; 2.7; 2.8; 2.9; 2.10; 2.11; 2.12; 2.13; 2.16; 2.18; 2.20; 2.21; 2.22; 2.29; 2.30; 2.32 дахь заалт (татвар тогтворжуулалттай холбогдсон бүх заалт)
1.10.2 Тухайн үеийн хууль, хэмжээний дагуу мөрдөх нь зүйтэй тул доорх заалтыг өөрчлөх, хасах.
a. Гэрээний 3.13 дахь заалт (ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр)
b. Гэрээний 5.6 дахь заалт (татвар ногдох орлогоос газар ашигласны төлбөр хасах)
c. Гэрээний 6.14 дэх заалт (усны төлбөрийг татвар ногдох орлогоос хасах)
б. Гэрээний 7.8 дах заалт (эрчим хүчний зориулалтаар ашиглах газрын төлбөр, хураамжийг татвар төлөх орлогоос хасах)
е. Гэрээний 7.19.2 дэх заалт (авто зам барих зардлыг татвар ногдох орлогоос хасах)
1.10.3 Гэрээний эхний хугацаа дуусах үед гэрээнд дараах нэмэлт оруулахаар заах.
а. Гэрээний 1.6-д Төрийн эзэмших энгийн хувьцаа 34 хувь гэдгийг талууд 50:50 гэсэн харьцаагаар хувьцаа эзэмшдэг болох, үүний тул компанийн нийт хувьцааны 16 хувийг хөрөнгө оруулагч (Айвенхоу) нь Монголын төрд үнэ төлбөргүй болзолгүйгээр шилжүүлэн өгөхөөр заах. (Энэ нь Айвенхоу оруулсан хөрөнгө оруулалтаа энэхүү 30 жилд 2 гаруй дахин нөхөн олсонтой холбоотой)
b. Гэрээний наймдугаар бүлэгт заасан Оюутолгой компанийн нийт ажиллагсдын 95-аас доошгүй хувь нь монгол ажилчид, инженер, техникчид байхаар заах.
Хоёр. Хувь нийлүүлэгчдийн гэрээ (нэмэлт өөрчлөлт оруулсан)
2.1 Гэрээний 5.8 ба 5.10-ын "б"-д ТУЗ болон хувь нийлүүлэгчдийн хурлын шийдвэрийг дийлэнх олонхийн саналаар гаргахаар заасан нь дэндүү шударга бус, Монголын төрийн (ТӨК) оролцоог үгүйсгэсэн, тэд эсрэг саналтай байсан ч Айвенхоугийн хувь нийлүүлэгчид түүний томилсон ТУЗ-ийн гишүүд (тэд олонх учраас) бүх шийдвэрийг гаргах боломжтой журам болжээ. Иймээс өнөөгийн байдлаар Монголын төр (ТӨК), Монголын талаас томилсон ТУЗ-ийн гишуүдийн үйл ажиллагааны талаар Монголын байгууллагууд, олон нийт, иргэд шүүмжлэлтэй, Оюу толгойн гэрээ Монголд ашиггүй, Монголын хойч үед их өр үлдээгээд ногдол ашиг ч авч чадахгүй нөхцөл тохирсон гэдэг яриа хэл, гомдол, шүүмж туйлын их болоод байгаагийн нэг нь шийдвэр гаргах дээр дурдсан шударга бус журамтай холбоотой. Иймд хувь нийлүүлэгчид, ТУЗ-ийн хурлын шийдвэрийг дийлэнх олонхын саналаар гаргах боловч уг шийдвэрийг Айвенхоу ба ТӨК-ийн тус бүр нэг нэг төлөөлөл зөвшөөрсен нөхцөлд гаргах, ийм төлөөлөл зөвшөөрөөгүй шийдвэр хүчингүй байх талаар дээрх заалтад нэмэлт оруулах,
2.2 Гэрээний 7.2-ын а, б заалтад менежментийн багийг Айвенхоу нь нэг буюу түүнээс дээш хамаарал бүхий компанийг дангаар нь эсвэл бүлэг болгон авч ажиллуулах журам тогтоосон нь бас л шударга бус Монголын төр (ТӨК) 34 хувийн хувьцаа эзэмшигчийн хувьд Оюутолгой компанийн үндсэн үйл ажиллагаанд ямар ч оролцоогүй, тийм эрхгүй, компанийн өдөр тутмын бүх асуудлыг зөвхөн Айвенхоу шийдэхээр өрөөсгөл, нэг талын сонирхлыг хэт хамгаалсан журам тогтоосон байна. Иймд менежментийн багийг Айвенхоу болон ТӨК-ийн төлөөлөл тохиролцон томилдог байхаар уг заалтыг өөрчлөх.
2.3 Гэрээний 7.4-д менежментийн Багийн үйлчилгээний төлбөрийг Үндсэн хөрөнгийн зардал болон үйл ажиллагааны зардлын нийт дүнгээс бодохоор заасан нь маш буруу, менежментийн баг нь үйл ажиллагааны зардлыг аль болох өсгөх, тэр хэмжээгээр тэдний орлого нэмэгдэж байх ямар ч логикгүй, эдийн засгийн хөшүүрэггүй журам тогтоосон байна. Менежментийн багийн үйл ажиллагааны чиг үүрэгт (гэрээний 7.3 дахь заалт) хөрөнгө оруулалт, үндсэн хөрөнгийн зардал ямар ч хамааралгүй байхад уг зардлын дүнгээс менежментийн багийн хөлсийг тооцож олгох ямар ч үндэслэлгүй, тэдний хөлсийг илүү ихээр олгох арга болгосныг өөрчлөх шаардлагатай гэж үзнэ. Иймд менежментийн үйлчилгээний төлбөрийг зардлын дүнгээс бус Оюутолгой компанийн орлогоос тооцдог байхаар өөрчлөх. Энэ нь орлогоо өсгөхийн төлөө ажиллах хөшүүрэг болно. Уг заалтад менежментийн багийг өөрчлөх асуудлыг зевхөн Айвенхоу шийдэхээр заасныг Айвенхоу болон ТӨК хамтарч шийдэхээр өөрчлөх,
2.4 Гэрээний 9, 10,11 дэх заалтад "Оюу толгой компанийн санхүүжилт"-ын тухай заахдаа бүтээгдхүүнээ борлуулаад орлого олж, түүгээрээ зардлаа санхүүжүүлдэг аж ахуйн тооцоотой компанийг нийтлэг жишиг зарчмаар бус, хувь нийлуүлэгчдээсээ үйл ажиллагааны зардал шаарддаг (төсвийн байгууллага шиг), тэд нь компанийн зардалд зориулж хувьцаа гаргах, түүнийг санхүүжүүлэх нэрээр хувь нийлүүлэгчид нэг нь нөгөөдөө зээл олгосон нэр зүүж, Монголын талын өрийг компанийн жил бүрийн төсөвт зардлын хэмжээгээр (34 хувь) нэмэгдүүлж байх журам тогтоосон нь эдийн засгийн үндэслэлгүй, Монголын төрийн (ТӨК) өрийг нэмэгдүүлэх арга хэлбэр болгосон журам тогтоосныг үндсээр нь өөрчлөх шаардлагатай гэж үзнэ. Компани нь бүтээгдэхүүнээ борлуулж ихээхэн орлого олж байхад яахаар түүний төсөвт зардлыг нөхөхөд зориулж Айвенхоугийн хувь нийлүүлэгч нь шаардсан мөнгөн хөрөнгийн хэмжээгээр санхүүжилт хийх, ТӨК-ийн эзэмшлийн хувь хэмжээгээр (ТӨК өөрөө санхүүжүүлээгүй бол) түүнд Айвенхоу зээл олгосноор тооцож, зээлийн гэрчилгээ олгох талаарх заалтуудыг өөрчилж, аж ахуйн тооцоот өөрөө орлого олоод, түүнээсээ төсөвт зардлаа санхүүжүүлдэг нийтлэг журмаар ОТ компанийг ажиллуулах нь зүйтэй байна. Үүний тул дээрх 9,10,11 дэх заалтыг үндсээр нь өөрчлөх.
2.5 Компанийн жил бүрийн төсөвт зардлыг санхүүжүүлэх нэрээр ТӨК-д зээл олгосноор (компани нь өөрөө олсон орлоготой атал) тооцож, уг зээлийн дүнг Libor+6,5 хувь гэсэн өндөр хүүгээр нэмэгдүүлэх, түүгээр ч зогсохгүй АНУ-ын хэрэглээний үнийн индексээр бас өсгөн нэмэгдүүлж хүүнээс хүү бодон өсгөж байх журам энэ гэрээгээр тогтоосон нь орлогоороо зардлаа нөхөж аж ахуйн тооцоогоор үйл ажиллагаа явуулах ёстой Оюутолгой шиг баялаг ордод ажиллаж байгаа компанийн хувьд ямар ч эдийн засгийн үндэслэлгүй, "уг компаний зардлыг яаж өсгөх, Монголын төр (ТӨК)-ийн өрийг ямар аргаар нэмэгдүүлэх вэ" гэсэн арга сүвэгчилсэн журам болсон байна гэж үзэж хардахаар болжээ. Тухайн жилийн төсвөөр Монголын нутаг дэвсгэрт төгрөгөөр (үндэсний валютаар) гарч буй зардлыг АНУ-ын хотуудын үнийн дундаж индексээр өсгөн нэмэгдүүлэх нь ямар ч үндэслэлгүй, жил бүрийн төсвийн зардалдаа Оюутолгой компани нь хувь нийлүүлэгчдээс хөрөнгө шаардах ямарч хэрэгцээ байхгүй байхад ийнхүү журам тогтоосныг нэн даруй өөрчилбөл зохино. Тэрчлэн зээлийн хүү гэгчийг Libor+6.50 хувь ба 9.9 хувь гэсэн нь маш өндөр хүү бөгөөд Монголын өрийг ингэж тооцоход туйлын ихээр өснө. Иймд 6.5 хувийг багасгах, АНУ-ын индексээр зээлийн өрийг өсгөн нэмэгдүүлэх заалтыг хасах.
Үргэлжлэл бий.
