Даваа - 10 сарын 06,
2025
УИХ-ын чуулганы өнгөрсөн баасан гаригийн үдээс хойшхи хуралдаанаар УИХ-ын гишүүн Д.Сумъяабазар Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд Л.Гантөмөрт тавьсан асуулгынхаа хариуг авлаа. УИХ-ын гишүүн Д.Сумъяабазар ерөнхий боловсролын сургуулийн сурагчдын сурах орчин нөхцөл ямархуу байгаа, анги дүүргэлт, дүрэмт хувцасны талаар тодорхой мэдээлэл өгөхийг Н.Гантөмөрөөс хүссэн юм.
Уг асуулгад Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд Л.Гантөмөр хариулахдаа нийслэлийн хэмжээнд эх орондоо үйлдвэрлэсэн, шинэ загварын дүрэмт хувцасны борлуулалт нэгээс гуравдугаар ангид 98 хувь, дөрвөөс тавдугаар ангид 40 орчим хувьтай байгааг хэлэв. Өнгөрсөн аравдугаар сараас орон нутагт сурагчдын дүрэмт хувцсыг хүргэх, борлуулах ажил эхэлсэн бөгөөд энэ сарын 25-нд дуусгахаар төлөвлөсөн байна.
Дүрэмт хувцас үйлдвэрлэхэд үндэсний үйлдвэрлэлээ дэмжих бодлого баримталсан аж. Тиймээс ч оёдлын салбарынхны 65 хувь, сүлжмэлийн 81, ноос ноолуурын 98 хувийг эх орны үйлдвэрлэгчдийг сонгожээ. Үүний дараа УИХ-ын гишүүд Л.Гантөмөр сайдаас асуулт асууж, хариулт авсан юм.
Тухайлбал, УИХ-ын гишүүн Н.Батцэрэг “Цэцэрлэгийн насны хүүхдүүдийн хэдэн хувь нь цэцэрлэгт хамрагдаж байна вэ. Ойрын жилүүдэд хэдэн цэцэрлэг барих төлөвлөгөөтэй байгаа вэ. Ерөнхий боловсролын сургуулийн анги танхим хүрэлцэхгүй ачаалал ихтэй байгаа. Ямар арга хэмжээ авах бодолтой байна ” гэлээ.
Одоогийн нөөц боломжоор цэцэрлэгт хамрагдах ёстой хүүхдийн 80 хувийг авах боломжтой аж. Харин үлдсэн 20 хувийг нь хүүхэд харах үйлчилгээгээр шийдвэрлэхээр зэхэж буйгаа хэллээ. Ирэх онд гурван ээлжээр хичээллэх явдлыг зогсоож хоёр ээлжид шилжүүлэх юм байна.
Тодруулбал, ирэх онд төсвийн хөрөнгөөр 162 цэцэрлэг, сургууль, дотуур байр, спорт заал ашиглалтад оруулах ажээ. Харин УИХ-ын гишүүн С.Бямбацогт 48 дугаар сургуулийн сурагчид дүрэмт хувцаснаас хордсон гэх мэдээлэл байгааг салбарын сайдад нь дуулгасан ч “Төрийн түшээ цуурхал тараах нь буруу. Сурагчид хордсон гэх мэдээлэл байхгүй” хэмээв.
Д.Лүндээжанцан гишүүн Баян-Өлгий аймагт ажиллахад залуучууд нь монгол хэлээр ойлгохгүй байсныг Л.Гантөмөрт хэллээ. Боловсрол шинжлэх ухааны сайд тус аймагт монгол хэлний сургалт маш муу байгааг хүлээн зөвшөөрсөн юм. Үүнийг шийдвэрлэхэд аймгийн удирдлагууд ч таатай ханддагүй юм байна.
Залуучууд нь их сургуульд орохоороо монгол хэл сурна гэсэн ойлголттой байдаг гэдгийг тэрбээр хэлсэн юм. Тиймээс энэ асуудлыг цаашид байнгын хороо болон чуулганаар дахин авч хэлэлцэнэ гэв. УИХ-ын гишүүн Д.Сумъяабазарын асуулгад хариулт өгснөөр чуулганы хуралдаан өндөрлөлөө.
