Эдийн засагч М.Чимэддоржтой ярилцлаа.
УИХ-ын сүүлийн хоёр сонгуулиар МАН буюу нэг нам үнэмлэхүй ялалт байгуулж, дангаараа засаглаж байна. Мөн Монголчууд хоёр жил “Ковид-19”-ын дэглэмд амьдарлаа. Ийм үед хүний эрхийн асуудал манайд ямар түвшинд байна вэ?
Монгол улсад коронавирус цар тахал гарч, УИХ-аар түүнтэй тэмцэх хууль баталсан. Энэ хуулиар хүний эрхийг уландаа гишгэсэн. Ялангуяа албан тушаалтан, эрх мэдэлтнүүд хүний эрхийг зөрчих суурь, эрх зүйн орчныг бүрдүүлж өгсөн. Мэдээж цар тахал бол бүх нийтийг хамарсан гамшиг. Тодорхой хэмжээгээр зорчих эрхийг хязгаарлаж болно. Гэхдээ зөвтгөх шалтгаан заавал байх ёстой. Харамсалтай нь коронавирус цар тахлын үед хэрэгжүүлсэн бүх арга хэмжээ бүхэлдээ хүний эрхийн эсрэг болж хувирсан. Хоёр жилийн дараа эргээд харахад цар тахалтай тэмцэх хууль үндсэндээ төрийн эрх мэдэлтнүүдийн дураараа авирлах орон зайг бүрдүүлснээр хүний эрхийн асуудал Монгол улсад дордсон. Тодруулбал 1990 оноос хойш үзэгдээгүйгээр хүний эрх дордсон.
Э.Одбаяр, Д.Монголхүү, Д.Амартүвшин гэх мэт залуус “Double standard”-г эсэргүүцэн, үгээ хэлж, үзэл бодлоо илэрхийлж, тайван жагсаал, цуглаан хийснийхээ төлөө баривчлагдаж байсан. Ер нь онцгой нөхцөл байдлын үед хүний эрхийн асуудлыг хэрхэн хангадаг жишиг байдаг юм бэ?
Юуны өмнө цар тахлын тухай хуулийг яаралтай хүчингүй болгох хэрэгтэй. МАН энэ хуулийг хоёр удаа хугацааг нь сунгаад энэ оны 12 оны 31-нээр дуусгавар болж байна. Үүний дараа Монгол улсад хүний эрхийн байдал яаж дордов, энэ хугацаанд ямар хүмүүсийн эрх зөрчигдөв, төрийн эрх мэдэлтнүүд хэрхэн дураараа авирлав гээд чиглэл бүрээр маш олон судалгаа мэдээж хийгдэх болно. Үг хэлэх, үзэл бодлоо илэрхийлэх эрх чөлөө бол хүний заяагдмал эрх. Тийм учраас эдгээр залуус хуулийн өмнө эрүүгийн ял тулгагдаад зогсож байгаа нь ардчилсан улсад байж боломгүй үзэгдэл. Гаргаж тавьж буй асуудал нь эрх мэдэлтнүүд болон иргэдийн хийсэн яг адилхан үйлдэлд албан тушаалтан шийтгэгддэггүй, хариуцлага хүлээдэггүй, иргэн болохоор хуулийн хариуцлага хүлээдэг явдал шүү дээ.
Монголын төр иргэнд ч, албан тушаалтанд ч нэг нүүртэй байх ёстой гэдэг асуудлыг ил гаргаж тавьсныхаа төлөө шийтгэгдээд явж байгаа нь манай улсад хүний эрх байхгүй болох, эрх баригчдыг шүүмжлэх боломжгүй болгох гэсэн оролдлого л гэж харж байна. Ялангуяа цагдаа, шүүхийнхэн, хүчний байгууллагууд үзэл бодлоо илэрхийлсэн, эрх баригчдыг шүүмжилсэн, Засгийн газрын буруутай үйл ажиллагааг илчилсэн бүх хүмүүст ял тулгадаг болж хувирч байгаа нь харамсалтай. Үүнийг цаг алдалгүй засч залруулах ёстой.