Э.Бямбажав (Гавьяат эдийн засагч, судлаач, профессор)
Сэтгэгдэл0
Гэрээний ундсэн гол агууулга бол Монголчууд 51 хувийг эзэмших естой, ууний дараа бух зуйлийг оорчлох нь зов байх, наадах гэрээ чинь луйврын гэрээ, луйврын гэрээг зовшоорч авилгал авсан эздийг энэ тор засаг толгойг нь илээд онгорох байх, яагаад гэхээр бугдээрээ авилгалч, хулгайч учраас, Шуух, Прокурорынхон за бараг бугдээрээ цадчихсан, гагцхуу энгийн Ардыг л яллаж чадах байх, эрхтэн дархтангуудын омно голог
Гуцалгvй тогоотой хоолрууга нулимлгvй ажил олж хий ац минь, 51 хувийг нь чамд егвел чи яаж ажилуулах юм бэ?! Сохор зоосгvй гуйлгачин байж
баяр бахархаад байдаг юм билээ хэний өмнөөс бахархадаг юм болоо
бялдуучилж тал зассан тэнэг гэрээ
Мэдээж ОюуТолгой монголчуудын бахархал. Энэ үйлдвэрийн жилийн бүх орлого сохор зоос ч дуталгүйгээр монгол улсад бүрэн орж ирж байна. Өнгөрсөн 8 жилийн хугацаанд энэ мөнгөөр маш их зам барилга, орон баригдлаа. Үүнийг ганц ын нэг хүн эзэшихгүй. Социализмын бүхэл бүтэн 70 жилийн турш барьж чадаагүй их зам, их барилга орон сууцыг ердөө өнгөрсөн 8 жилийн хугацаанд барьж босгов. Энэ бол гайхамшиг.
...73 pizda zamiig Bondiin munguur tabisan ym!!!!!!!!!!!!!!oyu tolgoig yxsnar buun urtei bolson Odoo gereeg tsytslax, uur zamgvi Ali esbel Rio tintog xuuj yabyylax
Гэрээний ундсэн гол агууулга бол Монголчууд 51 хувийг эзэмших естой, ууний дараа бух зуйлийг оорчлох нь зов байх, наадах гэрээ чинь луйврын гэрээ, луйврын гэрээг зовшоорч авилгал авсан эздийг энэ тор засаг толгойг нь илээд онгорох байх, яагаад гэхээр бугдээрээ авилгалч, хулгайч учраас, Шуух, Прокурорынхон за бараг бугдээрээ цадчихсан, гагцхуу энгийн Ардыг л яллаж чадах байх, эрхтэн дархтангуудын омно голог
shvdenz amaraagaar shvdenz zuruulaad . gar huliig ginjlen dungluud l boloo shde . hajahaha
Хөрөнгө оруулалтын гэрээ бол хөрөнгийн бирж дээрээс мөнгө босгох тулгуур барим бичиг. Нэгэнт энэ гэрээ батлагдаад, батлагдсан гэрээн дээр тулгуурлан хөрөнгийн бирж дээр 7 тэрбум доллар босгон бажяуулах үйлдвэр барьсан бол энэ гэрээг хэн ч өөрчлөх эрхгүй. Монголын төр ч, РиоТино ч, ОюуТолгой ч тэр. Хэн ч энэ гэрээг өөрчлөх эрхгүй. Энэ бол 7 тэрбум доллар гаргасан, хувьцаа худалдан авсан хувьцаа эзэмшигчдийн эрх ашгийг зөрчсөн гэмт үйлдэл болно. Хэрэв ийм гэмт хэрэг үйлдвэл Монголын төр, РиоТинто болон ОюуТолгой үйлдвэрийг хувьцаа эзэмшигчид олон улсын шүүхэд өгч гаргасан зардал, мөнгөө хэд нугалуулж төлүүлэх болно. Анхны гаргасан зардал нь монгол улсын Дотоодын Нийт бүтээгдэхүүнтэй тэнцэнэ.
naad teneg orkuud oilgohgui l dee. Unegui l yum avahiig l bodno. Huneer hiilgesen yumiig unegui bulaahaa l bodno.
Xenii baylgiin xenii Xenii xybitsaand sanaa sobood bna my lalar yrbagch zalilangiin lyibarchid riotinto,,,tvvnii bugs doloogch gulugnvvd?!?!?!?!?!?!?!)$?
Хэрвээ та хүнтэй гэрээ байгуулж 100 сая төгрөг аваад үүгээрээ 3 өрөө тохилог байр барьж өгнө гэж тохирсон бол гэрээнд тохиролцсон байраа л барьж өгөх ёстой. Хүнээс 100 сая төгрөгийг нь авчихаад хэзээ хойно нь байраа барьсны дараа уучлаарай энэ гэрээ надад ашиггүй байна, танд 1 өрөө байр өгнө гэвэл та яахав? Энэ луйвар биш үү? Энэ хулгай, дээрэм биш үү? Хүн худлаа хэлж мөнгийг нь авчихаад олон жилийн дараа ингэж хулхидвал та шүүхэд хандах уу?
Jinxene xylgaich deeremchin n riotinto pridland Elbegdorj bayar bayartsogt bagabandi cv batboldyyd yma?!?!?!?!?
ОюуТолгой үйлдвэрийг 7 тэрбум доллараар байгуулсан. Монголд энэ үйлдвэр байгуулах 7 тэрбум доллар байхгүй тул үүний 34 хувь буюу 2,5 тэрбум долларыг РиоТинто компаниас зээлж үйлдвэрийн хувьцаа худалдан авсан. ОюуТолгой гэрээ байгуулагдаад 7-8 жил, баяжуулах үйлдвэр ашиглалтанд орж бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж эхлээд 5 жил өнгөрлөө. Өнгөрсөн 8 жилийн хугацаанд ОюуТолгой үйлдвэр монгол улсад 1,8 тэрбум долларын татвар, хураамж, шимтгэл төлжээ. Газрын доохи түүхий эд бол монгол улсын өмч. ОюуТолгой үйлдвэр газрын доорхи монгол улсын түүхий эдийг худалдан авахад жилд дунджаар 60 сая доллар зарцуулдаг. ОюуТолгой үйлдвэр нь Хятадын юмуу Оросын газар нутаг дээр биш Монголын газар нутаг дээр ОюуТолгой ордын яг дэргэд байрдлах тул тээврийн зардал гарахгүй. Хэрвээ ОюуТолгой үйлдвэр 300 км-ын цаана Өвөр Монголын газар нутаг дээр байрладаг байсан бол Монголд олборлосон хүдрийг Хятадад байрлах үйлдвэр рүү тээвэрлэх зардал маш өндөр болох байсан.
Erdenetes 4daxin tom oyu tolgoi Rio tinto erdenetes 4 daxin Baga tatbar tulj bga
Өнөөдөр оюу толгойн нэг хувьцааны үнэ NYSE дээр 2.84 ам. доллар байна. Монголын засгийн газар мөнгөө гаргаад 51 байтугай 66 хувийг ч авсан боломж байна. Тэгээд аваач ээ. Хэн ч хориг саад тавиагүй байна. Харин зүгээр авна гэвэл дэлхий даяар монголчуудыг хэн ч ойлгохгүй.
ОюуТолгой бол нээлттэй хувьцаат компани. Энэ комданийн хувьцаа нь дэлхийн хөгжилтэй бүх улс орнуудын хөрөнгийн биржээр чөлөөтэй арилжаалагдаж байгаа. Мөнгө нь байвал үйлдвэр барьж байгуулсан 7 тэрбум долларын хувьцааг хөрөнгийн бирж дээрээс бүгдийг нь худалдан авсан ч болно. Харамсалтай нь монгол улсад ийм их мөнгө байхгүй тул үйлдвэрийн 7 тэрбум доллархын 34 хувь буюу 2,5 тэрбум долларыг РиоТинто компаниас зээлжээ. Хэрвээ боломж байвал дэлхийн аль нэгэн банкнаас мөнгө зээлээд үйлдвэр байгуулсан 7 тэрбум долларын хувьцааны үлдсэн хэсгийг бас худалдан авч болно. Мөнгө нь байвал үйлдвэрийн хувьцааны хэдэн хувийг ч худалдан авахад ямар ч асуудалгүй. Гол асуудал бол мөнгө. Өөр юу ч биш.
ОюуТолгой үйлдвэр нь жилд 2 сая тонн зэсийн баяжмал үйлдвэр хүчин чадалтай орчин үеийн үйлдвэр. Эрдэнэт үйлдвэр бол жилд 500 мянган тонн зэсийн баяжмал үйлдвэрлэх хүчин чадалтай. Өөрөөр хэлбэл ОюуТолгой үйлдвэр бол 4 ширхэг Эрдэнэт үйлдвэртэй тэнцэх хэмжээний том үйлдвэр. Одоогоор ОюуТолгой үйлдвэр нь ил уурхайгаас олборлолт явуулан жилд 700-800 мянган тонн зэсийн баяжмал үйлдвэрлэж байна. Зэсийн баяжмалын түүхий эд болох зэсийн хүдрийг Монгол улсаас худалдан авахад жилд 60 сая доллар зарцуулж байна. Монгол улсаас 60 сая доллараар худалдан авсан зэсийн хүдрээ боловсруулан зэсийн баяжмал үйлдвэрлэн борлуулахад жилд дунджаар 1 тэрбум долларын орлого олж байна. 1 тэрбум долларын орлого олоход гарах зардал нь жилд дунджаар 800 сая доллар болно. Одоогоор ОюуТолгой үйлдвэр хүчин чадлынхаа ердөө 30 хувийг ашиглаж байгаа тул орлого зарлага нь бараг тэнцэж байна. Монгол улсад жилд дунждаар 200 сая долларын татвар төлж байна. Зүйрлэбэл 5 тонны даацтай ачааны машинаар 1 тонн ачаа зөөж байна.
ОюуТолгой үйлдвэрийг босгосон, барьж байгуулсан анхны өртөг нь 7 тэрбум доллар. Үүний 90 хувь нь үйлдвэр, тоног төхөөрөмж, машин техникийн үнэ. Үлдсэн нь цалин хөлс, татвар шимтгэл, түлш шатахуун гэхчилэн урсгал зардлын үнэ. Монгол улс энэ үйлдвэрийн 34 хувь буюу 2,5 тэрбум доллларыг РиоТинто компаниас зээлж үйлдвэрийн хувьцаа худалдан авсан. Энэ зээлийн хүү нь жилийн 3 хувь. Монгол улс 2,5 тэрбум долларыг жилийн 3 хувийн хүүтэй зээлж авчээ. Харин ОюуТолгой үйлдвэр энэ хугацаанд монголын төрд 1,8 тэрбум долларын татвар төлжээ. Хэрвээ 2,5 тэрбум доллар зээлсэн мөнгөний хүү жилийн 3 хувь гэдэг хэтэрхий өндөр хувь бол дэлхийн дуртай банкнаасаа илүү хямд хүүтэй мөнгө зээлээд авахад ямар ч асуудалгүй. Хэрвээ чаддаг юм бол шүү дээ. Хэрвээ чадахгүй бол жилийн 3 хувийн хүү өндөр байна гэж солиорохоо болих хэрэгтэй.