Ц.Оюунтунгалаг
Эх сурвалж:
Сэтгэгдэл0
yaanadaa yaana, ene medrel muutai xasaguud. xasguudiig bugdiig ni shinjaanruu ni, kazaxruu ni yavuulax xeregtei. uux ugsun xuntei udur shunugui zargaldana gegcheer, yaagaad mongolchuudiig iim ixeer uzen yadaad baidag yum bol, eruul uxaanaantai l baidagiim baixdaa. udkuu tegeed terroristuud bolno biz. er ni xasag ger buliig 1 l xuuxed gargaj baix quote togtoox xeregtei. bas turiin alband xasag xuniig ajilluulj boloxgui. xasag xun bayan, esvel bolovsroltoi baixiig ni ediin zasgiin argaar xyazgaarlax xeregtei. 90eed ond tusgaar togtnox gej boslogo gargaj baisan xumuus daxiad gargana gedeg ni todorxoi.
Nutgiin Mongol irged: Urainhai,Bayad,Zahchin naraar tedniig udirluulah toriin bodlogoo hurdan herjuuleech ee! Tsagdaa,Prokuror,Shuuh, Shuudan, MIAT, Toriin Yamdnii Toloologch nariig zovhon mongol hunee taviad baival ted hussen, huseegui haltar hultarch gesen mongol hel heregtei um baina gej medreh bolno. Mon tend baidag Tsergiin angid neg ch hasag avch bolohgui, buh hasaguudiig Dornod,Sukhbaatar ruu tseregt yavuulj , uliraaj ahlagch bolgoj baih ni zov um baina. Bayan-Ulgiin aimgiig 1940ond Choibalsan Osman-iig darahad buffer bolgon baiguulsan gedeg, odoo tedniig aimga bolgohoosoo iluu baruun 3n amiagt negtgej sumdiig 1940oniihoor ni dahin baiguulah heregtei. Bayan-Ulgiin toriin alband zovhin Mongoloor yarij bichdeg humuusiig avch alban ajilaa mongol hel deer l yavuulah estoi huulia tend heregjuuleh heregtei baina. Tsahilgaan Stants bolon tomoohon toriin omchit companiudiin deed udirdlagauudiig mongol hunee tomilohoos gadna Hunii Nootsiin Bodlogoor ajild avahdaa Mongol heleer shalgalt ogch baij avdag boloh. Ulsiin Ih Hurald songogdoj irj baigaa gishuudiig tendehiin Mongolchuud sanal ogohdoo Mongol heliig herhen demjih talaas ni sain harj baij sanalaa ogch baih, Undesnii tsoonho Mongolchuudad Irgediin Hurald automataar heden suudal gargaj ogch baih heregtei um baina. Busad ulsad tiim jijig bii....
ta nar iamar aimar ium be kazak bolson sh gesen adailhab hun biz ingej handaj bolohgui shvv ta nard iamar muu ium hiseen be?
Казах казах гэх юм.Монголчууд гэж хэн юм бэ????? Казахуудаас муудлаа гэхэд монголчуудаас толгой дээгүүр ард түмэн шүү. Худлаа гэвэл хар. Цаана чинь Казахстаны их сургуулиуд Монголын их сургуулиудыг хол хаясан байна. http://gashuun.mn/159
Mongol tuuragtanuud hagarch butarch baih yum bol hyatad oros hoert l ashigtai neg gert amidarch neg ahui soel door neg zorilogiin tuluu tsusaa ursagaj yavsan Mongol t.uuragtanuud ueiin ued bie bienee hundelen deedelj bie biedee tushig tulguur bolj yavsanii t.od ilrel bol Mongol ulsad irj suurshisan kazakiin ard tumen kazakuud bol hyataduudaas hed dahin davuu taltai tiimees Mongoliin kazakuud uhaantai baij helj yarij baigaa yumandaa bodoltoi baoj ev tunjintei urt udaan amidrahaa bodotsgoo tsus uhtei Mongolchuud neg l udur gazar nutagaa avlaa gehed hen tsaan ni hojih ve Mongol uu hyatad uu orosuud uu sain bodooroi kazakuudaa hasaguudaa.
