Лхагва - 10 сарын 30,
2024
Монголчуудын “...Хэрүүлийн алим” дэлхийд гарлаа. Ер нь бол нүүрсний хулгайг “...Хэрүүлийн алим” гэхэд дэндүү зөөлдөнө. Яагаад гэвэл дэлхийн олон улс орны хэвлэл “...Улсынхаа боломжийг хулгайлсан улстөрчдийн эсрэг ард түмэн нь жагсаж байна” гэж мэдээлж байгаа нь үнэн. Тиймээс “...Дэлхийн шившиг боллоо” гэж халаглаад байх хэрэггүй юм.
Нүүрсний хулгайч МАН-д ч бий, АН-д ч байна. Хохирлыг тооцвол хэдэн их наяд гарна. Жинхэнэ алдагдсан боломж бол энэ. Маш харамсалтай. Ёстой л хонио чононд хадгалуулж ирсэн байгаа юм. Лавтай 10 гаруй жил ингэж зооглуулсан байдаг шүү. Нөгөөдүүл ч сайхан зоолж авсан. Нүүрсний хулгайг эсэргүүцсэн олон нийтийн жагсаал хэд хоног үргэлжиллээ. Жагсаалын “бай”-г өөрчлөх ажиллагаа энэ үеэр явагдлаа. Явсаар байгаад нүүрсний хулгайг гаргаж ирсэн засаг руу чиглүүлж ч үзэв.
Яг үнэндээ нүүрсний хулгайг илчилсэн нь энэ засаг түүхэн шийдвэр болж үлдэнэ шүү. 10 гаруй жилийн түүхтэй энэ хулгайг өмнөх бүх засаг, эрх баригчид мэдэж л байсан. Ингэж барьж авч, гаргаж ирээгүй.
Дээрээс нь нүүрсний хулгайг зогсоож, алдагдсан боломжийг илчлэх цаг үеийн шаардлага ч үүссэн. Ковид, араас нь Орос, Украйны нөхцөл байдал гээд Монголын байтугай, дэлхийн эдийн засаг хүндэрсэн. Импортоор амьдардаг Монголын хувьд маш хүнд цохилтод орж байгаа юм. Хятад хилээ хааж, Орос “цорго”-оо хаахад л монголчууд бид яаж алийгаа алдаж байна даа. Үндэсний үйлдвэрлэл, бүтээн байгуулалтыг гацааж 30 жил хоосон улстөржсөний гай л энэ. Тэгэхээр одоогийн болоод ирээдүйн хүнд үеийг бид яаж туулах вэ. Энэ бол энгийн хэрнээ маш хүнд асуулт болсон. Хариулт олоход маш хүнд. Харин ганц гарц байсан. Тэр нь алдагдсан боломж буюу Монгол Улсын эдийн засгаас хоёр дахин их нүүрсний хулгайн далд эдийн засгийг илчилж, “албан ёсны” болгох юм. Учир нь эдийн засгийн судсыг тэжээх цорын ганц гэж болох “цус” нь нүүрс байдаг. Гэтэл гуравны хоёр шахам нь нь хулгайн замаар ороод алга болчихдог. “...Таван литр сүү борлуулаад ир” гэхээр хоёр литрийнх нь мөнгийг л авчирч өгдөгтэй ижилхэн.
Шулуухан хэлэхэд, нүүрсний хулгайг зогсоохгүйгээр хэдэн мянган төмөр зам бариад тус болохгүй. Хэдэн арван боомт нээгээд ч хэрэг байхгүй. Явж явж “...Баялгаа тэнцүү хувааж идье” гэвэл энэ нүүрсний хулгайг таслахаас өөр ямар ч замгүй. Нэг үгээр, Л.Оюун-Эрдэнийн засагт одоо олон нийтийн тавиад байгаа шаардлага л үүссэн байгаа юм.
Гэвч нүүрсний хулгайг ил болгож, хулгайч нарыг нь барьж авна гэдэг айхтар хэцүү ажил аж. Нүүрсний хулгайн зарим хэрэг 2012 онд ч ил болж байв. 2017 оны үед том нүүрсэн мөргөцөг хулгайлсан нь бас илэрсэн. Нүүрсний гэрээ гээд бас л 10 жилийн “түүхтэй” хулгай байдаг. Гэвч өнөөдрийг хүртэл энэ хулгай тасралгүй, улам батжиж бүдүүрсээр ирсэн байгаа юм. Одоо энэ жагсаалаас тодорхой харж болно. Олон нийтийн жагсаалыг яаж хувиргаж байгаагаас шүү дээ.
