sonin.mn
Сэтгэгдэл (0)
Төрийн албаны зөвлөлийн энэ жилийн шалгалт дууссантай холбогдуулан Төрийн албаны зөвлөлийн гишүүн Д.БААТАРСАЙХАНТАЙ ярилцлаа.
 
-Энэ жилийн төрийн албаны шалгалт дууслаа. Шалгалтын явц байдлын талаарх ерөнхий мэдээллийг өгнө үү. Хэчнээн удаагийн шалгалт авч, хэдэн хүн хамрагдав?
 
-Төрийн албаны тухай шинэ хуулийг хэрэгжүүлж эхэлснээс хойш буюу 2019-2021 онд төрийн албаны ерөнхий шалгалтыг нийтдээ гурван удаа зохион байгууллаа. Нийслэлийн онцгой комиссын энэ оны 412, 431, Төв аймгийн онцгой комиссын 642 дугаар албан бичгүүдийг баримтлан төрийн албаны ерөнхий шалгалтыг мэргэжлийн холбогдох байгууллагаас гаргасан коронавируст халдвар /Ковид-19/-ын цар тахлаас урьдчилан сэргийлэх зөвлөмж, халдвар хамгааллын дэглэмийг чанд баримтлан мэргэжлийн байгууллагын хяналт дор зохион байгуулж дуусгалаа. Энд иргэдийг шалгалтын байр, танхимд орох гарах үед иргэн хоорондын зай барилт, шалгалтын танхимд ариутгал халдваргүйжүүлэлт хийх зэргийг маш нарийн зохион байгуулалттайгаар хийсэн нийс-лэлийнхэнд бид талархаж байгаа. Төрийн албаны ерөнхий шалгалтыг Улаанбаатар хотод зохион байгуулах үйл ажиллагааг Төрийн албаны зөвлөлийн нийслэл дэх салбар зөвлөлийн удирдлага дор нийслэлийн агентлагууд болон албан хаагчдын хүчээр ямар нэгэн доголдол, зөрчил, тасалдалгүй зохион байгуулж чадаж байгаа юм. Тиймээс тэдэнд талархаад байгаа учир нь энэ. Тоон мэдээллээр хэлэхэд 2019 онд 8894, 2020 онд 16218, 2021 онд 13092 иргэн буюу нийт 38204 иргэн бүртгүүлснээс 2019 онд 7616 буюу 85.6 хувь, 2020 онд 12286 буюу 75.7 хувь, 2021 онд 9834 иргэн буюу 75.1 хувь нийт 29736 иргэн буюу 77.8 хувь шалгалтад өрсөлдсөн дүн мэдээтэй байна. 2019 онд 1116 буюу 14.6, 2020 онд 3823 буюу 31.1 хувь, 2021 онд 3251 буюу 33.1 хувь нь тэнцэн төрийн албанд ажиллах иргэдийн нөөцийг баяжуулсан гэсэн үг.
 
-Цар тахлын нөхцөл байдалтай холбоотойгоор шалгалтыг хойшлуулах тохиолдол гарсан. Товлосон шалгалтад ковидын нөхцөл байдал хэр нөлөөлөв?
 
-Төрийн албаны тухай хуулийн 33 дугаар зүйлд заасны дагуу “Төрийн албаны ерөнхий шалгалтыг зохион байгуулах тухай” Төрийн албаны зөвлөлийн шийдвэрээр “Төрийн албаны ерөнхий шалгалт”-ын товыг тогтоон 2021 оны нэгдүгээр сарын 25-ны өдрөөс хоёрдугаар сарын 25-ны өдрүүдэд иргэдийг цахимаар бүртгэн, шалгалтыг 2021 оны гуравдугаар сарын 12-ны өдрөөс эхлэн зохион байгуулсан. Энэ хоо-ронд Улаанбаатар хотод коронавируст халдварын тархалт нэмэгдэж эхэл-сэнтэй холбогдуулан Улсын онцгой комисс өнгөрсөн гуравдугаар сарын 13-ны өдөр хуралдаж, гамшгийн үеийн ШАР түвшний дэглэмийг УЛБАР ШАР түвшин рүү шилжүүлсэн. Энэхүү шийдвэрийн дагуу гуравдугаар сарын 15-ны өдрөөс Улаанбаатар хотод зохион байгуулах байсан төрийн албаны ерөнхий шалгалтыг хойшлуулж, боломжтой үед шалгалтын хуваарийг Төрийн албаны зөвлөлийн www.csc.gov.mn цахим хуудсаар дахин мэдээлэхээр нийтэд зар гаргасан. Мөн Төв аймагт коронавируст халдварын тохиолдол гарсантай холбоотойгоор аймаг дахь онцгой комиссоос аймгийн хэмжээнд хөл хорио тогтоосон тул тус аймагт төрийн албаны ерөнхий шалгалтыг тодорхойгүй хугацаагаар хойшлуулан зохицуулсан.
 