66.181.160.73 Энэ мэтчилэн Рио Тинто хөлсний троллууд ажиллуулж УЛС ДОТОРХ улс байгуулсан нь батлагдаад байдаг юм.
Гэрээг өөрчлөх ёстой.Зөв.Дэмжиж байна Бямбажав таныг.
Uvgun guai ene bol zugeer l bolio gesen sanal bna.Tsag tsagaaraa badgiin hu bolij uz
Зөв шүү дээ. РТ ОТолгойгоос хэдэн тэрбум долларын ашиг хийж байгаа. Дээр нь Монгол улс РТ 10 тэрбум долларын өртэй. Үүнийг жилд төлдөг 150 сая доллар 3000 ажилчдаар халхалж хэрхэвч болохгүй.
Хүн санаанаасаа юу ч зохиож ярьж чадна. Харин баримттай зүйл яривал өөр хэрэг. Хүсвэл Оюу Толгой үйлдвэр жилд 2 тэрбум долларын орлого олж монгол улсад 200 сая долларын татвар төлж монгол улсыг цөлмөж байна, татвараа төлөхгүй бултаж байна гээд хэнч санаанасаа зохиогоод ярьж чадна. Өөр ямар ч үлгэр зохиож болно. Харин бодит амьдрал, бодит үнэн бол үлгэр биш, зохиол биш. Бодит амьдрал дээр бүх мөнгө гүйлгээ, бүх орлого зарлага, хилээр орж гарч буй бүх бараа бүтээгдэхүүний хэмжээ тоо ширхэг нь албан ёсны баримт падаанаар баримтжиина. Энэ бол хөдөлшгүй үнэн. Энэ хөдөлшгүй үнэн дээр суурилж татвар тооцоо бодогдоно. Имй тооцоо хийх явцад алдаа гарсан эсэхийг, баримт бичгийг орхигдуулсан, давхардуулсан эсэхийг аудитын компаниуд давхар шалгаж баталгаажуулна. Олон улсад хүлээн зөвшөөрдөгдсөн дэлхийн олон оронд үйл ажиллагаа явуулдаг хөндлөнгийн ийм байгуулагын албан ёсны тоо баримтанд итгэж болно. Хүсвэл дурын аудитын байгууллага очоод ОюуТолгой үйлдвэрийн санхүүгийн баримт, орлого зардлагы падаанд шалгалт хийж болно. Ийм баримтжсан үнэн цорын ганц тул хэн ч очоод шалгалт хийхэд асуудалгүй. Мэдээж мэргэжлийн хяналтын байгууллагын тухай ярьж байна.
66.181.160.73 Энэ мэтчилэн Рио Тинто хөлсний троллууд ажиллуулж УЛС ДОТОРХ улс байгуулсан нь батлагдаад байдаг юм.
Өнөөдөр бид нэг нам, нэг урсгал, нэг үнэнээр амьсгалдаг коммунист нийгэмд бус харин олон ургалч үзлийг уралдуулсан, өмчийн олон хэлбэр, үүний дотор гаднын хөрөнгө оруулалтыг хүлээн зөвшөөрсөн чөлөөт зах зээлийн тогтолцоонд амьдарч байна. Ийм тогтолцоонд олон янзын үзэл бодлууд зэрэгцэн оршиж уралдах нь зүйн хэрэг. Энэ өнцгөөс харвал ОюуТолгойн гэрээг шүүмжлэх, юу нь таалагдаж юу нь таалагдахгүй талаар байр сууриа илэрхийлэх нь чөлөөтэй. Хэнд ч ийм эрх бий. Энэ бол чөлөөтэй. гэхдээ бусдын өмчийг, бусдын хөрөнгийг, бусдын мөнгийг булаан дээрэмдэхийг хэн ч хүлээн зөвшөөрөхгүй. Хөрөнгө оруулалтын гэрээ бол хоосон цаас биш. Энэ бол мөнгө, Энэ бол хөрөнгө. Энэ гэрээний ард 7 тэрбум доллар бий. Дэлхийн өнцөг булан бүрт ажиллаж амьдарч хөлс хүчээ урсгаж олсон ажимлчин, малчин, эрдэмтэн, сэхээтэй, сантехникч, барилагчин, эмч, дарга цэрэг гээд орос, хятад, америк, герман, япон мянган мянган, сая сая эгэл жирийн иргэд, хувьцаа эзэмшигчдийн 7 тэрбум доллар бий. Тэд гэрээг зөвшөөрсөн.
Зах зээлийн нийгэмд үйлдвэр байгуулахдаа эхлээд гэрээ байгуулна. Гэрээнд хичнээн мөнгөөр ямар үйлдвэр байгуулж жилд хичнээн ашиг олохыг олохыг тусгана. Дэлхий дээр жилд ганц үйлдвэр баригдахгүй. Жил бүр олон мянган үйлдвэр дэлхийн өнцөг булан бүрт байгуулагдаж байна. Энэ бүх гэрээ дэлхийн хөрөнгийн бирж дээр танилцуулагдаж иргэд өөрт ашигтай гэж үзсэн үйлдвэрийн хувьцаа худалдан авч тухайн үйлдвэрт хөрөнгө оруулалт хийнэ. Оюутолгой гэрээ бол дэлхийн хөрөнгийн бирж дээр танилцуулагдан борлогдож буй олон зуун мянган үйлдвэрийн ганц л жишээ. Энэ гэрээ бол шинээр баригдах барилга орон сууцын зураг төсөлтэй л адил бичиг баримт. Бид өнөөдөр баригдсан орон сууц биш, харин ирээдүйд баригдах орон сууцны зураг төсөлтэй танилцаад өнөөдөр баригдаагүй гэхдээ ирээдүйд баригдах орон сууц худалдан авдаг тийм цаг үед амьдарч байна. Ингэхдээ бид цорын ганц орон сууцыг биш харин олон арван барилгын компаниудын ирээдүйд барих байрны зураг төслөөс сонголт хийж төлбөрөө хийж байхгүй байшин авна.
Энэ гэрээг уншаад үнэхээр ой гутлаа.Бямбажав гуай таньд баяр хүргэж,эрүүл энхийг хүсье.Иймэрхүү гэрээ хийсэн гэхэд нөгөө өөрсдийгөө өмөөрөөд байсан нөхөд юу бодож 70 жил /30+20+20/ гэснийг зөвшөөрч гарын үсэг зурж суудаг байна аа? Үнэхээр харамсмаар,халаглмаар энэ Баярцогт,Баяр,Сайханбилэг нарыг ёстой эх орноосоо шууд урвасанд тооцож хатуу цээрлэл хүлээлгэх хэрэгтэй юм байна. Энэ гэрээг Монголын ард түмэнд аль эрт яагаад ил болгоогүй юм бол.Биднийг ёстойл доромжлох шиг болжээ.Эрхэм эдийн засагч Бямбажав гуай үүнийг бүрэн эхээр нь уншигч олон түмэндээ хүргээрэй.Хэн нь үнэн хэлж хэн нь тархи угааж байсан нь үүгээр тодорхой ойлголттой боллоо. Хулгайч худалч энэ хэдэн нөхдийг дахин шоронд нь хийж хатаах хэрэгтэй юм байна.Иргэд ч үүнийг уншаад саналаа хэлээрэй гэж хүсье.
Энэ гэрээг уншаад үнэхээр ой гутлаа.Бямбажав гуай таньд баяр хүргэж,эрүүл энхийг хүсье.Иймэрхүү гэрээ хийсэн гэхэд нөгөө өөрсдийгөө өмөөрөөд байсан нөхөд юу бодож 70 жил /30+20+20/ гэснийг зөвшөөрч гарын үсэг зурж суудаг байна аа? Үнэхээр харамсмаар,халаглмаар энэ Баярцогт,Баяр,Сайханбилэг нарыг ёстой эх орноосоо шууд урвасанд тооцож хатуу цээрлэл хүлээлгэх хэрэгтэй юм байна. Энэ гэрээг Монголын ард түмэнд аль эрт яагаад ил болгоогүй юм бол.Биднийг ёстойл доромжлох шиг болжээ.Эрхэм эдийн засагч Бямбажав гуай үүнийг бүрэн эхээр нь уншигч олон түмэндээ хүргээрэй.Хэн нь үнэн хэлж хэн нь тархи угааж байсан нь үүгээр тодорхой ойлголттой боллоо. Хулгайч худалч энэ хэдэн нөхдийг дахин шоронд нь хийж хатаах хэрэгтэй юм байна.Иргэд ч үүнийг уншаад саналаа хэлээрэй гэж хүсье.
Энэ гэрээг уншаад үнэхээр ой гутлаа.Бямбажав гуай таньд баяр хүргэж,эрүүл энхийг хүсье.Иймэрхүү гэрээ хийсэн гэхэд нөгөө өөрсдийгөө өмөөрөөд байсан нөхөд юу бодож 70 жил /30+20+20/ гэснийг зөвшөөрч гарын үсэг зурж суудаг байна аа? Үнэхээр харамсмаар,халаглмаар энэ Баярцогт,Баяр,Сайханбилэг нарыг ёстой эх орноосоо шууд урвасанд тооцож хатуу цээрлэл хүлээлгэх хэрэгтэй юм байна. Энэ гэрээг Монголын ард түмэнд аль эрт яагаад ил болгоогүй юм бол.Биднийг ёстойл доромжлох шиг болжээ.Эрхэм эдийн засагч Бямбажав гуай үүнийг бүрэн эхээр нь уншигч олон түмэндээ хүргээрэй.Хэн нь үнэн хэлж хэн нь тархи угааж байсан нь үүгээр тодорхой ойлголттой боллоо. Хулгайч худалч энэ хэдэн нөхдийг дахин шоронд нь хийж хатаах хэрэгтэй юм байна.Иргэд ч үүнийг уншаад саналаа хэлээрэй гэж хүсье.