“...Нүүрсчид мөнгөтэй байна. Хүчтэй байна” гээд Ерөнхий сайдын хашгираад байгаа нь үнэн. Хавар дөрөвдүгээр сард нүүрсний хулгайгаар мэдэгдэл хийсэн. Түүнээс хойш хууль хяналтынхан эрчимтэй ажилласан ч дорвитой үр дүн гаргасангүй. Яагаад гэвэл нүүрсчид мөнгөтэй, хүчтэй байгаа учраас тэр.
Нөгөөтэйгүүр энэ хулгайч нарыг ховх татахын тулд тогтолцооны өөрчлөлт хийх шаардлагатай. Одоогийн тогтолцоо мухардалд орчихсон байна. Мухардалд орчихсон учраас Орос үлгэрийн манжин шиг сугарч өгөхгүй байгаа юм. Тэр нь тодорхой харагдаж байна. Тэр ч байтугай, нүүрсний хулгайч нар олон нийтийн жагсаалд “оролцчихсон” тууж явах юм. Хулгайч нь тэмцэгчийн дүртэй, тэмцэгч нь хулгайчийн оронд нүдүүлж байна шүү.
За яахав, одоо байгаа парламент, засаг хоёроо огцрууллаа гэж бодъё. Нэмэгдэхүүний байрыг солиход нийлбэрийн чанар өөрчлөгдөхгүй. Магадгүй, нүүрсний хулгайг зарласан засгийн оронд нүүрсний хулгайч нар гарч ирнэ шүү. “...Мухардал” гэж үүнийг хэлээд байгаа юм. Тэгэхээр зүгээр л “...Давхар дээл” шиг биш, тогтолцоогоо үндсээр нь өөрчлөх хэрэгтэй. Хамгийн гол нь олон нийтийн сонгох эрх хангагдах учиртай. Ийм л цаг үеийн шаардлагатай нүүр туллаа.
Эцэст нь ганц үнэнийг хэлэхэд, нүүрсний хулгай дээр хоёрхон тал бий. Нэг талд нь нүүрсний хэдхэн хулгайч, нөгөө талд нь 3.4 сая монголчууд байгаа юм. Өөрөөр хэлбэл, жагсагчид, засаг хоёр нэг талынхан гэсэн үг. Хэрэв засаг нүүрсний хулгайг нуучихаад “...Нуур, нугас хоёр амгалан” гээд сууж байсан бол...?! Тэгсэн бол асуудлыг шал өөрөөр ярих ёстой юм.
Б.Дамдин-Очир
Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин
Сэтгэгдэл0
Оюун-Эрдэнэ Амарбаясгалангаар толгойлсон МАН-ын 30 гишүүн жагсагчид оюутан хүүхдүүдийг буудаж алж тараая гэж удаа дараа саналаа гаргаж байна. Урьд нь 5 хүн алж байсан МАН-ын туршлагатай алуурчин хар Мөнх-Оргил ,дархан аварга Бат-Эрдэнэ,бөгс хошного.салтаа умдагны явдлаараа танигдаад байгаа МАН-ын гичий Ундрам ,тэргүүтэй алуурчид хулгайч нар залуучуудыг хэрхэн алж устгах тактикаа боловсруулж алсан улсын ар гэрт хэдэн төгрөгний нөхөн төлбөр олгох зэрэг асуудлуудыг ярилцаж байна.
Saihan gutsaj bainaa chi.
Нүүрсний хулгайтай холбоотой үнэн зөв мэдээллийг өндөр үнээр худалдаж авна. Нууцыг чандлан хадгална. Мэдээлэл байвал мөнгөн дүнгээ доор бичээрэй.
