АНУ-ын сэтгүүлч Хэйлли Смит Монголын Z үеийнхний тухай “Орчин үеийн нүүдэлчид” нийтлэлээ “Vogue" сэтгүүлд хэвлүүлжээ. “Лос-Анжелес Таймс” сонины сэтгүүлч тэрбээр "Vogue”, “HuffPost" сэтгүүлийн чөлөөт нийтлэлч юм. Смит “Лос-Анжелес Таймс” сонинд Калифорнийн цар тахлын хямралын тухай цуврал бичвэрээрээ Пулитцерийн шагналд нэр дэвшиж байжээ. Тэрбээр нийтлэлээ бичихийн тулд цар тахлын өмнө Монгол Улсыг зорьсон байна. Түүний нийтлэлээс хөрвүүллээ.
“Тоёота” маркийн автомашины цонхоор Монголын өнгө үзэмж сэвшээ салхинд хийсэх мэт өөрчлөгдөж харагдана. Улаанбаатараас гарахад алсад холхих тэмээ, адуун сүрэг хаа сайгүй бэлчээрлэнэ. Би энэ зуур аяллын хөтөч, орчуулагч Алдартай ярилцлаа. Тэр Улаанбаатар хотод сурдаг их сургуулийн оюутан.
Алдар монгол залуучуудын төлөөлөл. Тэрбээр таван үндэстний хэлээр ярьдаг. Бас дуучин Лана дель Рэйн дуунд дуртай. Түүний сонирхлыг социализмын үед өсөж хүмүүжсэн эцэг эх нь төдийлөн ойлгодоггүй гэнэ. Алдар “Найз нартайгаа англи хэлээр ярихад ахмад үеийнхэн гайхаж харцгаадаг. Тэд биднийг ойлгохгүй байна” гэж ярив.
Энэ бол Улаанбаатарын барилга байшин төдийгүй оршин суугчдын дунд шинэ хуучин үеийнхний ялгаа бий болсны жишээ. Хотоос холгүй байх Чингис хааны хөшөөний дэргэд тансаг кофе шопууд элбэг аж. Монголын хүн амын 60 орчим хувь нь орчин үеийн хэрэглээ, суурин амьдралын хэв маягийг эрэлхийлдэг байна. Үүний үр дүнд онгон дагшин улсын төвд орших Улаанбаатар хот дэлхийн хамгийн бохирдолтой нийслэл болжээ.
Их хотоос гарна гэдэг үнэхээр гайхалтай туршлага юм. Цахилгаан станцын яндангууд машины толин тусгалаас алсрах тусам тэнгэр цэлийнэ. “Мөнх хөх тэнгэрийн орон”-ы хөдөө нутагт асфальтан зам ховор. Нутгийн иргэдийн хэлдгээр “Байгалийн зам” сүлжилдэнэ. Манай жолооч Ганбат англиар ганц ч үг мэддэггүй. Тэрбээр газрын зураг, GPS ашигладаггүй. Нүүдэлчин ахуй хөдөө нутагт л оршдогийг би ойлгов.
Гэхдээ тал нутаг амар амгалан ертөнц мэт боловч дижитал амьдралын зангиа руу аажмаар шилжиж байна. Хөдөөний өсвөр насныхан Америкийн кино үзэж, фэйсбүүк, инстаграммд ихэнх цагаа зарцуулдаг. Тэд карьер хөөж, орон сууцанд амьдрахыг хүсэх болжээ. “Бруклин”, “Калифорниа” гэсэн бичээстэй цамц, бейсболын малгай өмсөөд морь унасан жаалууд орчин үеийн нүүдэлчдийг илэрхийлнэ.