Энэ гэрээг уншаад үнэхээр ой гутлаа.Бямбажав гуай таньд баяр хүргэж,эрүүл энхийг хүсье.Иймэрхүү гэрээ хийсэн гэхэд нөгөө өөрсдийгөө өмөөрөөд байсан нөхөд юу бодож 70 жил /30+20+20/ гэснийг зөвшөөрч гарын үсэг зурж суудаг байна аа? Үнэхээр харамсмаар,халаглмаар энэ Баярцогт,Баяр,Сайханбилэг нарыг ёстой эх орноосоо шууд урвасанд тооцож хатуу цээрлэл хүлээлгэх хэрэгтэй юм байна. Энэ гэрээг Монголын ард түмэнд аль эрт яагаад ил болгоогүй юм бол.Биднийг ёстойл доромжлох шиг болжээ.Эрхэм эдийн засагч Бямбажав гуай үүнийг бүрэн эхээр нь уншигч олон түмэндээ хүргээрэй.Хэн нь үнэн хэлж хэн нь тархи угааж байсан нь үүгээр тодорхой ойлголттой боллоо. Хулгайч худалч энэ хэдэн нөхдийг дахин шоронд нь хийж хатаах хэрэгтэй юм байна.Иргэд ч үүнийг уншаад саналаа хэлээрэй гэж хүсье.
Энэ гэрээг уншаад үнэхээр ой гутлаа.Бямбажав гуай таньд баяр хүргэж,эрүүл энхийг хүсье.Иймэрхүү гэрээ хийсэн гэхэд нөгөө өөрсдийгөө өмөөрөөд байсан нөхөд юу бодож 70 жил /30+20+20/ гэснийг зөвшөөрч гарын үсэг зурж суудаг байна аа? Үнэхээр харамсмаар,халаглмаар энэ Баярцогт,Баяр,Сайханбилэг нарыг ёстой эх орноосоо шууд урвасанд тооцож хатуу цээрлэл хүлээлгэх хэрэгтэй юм байна. Энэ гэрээг Монголын ард түмэнд аль эрт яагаад ил болгоогүй юм бол.Биднийг ёстойл доромжлох шиг болжээ.Эрхэм эдийн засагч Бямбажав гуай үүнийг бүрэн эхээр нь уншигч олон түмэндээ хүргээрэй.Хэн нь үнэн хэлж хэн нь тархи угааж байсан нь үүгээр тодорхой ойлголттой боллоо. Хулгайч худалч энэ хэдэн нөхдийг дахин шоронд нь хийж хатаах хэрэгтэй юм байна.Иргэд ч үүнийг уншаад саналаа хэлээрэй гэж хүсье.
Энэ гэрээг уншаад үнэхээр ой гутлаа.Бямбажав гуай таньд баяр хүргэж,эрүүл энхийг хүсье.Иймэрхүү гэрээ хийсэн гэхэд нөгөө өөрсдийгөө өмөөрөөд байсан нөхөд юу бодож 70 жил /30+20+20/ гэснийг зөвшөөрч гарын үсэг зурж суудаг байна аа? Үнэхээр харамсмаар,халаглмаар энэ Баярцогт,Баяр,Сайханбилэг нарыг ёстой эх орноосоо шууд урвасанд тооцож хатуу цээрлэл хүлээлгэх хэрэгтэй юм байна. Энэ гэрээг Монголын ард түмэнд аль эрт яагаад ил болгоогүй юм бол.Биднийг ёстойл доромжлох шиг болжээ.Эрхэм эдийн засагч Бямбажав гуай үүнийг бүрэн эхээр нь уншигч олон түмэндээ хүргээрэй.Хэн нь үнэн хэлж хэн нь тархи угааж байсан нь үүгээр тодорхой ойлголттой боллоо. Хулгайч худалч энэ хэдэн нөхдийг дахин шоронд нь хийж хатаах хэрэгтэй юм байна.Иргэд ч үүнийг уншаад саналаа хэлээрэй гэж хүсье.
Энэ гэрээг уншаад үнэхээр ой гутлаа.Бямбажав гуай таньд баяр хүргэж,эрүүл энхийг хүсье.Иймэрхүү гэрээ хийсэн гэхэд нөгөө өөрсдийгөө өмөөрөөд байсан нөхөд юу бодож 70 жил /30+20+20/ гэснийг зөвшөөрч гарын үсэг зурж суудаг байна аа? Үнэхээр харамсмаар,халаглмаар энэ Баярцогт,Баяр,Сайханбилэг нарыг ёстой эх орноосоо шууд урвасанд тооцож хатуу цээрлэл хүлээлгэх хэрэгтэй юм байна. Энэ гэрээг Монголын ард түмэнд аль эрт яагаад ил болгоогүй юм бол.Биднийг ёстойл доромжлох шиг болжээ.Эрхэм эдийн засагч Бямбажав гуай үүнийг бүрэн эхээр нь уншигч олон түмэндээ хүргээрэй.Хэн нь үнэн хэлж хэн нь тархи угааж байсан нь үүгээр тодорхой ойлголттой боллоо. Хулгайч худалч энэ хэдэн нөхдийг дахин шоронд нь хийж хатаах хэрэгтэй юм байна.Иргэд ч үүнийг уншаад саналаа хэлээрэй гэж хүсье.
Энэ гэрээг уншаад үнэхээр ой гутлаа.Бямбажав гуай таньд баяр хүргэж,эрүүл энхийг хүсье.Иймэрхүү гэрээ хийсэн гэхэд нөгөө өөрсдийгөө өмөөрөөд байсан нөхөд юу бодож 70 жил /30+20+20/ гэснийг зөвшөөрч гарын үсэг зурж суудаг байна аа? Үнэхээр харамсмаар,халаглмаар энэ Баярцогт,Баяр,Сайханбилэг нарыг ёстой эх орноосоо шууд урвасанд тооцож хатуу цээрлэл хүлээлгэх хэрэгтэй юм байна. Энэ гэрээг Монголын ард түмэнд аль эрт яагаад ил болгоогүй юм бол.Биднийг ёстойл доромжлох шиг болжээ.Эрхэм эдийн засагч Бямбажав гуай үүнийг бүрэн эхээр нь уншигч олон түмэндээ хүргээрэй.Хэн нь үнэн хэлж хэн нь тархи угааж байсан нь үүгээр тодорхой ойлголттой боллоо. Хулгайч худалч энэ хэдэн нөхдийг дахин шоронд нь хийж хатаах хэрэгтэй юм байна.Иргэд ч үүнийг уншаад саналаа хэлээрэй гэж хүсье.
ОюуТолгой үйлдвэр бүрэн автомат үйлдвэр биш. Ямартаа ч энэ үйлдвэрт 15 мянган монгол ажилчид ажиллаж байна. Эдгээр ажилдыг өдөр бүр хийж буй ажлын тоо хэмжээ, энэ ажлыг хийсэн хөлс мөнгө зардал тооцоог нэг бүрчлэн баримтжуулж данс бүртгэл хөтлөнө. Өдөр бүр, цаг минут тутам хичнээн хэмжээний бүтээгдхэүүн үйлдвэрлж буй тоо хэмжээг олон давхар хяналтаар дамжуулан олон давхар зэрэг бүртгэл хийнэ. Олон олон нягтлан, олон олон нярав , олон олон эдийн засагчид тус бүртээ бүртгэл, данс тооцоо хөтлөнө. Дараа нь энэ бүх олон задгай тоонуудыг нэгтгэн зангидаж нэгдсэн тайлан гаргана. Ингэхэд өгсөн авсан, орсон гарсан бүх тооцоонууд хоорондоо нийлэх ёстой. Нэг няраваас гарсан тоо нөгөө няравт орсон тоотой тэнцэх ёстой. Нэг нягтлангаас гарсан тоо нөгөө нягтлан рүү орсон тоотой тэнцэнэ гэх мэт. Нэг нягтлангын зарлгаын падаан нөгөө нягтлангийн орлогын падаантай тэнцэнэ. Нэг гүйлгээ хийхэд дор хаяж 3 хувь үйлдэнэ. Орлогын баримт, зарлагын баримт, удирдлагын баримт.
ОюуТолгой үйлдвэр нь зэсийн баяжмалаа 2 тонны уутанд савалж борлуулдаг. Савалсан бүтээгдэхүүнээ машинд ачиж хилээр гаргана. Ингэхэд үйлдвэрээс гарсан ачааны баримт нягтлан дээр үлдэнэ. Хил дээр очоод хилээр хичнээн уут бүтээгдхүүн гарсан баримт шинээр үйлдэнэ. Хилээр гараад ОюуТолгой үйлдвэрийн бөөний агуулахад хүрнэ. Ингэхэд бөөний агуулахын нярав хичнээн уут бүтээгдэхүүн хүлээн авсан тухай баримт шинээр үйлдэнэ. ОюуТолгой үйлдвэрээс хичнээн уут бүтээгдэхүүн гарав, хилээр хичнээн уут бүтээгдхүүн бүртгүүлэв, Хятад дахь бөөний ангуулахад хичнээн уут бүтээгдэхүүн хүлээн авав гэсэн тоо хоорондоо тэнцэх ёстой. ОюуТолгой үйлдвэрээс 1000 уут бүтээгдэхүүн гарсан бол хилээр 1000 уут гарав гэсэн бүртгэл, Хятад дахь бөөний агуулахад 1000 уут бүтээгдэхүүн хүлээн авав гэсэн бүртгэл тооцоо байх ёстой. Энд нэг ч тоо зөрөх ёсгүй. Данс бүртгэл ингэж явагдана.
ОюуТолгой үйлдэрээс гарсан бүтээгдэхүүний тоо хэмжээ, хилээр гарсан тоо хэмжээ, агуулахад очёон тоо хэмжээ бүгд хоорондоо тэнцэх ёстой. Орлого, зарлагын баримт дээр тоо хэмжээ, өдөр хоног , баримтын дэс дугаар, баримт үйлдсэн хүний гарын үсэг, тамга тэмдэг байна. Ийм баримтыг дор хаяж 3 хувь үйлдэж 3 тийш нь илгээнэ. Дараа нь гурван тусдаа гурван өөр тайлан гаргахад бүх тоо баримтууд хоорондоо тэнцүү байх ёстой. Зөвхөн ингэсэн нөхцөлд тайланг албан ёсоор хүлээн зөвшөөрч баталгаажуулна. Хэрвээ тоо баримт зөрвөл хаана юу орхигдов гэсэн эрэл хайгууль хийгдэнэ. Хэрэв аль нэг газар нь баримт гээгдсэн, орхигдсон, алга болсон асуудал үүсвэл бусад эх үүсвэрүүдээс нөхөн сэргээх боломжтой. Бүх баримтууд бүгд нэгэн зэрэг алга болно, устана гэж байхгүй. Нэгэнт нэгдсэнн тайлан гарсны дараа аудитын компаниар давхар хянуулна. Анхан шатны баримтууд тайлангийн дүнтэй нийлж буй эсэхийг нарийвчлан шалгана. Гар хөлийн үсэгтэй, тамга тэмдэгтэй, он сар өдөртэй ийм баримт бол хөдөлшгүй үнэн баримт.