 
 
Цар тахлын нөхцөл байдалтай уялдуулан төрийн албаны ерөнхий шалгалт зохион байгуулсан байр танхим, коридор, ариун цэврийн өрөө зэрэг талбайд голомтын ариутгал, ээлж хооронд халдваргүйжүүлэх бодис “хлорсепт-17” уусмалаар мананцар үүсгэж ариутгах ариутгалыг тогтмол хийж, хатуу гадаргууг белизна болон жавелионы уусмалаар цэвэрлэж, нийслэлийн Эрүүл мэндийн газар, Мэргэжлийн хяналтын газрын улсын байцаагч нарын хяналтан дор халдвар хамгааллын дэглэмийг сайтар мөрдөж ажилласан.
 
 
 
Шалгалтын үргэлжлэх хугацаа, сэдэв агуулын хүрээнд ямар нэгэн өөрчлөлт орооогүй, шалгалтыг зохицуулсан дү-рэм, журмын хүрээндээ ажилласан.
 
-Шалгалт өгөхөөр бүртгүүлсэн бүх хүнийг хамруулж чадсан уу. Ямар нэг асуудал үүссэн тохиолдол гарав уу?
 
-2021 онд нийт бүртгүүлсэн иргэдийн 75.1 хувь нь шалгалтад орсон. Шалгалт эхлэх тогтоосон цаг, хуваариас хоцрох тохиолдол цөөнгүй байсан. Мөн өнөөгийн, цаг үеийн нөхцөл байдалтай холбоотойгоор зарим иргэн шалгалтдаа ирээгүй гэж ойлгож байгаа.
 
-Шалгалтад бүртгүүлэх хугацааг нэмсэн. Үүнтэй холбоотойгоор хот, хөдөөд шалгалтад хамрагдалтын тоо өссөн үү?
 
-2020 онд бид бүртгэлийн хугацааг нэмэгдүүлэн зохицуулсан. Энэ оны гуравдугаар сард зохион байгуулж байсан ажиллагаагаа л үргэлжлүүлсэн. Өөрөөр хэлбэл, гуравдугаар сарын 15-ны өдрөөс төрийн албаны ерөнхий шалгалт өгөх ёстой байсан иргэдийг зургаадугаар сарын 14-19-ний өдрүүдэд шалгалтад оруулсан гэсэн үг.
 
-Иргэдийг шалгалтад бэлтгэх боломж, нөхцөлөөр хэрхэн хангасан бэ. Тухайлбал, гарын авлагыг цахим хэлбэрээр гаргасан шүү дээ?
 
-2020 онд Төрийн албаны мэргэшлийн шалгалтад бэлтгэх гарын авлага болон шалгалтын даалгавар, бодомж, сорилуудыг ном болгон гаргасан. Ерөнхий шалгалтын даалгаврыг 100 хувь гарын авлагадаа оруулсан гэсэн үг. Мөн цахим ном, цахим зөвлөмжийг гаргасан. Цахим орчинд “Хамтдаа бэлдье” гэсэн булан, бүлгийг нээж өдөр бүр холбогдох тестийг шинэчлэн оруулж иргэдийн бэлтгэл, мэдлэгт тус нэмрээ оруулсан. 2021 онд “Е-taz” гар утасны аппликэйшнийг үнэ төлбөргүй гаргаж шалгалтад бэлтгэгч иргэдийн хэрэгцээ шаардлагыг хангасан. Энэ бүтээгдэхүүн маань Төрийн албаны зөвлөлийн “брэнд” бүтээгдэхүүн болж иргэд, олон нийт, хэрэглэгчдийн таашаалыг хүртэж байгаа нь цахим орчин, иргэдийн сэтгэгдлээс харагдаж байгаа. Иргэд үүрэн телефоны аль ч гар утсандаа үнэ төлбөргүй суулгах боломжийг бүрэн нээж өгсөн.
 
-Төрийн албаны шалгалттай холбоотойгоор шинэ арга барил нэвтрүүлэх болсон. Энэ тухайд ямар туршлагыг, хэрхэн нэвтрүүлж байна вэ?
 
-Улсын бүртгэлийн ерөнхий газартай хамтарч иргэдийг хурууны хээгээр бүртгэж шалгалтад оруулсан нь худал, хуурмаг, ёс зүйгүй үйлдэл гаргахаас урьдчилан сэргийлсэн, цаг хугацаа хэмнэсэн, мэдээллийн технологийн дэвшлийг нэвтрүүлсэн, шалгалтын комисст ажилласан албан хаагчид, иргэдийн талархлыг хүлээсэн зохион байгуулалт бүхий цогц арга хэмжээ болсон байна. Шалгалтын үйл ажиллагааны ил тод байдлыг хангах хүрээнд энэ удаад төрийн албаны ерөнхий шалгалтыг зохион байгуулах үйл явцыг нэгдсэн камерын хяналтад оруулсан явдал нь дэвшилтэт ажил болсон гэж үзлээ. Шалгалтын программын аюулгүй байдал, мэдээллийн технологийн ажилтнуудад хяналт тавих чиглэлээр мэдээлэл холбооны мэргэжлийн, хяналтын байгууллагатай хамтран ажилласан нь Төрийн албаны зөвлөлийн Ажлын албаны болон Системийг хөгжүүлэгч гүйцэтгэгч талын мэдээллийн технологийн ажилтнуудыг аливаа хардлага, сэрдлэгээс урьдчилан сэргийлсэн, үндэслэлгүй мэдээ, мэдээлэл гарахгүй байх нөхцөлийг бүрдүүлсэн.
 
