Монгол эх орныхоо хөгжмийн харилцааг бүхэлд нь төлөөлөх хүн биш ч гэлээ төлөөлөн үг хэлэхээс хэмээн бодлоо.
Хуучин он улирч, шинэ он гарах дөхөж байна. Хуучин онтойгоо бид хуучин нойтон, буруу муухай бүхнээ таягдан хаяж, шинэ ондоо ашдын сайхантай золгохыг бэлэгддэг нь олон улсын ёсон.
Манай нийгэмд эдийн засгийн утгаар хөгжмийн урлаг, хөгжмийн харилцааны эзлэх хувь төдий өндөр биш. Энэ харилцааг бүчин байдаг улс нь чиг бэл бэнчин ихгүй голдуу иргэд.
Хөгжмийн үйлдвэрлэл улсын төсөв, дотоодын нийт бүтээгдэхүүнд шуудайны ёроол дах нэгэн үр төдий. Харин ухаалгаар хөтөлбөл шуудай дүүргэж ч мэдэх нөөцтэй.
Монголын шинэ цагийн хөгжмийн харилцаа түүхэн 1921 онтойгоо зэрэгцэн, хувьсгалын бүрээн дуунаар үүтгэлээ тавьсан. Энэхүү харилцаа манай социалист реализмын урлагийн харилцааны үед машид төгөлдөржиж, өрнө дахины хөгжингүй соёлт зүүн европын орнуудын жишигт хүрч очсон байдаг билээ. Бид заримдаа эл үеээ санагалзан “алтан үе” хэмээн шүүрс алддаг.
Энэхүү бичвэр маань түүх, онолын өгүүлэл бус. Олонд хандсан эсээ - таталбар төдий юм.
Өдгөө 2021 он сүүлээ мушгиж байна. Энэхэн цаг дор бидний хөгжмийн харилцаа хэрхэн өрнөн буйг ажих төдий бус засч залруулах, өөлөх буруушаах зүйл буйг энд өгүүлэе. Мэргэн цэцэндээ ч биш. Цаашид ингэж болмооргүй тул ирээдүй цагт хандаж сануулан хэлэх ёстой хэмээлээ.
“Хөгжмийн харилцааны толгой” гэж хөгжмийн зохиол бүтээл туурвигч хөгжмийн зохиолч, мөнхүү хөгжмийн бүтээлийг шүүн тунгааж, судлан таниулах үүрэгтэй хөгжим судлалыг онцолсон хэрэг болно.
Хөгжмийн харилцаа маань хөгжмийн бүтээлээр үүсч, дууч хөгжимчид амилуулсанаар хэрэглэгч олондоо очдог. Түүнийг нь үзэгч олонд таниулан сэнхрүүлэх үүргийг хөгжмийн судлал шүүмж эрхэлдэг хэмээн ойлгодог. Энэхүү хөгжмийн гурвал харилцаа аль ч нийгэм, цаг үед хүчинтэй байна.
Хөгжмийн зохиолчдыг нэгтгэсэн байгууллага 1957 онд байгуулагдсан. Өрнө дахины “Консерватори” (П.Чайковскийн нэрэмжит Москвагийн) хэмээх хөгжмийн их сургуулиар “хөгжмийн зохиолч” хэмээх дээд боловсрол эзэмшсэн манай анхдагч хөгжмийн зохиолч Сэмбийн Гончигсумлаа (1915 - 1991) гуай Монголын Хөгжмийн Зохиолчдын Холбоог 25 жил удирдсан. Энэ үеийн “хөгжмийн холбоо” нь Хубилай хааны үеийн Хөгжмийн Яамны үүрэгтэй байсан шиг. Хэдийгээр Л.Мөрдорж, Б.Дамдинсүрэн, Э.Чойдог, Х.Доёдорж, Г.Дарамзагд, Лха.Дорж гээд лут том хөгжмийн зохиолчдын нэрээр энэхүү байгууллага овоглосон хэдүй ч хөгжимчин, дуучин, хөгжмийн удирдаач, хөгжмийн багш, судлаачид гишүүнчлэлд нь өргөнөөр багтаж байв. Хуучин социалист орнууд болон ЮНЕСКО–ийн түвшинд олон улсын хамтын ажиллагааг эрчимтэйгээр хөтлөн явуулж байлаа.