Byrxangvi gazariin bymba galzyyrna gej xend xamaatai ym lyibariin geree uurchilie gej bxad
Луйвар гэж яг юу юм? Санаасаа тоо зохиож, санаанасаа үлгэр зохиож яриад үүнийгээ луйвар гэж нэрлэбэл энэ чинь л жинхэнэ луйвар мөн болно. Уран сэтгэмжжийг хэн ч яаж ч бодож олж болно. Харин уран сэтгэмж, уран панаал, уран худал ярихыг амьдралын бодит үнэн, үнэн баримтаар няцаах боломжтой. Онцлог нь ОюуТолгой үйлдвэр бол цаасан дээрхи хоосон үлгэр, хоосон уран ятгалга, заль мэх биш. ОюуТолгой үйлдвэр бол зорьсондоо хүрдэг, амалснаа биелүүлдэг, хийсэн бүтээсэн барьж байгуулсан бүхнийг нь төсөөлөх биш харин бодитоор харж барьж тэмтэрч амсч болох үнэн амьдрал, үнэн түүх. Өнөөдөр энэ үйлдвэрт 15 мянган монгол ажилчид ажиллан жилд 200 сая долларын татвар төлөөд явж байна. Энэ бүх тоо баримт, бүтээн байгуулалт бол санаасаа зохиосон худал хуурмаг биш хөдөлшгүй үнэн баримтаар нотлогдсон гарцаагүй үнэн мөн болно. Цоырн ганц туйлын үнэн. Бусад үнэн бол худал хуурмаг.
ОюуТолгой үйлдвэрийн бүтээгдхүүн хилээр гарахдаа зөвхөн монгол улсын хил нэвтрэхгүй. Монгол, Хятад гэсэн хоёр улсын хил нэвтрэнэ. Монггрлын хил дээр нэг баримт үйлдэнэ. Хятадын хил дээр бас баримт үйлдэнэ. Монголын болон Хятадын хил дээр үйлдэгдсэн Монгол болон Хятадын төрийн тамга тэмдэгтэй хил нэвтэрэн баримт бичгийг Оюутолгой үйлдвэр хуурамчаар үйлдэх боломжгүй. Монголын хилээр гарсан бүтээгхдүүний тоо хэмжээ Хятадад орсон бүтээгдүүний тоо хэмжээ хоорондоо тэнцэнэ. Монголын гаалийн баримтын тоо, Хятадын гаалийн баримтын тоотой тэнцэнэ. Энэ бол албан ёсны хөдөлшгүй үнэн баримт, үнэн тоо. Ийм тоо, ийм үнэнд итгэж болно. Харин хэн нэгний санаасаа зохиож ярьж багаа тоонд би огтхон ч итгэхгүй. ОюуТолгой үйлдвэр жилд 2 тэрбум долларын орлого олдог ч гэх шиг худал яриа олон бий. Ийм ярианд бүү итгэ.
ОюуТолгой үйлдвэр бол хувийн өмч биш, төрийн өмч биш. Энэ бол нийтийн өмч. ОюуТолгой үйлдвэрийн жинхэнэ эзэд бол 7 тэрбум доллар халааснаасаа гарсан олон мянга, магадгүй сая хувьцаа эзэмшигчид. Эдгээр хувьцаа эзэмшчдийн төлөөлөл нь Төлөөлөн Удирдах Зөвлөл юм. Төлөөлөн Удирдах Зөвлөл нь ОюуТолгой үйлдвэрийн үйл ажиллаагаанд давхар хяналт тавина. ОюуТолгой үйлдвэр дээр хулгай луйвар гарч байна уу, залилан хийж байна уу, 7 тэрбум долларыг нь зөв зарж байна уу, буруу зарж байна уу гэдэг дээр Төлөөлөн Удирдах Зөвлөл хяналт тавина. Хэрвээ ОюуТолгой үйлдвэрийн удирдлага ажлаа сайн хийж чадахгүй байна гэж үзвэл үйлдвэрийн дарга, удирдлагын багийг халж солих эрх Төлөөлөн Удирдах Зөвлөлд бий. Гэхдээ энэ зөвлөл нь үйлдвэрийн дотоод асуудалд хутгалдах эрхгүй. Үйлдвэрийн дарга захирал гэхэд л үйлдвэрийн дотоод асуудалд хутгалдан орох эрхгүй. Үйлдвэр хэлтэс газар бүр өөрийн эзэмшилтэй, эрхтэй. Үүнд нь, дотоод амьдралд нь дарга захирал, түүнчлэн Төлөөлөн Удирдах Зөвлөл оролцох эрхгүй.
ОюуТолгой үйлдвэрийг 3 давхар байшинтай зүйрлэж болно. Нэгдүгээр давхарт технологийн алба буюу үйлдвэрийн ашиглалтын алба байна. Энэ нь үйлдвэрийн тасралтгүй үйл ажиллагааг хангана. Нэг ёсондоо үйлдвэрийн булчин шөрмөс. Хоёрдугаар давхар нь удирдлагын баг. Үйлдвэрийн тархи нь гэсэн үг. Хөгжлийн төлөвлөгөө зорилтыг гаргана. Ойрын, дунд, хэтийн зорилго төлөвлөгөө гэх мэт. Удирдлагын баг нь намтай төстэй. Магадгүй 4 жил тутам солигдоно. Хамгийн дээд давхар нь Төлөөлөн Удирдах Зөвлөл байна. Энэ бол үйлдвэрийн сүнс зүрх нь гэсэн үг. Энэ бол компанийн дээд засаглал. Ашиглалтын алба, Удирдлагын баг, төлөөлөн Удирдах Зөвлөл гурав бол тус бүрдээ өөр ертөнц. Бие биенийхээ дотоод үйл хэрэгт хөндлөнгөөс оролцох эрхгүй. Бие биенээ давхар хянаж, давхар шалгана. Энэ нь данс бүртгэл тооцоо дээд зэргийн ил тод, нээлттэй шилэн байхыг шаардана. Хэрвээ мэдээлэл хаалттай, худлаа, буруу байх юм бол гурван тусдаа субьект хоорондоо хэл нэвтрэлцэхгүй үйл ажиллагаа нь доголдож дампуурна.
ОюуТолгой үйлдвэр нь булчин шөрмөс, тархи толгой, сүнс зүрх гэсэн гурван тусдаа хэсгээс бүрдэнэ. ОюуТолгой үйлдвэр монголыг шуллаа, мөлжлөө, залидлаа гэсэн яриа байдаг. Гэтэл хэн үүнийг хийж, хэн үүнийг хүртэхэв гэдэг асуулт гарч ирнэ. Булчин шөрмөс нь үү? Тархи толгой нь уу? Эсвэл сүнс нь үү? Булчин шөрмөс бол ажил хийхээс бус гэрээ хэлцэл байгуулах эрхгүй. Арилжаа наймаанд оролцох эрхгүй. Тархи толгой бол гэрээт ажилчид. Тэд 4 жил ажиллаад л явна. Үйлдвэрийг төлөөлж Монгол улсын Засгийн газартай гэрээ хэлцэл байгуулах боловч гэрээний үр шимийг хүртэхгүй. Энэ гэрээний үр шим нь дор хаяж 20-30 жилийн дараа гарна. Гэтэл хөлсний удирдлага ердөө 4 жил ажиллаад халагдана. Төлөөлөн Удирдах Зөвлөл нь үйлдвэрийн дотоод үйл ажиллагаа болон гэрээ хэлцэлд оролцох эрхгүй. Тэгэхлээр ОюуТолгой үйлдвэр монголыг хулхидлаа гэхэд үүний цаана хэн байхав гэдэг ойлгомжгүй. Үр шимийг нь хэн хүртэхэв? Товчхондоо энэ үйлдвэр хэн нэгнийг хулхидах, мэхлэх залилах ямар ч боломжгүй. Энэ бол огт боломжгүй зүйл.
АН, МАН хоёр олонхи цөөнх болж төр засгаар маань олон жил тоглов. төрд гардаг гол арга нь худал амлаж хуурч мэхлэдэг байв энэ арга нь нийтэд илэрхий болж худал хуцах нь дэндлээ. баттулгын тавьсан жүжиг бүтэлгүйтэв 60 тэр бум юу болов. монгол ялна гэж хуцсан мөнгөний өмнө сөхөрч шалчив. ми овогтны заль ард ирэдийн зэвүүцлийг туйлд нь хүргэв одоо хүрэлсүхийн ээлжит шудрага бусыг эрхэмлэх жүжиг эхлэж сонгуулийн хугацааг барах бололтой монголын төр засгаас зайлуулах ёстой 77 гоос эхний ээлжинд хувийн эрх ашгаа өндөрт тавьсан эдийн засгийн алуурчдын гар хөл болсон гадаадын тагнуулд үйлчлэгч нямдорж, новшийн эх орноо худалдахаас буцахгүй болсон ми овогтон, хүрэлбаатар нарыг эхлээд хүчээрч болтугай зайлуулахсан бусдыг нь сонгуулиар зайлуулж сонгуулын хувьсгал хийж эх орон ард түмэнд ашиггүй гэрээ хэлэлцэлүүдийг хүчингүй болгож лиценз гэдэг дээрмийн бичгийг монголчуудын баялагыг худалдах гэх мэт тэнэглэл нь дэндсэн хуулиудаа засч авахсан
ОюуТолгой үйлдвэрт 15 мянган монгол ажилчид ажиллаж байна. Цалингийн доод хэмжээ нь сарын 1000 доллар буюу 2.5 сая төгрөг. Дундаж цалин сарын 3000 доллар буюу сарын 7,5 сая төгрөг. ОюуТолгой үйлдвэр нийгмийн хариуцлагын хүрээнд Ханбогд суманд цэвэр, бохирын сүлжээ, цахилгаан эрчим хүч гэхчилэн дэд бүтцэд хөрөнгө оруулт хийсэн. Энэ дэд бүтцийг түшиглэн хот байгуулахад ямар ч асуудалгүй. ОюуТолгой үйлдвэрийн туслан гүйцэтгэх 1000 гаруй компанид 30 гаруй мянган монгол ажилчид ажиллаж байна. Нийтдээ ОюуТолгой үйлдвэр тойрсон боломжийн цалин орлоготой 50 мянган орчим монгол ажилчид ажиллаж байна. Ханбогд суманд дор хаяж 50 мянган айлын орон сууц бүхий орчин үеийн хот байгуулах бэлэн зах зээл байна. Тэнд барилга орон сууц, худалдаа үйлчилгээ, эмнэлэг, сургууль барьж байгууллаа гэхэд худалдан авагч, үйлчлүүлэгчид бэлэн байна. Энэ зах зээлийг монголын бизнесүүд судлах хэрэгтэй болов уу. ОюуТолгой үйлдвэр түшсэн хот байгуулах нь цэвэр монголчууд бидний овсгоо санаачлагын асуудал.