xexexe, Kazaxstanii turiin alban xaagchdiin 40oos deesh xuvi ni orosiin erliiz baidag yum baina. turiin alban xeregee ex xeleeree bish orosoor yavuuldag yum baina. yag jinxene xasag xumuusee xuduu oron nutagruugaa, xugjilgui gazarluugaa nutag zaan yavuuldag yum baina. iim uls xichneen shildeg ix surguulitai baigaad yuund xeregtei gej???
Хэхэхэ. Монголын хүүхнүүд нь хятад солонгосын юу нь болцон, хятад солонгосын дор эрчүүд боолын хөдөлмөр хийдэг. Өөрийн толгой дээрх бухалыг харахгүй байж гэж мэдэх үү. Ямар ч байсан Казахстан Монголоос дор байна гэж байхгүй шүү ддэ хөө.
Казак буриад хоёрыг монголоос хөөж гарга. Казак буриад хоёр Монголын үндэстэн ястан биш.
Yg zob
sh mal mini buriad chine mongol bailgui yahavdee
Сайн байцгаана уу? УИХ-д сууж буй хасагууд минь ээ, "нутгийнхандаа" усыг нь уувал ёсыг нь дага гэсэн үг Монголчуудад бий буй байдагийг, бас нэмээд, Төр төмбөгөр Ёс ёмбогор гээд нэг үг бий буй байдаг юм байна гэдгийг, эдгээрийн учир, утга, ойлгодохуун, ухагдахууныг мэдүүлж ухааруулж, ухаажуулах ажил хэрэг явдал хийж гүйцээвэл ямар бол.
Ц.Оюунтунгалаг гэгч сэтгүүлцэнцэрээ, ингэж талцуулах хэрэг байна уу? Монголоор маш олон казахууд ярьдаг байсан. Би сүүлд очиход боловсролынхоо тогтолцоог өөрчлөх хэрэгтэй нь харагдсан. Би ууланд авирдаг, залуу уулч хүн. Гэхдээ надад Баян-Өлгий аймгийн байгаль, уул ус бол үнэн тасархай санагдсан. Хүйтний оргилд 3 дахиа авчирч байгаад унаж бэртээд нааш зам хаагдсан. Явах боломжгүйгээс нэгэн казах айлд 5 хоносон. Надад хамгийн тарган эр хонио гарган шөл хийн тэнхрүүлж билээ. Тэд маш ажилсаг. Гол нь 3-р ангиас нь эхлээд монгол хэл эрчимтэй заах хэрэгтэй. Тэд дэндүү алслагдмал, төвөөс тасархай байна. Энэ 21 аймаг, хэдэн хотоор хуваахаар эртний монгол аймаг, хошуу шиг хэлбэрээр босоо тэнхлэгт 4 хуваах хэрэгтэй бус уу? Ингэж байж бид хурдан хөгжинө. Хоорондоо яандаа холилдоод ирнэ л дээ. Цаг хугацааны л асуудал байна. Хуучны ёс заншил гэхгүйгээр казах бүсгүй халх эртэй суух нь жирийн үзэгдэл болох тун удахгүй ирнэ. Тэд ч үүнийг хүсч байна. Дашрамд хэлэхэд казахууд Монголдоо байгаа бол монголоор ярьж сур, гадагшаа явахаар бол англи хэл сур. Казахстан бол та нарыг түшиж авахгүй шүү, тэд ямар хөгийн зан гараглаа. Казах гээд яадагийн Монгол болчих.
