Энэ сарын 14-нд https://tayga.info/175138 сайт дээр нийтлэгдсэн Андрей Поздняков, Дмитрий Холявченко, Александр Баянов нарын “Западный Казахстан. Пороховая бочка с нефтью” нийтлэлийг товчлон орчуулж байна.
Өнөөдөр Баруун Казахстан Актюбинская, Атырауская (ЗХУ-ынхаар Гурьевийн), Мангистауская (хуучнаар Мангышлакын) Баруун Казахстаны (хуучнаар Уралын) гэсэн бие даасан таван мужаас бүрддэг. Хүн ам нь 1989 онд 2.122 сая байсан бол 2021 онд 2.942 болж өссөн. ЗХУ-ын үед Баруун Казахстанд оросууд хүн амын 3/1-ийг эзлэж байсан бол эдүгээ хөрш Атыраускын мужид хүн амын зургаан хувь болж буйгаас ч цөөн оросууд энд амьдардаг болсон учраас казак хүн ам эрс өссөн гэж болно. Энэ муж нь хүн амаараа улсдаа дунджид орох Актобе (513 мянга), Атырау (291 мянга), Уральск (234 мянга), Актау (194 мянга), Жанаозен (110 мянга) Кульсары (60 мянга) гэсэн хотуудтай. Өнөөдөр Актобе нь Казахстаны дөрөвдөх том хот юм. ЗХУ-ын үед Мангышлакский мужийн хүн амын бараг тал хувь нь оросууд байсан бол одоо энэ мужийн 91, Кызылординскийн 96 Атырауск 93, Актюбинскийн 83, Баруун Казахстан мужийн 77 хувь нь казакууд болоод байна.
Баруун Казахстанд энэ улсын нефтийн гол үйлдвэрлэл орщдог. Энэ муж 2019 оны байдлаар улсынхаа эдийн засгийн 27 хувийг нефтийн үйлдвэрлэлээс бүрдүүлсэн байна. Ерөөс Казахстаны бүх уул уурхайн ¾ нь энэ мужид хамаарч улсынхаа нийт эдийн засгийн 45 хувийг бүрдүүлдэг. Энэ мужийн олж буй орлогыг хүн амд нь хуваавал жилийн ДНБ-ээр Итали болон Арабын Нэгдсэн Эмират улсын хооронд зогсдог. Энэ бол хэмжээгүй их баялаг гэсэн үг. Энгийн үгээр энэ мужийн жилийн орлого Узбекистан болон Беларуссын олж буйтай тэнцдэг бол Туркменистан, Азербайджанаас 20 хувь, харин Киргиз болон Тажикистаныг нийлүүлснээс 3.5 дахин их орлого олдог юм. Харамсалтай нь энэ их хөрөнгийг ард иргэд бус социализмын үед ЗХУ, Казакстан улсын үед “Назарбаевын клан” гэх 200 гэр бүл хүртэж ирсэн. Энэ мужийн Актау нисэх буудал нь улсдаа томоороо гуравт ордог бөгөөд Атырау нисэх буудалтай нийлбэл жилд сая зорчигч хүлээн авдаг. Энэ бүхэн дээр бүр социализмын үеэс цус урсган тэмцэж ирсэн арвин туршлагатай, Казахстан даяар эсэргүүцэл эхлүүлж жагссан иргэдтэйгээ цагдаа, цэргийнхэн нь нэгдэж ямар ч эмх замбараагүй байдал гаргаагүй, эрх баригчдаас чөлөөт сонгууль явуулж төр, засгаа цоо шинээр байгуулахыг шаардаж байгааг нэмэхээр Баруун Казахстан бол яах аргагүй эрх баригчдын хувьд “Нефть хольсон дарьтай торх” мөн. Учир нь Ерөнхий сайд, сайд, банкны тэргүүн байж байгаад Англи, Франц,Турк зэрэг гадаад улсад зугтан гарсан өөрсдийгөө сөрөг хүчний удирдагч гээд байгаа хүмүүс бол зүгээр л “Назарбаевын клан” гэх гэмт бүлгээс хөөгдсөн хуучин гишүүд. Харин жинхэнэ сөрөг хүчин Баруун Казахстаны жагсагчдаас төрнө.
Г.АМАРСАНАА
Эх сурвалж: "Зууны мэдээ" сонин
Сэтгэгдэл0
Казахстаны баруун болон хойд нутгууд оросын нутаг юм !! 22 онд ЗХУ ыг байгуулахад нэг согтуу нөхөр энэ нутгуудыг газрын зураг дээр казахстанд оруулаад зурчихсан юм тэрийг нь нүд муутай Лёнин баталчихсан юм ! Тэр үёд ийм юмыг хянадаг хяналт байсан биш бас 91 онд салчихна гэж яаж мэдэх вэ дэ ! Одоо путин энэ нутгаа авах хэрэгтэй ! Казахстан удахгүй оросын холбоотон байхаа больж оросын хяналтаас гарна шүү ! Саяын үймээн дохио нь юм !
Харин тэгж ярихийм бол оросууд маш их газар завшсан байдаг юм.монголтой шууд хиллэдэг байсныг болиулж оросын нутаг болгосноос хар тэнд ямар ч орос соцын үед амьдардаггүй байсан .юмаа жаахан логиктой ярь
Төв Азид Зүүнгарын нутаг яахаараа биднийг доорд үздэг Оросуудынх чинь болчихдогийг тайлбарлаж өгнө үү хасаг гэж Монголчуудыг турхирдаг буриадаа.Баярлалаа.
Тэр нутгын уугуул оросууд урт гарын тусламжтайгаар бас нэг Донбас, Луганск шиг юм гаргаж ирээд аваад явах байх да
Зүүнгарын талд уугуул европ Оросууд байх боломжгүй. Доль хамцгаадаг Африк Арабд нь болдог юм байгаа биз.