ОюуТолгойн гэрээ байгуулагдснаас хойшхи 10 жилийн хугацаанд монголчууд бие даан барилга орон сууц барьж сурлаа. Анхандаа ганц нэг барилга байшин барьдаг байсан бол яваандаа иж бүрэн хороолол, хотхон төлөвлөж барьдаг боллоо. Энэ бол том амжилт. Харин өнөөдөр хороолол, хотхон биш харин хот байгуулах боломж бий боллоо. Барилгын компаниуд тус бүрдээ хотхон хороолол барих биш харин бүгд нийлээд хот төлөвлөж барьж байгуулж болно. Ийм боломж говийн Ханбогд суманд байна. Энд хиймэл нуур, цэцэрлэг, төгөл гээд орчин үеийн хотын бүх орчныг хиймлээр бүрдүүлж болно. Ийм туршлага монголчуудад хэдийнэ бий болсон. Хэрэв монголчууд санаачлаад хот барина, босгоно гэвэл ОюуТолгой үйлдвэрийн зүгээс дэмжих, оролцох боломжтой гэдгийг мэдэгдэж байгаа. ОюуТолгой үйлдвэртэй утга учиргүй хэрүүл уруул хийхийн оронд ийм бүтээлч ажил үйлс, санал санааачлагаар хамтарч ажиллах нь монголчууд бидэнд хэрэгтэй, бас бахархалтай байхсан.
Энд зарим нөхөд их л мэдэмхийрч Оюу-Толгой 15000 хүн ажилтай болгож байгаа,үйлдвэр ажиллаж байгаа нь үнэн бусад нь худлаа гэжээ. Ийм хэмжээний хүн ажиллаж байгаа нь үнэн,үйлдвэр баригдаад ажиллаж байгаанч үнэн гэхдээ ажилчдыг Монголоос авахгүй хаанаас авах юм гадаадын өндөр өртөгтэй ажилчин мэдээж ирэхгүй,нөгөө талаар Монголын а/хүч хямд өртөгтэй,2-рт,Үйлдвэрийг Монголын ард түмний төлөө бус өөрсдөө ашиг олж Монголыг дээрэмдэхийн тулд барьсан манай ард түмнийг тэтгэхийн төлөө бариагүй,3-рт Аливаа гадаад ямарч оронд үйлдвэр байгуулахдаа ОУ-ын болон Монголын хуулинд нийцүүлэн гэрээ хийх ёстой гэтэл түүнийг уландаа гишгэж өөрсдийнхөө хүсэл зоригийг хүчээр/хахуулиар/ тулган хүлээлгэсэн,4-рт,Уг гэрээнд анхны ТЭЗҮ-г үндэслэн зардлын лимит хатуу тогтоож хэтэрвэл шалтгааныг тогтоож харилцан зөвөөрдөг болгох ёстой байсныг орхигдуулсанаас анхны үнэлгээ 2-3 дахин хэтэрсэн болгож санхүүгийн тайлан гаргаж Монголыг шулсан гм тоочиж баршгүй алдаа гаргасныг Баабар шиг хөлсний бичээчид өмөөрч бичихээс
Энд зарим нөхөд их л мэдэмхийрч Оюу-Толгой 15000 хүн ажилтай болгож байгаа,үйлдвэр ажиллаж байгаа нь үнэн бусад нь худлаа гэжээ. Ийм хэмжээний хүн ажиллаж байгаа нь үнэн,үйлдвэр баригдаад ажиллаж байгаанч үнэн гэхдээ ажилчдыг Монголоос авахгүй хаанаас авах юм гадаадын өндөр өртөгтэй ажилчин мэдээж ирэхгүй,нөгөө талаар Монголын а/хүч хямд өртөгтэй,2-рт,Үйлдвэрийг Монголын ард түмний төлөө бус өөрсдөө ашиг олж Монголыг дээрэмдэхийн тулд барьсан манай ард түмнийг тэтгэхийн төлөө бариагүй,3-рт Аливаа гадаад ямарч оронд үйлдвэр байгуулахдаа ОУ-ын болон Монголын хуулинд нийцүүлэн гэрээ хийх ёстой гэтэл түүнийг уландаа гишгэж өөрсдийнхөө хүсэл зоригийг хүчээр/хахуулиар/ тулган хүлээлгэсэн,4-рт,Уг гэрээнд анхны ТЭЗҮ-г үндэслэн зардлын лимит хатуу тогтоож хэтэрвэл шалтгааныг тогтоож харилцан зөвөөрдөг болгох ёстой байсныг орхигдуулсанаас анхны үнэлгээ 2-3 дахин хэтэрсэн болгож санхүүгийн тайлан гаргаж Монголыг шулсан гм тоочиж баршгүй алдаа гаргасныг Баабар шиг хөлсний бичээчид өмөөрч бичихээс
Энд зарим нөхөд их л мэдэмхийрч Оюу-Толгой 15000 хүн ажилтай болгож байгаа,үйлдвэр ажиллаж байгаа нь үнэн бусад нь худлаа гэжээ. Ийм хэмжээний хүн ажиллаж байгаа нь үнэн,үйлдвэр баригдаад ажиллаж байгаанч үнэн гэхдээ ажилчдыг Монголоос авахгүй хаанаас авах юм гадаадын өндөр өртөгтэй ажилчин мэдээж ирэхгүй,нөгөө талаар Монголын а/хүч хямд өртөгтэй,2-рт,Үйлдвэрийг Монголын ард түмний төлөө бус өөрсдөө ашиг олж Монголыг дээрэмдэхийн тулд барьсан манай ард түмнийг тэтгэхийн төлөө бариагүй,3-рт Аливаа гадаад ямарч оронд үйлдвэр байгуулахдаа ОУ-ын болон Монголын хуулинд нийцүүлэн гэрээ хийх ёстой гэтэл түүнийг уландаа гишгэж өөрсдийнхөө хүсэл зоригийг хүчээр/хахуулиар/ тулган хүлээлгэсэн,4-рт,Уг гэрээнд анхны ТЭЗҮ-г үндэслэн зардлын лимит хатуу тогтоож хэтэрвэл шалтгааныг тогтоож харилцан зөвөөрдөг болгох ёстой байсныг орхигдуулсанаас анхны үнэлгээ 2-3 дахин хэтэрсэн болгож санхүүгийн тайлан гаргаж Монголыг шулсан гм тоочиж баршгүй алдаа гаргасныг Баабар шиг хөлсний бичээчид өмөөрч бичихээс
Энд зарим нөхөд их л мэдэмхийрч Оюу-Толгой 15000 хүн ажилтай болгож байгаа,үйлдвэр ажиллаж байгаа нь үнэн бусад нь худлаа гэжээ. Ийм хэмжээний хүн ажиллаж байгаа нь үнэн,үйлдвэр баригдаад ажиллаж байгаанч үнэн гэхдээ ажилчдыг Монголоос авахгүй хаанаас авах юм гадаадын өндөр өртөгтэй ажилчин мэдээж ирэхгүй,нөгөө талаар Монголын а/хүч хямд өртөгтэй,2-рт,Үйлдвэрийг Монголын ард түмний төлөө бус өөрсдөө ашиг олж Монголыг дээрэмдэхийн тулд барьсан манай ард түмнийг тэтгэхийн төлөө бариагүй,3-рт Аливаа гадаад ямарч оронд үйлдвэр байгуулахдаа ОУ-ын болон Монголын хуулинд нийцүүлэн гэрээ хийх ёстой гэтэл түүнийг уландаа гишгэж өөрсдийнхөө хүсэл зоригийг хүчээр/хахуулиар/ тулган хүлээлгэсэн,4-рт,Уг гэрээнд анхны ТЭЗҮ-г үндэслэн зардлын лимит хатуу тогтоож хэтэрвэл шалтгааныг тогтоож харилцан зөвөөрдөг болгох ёстой байсныг орхигдуулсанаас анхны үнэлгээ 2-3 дахин хэтэрсэн болгож санхүүгийн тайлан гаргаж Монголыг шулсан гм тоочиж баршгүй алдаа гаргасныг Баабар шиг хөлсний бичээчид өмөөрч бичихээс
Энд зарим нөхөд их л мэдэмхийрч Оюу-Толгой 15000 хүн ажилтай болгож байгаа,үйлдвэр ажиллаж байгаа нь үнэн бусад нь худлаа гэжээ. Ийм хэмжээний хүн ажиллаж байгаа нь үнэн,үйлдвэр баригдаад ажиллаж байгаанч үнэн гэхдээ ажилчдыг Монголоос авахгүй хаанаас авах юм гадаадын өндөр өртөгтэй ажилчин мэдээж ирэхгүй,нөгөө талаар Монголын а/хүч хямд өртөгтэй,2-рт,Үйлдвэрийг Монголын ард түмний төлөө бус өөрсдөө ашиг олж Монголыг дээрэмдэхийн тулд барьсан манай ард түмнийг тэтгэхийн төлөө бариагүй,3-рт Аливаа гадаад ямарч оронд үйлдвэр байгуулахдаа ОУ-ын болон Монголын хуулинд нийцүүлэн гэрээ хийх ёстой гэтэл түүнийг уландаа гишгэж өөрсдийнхөө хүсэл зоригийг хүчээр/хахуулиар/ тулган хүлээлгэсэн,4-рт,Уг гэрээнд анхны ТЭЗҮ-г үндэслэн зардлын лимит хатуу тогтоож хэтэрвэл шалтгааныг тогтоож харилцан зөвөөрдөг болгох ёстой байсныг орхигдуулсанаас анхны үнэлгээ 2-3 дахин хэтэрсэн болгож санхүүгийн тайлан гаргаж Монголыг шулсан гм тоочиж баршгүй алдаа гаргасныг Баабар шиг хөлсний бичээчид өмөөрч бичихээс