Yag zov shuu
uhej baisan muu kazakuud zail
oorsdoo zail muu teneg har halhchuudaaaaaaa harin ta nar tolgoi muutai halhchuud bizdee
muu teneg tolgoi muutai mongolchuud min ee ta nar chin ugasaa hyatadchuudiin bool bolson bizdee ali hediinee,muu maataruudaaaaaaaaaaaaa
deerelhej boorolj bgad l uzen yadagdaa biz mongolchuud, ugaas mongolchuud deerelhuu munhag oorsdiigoo duviilgej surjignedeg humuus shd, kazakiin ohiduud n hoorhon l yum bn le, erhtenee dureh huseltein baij yah gd bdagiin nohoinuud chin
Mongol hel surahgui bol sain l biz dee zaaval tedend Mongol hel zaaj bolovsroltoi soeltoi bolgoh gej mungu zarah hereggui ter Mongol nutagt mini malaa mallaad taivan amidarch l baig hun bolgon matematikch baih albagui harin buh aimag sumdiin udirdlga emneleg surguuliin zahiraluud ni Mongol hun baih eostoi yaagaad gevel kazakuud Mongold irj amidarch baigaa gedegiig meduulj baih eostoi er ni kazakuud yamar ch bayraar Kazakstanii dalbaa namiruuldag bolood udaj baina.Mongoliin huh tenger neg baidag shig Mongol ulsad neg l dalbaan dor neg huh munh tenger dor amidrah eostoi salan tusgaarlalt terorizmiig tsag tuhaid ni jintei buguud hatuuhan arga hemjee avch baihiig sanuulj baina.Erunhiilugchuu,erunhii saidaa uund hatuu bodlogo barih eostoi gedegiig anhaaruulya!!! Neg bol bol taivan amar jimer amidratsgaa neg bol Mongoloos zailtsgaa gedeg l hoerhon asuudal baigaa guravdagch huvilbar gej baihgui gedegiig Mongold amidarch baigaa gadaadiin buh tsagaachidad anhaaruulj baina!!!
Сайн байцгаана уу? УИХ-д сууж буй хасагууд минь ээ, "нутгийнхандаа" усыг нь уувал ёсыг нь дага гэсэн үг Монголчуудад бий буй байдагийг, бас нэмээд, Төр төмбөгөр Ёс ёмбогор гээд нэг үг бий буй байдаг юм байна гэдгийг, эдгээрийн учир, утга, ойлгодохуун, ухагдахууныг мэдүүлж ухааруулж, ухаажуулах ажил хэрэг явдал хийж гүйцээвэл ямар бол.
UMHII AMTAI TENEG XASGUUD MINI HEL SUR ZA SUR SUR BAS DAHIN SUR
баян-өлгийд байдаг цөөхөн хэдэн монгол ястануудийг хөлдөө чирэх ум байна. Наад хасгууд ай да даан ч яв да
Mongol nutagt mini malaa mallaad taivan amidarch l baig hun bolgon matematikch baih albagui harin buh aimag sumdiin udirdlga emneleg surguuliin zahiraluud ni Mongol hun baih eostoi yaagaad gevel kazakuud Mongold irj amidarch baigaa gedegiig meduulj baih eostoi er ni kazakuud yamar ch bayraar Kazakstanii dalbaa namiruuldag bolood udaj baina.Mongoliin huh tenger neg baidag shig Mongol ulsad neg l dalbaan dor neg huh munh tenger dor amidrah eostoi salan tusgaarlalt terorizmiig tsag tuhaid ni jintei buguud hatuuhan arga hemjee avch baihiig sanuulj baina.Erunhiilugchuu,erunhii saidaa uund hatuu bodlogo barih eostoi gedegiig anhaaruulya!!! Neg bol bol taivan amar jimer amidratsgaa neg bol Mongoloos zailtsgaa gedeg l hoerhon asuudal baigaa guravdagch huvilbar gej baihgui gedegiig Mongold amidarch baigaa gadaadiin buh tsagaachidad anhaaruulj baina!!!
наад өлгийд байдаг байгалийн сайхан бол бүгд монголийн монгол хүний юм шүү? Хамгийн сайн аршаанийг бузарлаад байна. Казакууд дэндүү даварч байна.
surgaltiin togtoltsoo buruu bid kazakuudaar baharhag heregtei abah uym ih bga shu hujaanaaraas bolgomlia mongolshuudaa