Өдгөө Монголын Хөгжмийн Зохиолчдын Холбоо хэмээх байгууллагын сураг бараг алдарсан мэт. “Алтан намар”, “Морин хуур” гэх хоёрын хоёр нийгэм журам өртөөлсөн уралдааны үед л нэр нь хааяа дуулдах. Үйл ажиллагаа, гишүүнчлэлийг нь өнгөц ажвал дууны хөгжим зохиогчдын асуудлыг зохицуулдаг болтой юм.
Хөгжмийн зохиолчийн мэргэжил –дипломгүй улс “тэргүүлэх хөгжмийн зохиол” хэмээн эрээ цээргүй цоллуулдаг, төрийн шагналд нэр дэвшдэг, улсын санд бүтээл нь худалдагддаг байдал газар авах шинжтэй.
Хөгжмийн судлал гэж урлаг судлал болон нийгмийн судлалын нэгэн ай мэргэжил манайд албан ёсоор Багшийн Дээд Сургуульд 1969 онд бий болсоон. Анхдагч төгсөгч нь Ж.Энэбиш, Д.Батсүрэн, А.Даш нарын хөгжим судлаачид. Хөгжмийн судлалын анхны эрдэмтэн нь Д.Оюунцэцэг юм. Хөгжим Бүжгийн Дунд Сургууль 1979 оноос хөгжим судлал-онолын гүнзгийрүүлсэн сургалт хичээллүүлсэн. Энэхүү сургалтаас гарсан олон арван хөгжим судлаачид зөвлөлтийн консерваторид үргэлжлэн суралцаж, төгссөн.
Урлаг судлалын чиглэлээр эрдмийн зэрэг цол хамгаалуулдаг зөвлөл манай оронд ганцхан СУИС–ыг түшин ажилладаг аж. Хөгжмийн судлалын чиглэлээр жилдээ цөөнгүй эрдэмтэн төрдөг аж. Энэхүү эрдэмтдийн хамгаалуулах зөвлөлд нь хөгжим судлалын суурь мэргэжилтэй нэг ч хүн ажилладаггүй ба тэргүүлэх эрдэмтэн улс нь 30 хүрч хөгжмийн ноот, 20 дөхөж төгөлдөр хуурын барааг анх харсан, хөгжим судлалын арга зүйн “а” үсэг огт амьдралдаа заалгаагүй, мэддэггүй шинжлэх ухааны эрдэмтэн багтаж байдаг ажээ. Мэдээж тэд одон тэмдэгтэй, нэртэй алдартай, цол зэрэгтэй бүтээлтэй улс. Дотооддоо.
Иймд манай хөгжмийн харилцааны толгойноосоо өтсөн энэхүү байдлыг ухаарцгаагтун!
ХӨГЖИМ СУДЛААЧ, ДОКТОР Б. БАТЖАРГАЛ
Сэтгэгдэл0
Үнээн баахан ая зохиогч нар мөнгө өгөөд элсдэг бололтой ураалдаан дөхөөд баахан утга учиргүй шуугиан ирдэг юмдаа..улсын хөгжмиийн хүрээлэнгийн контрбассчин
Монголын хөгжмийн хөгжлийг намчилж - баллаж сохолсон , хоосон чалчихийн синдромтон Н . Жанцанноровоос эхлээд нэр заагаад тодорхой баримт сэлттэйгээр хэлэлцүүлэгийн сэдэл дэвшүүлчихэж чаддаггүй ээ , тэгээд доктор - моктор , хөгжим судлаач у мудлаач гэх .... ёстой л өөрөө бас нэг кэ кэ - кээ, байна даа ...