Энд зарим нөхөд их л мэдэмхийрч Оюу-Толгой 15000 хүн ажилтай болгож байгаа,үйлдвэр ажиллаж байгаа нь үнэн бусад нь худлаа гэжээ. Ийм хэмжээний хүн ажиллаж байгаа нь үнэн,үйлдвэр баригдаад ажиллаж байгаанч үнэн гэхдээ ажилчдыг Монголоос авахгүй хаанаас авах юм гадаадын өндөр өртөгтэй ажилчин мэдээж ирэхгүй,нөгөө талаар Монголын а/хүч хямд өртөгтэй,2-рт,Үйлдвэрийг Монголын ард түмний төлөө бус өөрсдөө ашиг олж Монголыг дээрэмдэхийн тулд барьсан манай ард түмнийг тэтгэхийн төлөө бариагүй,3-рт Аливаа гадаад ямарч оронд үйлдвэр байгуулахдаа ОУ-ын болон Монголын хуулинд нийцүүлэн гэрээ хийх ёстой гэтэл түүнийг уландаа гишгэж өөрсдийнхөө хүсэл зоригийг хүчээр/хахуулиар/ тулган хүлээлгэсэн,4-рт,Уг гэрээнд анхны ТЭЗҮ-г үндэслэн зардлын лимит хатуу тогтоож хэтэрвэл шалтгааныг тогтоож харилцан зөвөөрдөг болгох ёстой байсныг орхигдуулсанаас анхны үнэлгээ 2-3 дахин хэтэрсэн болгож санхүүгийн тайлан гаргаж Монголыг шулсан гм тоочиж баршгүй алдаа гаргасныг Баабар шиг хөлсний бичээчид өмөөрч бичихээс
Энд зарим нөхөд их л мэдэмхийрч Оюу-Толгой 15000 хүн ажилтай болгож байгаа,үйлдвэр ажиллаж байгаа нь үнэн бусад нь худлаа гэжээ. Ийм хэмжээний хүн ажиллаж байгаа нь үнэн,үйлдвэр баригдаад ажиллаж байгаанч үнэн гэхдээ ажилчдыг Монголоос авахгүй хаанаас авах юм гадаадын өндөр өртөгтэй ажилчин мэдээж ирэхгүй,нөгөө талаар Монголын а/хүч хямд өртөгтэй,2-рт,Үйлдвэрийг Монголын ард түмний төлөө бус өөрсдөө ашиг олж Монголыг дээрэмдэхийн тулд барьсан манай ард түмнийг тэтгэхийн төлөө бариагүй,3-рт Аливаа гадаад ямарч оронд үйлдвэр байгуулахдаа ОУ-ын болон Монголын хуулинд нийцүүлэн гэрээ хийх ёстой гэтэл түүнийг уландаа гишгэж өөрсдийнхөө хүсэл зоригийг хүчээр/хахуулиар/ тулган хүлээлгэсэн,4-рт,Уг гэрээнд анхны ТЭЗҮ-г үндэслэн зардлын лимит хатуу тогтоож хэтэрвэл шалтгааныг тогтоож харилцан зөвөөрдөг болгох ёстой байсныг орхигдуулсанаас анхны үнэлгээ 2-3 дахин хэтэрсэн болгож санхүүгийн тайлан гаргаж Монголыг шулсан гм тоочиж баршгүй алдаа гаргасныг Баабар шиг хөлсний бичээчид өмөөрч бичихээс
Энд зарим нөхөд их л мэдэмхийрч Оюу-Толгой 15000 хүн ажилтай болгож байгаа,үйлдвэр ажиллаж байгаа нь үнэн бусад нь худлаа гэжээ. Ийм хэмжээний хүн ажиллаж байгаа нь үнэн,үйлдвэр баригдаад ажиллаж байгаанч үнэн гэхдээ ажилчдыг Монголоос авахгүй хаанаас авах юм гадаадын өндөр өртөгтэй ажилчин мэдээж ирэхгүй,нөгөө талаар Монголын а/хүч хямд өртөгтэй,2-рт,Үйлдвэрийг Монголын ард түмний төлөө бус өөрсдөө ашиг олж Монголыг дээрэмдэхийн тулд барьсан манай ард түмнийг тэтгэхийн төлөө бариагүй,3-рт Аливаа гадаад ямарч оронд үйлдвэр байгуулахдаа ОУ-ын болон Монголын хуулинд нийцүүлэн гэрээ хийх ёстой гэтэл түүнийг уландаа гишгэж өөрсдийнхөө хүсэл зоригийг хүчээр/хахуулиар/ тулган хүлээлгэсэн,4-рт,Уг гэрээнд анхны ТЭЗҮ-г үндэслэн зардлын лимит хатуу тогтоож хэтэрвэл шалтгааныг тогтоож харилцан зөвөөрдөг болгох ёстой байсныг орхигдуулсанаас анхны үнэлгээ 2-3 дахин хэтэрсэн болгож санхүүгийн тайлан гаргаж Монголыг шулсан гм тоочиж баршгүй алдаа гаргасныг Баабар шиг хөлсний бичээчид өмөөрч бичихээс
Demjij bna .Oorchlox xeregtei!
Оюутолгои аль хэдиин зардалаа дарчихсан 400 тонн алт гаргачихаад одоо цаг хожиж сорчилж авчихаад дампууруулж зарж зугтах нь оилгомжтои ш дээ
Tiim shvv!!!!!!!!!
сайн байцгаана уу? Мэдээж, ОТГэрээнд өөрчлөлт оруулах нь оруулах л болох байх. Одоо үйлчилж буй Гэрээ бол ЗҮГЭЭР Л ТУЛГАН ШААРДАЛТТЫН БИЧИГТ ҮГ ДУУГҮЙ ГАРЫН ҮСЭГ ЗУРАЛТ ХИЙГДСЭН БАРИМТ БИЧИГ ГЭЭЧ ШИГ Л ЮМ БОЛЧИХСОН ШИГ САНАГДДАГ. С.Баярын муу муухайг үзэх гэсэн юм биш. Тэгээд ч энэ бол "хүний муу муухайг үзэх гэлээ" гэдгээс хамаагүй илүү чухал зүйл хэрэг яригдаж буй. Тодруулахын бол МОНГОЛ ОРНЫ, МОНГОЛ УЛСЫН, МОНГОЛ ХҮН АРДЫН, МОНГОЛЫН ХУВЬ ЗАЯА, АМЬ АМЬДРАЛ, ЦААШДЫН ЗАМ МӨРИЙН ЗУРАГЛАЛ, ЭДЭЭ ЗАСГАА ХЭРХЭН АВЧ ЯВАХ, АХУЙГАА ЯАЖ ӨӨД ТАТАХ, МӨНГӨ САНХҮҮГИЙН ХУРИМТЛАЛ, БЭЛЭН МӨНГӨНИЙ ЭРГЭЛТ ГҮЙЛГЭЭНИЙ ЧАДАМЖ. ЭНЭ БҮХЭН ХААЧСАН. С.Баяр Хуулийн шийтгэл, Төрийн Цаазыг хүртэхээс зайлах ёсгүй.
Эрдэнэт, Тавантолгой, Оюутолгойг 100 хувь төрийн өмчит компани хэлбэрээр ажилуулбал Монголчуудын дундаж цалинг 1000 ам.долларт хүргэх боломж бүрэн бий. Даан ч нам, улс төрчдийн хувийн атгаг шунал л ингүүлэхгүй байгаа юм. Монголд хувьсгал хийх цаг болсон.
С.Баяр, Ч.Сайханбилэг, Баярцогт нар бол Монголчуудыг 100 жил тэжээх Оюутолгойн алт-зэсийн ордыг гадаадын эдийн засгийн алуурчдад (Рио Тинтод) зарсан, Монголчуудыг 40 жил тэжээсэн, цаашид 60 жил тэжээх Эрдэнэтийн зэс-молибдены ордыг дотоодын эдийн засгийн алуурчдад (Зэс корпорацид) зарсан гэм нүгэл нь 9 үеэр арилшгүй нүгэлтнүүд юм. Төр засаг, хууль цааз тэднийг шийтгэхгүй гэхэд бурхан тэднийг 9 үеэр нь гэсгээх болтугай!!!
Тавантолгойд IPO (олон нийтэд хувьцаа гаргах) хийнэ гэдэг нь Тавантолгойн ордыг харийнханд алдаж эхлэхийн цондон юм. Учир нь Тавантолгойн хувьцаа эзэмшигчид хэсэг хугацааны дараа хүссэн ч, эс хүссэн ч хувьцаагаа харийнханд зарж эхэлдэг. Тэгээд Тавантолгойн орд харийнханы гарт орно гэсэн үг. Тавантолгойд IPO хийнэ гэдэг нь мөн чанартаа гадаад, дотоодын эдийн засгийн алуурчдын бодлого юм. Тавантолгойн ордыг Монгол эх орон, Монголын ард түмэнд хамгийн үр ашигтай ашиглах цорын ганц хувилбар нь 100 хувь төрийн өмчид байлгах явдал юм.
Оюутолгойн асуудлыг шийдвэрлэх хамгийн зөв хувилбар бол 1-рт, авилгал өгсөн, авсан хэргээр Оюутолгойн хөрөнгө оруулалтын гэрээ байгуулсан Монголын улс төрчид болон Рио Тинтогийн удирдлагыг туурга тусгаар Монгол улсын эрүүгийн хуулиар хатуу шийтгэж, ялыг нь Монголд эдлүүлэх; 2-рт, авилгал өгч, авч байгуулсан тул Оюутолгойн хөрөнгө оруулалтын гэрээг цуцлаж, уурхайн бүх барилга байгууламжийг (баяжуулах фабрик, хүдрийн ил, далд уурхай) экспроприаци хийх (нөхөн төлбөргүйгээр төрийн өмчид авах) замаар 100 хувь төрийн өмчлөлд шилжүүлж, орд газрыг ашиглах гэрээг дэлхийн аль нэг хүчирхэг гүрний (Жишээлбэл, ОХУ мэт) Засгийн газартай дахин шинээр байгуулах явдал юм. Эс тэгвэл Монголчууд дахиад 100 жил Рио Тинтогийн дээрэмчидтэй (эдийн засгийн алуурчидтай) зууралдаад, маргалдаад, арбитрдаад, ашиг ч үгүй, алт ч үгүй, зэс ч үгүй, дааж давшгүй өрөнд ороод хоцорно.