Монгол улсын эдийн засаг маш хүнд байна. Хил гааль хаалттай, бараа бүтээгдэхүүний үнэ өдөр ирэх тутам өсч байна. Ийм үед Засгийн газрын авч хэрэгжүүлж байгаа арга хэмжээнүүдийг та хэрхэн үнэлж байна?
Би хэдхэн тоо баримт хэлье. 2020 онд төсвийг ДНБ-ий 4.5 хувьтай тэнцэх хэмжээний алдагдалтай баталсан. 2021 оны төсвийг 8.2, 2022 оны төсвийг 5.1 хувийн алдагдалтай баталж байна. Өнөөдөр Монгол Улсын Засгийн Газар 32 их наяд төгрөгийн өртэй болчихлоо. 2020 оны гүйцэтгэлээр манай эдийн засаг 5 хувь агшсан байна. Энэ хугацаанд эрдэс баялгийн бүтээгдэхүүний үнэ дэлхийн зах зээл дээр өсөлттэй байсан. Монгол Улсын гол экспорт өсөлттэй байсан. Зүй нь бол Монгол Улсын эдийн засаг сөрөг гарах ямар ч боломжгүй байсан. Харамсалтай нь цар тахлын үед манайх хил гаалийнхаа ариутгал, халдваргүйжүүлэлтийнхээ дэглэмийг бариагүй учраас хилээ хаалгуулаад, улмаар Монгол улсын эдийн засаг агшиж эхэлсэн. Мөн шаардлагагүй байхад хөл хорио тогтоосны улмаас ажил хийдэг хүм амын тавин хувь нь багтдаг буюу худалдаа, үйлчилгээний салбар, ЖДҮ-ийн тэн хагас нь бараг дампуурчихлаа. Тэгэхээр ядуурал, ажилгүйдэл, хүмүүс орлогогүй болж байгаа гэх мэт бүх асуудлын ард төрийн буруу шийдвэр байна. Цар тахал байсан уу гэвэл байсан. Гэхдээ эрдэс баялаг экспортолдог Чили, Австрали, Индонези гэх мэт орнуудтай харьцуулахад манайх шиг ингэж агшсан эдийн засаг байхгүй. Эдгээр улсууд эрдэс баялгийн үнэ өсөлттэй байсны үр дүнд эдийн засгаа хохиролгүй аваад үлдсэн. Гэтэл манайх дотроо хөл хорио тогтоогоод, хил гаалийнхаа халдваргүйжүүлэлтийг хангаагүйн улмаас хилээ хаалгуулаад, эдийн засгаа сүйрүүлээд сууж байна.
МАН 30 дугаар их хурлаараа хүний эрхийн асуудлыг чухалчлан авч хэлэлцлээ. Үүнийг та хэрхэн харж байна?
Олон улсын бүх үзүүлэлтээр хүний эрхийг дордуулчихаад ингэж ярьж байгаа нь ёс зүйн хувьд зохимжгүй. Нэг нүүрээрээ үгээ хэлж, үзэл бодлоо илэрхийлсэн иргэддээ эрүүгийн ял тулгачихаад нөгөө нүүрээрээ хүний эрх ярьж болохгүй. Нөгөө талаар энэ бол цэвэр улс төрийн үйл ажиллагаа. 12 сарын 6 буюу Ардчилсан нам үүсгэн байгуулагдсан баярын өдөр МАН-ынхан намынхаа их хурлыг зарлаж, хүний эрхийн асуудал ярьж байгаа нь ердөө л Монголд өөр улс төрийн хүчин байлгахгүй гэсэн санаархлынх нь илэрхийлэл.
Ярилцлага өгсөн танд баярлалаа.
Баярлалаа.
Ярилцсан: Ч.Явуухүү
Сэтгэгдэл0
Хожидвол та нарын хохь шүү... МАН ирэх оноос тэтгэвэрийн 36 сарыг байхгүй болгох гэж байна.Амжиж энэ ондоо тэтгэвэртээ гарцгаа МАН-д саналаа өгсөн ахмадуудаа..