Монгол Хулгайчаас өөр сонголтгүй болчихсон Хулгайч улс гэдгээ л дэлхийд харуулаад байгаа юм бишүү Хулгайчуудаа
Өмнө нь хэн ингэж олон асуудал гаргаж ирж, шийдэж байсан юм ер нь. Алтанхуяг ч, Сү. Батболд ч хэн нь ч Монголын төлөө том ажиллаж байгаагүй. Зээлсэн 1.5 тэрбум долларын ихэнхийг нь идэж уугаад, үлдсэн 12 хувиар нь л хотод хэдэн зам барьсан. Тэр замаас өнөөдөр орж ирж байгаа үр өгөөж бгаа билүү. олон арван жил мөнгө ургуулах том төслүүд рүү хийх ёстой бсан. Тэгж чадаагүй. Оюутолгой, төмөр зам гээд олон жил жонхуурсан юмыг хэн хийв. бод бод. Хойшдоо эд нар л Монголыг тэжээнэ. Үнэхээр бусад улс орнууда ч эдийн засаг хүндэрч байна шд. Өмнө нь ингэж олон сараар тахал гарч бсан нь хэзээ билээ. Энх цагт тэтгэвэр, цалингаа тавьж чадахгүй алингаа алдаж бсан төр, засаг бидэнд байж л бсан. ийм хэцүү үед АН засаглаж байсан бол ээ бид аль эрт дууссан дөө юун өр зээл төлөх манатай. Нүүрсний хулгайг засгийн газар илрүүлчнээ. Баригдах гээд гэлбэлзэж байгаа томчууд бол бүх сумаа засаг руу тавьж бна л гж бодож бна.Огцор чих шиг, огцрох юм бол нүүрсчид л алга ташна. Next засагт хүмүүсээ чихнэ. Бид яах уу
Хүүк үнэхээр ганцаардаж байна. Бүгд түүнийг буруутгах гэж аяс үүслээ.Мафи нар .Залуусын жагсаалыг нухчин дарах гэсэн Зг, Уих ын зарим гишүүдийн шийдвэрийг Күүк л болж цээжээр хааж зогсоосныг бүгд мэдтүгэй.
Үхсэн баас. Тэр чинь өөрөө хулгайч
Нүүрсний хулгайг илчилж тууштай тэмцэнэ гэж ОюунЭрдэнийн засгийн газар зоригтой дугарч ард түмэнтэйгээ тэмцэнэ гэдгээ зарлангуут ХУЛГАЙЧ нар энэ тэмцэлийг засаг, УИХ ын эсрэг болгох гэж улайран дайрч байна шүү ингээд саармагжуулах сонирхол байна. Тэр нэг алиалагч билүү Цогтоо гэсэн байх энэ нөхөр энэ жагсаалыг засгийн эсрэг болгох захиалгыг өндөр үнээр авсан амьтан байх шүү ... залуус минь ухаантай л хандаарай үймүүлэгч хэдэн зуугаараа байгаа шүү
Жагсагчдын нэлээд хэсэг нь нүүрсний хулгайчид, гэмт хэрэгтнүүд, эрх мэдэл, албан тушаалын төлөө хуйвалдагчын захиалгаар явж байгааг анхаараач. Нүүрсний хулгайчидтай тэмцэх тэмцэл нь сүүл днн шударга үнэний төлөө тэмцэж байгаа Л.Овун-Эрдэнэ, Х.Нямбаатар нарыг огцруулах тэмцэл болон хувирч байна.
Улны биш шалны гуйранч гаралтай Ман-гас намын монголын баялгийг цөлмөн тонож, хулгайлж зоолсон золбин гөлөгнүүд угаадсандаа гахаж үхэж Монголчуудыг минь баярлуулах цаг удахгүй ирэх бололтой ккк…муусайн Золбичуул бас өөрсдийгөө нүүрсний хулгайг илрүүлсэн гавьяатнууд гэчжээ…
Улс ороныхоо эрх ашгийн төлөө зориг гаргасан МАН болон засгийн газрыг буруутгах зүйл байхгүй, олон жил ужиг болсон мафийн сүлжээг тас цохих айхавтар ажил эхлээд байна. Жагсаалын араар мафийнхан үхэн хатан ажиллаж байгааг олон түмэн ойлгоосой.
Zasgiig ogtsruul gej ulin orilj baigaa buhniig barij hori. Ed nar jinhene nuursnii hulgaichid tednii gar hul bologsod
Сүүлийн 10 жилд хэн хэн Ерөнхий сайд байсан билээ? Н.Алтанхуяг-2012-2014; Сайханбилэг-2014-2016; Ж.Эрдэнэбат-2016-2017; У.Хүрэлсүх-2017-2021; Тэгвэл энэ нөхдүүд нүд нь балай, чих нь дүлий сууж байжээ??!!