Энд тоо бодох хамгийн наад захын мэдлэггүй хүмүүс Монгол улс хохирч РиоТинто хожиж байгаа хэмээн шал худлаа мэдэмхийрч хоосон цэцэрхчээ. Бодит үнэн гэвэл РиоТинто 7 тэрбум доллараар үйлдвэр барьж босгосон. Энд шууд ажиллаж буй 15 мянган монгол ажилчид, туслан гүйцэтгэгчээр ажиллаж буй 30 мянга гаруй монгол ажилчид, нийт 50 мянган монгол ажилчид сард дунджаар 3000 долларын цалин аваад ажиллаж байна. Анх гэрээ байгуулагдснаас хойш 8 жил, үйлдвэр ажиллан бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэн зарж эхлэснээс хойш 5 жил өнгөрчээ. Энэ хугацаанд монгол улсад 1,8 тэрбум долларын татвар төлжээ. Жилд дунджаар 1 тэрбум долларын орлого олж байна. Энэ бүх орлого сохор цент ч дутахгүйгээр 100 хувь монголын эдийн засагт орж байгаа. Өнөөдөр монгол улс 1,8 тэрбум долларын татвар авсан байна, энэ нь бага байна, муу байна гэж бараг амтай бүхэн харааж зүхэж байна.
Хэрэв ОюуТолгой үйлдвэрийн гэрээ байгуулагдснаас хойшхи өнгөрсөн 8 жилийн хугацаанд монгол улс улс юу ч хийхгүй зүв зүгээр сууж байгаад 1,8 тэрбум долларын татварын орлого олсон бол энэ бүх ажлыг гардан хийсэн ОюуТолгой үйлдвэр хичнээн ашиг олов гэж хэн ч яагаад асуулт тавихгүй байна? Хариулт нь бэлэн байна. Өнгөрсөн 8 жилийн хугацаанд ОюуТолгой үйлдвэр сохор зоосны ч ашиг олооогүй байна. Ирэх 10 жилд ч бас ашиг олохгүй. Анх гэрээ байгуулснаас хойш 30 жилийн дараа, харин өнөөдрөөс 20 жилийн дараагаас ашиг олж эхэлнэ. 30 жилээр ажлаа төлөвлөн бүтээн байгуулалтын ажлаа хийж байна. Харин монгол улс энэ хүртэл татвараа авсаар л байна, зэсийн баяжмалын орлого монгол руу цутгасаар л байх болно. Нийт орлогын 60 орчим хувь нь зэсийн баяжмал, 38 орчим хувь нь алт, үлдсэн нь мөнгө. Ирэх 30 жилийн хугацаанд, үйлдвэр ашигтай ажиллах хүртэл монгол улсад орж ирж буй долларын их урсгалыг юунд яаж оновчтой зөв ашиглах талаар ухаан санаагаа уралдуулах нь илүү хэрэгтэй гэж би үзэж байна.
Ямар ч ажлыг хийхэд цорын ганц зөв зам гэж байхгүй. Цай чаналаа гэхэд зарим хүн хийцтэй цай, зарим нь хар цай, зарим нь сүүтэй цай чанана. Цай хичнээн олон янз байлаа ч хүн бүхэнд таарах цай гэж байхгүй. Хувцас сонголоо гэхэд зузаан, нимгэн, урт богино, торго, даавуу гээд олон янз. Хар цай дэмждэг хүмүүс хар цайг магтаж сүүтэй цайг муулна. Сүүтэй цай дэмждэг хүмүүс хар цайг муулж сүүтэй цайг магтана. Торгон цамц дэмждэг хүмүүс торгыг магтаж даавууг муулна. Даавуу дэмждэг хүмүүс даавууг магтаж торгыг муулна. Гэх мэтчилнээр тодорхой нэг асуудал дээр хүмүүс өөр өөр байр суурь баримтлана. Өөр өөр өнцгөөс тайлбарлана. Туйлын сайн, туйлын муу гэж байхгүй. Юм бүхэн өөрийн сайн, муу талтай. Үүнийг хэрхэн үнэлж ямар сонголт хийх нь тухайн хүний асуудал. Сүүтэй цай, хар цай, кофены сайн муу талуудыг хооронд нь харьцуулаад өөрийн нас сүүдэр, эрүүл мэнд, оршин суугаа орчин зэргээс хамааран ямар сонголт хийх нь хувь хүний асуудал. Хүн хүний нас, эрүүл мэнд, оршин суугаа газар, хийдэг ажил өөр.
Дуу гэхэд л олон янз, Уртын дуу, зохиолын дуу, поп, рок гэх мэт. Магадгүй айлын найр, оршуулгын ёслол дээр рок дуу дуулахгүй. Холын замд яваа жолооч хүн зохиолын дууны аялгуунд аягүй бол зүүрмэглэнэ. Холын замд яваа жолооч рок дуу тавьбал магадгүй нойр сэргэнэ. Уртын дуу, зохиолын дуу, поп эсвэл рок магдагүй сонгодог аялгуу сайн муу гээд хязгааргүй маргаж болно. Бодит үнэн гэвэл төрөл жанр бүхэнд өөр өөрийн сайн муу талууд бий. Хүн бүр, нөхцөл байдал, цаг үе бүхэнд таарсан цорын ганц зөв хөг аялгуу гэж байхгүй. Ямар хөг аялгуу сонгох, юуг зөв гэж үзэх, буруу гэж үзэх нь тухайн хувь хүн бүрийн сонголтын асуудал. Ямар сонголт хийснээс хамааран юуг буруу гэж шүүмжлэх нь тухайн хүний эрх. Онцлог нь энэ бол зөвхөн тухайн хувь хүний л бодол, сонголт. ОюуТолгой гэрээний хувьд ч ялгаагүй. ОюуТолгойн гэрээг хэн ч ямар өнцгөөс хараад дураараа шүүмжилж болно. Магадгүй 10 эдийн засагч суулгаад ОюуТолгой гэрээнд шүүмж бич гэвэл магадгүй 10 янзын шүүмжлэл хэлэх байх.
Chi odoo yamar panaltai gar be olon 7 ym gytsax yma?! Bichix tysam chin lyibariin geree chin batlagdad bna!!!! Tarxi ygaaxa zvgeer bolchix
Хэрвээ ОюуТолгой гэрээний талаар хүн бүрийн хүсэл, шунал, тухайн хүсэл шуналаас урган гарсан шүүмжлэл дутагдал бүрийг ярина хэлцэнэ гэвэл магадгүй үүнд 100 жил ч хүрэлцэхгүй. Хэзээ ч үл дуусах эцэс төгсгөлгүй маргаан болно. Харин бид ямар ч ажил хийхгүйгээр 100 жил маргаж мэтгэж хэрүүлээр амьдарч чадахгүй. Бидэнд өнөөдөр үйлдвэр хэрэгтэй. Бидэнд өнөөдөр ажлын байр хэрэгтэй. Бидэнд өнөөдөр орлого хэрэгтэй. Бидэнд хоосон яриа, хоосон хэрүүл хэрэггүй. Хоосон цэцэрхэл, хоосон мэдэмхийрэл, хоосон дэмийрэл, хийрхэл амьдралд ямар ч ач холбогдолгүй. Ардчлалд эцэс төгсгөлгүй хэрүүлийг цэглэх эцэслэх механизм бий. Энэ бол санал тоолох механизм. Хэн олонхийг санал авна тэр бодлого хэрэгжинэ. 7 тэрбум долларын хөрөнгө оруулалт шаардсан ОюуТолгой үйлдвэр мэтийн төслүүдэд оруулсан мөнгөний хэмжээгээр саналыг тоолно. Монгол улс энэ үйлдвэрийн 34 хувийг эзэмших тул 34 хувийн саналын эрхтэй. Цаана нь хөрөнгө гаргасан 66 хувь бий. Зөвхөн энэ хүрээнд асуудал яригдана.
Юм бүхэн өөрийн сайн муу талтай. Олон юмнаас сонголт хийхэд тухайн сонгосон юмтай хамт сайн нь ч ирнэ, муу нь ч бас хамт ирнэ. Тухайн юмны сайн муу хоёр тал нийлж байж тухайн юм бүтэн болно. ОюуТолгой гэрээ мөн ялгаагүй. Энэ гэрээний сайн, муу талууд нийлж байж бүрэн бүтэн гэрээ болно. Дан ганц сайн, эсвэл дан ганц муу гэрээ гэж байхгүй. Гэрээний нөлөөлөл хүн бүрт өөр өөр. Зарим хүмүүс эндээс их өгөөж хүртэнэ, зарим нь бага хүртэнэ. Энэ бол бодит үнэн. Ялангуяа дөнгөж өнөөдөр төрж буй хүүхдүүд 20 жилийн дараа энэ төслийн гол өгөөжийг хүртэх азтай хүмүүс. Би хувьдаа өнөөдөр төрж буй хүүхэд багачуудад атаархаж байна.
Өнөөдөр жишээлбэл малчид, тариаланчид улсын өмч болох газар дээр малаа адгуулж, тариагаа тарьж байна. Энэ газар улсын өмч мөн тул аж ахуйн дотоод асуудалд нь хутгалдана гэж хэн ч ярьдаггүй. Хэдэн төгрөгөөр малаа худалдаж авав, хичнээн төл бойжуулав, мах сүүгээ хаана хэдэн төгрөгөөр борлуулав, ямар ашиг олов гэж хэн ч асууж байцаахгүй. Энэ нь ч зөв. Монгол улсад өчнөөн олон уул уурхайн компани үйл ажиллагаа явуулж байна. Эдгээр компаниуд газрын доорхи түүхий эдээ ямар үнээр худалдан авч боловсруулж байна, ямар техник худалдаж авав, хичнээн зээл авав, ямар зардал гарав, ямар орлого олов, хичнээн хүн ажиллаж байна гэж хэн ч сонирхдоггүй. Энэ нь ч зөв. Компаныхаа төлөө санаа зовох нь компанийн ажиллагчдын бодох ёстой сэдэв. Хөндлөнгийн бидэнд ямар ч падлийгүй. ОюуТолгой үйлдвэр ялгаа байхгүй. Энэ үйлдвэрийн төлөө санаа зовох ёстой хүмүүс нь энэ үйлдвэрийн ажилчид, энэ үйлдвэр барих мөнгийг гаргасан хөрөнгө оруулагчид. Энэ үйлдвэр барихад оруулсан бидний сохор зоос ч байхгүй.