МАН маш зөв бодлого барьж байна шүү Овоо доо Яахаараа цалингаа авч улс орноо мөлжчихөөд дахиад 3 жилийн цалин олгуулдаг юм Шууд хас Энэ мэт бодлогоор эх орноо өөд татах ёстой
МАН хүний эрхийг зөрчдөг. АН ч мөн адил хүний эрхийг зөрчдөг. Иргэдийн хувийн өмчид халдаж, машинаараа хөдөлгөөнд орох эрхийг нь хязгаарлаж, 7 хоногт нэг удаа дугаараар нь хязгаарладаг болсон шийдвэрийг Бат-Үүл 2012 онд гаргаж, АН-ын хүний эрхийн энэ зөрчлийг МАН ч өнөөдөр хэрэгжүүлж байгаа. М.Чимэддорж өөрөө хүний эрх зөрчдөг хүн. Дуучин Нараг жирэмсэн болгоод хаяж, хүүхдээ авахуул гэж байсан хүн архдчилсан, хүний эрхэд санаа зовдог хүн байх уу?
Солиор
МАН 1000 хүүхэн хүчиндсэн мунаг олигархиа толгой дээрээ залж,олон тэрбумын авлига авсан авлигачнаа 40 саяар торгоод зүгээр сул чөлөөтэй явуулж байгаа нь тэгээд зөв бодлого уу Хуцаарай МАН-ын авлигачдын баасыг долоож амьдрагч баньд нараа...
Барууны орнуудад коммунистуудыг хүчээр баривчилж устгаад коммунизмаас ангижираад хөгжсөн туршлага бий.МАН-ын коммунист ,маоистуудыг яг ийм аргаар устгаж үгүй хийх хэрэгтэй.
Энэ архичин өөрийгөө яай гэж байж бас ажил хийж байгаа хүмүүсийг муулахдагаа хөөрхий. Бас л АНусны өмхий нүхнүүдийн нэг нь биз
Амаа мэдэхгүй хоосон тогойтой хол очиж дэмий донгосвол нэн зохимжтой юм байна даа
МАН-ын авлигачид, алуурчид ,С.Баярын тушаалаар 2008 оны 7 сарын 1-ээс 2 шилжих шөнө жагсагчид руу байлдааны зэвсэг хэрэглэсэн явдал гарсан бөгөөд 4 хүнийг ар шилэн хүзүүнд буудаж алаад 800 гаруй иргэнийг баривчилж яргалан эрүүдээд 200 гаруй иргэнд шүүхээс ял оноосон.
Үймээний үед цагдаа иргэдийг буудаагүй хэрвээ буудсан байвал би хариуцлага хүлээнэ гэж албан ёсоор Ерөнхий сайд С.Баяр мэдэгдэж байсан билээ. Гэтэл дараа нь цагдаагийн ажилтангууд зэвсэг хэрэглэн иргэдийн ам насыг хохироосон нь тогтоогдсон бөгөөд тухайн үеийн цагдаагийн удирдлага генерал, хурандаа нар баримтаар нотлогдон шүүхэд шилжин эрүүгийн хариуцлага хүлээсэн юм. Гэтэл С.Баяр өөрийн мэдэгдлийн дагуу ямар ч хариуцлага хүлээгээгүй юм.
Энэ архичин өөрийгөө яай гэж байж бас ажил хийж байгаа хүмүүсийг муулахдагаа хөөрхий. Бас л АНусны өмхий нүхнүүдийн нэг нь биз
Хү Ляо Жан амбаны тарих тэрбум модыг бордох бордоо үнэгүй зарна. https://gogo.mn/r/dnn34
Яажич муулсан МАН -хүнд хэцүү үед улс орныг авч явах юм даа цаашдаа ч авч явна. МАН-ыг муул муул бас дахин муул цаадуул чинь улам л өнгө ороод ард түмэн хүрээлээд байдаг юм даа Тавилан юм даа
Хүний эрх, эрх чөлөө гэдэг ойлголтыг бүгд зөв ойлгодоггүй. Нэг хэсэг нь эрх дураараа байхыг хүний эрх, эрх чөлөө гэж ойлгодог. Эрх баригчид нь төр засгийн эсрэг үг хэлж, үйл ажиллагаа явууллаа гэж хүмүүсээ дарамталдаг.Үг хэлж, үзэл бодлоо илэрхийлсэн хүнийг барьж хорьдог бол буруу. Хүмүүсийн хэт дураараа авирлан, эрхээ эдэлж байгаагаа харуулахыг оролдож, тэр нь хууль зөрччихсөн байх тохиолдол ч байх шиг байгаа юм. Тэр хүний эрх, эрх чөлөө чинь хэмжээ хязгааргүй юм биш. Хуулиар хэмжээг нь хязгаарласан байдгийг ойлгох ёстой.