Энэ АНУ ОХУ Хятад гэх томоохон гүрнүүд бусад улс орнуудыг өөрийн өмч мэт үзэж байгаад дургүй хүрч байна.
Орос залгаврыг хасалгүй туучихаж. Ингэхлээр яг л увсын аймаг, ховдын аймаг, дорнодын аймаг гэсэнтэй адил болчихож. Уг нь увс аймаг, ховд аймаг гэдэг биз дээ.
Монголын дарьтай торх бол МАН-ынханд мэхлүүлж хулхидуулж ханадаггүй Улаанбаатар хотынхон болоод байна. Ховд Увсынхан бол засуулсан нохой эзэндээ үнэнч гэгчээр хөдөлж чадахгүй..
Оросуудын гөлөг буриадууд баруун монголчуудыг дөрвөд хүн биш гэж турхирдаг.
Буриад Дөрвөдийн дунд яс хаяж байна .. тэнэг дух вэ
66.181.161.4 Оросууд Монголыг мэддэг байхад хужаа хасаг дөрвөд гэж харааж буриад гэж магтдаг бодлого байсныг үгүйсгэх хэрэггүй.
Казахууд хэт шашинлаг,үндэсний үзэлтэй хүмүүс,ерөөсөө мах цусанд нь байдаг гэмээр,үнэхээр Оросуудаа ингэж шахаж дарамтлах маягаар хүчээр цөөрүүлэ дээ.бас л бодууштай асуудал юм.
Хасагстан бол төрт ёсны уламжлалгүй овгудын холбоо төдий явж ирсэн.Саяхан л оросууд буян хийж Хасагстан гэдэг улс байгуулж өгсөн болохоос РСФСР н нэг автономит муж л байсан. Одоо яагаад чюм өөх өгсөн хүнтэй өглөө босоод хэрэлдэв гэдэг шиг орост өшөөтэй болсныг огт ойлгодоггүй. Хасагууд хэрвээ хасаг хүн амьдарч байсан бүх газар нутгийг манайх гэх гэж байгаа бол Хятадын Шинэ хязгаар ч ч ,манай Баян-Өлгий ч тэднийхээр бол Хасагстаны нутаг болно. Ийм өвчигнөл газар авахгүй. Тэгвэл зөрүүлээд оросууд Алма -Атаг байгуулж Верный гэдэг хот байгуулсан болохоор тэнд орос хүн амьдарч байсан болохоор манайх гэж болох нь ээ. Хятад хүн амьдардаггүй газар дэлхийд байхгүй болохоор хасагийн нутаг тэр чигтээ хятадын нутаг болох логик байна. Хасагууд нялх үндэстний юм үзээгүй хийрхэлээ дарж улсаа хөгжүүлэхээ бодох ёстой байх. Нэг удаагийн үймээн самуун бүрмөсөн улсгүй болгоход хүрч байгааг харж бодлоготой хөгжих ёстой. Дотоод асуудлаа шийдээгүй байж Монголоор оролдож хасгуудыг турхирах ёсгүй.
Назарбай хүн амын цөөнх нь хасагууд байсан Хасагстан улсдаа олонх болгох гэж дэлхийн өнцөг булан бүрээс хасагуудыг урьсан ч тэд бүрэн идээшиж Хасагстан улсад сэтгэл зүрхээ зориулах хэмжээнд хүрч төлөвшөөгүй байна. Тэгээд ч яаж ч бодсон тэнд төрөөгүй хүмүүс шоовдор л байгаа шүү дээ.Тэнд очсон манай хасагууд гэхэд эвгүйцвэл буцаад гүйхэд бэлэн байх жишээний. Ийм олон газраас цугласан үхрийн бөөр шиг дээрээ бараг 100 шахам үндэстэн ястан амьдардаг энэ улс нэн эмзэг гэдгээ ухаарч маш сайн ухаалаг бодлого явуулахгүй бол геополитикийн алдаа гаргаж мэднэ. Америкчууд Югославыг яаж сүйрүүлснийг мартах болоогүй. Ирак,Сири,Ливи,Афганистаныг ч тэд яасныг мартаж болохгүй.
МАН бол зохион байгуулалттай гэмт бүлэглэл мөн.Ялангуяа тус намын Бага хурал гэгч бол тэр чигээрээ төрөөс төрсөн тэрбумтан, тэднийг хахуулиар угжиж ирсэн монополь компаниуд байдаг. Удахгүй хувьсгал болж энэ намыг устгана.
МАХ НАМЫНХАНЫГ БОШИГТ НЭРГҮЙ НАР УУЛ НЬ АТОЗ ООР ОРУУЛЖ ЦААЗЛАХ САНААТАЙ БАЙСАН ЮМ ТЭД ТЭГЭХЭД МАНАН БАЙГУУЛЖ ӨӨРСДИЙГӨӨ АВАРЧ ЧАДСАН ДАА
МАН-ынхнаар туг тахиж зүрхийг нь сугалах заншил Монголын ард түмэнд байсан шүү.
МАН-ын олигархиуд хуйвалдаж бензины үнэ өсгөдөг.МАН-ын дарга нар хуйвалдаж өөрсдийн хувийн ачааны машины ачаа тээвэрлэлтийн үнийг өсгөдөг.Одоо МАН-ын дарга нар бас хуйвалдаж мах цагаан идээний үнийг өсгөж байна.Одоо МАН-ын хулгайч луйварчдыг өөрсдийг нь махалж махыг нь хятадуудад өндөр үнээр зарах хэрэгтэй..
Kazakuud mundag yumaa manaihan hamag nutgaa Oros Hyatad nartaa ogchihood golognoj dolooj amidardag bizdee