Энэ үнэн шүү дарга сэтэртэн болгонд долгимсдог Жанцанноров Монголын урлагийн мэдэмхийрч яригч хоосон ам хэдэн дан ноотны аялгуугаараа сагаж мэдэхийрэхийн солиот, хөгжмийн бүтэн зохиолч ч биш тэр бээр хө. зохиолчдыг баллаж баллуурдаж суугаа. Жинхэнэ туурьвал бүтээл хийдэг хүн сан байгуулж дарга болж энэ тэнд мэдэмхийрч хаана мөнгө эрх ашиг байна гүйж очиж, хүүгээ ч дарга болгож явдаггүй юм.
Чаддаг юм бол өөрөө нэрээ бичээд өөрөө хийгээч
Энэ муухай юманд алдарт Жанцанноров гуайг битгий оруулаарай. Ийм авъяастай агуа хүн тийм ч олон төрөхгүй шүү.
Hamgiin ih oroltson hun ii neg shuu
айжгу ...
Эрдэнэчимэг гэж худалч авгай эрдмийн зөвлөлд байдаг гэв үү дээ. Өөрийгөө Индианагийн их сургуульд багшилж бсан гэж худлаа ярихаа болио. Зочин судлаачаар л нэг жил бсан юм бналээшдээ. Америкт дэлгүүрт худалдагч хийж бсан араб нөхөртэй, АНУ-ын иргэн авгай Монголд шал худлаа намтартай амьдарч ажиллаж бгаа нь гутамшиг. Эрдмтйн зөвлөлд хүний намтарыг шалгалаггүй юм уу
Эрдмийн зөвлөлд нь байдаггүй юм билээш дээ. Тэр зөвлөлд нь лам нар, хувцас дизайн, соёл судлаач, утга зохиол судлаач, гоо зүй, хэлний эрдэмтэд байдаг юм билээ.
Жил жилийн морин хуурын наадмаар хөгжмийн зохиолын төрлөөр шалгаруулдаг биз дээ. Өөрсдийгөө л том болгох гэсэн уралдаан явагдаад өнгөрдөг бололтой. Тэр нь хэдэн хууччуул, архагууд нь өөрсдийгөө тодруулаад л гүйцээ. Үнэндээ залуучуудыг гаргах дургүй бололтой. Өөрсдийнх нь чадвар сульдаад байгаагаа мэдэрдэггүй. Өнөөдөр хөгжмийн талаар шүүмж эссе бичдэг хүн байдаг юм уу? Б.Батжаргал гэсэн нэр хааяа харагддаг.
Монголын орчин цагийн хөгжмийн урлагаа үргэлжлүүлэн түүчээлж судалж, шүүмж бичиж хэлэлцэж байгаад туйлын сайшаалтай байна.Алдаа оноог судлал шүүмжгүйгээр төсөөлөхгүй хөгжил мөн ялгаагүй билээ.
Хуучны соцын үед л Монгол улс урлагын бүх салбарт маш сайн зөв хөгжилийн суурийг тавьсан 90 оноос хойш өгөрсөөр байгаа .
Монголын үндэсний - ардын ч бай , сонгодог - орчин үеийн ч аль алиных нь оргил үе хоёр зууны заагаас : Хангал , Сангидорж , Чинзориг , за тэгээд яах аргагүй алдарт Шарав гээд л дуусав уу даа . Тэднээс өмнөх үе Гончигсумлаа , Мөрдорж , Дамдинсүрэнгээс Бирваа , Лувсаншарав хүртэл ярих юм үгүй гайхамшигууд ... Жанцанноровоос л яриа - шоу нь ихдээд , бүтээх - хөгжүүлэх нь хомсдочихов уу даа ...