МАН 1000 хүүхэн хүчиндсэн мунаг олигархиа толгой дээрээ залж,олон тэрбумын авлига авсан авлигачнаа 40 саяар торгоод зүгээр сул чөлөөтэй явуулж байгаа нь тэгээд зөв бодлого уу Хуцаарай МАН-ын авлигачдын баасыг долоож амьдрагч баньд нараа...
Энэ МАН гэдэг чинь 30 жил улдан чангаасаар одоо яг 30 жилийн өмнөх тогтолцоо руу аваад ирж чадлаа. Нүгэлийг нь хойч үе ярьж л таараа. Өвгөдийн сүнс шүүж л таараа.
АНусны үед ардчилал хүний эрх утгаа алдаж МАНы үед нэг алхам урагшлах юм даа.
МАН-ыг аль эрт Гаагын олон улсын шүүхэд өгч олон улсын хуулиар хориглож толгойлогчдыг нь шоронд хийж устгах естой байсан,Энэ ардчилагчид үхсэнээ хийгээд байсныг огт ойлгохгүй юм..Гэхдээ одоо ч оройтохгүй..
Erh gej hutsaad yyrgiig ni orhison tenegyydiin gai ih bainaa.
Нам ард түмнээ яллаагүй чимэддоржоо. Нам төр гэдэг үгийнхээ ялгааг сайн ялгаж байж юм бич
Tiishd holsnii hutsaachid yamar medleg baih ve dee
захиалгаар бусдад хөлс өгч цуглуулаад хийж буй жагсаалыг хүний эрх гэж үзэх үү
БҮГДЭЭРЭЭ САЙН УУ!!!!! Бид олон нийтэд мэдээлэхийг хүсч байна; Та бөөрийг худалдахыг хүсч байна уу? Та санхүүгийн хямралын улмаас бөөрийг зарж борлуулах боломжийг эрэлхийлж байна уу, юу хийхээ мэдэхгүй байна уу? Дараа нь бидэнтэй холбоо бариад DR.PRADHAN.UROLOGIST.LT.COL@GMAIL.COM хаягаар бид танд бөөрнийх нь хэмжээгээр санал болгох болно. Яагаад гэвэл манай эмнэлэгт бөөрний дутагдалд орж, +91424323800802. имэйл: DR.PRADHAN.UROLOGIST.LT.COL@GMAIL.COM Yнэ: $780, 000 (Долоон зуун, Наян мянган доллар) WhatsApp: 157444437443
Чимэддорж эрүүл байхдаа олон нийтийн сүлжээнд үзэл бодлоо хэл
Eruul bdgiimuu dandaa l sogtuu bizdee
С.Баяр,Ж Эрдэнэбат,Номтобаяр нарыг барьж хорьчихоод ичихгуй хуний эрх яриад л
Ард түмэн МАНд саналаа өгч төрийн ээрхийг бариулсан. МАН бол төрийн эрхэнд байгаа дарангуйлах эрхтэй нам. Эрхээ эдэлж улс ороноо эмх замбараатайбайлгаж хөгжүүл гэж итгэл хүлээлгэсэн. Тийм учраас элдэв жсэргүүцэл, үймээн самууныг нухчин дарж байх хэрэгтэй. Түүний тулд төр, хууль цааз байна. Даврагсдыг бүү өөгшүүл.