Заримдаа Монгол Улс олс таталтын тэмцээнд гацсан мэт мэдрэмж төрүүлнэ. Гэхдээ жилд нэг удаа болдог Улсын баяр наадмын үеэр тэрхүү тасралтгүй түлхэлт зогсдог. Наадам гурван өдөр үргэлжилнэ. Монголчуудын анхаарал уламжпалт нум сум харваа, бөх, морин уралдаанд төвлөрдөг. Монголын хөдөөд дагаж мөрдөх ёстой дүрэм, давж гарах боломжгүй хил хязгаар гэж үгүй. Алдарын хэлснээр терроризм, дайн байхгүй. Яагаад ч юм надад монгол нүүдэлчин ахуй 2100 он гэхэд түүхийн номд л үлдэх мэт хачин мэдрэмж төрүүлсэн.
Цочирдом ч гэлээ хурдацтай өөрчлөгдөж буй дэлхийн хөгжил бүхнийг “залгиж” байна. Энэ бол бидний хүсээгүй хүслийн биелэл. Нүүдэлчин залуучуудын хэв маяг өөрчлөгдөх ч монгол орны байгалийн үзэсгэлэн алдагдахгүй. Болор тунгалаг шөнө Алдар гялалзах тэнгэрийг заагаад “Америк таван одтой зочид буудалтай. Манай Монгол Улсад сая сая одтой зочид буудал бий” гээд инээж байсан төрх санаанд тодхон үлджээ.
Х.Эрдэнэзаяа
Эх сурвалж: "Монголын үнэн" сонин
Сэтгэгдэл0
Z үеийн гэж өөрсдийгөө төсөөлж буй золбин сэтгэхүйтэй, христийн номлогч хар тамхичдын золиос болсон хүн хогнууд Но Наадам гээд цаад учрыг ойлгохгүй хөнгөмсөг хандаж буй нь хүний хоол хялбархан болох өрөвдөлтэй төрхтэй болохыг илэрхийлж байгаа нь эмгэнэл юм. Хийж буй үйлдлийнхээ утга учир юу болохыг мэдэхгүй байна гэдэг бол бусдын ангайсан аманд өөрсдөө гүйгээд орохын шинж юм. Гэвч Монгол улсад ийм хэлбэрдэгч ЛГБТ иргэд,хар тамхичид,биеэ үнэлэгчид цөөн байж ухаалаг, бодлоготой, ёс уламжлалаа дээдэлж чаддаг ,боловсролтой хүчирхэг залуус олонх байх болтугай. Но Наадам жагсаалд оролцогчид эгнэгт монголоо алдмар болтугай.
Angliar gants ug ch medehgui ch geh shig Tanai americd hyatad solongos vietnamchuud gants angli ug hereglehgui amidarj bolool bdgdag
Z uyeiinhen gedeg ni odoogiin 35 nasnaas dooshih uyeiinhen. Sots niigem unaj uls tor ediin zasag, bolovsrol, eruul mendiin Ih hyamraliin uyed torj, argaguin ehend gadagshaa amidralaa zalguulahaar yavsan aav eejdee hayagdaj hotsorson, hool hair, chigluulegch 3aar jinhene utgaaraa dutaj osson uyeiinhen. Odoogiin ajliin bairiin ihenhiin ene uyeiinhen burduulj bgaa bolohoor hogjil mash udaan bna. Bagsh bolovsroliin salbart ene uyeiinhen davamgailj bgaa bolohoor bolovsroliin sistem ulsiinh ch huviinh ch ter chigeeree nuralttai, Mongoliin ireedui mash bursger. 40s deesh nasniihan ni hamaagui erch huchtei, unench ajilsag bna. Ene nasan deer ed darga hiij suuh bish gadagshaa dotogshoo yavj, nom sonin unshij tarhia tseneglej oorigoo tanij avch bh estoi nas.
Энэ нийтлэлч гээд Америк нөхөр Монголын талаар огтхонч ойлголтгүй хүн бна. Монгол хүн монгол ахуйг бүрч ойлгодоггүй хүн бна. Ийм хүн Монголын залуу үеийн тухай үнэн мэдээллийг олон жил капитализмын тогоонд чанагдсан Америкчуудад ойлгуулна гэж бүр байхгүй. Яагаад гэвэл энэ хүн капиталист номлолоор тархиа угаалгасан хүн.