Монгол Улсад үйл ажиллагаа явуулж байгаа Францын хөрөнгө оруулалтай "Бадрах Энержи" компаний авлигатай холбоотой хэргийн шүүх хурал Францад саяхан болсон билээ.  

"Бадрах Энержи" ХХК-ийн 66 хувийг Францын төрийн өмчит Орано майнинг групп нь "Арева Монгол" компаниар дамжуулан эзэмшдэг бол 34 хувийг Монголын төрийн өмчит Эрдэнэс Монгол ХХК "Мон-Атом" компаниар дамжуулан эзэмшдэг. "Бадрах Энежри" ХХК нь 1996-2018 он хүртэл “АРЕВА Майнс” нэрээр үйл ажиллагаа явуулж байсан агаад Парисын шүүх 2013-2017 онд хамаарах "АРЕВА"-ийн авлигын асуудалтай холбоотой хэргийг хэлэлцэж шийдвэр гаргасан байна.

Шүүх “АРЕВА Майнс” ХКК-ийн 2013-2017 оны Монгол Улсад явуулсан уул уурхайн үйл ажиллагаатай холбоотойгоор Монголын төрийн албан тушаалтнуудад авлига өгсөн хэргийг дахин хэлэлцсэн байна. Өмнө нь уг асуудлаар "АРЕВА" хуулийн хариуцлага хүлээхээс зайлсхийгээд байсан ч мөрдөн байцаалтын явцад зуучлагчаар дамжуулж хийсэн маргаантай төлбөрүүд нь авлигын шинжтэйг илрүүлсэн байна. Үүнийгээ ч "АРЕВА"-ийн тал шүүхэд хүлээн зөвшөөрч, 4.8 сая еврогийн торгууль төлөхөөр болжээ. 

2015 онд эхэлсэн мөрдөн байцаалтын явцад "АРЕВА" нь “Eurotradia International” зуучлагч компаниар дамжуулан хийсэн 1.275 сая еврогийн асуудалтай төлбөрийг илрүүлжээ. Энэхүү эх үүсвэрийг ашиглалтын лицензийг баталгаажуулах хэлэлцээрийн хүрээнд Монгол бизнес эрхлэгч рүү шилжүүлсэн гэж тайлбарлаж байв.

Гэвч хяналт шалгалтаар тухайн зуучлагч тусгай зөвшөөрөл олгох үйл ажиллагаанд шууд оролцоогүй нь тогтоогдсон байна. Мөн хөрөнгийн тодорхой хэсгийг хэлэлцээрт оролцсон Монголын өндөр албан тушаалтны хамааралтай үл хөдлөх хөрөнгийн төслийг санхүүжүүлэхэд зарцуулжээ. 

Үүнийг тодруулбал Н.Алтанхуягийн удирдсан Засгийн газрын үед Уул уурхайн дэд сайдаар ажиллаж байсан О.Эрдэнэбулганыг 2018 оны 11-р сард албан тушаалаа урвуулан ураны тусгай зөвшөөрөл Францын компанид олгож, улсад их хэмжээний хохирол учруулсан гэх хэргээр АТГ-аас саатуулж байсан байдаг.

Хэдийгээр Монголд энэ асуудал эцэслэн шийдэгдээгүй ч “Арева”-аас Монголын төрийн албан тушаалтан 1.275 сая еврогийн авлига авсан нь үнэн болж таарлаа. Дээрх авлигын хэрэгт холбогдох хүмүүс болон “Eurotradia”-ийн талаарх хэргийг ирэх долоо хоногт тусад нь хэлэлцэх ажээ.

Зөөвч-овоогийн гэрээ ид яригдаж буй Монголын Уул уурхайн дэд сайд асан авлига авч байсан хэрэг шийдэгдэж буй нь ямар учиртай вэ? Ураны гэрээ урагшлахгүй 10 жил болсон жинхэнэ шалтгаан нь чухамдаа энэ юм биш үү ?

О.Эрдэнэбулган нь Н.Алтанхуягийн фракцийн гол гишүүдийн нэг бөгөөд дэд сайдаас огцорсныхоо дараа улс төрийн үйл ажиллагааг ихээхэн бийлэгжүү явуулж, УИХ-ын 2016 оны сонгуульд АН-аас Чингэлтэй дүүрэгт нэр дэвшиж байсан юм.

Францад хэрэг нь шийдэгдэж байгаа энэ үед Монголд ч холбогдох этгээдүүдийг дахин шалгах нь зөв биш гэж үү? Ураны гэрээг 10 жил гацаасан буруутан "авилгач экс сайд" ер нь ингэхэд хаана явна?

С.Сарнай