За АНамын бууны нохойн яриал байна,чамагй ямар эдийн засагч гэдэг юм,эдийн засагч хүн намчирхалгүй үнэнийг тоо баримтаар хэлэх ёстой.Ардчлал,хүний эрх гэж хашгирчихаад Короногоор бүх ард иргэдээ хордуулах гээгүй юм бол ийм нөхцөлд хүний эрхийн асуудал гарах нь дамжиггүй,хаа сайгүйл гарч байна шүү дээ.МАНамч 2 нүүр гаргаад байгаа юм биш.Юмыг зөв бодитой авч үзэж дүгнэ сур за,би ч эдийн засагч хүн,тэхдээ бидний дунд ийм илт өөрийн үзэл бодлыг дөвийлгөж,хэт нэг талыг барьж ярьдаг тэнэгүүдийг үзэхээр дургүй хүрэх юм.Эдийн засагч хүн юм бол нэг гэдэг тоог биш ядахдаа 3-аас дээш параметрээр юмыг авч үзэх ёстой биш бил үү?
Хоосон гоншигносон нөхөд их болжээ Ядаж ялагдаж сурах хэтэгтэй... Ойрын 10 жил Ардчилсан намд ямарч горьдлого байхгуй Өөрсдийн толгой дээр байгаа бухлаа харахгуй байж өрөөлийн толгой дээр байгаа өвс харлаа гэж энэ дээ
НЭГ ГАРААРАА АВИЛГА АВЧИХААД НӨГӨӨ ГАРААРАА ЗАЛХААН ЦЭЭРЛҮҮЛЭХ ҮҮ?! 4 ЖИЛ БАРЬЖ ЧАДААГҮЙ ДАРХАНЫ ЗАМЫГ НЭГ ЗУН НАМАРТ БАРЬЖ ЧАДАХ УУ? 100 ЖИЛД ХИЙЖ ЧАДААГҮЙ ХӨГЖИЛ ДЭВШЛИЙГ 10 ЖИЛД ХИЙЖ ЧАДАХ УУ?!
Сайн байцгаана уу, энэ мессежийг уншиж байгаа хүн бүр, би Макс эмнэлэгт бөөрөө зарж баяжсан бидний ертөнцийг гэрчлэхийн тулд энэ хэрэгслийг ашиглахыг хүсч байна. Өмнө нь би олон жил амьдарсаны эцэст бөөрөө зарах мисс хайж байсан. ядуурал, намайг Макс эмнэлэгтэй танилцуулдаг гол найзтайгаа уулзах хүртэл бид үнийг тохиролцож, тэд миний бөөрийг 600,000 доллараар худалдаж авахаар тохиролцсон бөгөөд биднийг ирэхээс өмнө хагас төлбөрийг нь төлнө гэж надад мэдэгдэв. Хагалгааных нь төлөө тэд надад хагалгааны дараа тэр даруй үлдэгдэл мөнгийг нь өгч, маш эрүүл, амьдралдаа сэтгэл хангалуун байна, учир нь ядуурал бол гэмт хэрэг, харин мөнгө нь хамгаалалт юм. Зөв газраа хайж буй хүмүүст Бөөрөө зарж, эрүүл мэндээ хадгалахын тулд та эмнэлэгтэй холбогдож болно [drmax.hospital@gmail.com] Өөрт байхгүй зүйлээ авахын тулд өөрт байгаа зүйлээ дахин ашиглаад, эрүүл саруул хэвээрээ байна, учир нь ядуурал бол гэмт хэрэг, харин мөнгө бол хамгаалалт юм. [drmax.hospital@gmail.com]
Ehnertei jiremsluulsen baisan hernee gants biye geed Naaraatai uulzaj bgad barigdsan gar mun bna shde haha
Олон улсын бүх үзүүлэлтээр хүний эрхийг дордуулчихаад ингэж ярьж байгаа нь ёс зүйн хувьд зохимжгүй. Нэг нүүрээрээ үгээ хэлж, үзэл бодлоо илэрхийлсэн иргэддээ эрүүгийн ял тулгачихаад нөгөө нүүрээрээ хүний эрх ярьж болохгүй. Нөгөө талаар энэ бол цэвэр улс төрийн үйл ажиллагаа. 12 сарын 6 буюу Ардчилсан нам үүсгэн байгуулагдсан баярын өдөр МАН-ынхан намынхаа их хурлыг зарлаж, хүний эрхийн асуудал ярьж байгаа нь ердөө л Монголд өөр улс төрийн хүчин байлгахгүй гэсэн санаархлынх нь илэрхийлэл.