-Төрийн албаны шалгалт шударга явж чаддаг эсэх эргэлзээ байсаар байдаг. Тэгвэл шалгалттай холбоотой бүхий л үйл ажиллааг цахимжуулсан нь энэ талаарх аливаа хардлага, сэрдлэгэд хариулт болж өгөх нь ээ?
 
-Төрийн албаны ерөнхий шалгалтад хүний оролцоо хөндлөнгийн нөлөөлөлгүй, олон нийт, мэргэжлийн байгууллагуудын хяналтан дор ил тод нээлттэй зохион явуулах нөхцөлийг бүрдүүлэх зорилгоор цахим бүртгэл, цахим шалгалт, цахим үнэлгээ гэх зэрэг бүх үйл явц, зохион байгуулалтыг цахимжуулснаас гадна шалгалтад бэлтгэх, мэдлэг олгоход чиглэсэн багц ажлыг хийж гүйцэтгэсэн. Шалгалтад амжилт үзүүлэх эсэх нь зөвхөн иргэдээс өөрсдөөс нь шалтгаалдаг болсон гэсэн үг. Өөрөөр хэлбэл, хүний оролцоо бараг байхгүй болсон учраас эргэлзээд байх зүйлгүй гэж ойлгож болно.
 
-Төрийн албаны сонгон шалгаруулалтын нөөцөд одоогоор хэчнээн хүн байна вэ. Энэ тухайд Төрийн албаны зөвлөл ямар байр суурь, шийдэлтэй ажиллаж байна вэ?
 
-2019 оноос эхлээд нөөцөд байх хугацааг гурван жил болгосон. Өнөөд-рийн байдлаар ерөнхий шалгалтын нөөцөд 3190 иргэн байна. Үүн дээр нэмэгдээд төрийн албаны хууль журамд заасан нөөц буюу сургалт, эрүүл мэндийн шалтгаан, бүтэц зохион байгуулалтын өөрчлөлт, ар гэрийн гишүүнээ асарч сувилах гэх зэргээр төрийн албанаас чөлөөлөгдсөн, 2018 оны зургаадугаар сарын 25-наас хойш шалгалт өгсөн иргэдийн нөөц, төрийн өндөр албан тушаалд ажиллаж байсан иргэдийн нөөц гэх мэтээр хэд хэдэн нөөц нэмэгдэж байна. Энэ тухайд нэмж хэлэхэд, төрийн албанд орох иргэдийн нөөцөөс төрийн байгууллагууд хүний нөөцийн нөхөн хангалтаа хийх ажилд ан-хаарах хэрэгтэй байгаа юм. Нөгөө талаар хууль тогтоомжийн тогтвортой байдлыг хангаж, төрийн албанд доголдоод байгаа зохицуулалтын талаар судалгаатай, эрдэмтдийн санал дүгнэлттэйгээр ажиллах асуудал ихээхэн чухал байна. Дараагийн нэг асуудал бол иргэдийн хууль эрх зүйн мэдлэгийг дээшлүүлэх тэдэнд хууль тогтоомжийг сайтар сурталчлах, мэдээлэх ажил тааруу байгаагаас шалтгаалан цахим орчинд хувь хүний цэцэрхэн, мэдэмхийрэн бичсэн зүйлийг л үнэн бодитой юм шиг ойлгон бусдад буруу ташаа зүйлийг хэт тараах явдал их гарах болжээ.
 
-Төрийн албаны зөвлөлөөс төрийн албан хаагчдыг монгол бичигт сургах талаар тодорхой үүрэг хүлээсэн. Энэ чиглэлд ямар ажлуудыг хийж байна вэ?
 
-Төрийн албаны сонгон шалгаруулалтын хүрээний сорил, даалгаварт үндэсний хэл бичгийн даалгаврыг Монгол хэлний тухай хуульд заасны дагуу зохих ёсоор оруулж байгаа. Энэхүү даалгаврууд нь ерөнхийдөө энгийн түвшинд боловсруулагдсан байдаг. Өөрөөр хэлбэл, хэрэглээнд ойр байх байдлыг харгалзсан гэсэн үг. Хэлний бодлогын үндэсний зөвлөлийн оролцоотойгоор сорил, даалгавруудыг боловсруулж байна.
 
 
М.Өнөржаргал
Эх сурвалж: "Монголын үнэн" сонин