Хүмүүс хүн магтаж муулахдаа нэрээ тавьж чадахгүй бол больчих хэрэгтэй шүү, худлаа багнууд
Социализмын үед мэргэжилтнүүдээ бэлдэж үсрэнгүй хөгжлийг хийсэн нь завшаантай хэрэг болсныг бидмэднэ. Гэхдээ тэр нийгмийн СУРТАЛ нь ХОРЛОЛ гэлтэй дамнагдаж ирсээр, Ардчилсан хувьсгалаас хойш нийгмийн сэтгэл зүй бүр дордсон нь манай салбарынхныг ч тойрсонгүй. Энд сэтгэлгээний хоцрогдол, сэтгэл зүйн бэртэл, эго, шунал, албан тушаалын тачаал, амбиц зэрэг нь нийлж мутацлагдаад өөр бараг хаана ч харж болохгүй муухай "ХҮН" сүрэг бий болсон байгааг Монголын мэргэжлийн урлагийн гэх тодотголтой бүх газарт үүрлэн байгааг олж харах нь дэндүү гунигтай. Бүр ужиг болчихсон Ужиг нь юу вэ гэвэл: Өөрсдийгөө үнэлэх үнэлэмж нь хэтийдсэн болохоор бүгд маш буруу амбицтай. Энэ нь бүх ажил, харилцаанд гай болдог. Тиймдээ ч нэгдэж хамт ажиллаж чаддаггүй, наанаа инээнэ цаанаа муулана. 2 нүүртэй. Концертын дараа илэн далангүй үнэн байдлаа ч ярилцаж чаддаггүй хий хоосон баяр хүргэн хорлоно. Битүү цаасан малгайтууд. Сэтгэл зүйн эмгэгтэй хэрнээ түүнийгээ мэдэхгүй явж байгаа бүтэн арми байна да яаана да
Иш чааваас энэ бичигчийн өөрийнх нь хмйж гийгүүлсэн зүйл нь юу юм бол? Хүний хийсэн хөдөлмөрийг үнэлж цэгнэж чадахгүй хэвтэж үхсэнийх нь судлаач байхав дээ өрөвдмөөр юм чааваас шүүмж нь ердөө энэ үү ? Зохиолоор шүүмжээ бичээч соёл судлаач гуай
Нэрт хөгжмийн зохиолч С Гончигсумлаа тэргүүтэй 30 гаруй алдартан зохиолчдоос Н.Жанцанноров гуайг ХЗХ-г тэргүүлж эхлээд удаагүй байхад нь эсэргүүцсэн өргөх бичиг байдаг юм байна лээ. Их сонирхолтой баримт байдаг шүү.
монголын хөгжим урлаг морин хуур гэсэн юмтайгаа дууссаан орос зөвлөлтийн хичнээн гайхашигтай хөгжмийг суралцлаа нөгөө баруунд гучин жил сурсан сургууль хаа байна хоосон дүрээ монгол нацистуудын үндэсний гэсэн юм дэлхийд гарсан уу улс төр болгож зүтгүүлж нэг дурсаад хаядаг биз дээ дуу хөгжим симфони хэрэггүй болсон кино ялгаагүй шал инээдтэй
Hahaha goe3
ХЗХ хар амиа бодсон, жинхэнэ хөгжмийн зохиолчдын өмнүүр дайрсан, хамаг алдар гавьяа шагналыг хуу хамж ганц өөртөө наадаг худал цэцэрхэгч нэг тийм хөгжим дуу, бүжиг кино гээд бүхнийг мэдэгч нөхөр бий. Тэр хүнээс асуухгүй яасийм Батжаргалаа.
Хамгаалуулах зөвлөл нь өөрөө маш ерөнхий байгаа учраас тэр шүү дээ. Урлаг судлал гэсэн ганц хамгаалуулах зөвлөл бүх урлаг судлалын дотоод хамгаалалтыг хийлгэж байгаа учраас тэр