Гучин таван тэрбумын татвараас зайлсхийсэн гэх хэргээр буруутгагдаж, Монголын шүүхээс таван жил 10 сарын хорих ял сонссон “Саусгоби сэндс”-ийн гурван ажилтанд Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж уучлалт үзүүлэв. Ингэснээрээ гадаад ертөнцөд энэ нь сайн мессеж болон хүрч байгаа гэдэгт эргэлзэхгүй.
Гэвч, иргэний хариуцагчийн хувьд “Саусгоби сэндс” компанийнхан манай хууль хяналтныхны гаргасан шийдвэртэй санал нийлэхгүй хэвээр байна. Учир нь хууль хяналтныхны байгуулсан шинжээчдийн дүгнэлт хуудуудтай, тиймээс ч 35 тэрбум төгрөгийн хохирлыг барагдуулах шүүхийн шийдвэрийг давж заалдах бололтой.
Тэс өөр асуудлаар эхэлсэн “Саусгоби сэндс”-ийн асуудал яван, явсаар татвараас зайлсхийсэн хэрэг болон хувирсан байдаг. Чухамдаа бол татварын ямар нэгэн асуудал компани Монголд цөөхөн, хууль хяналтныхны зүгээс бизнесийнхнийг “айлгах”, “чангалах” гол арга болчихоод байгаа.
Тиймээс эхлээд мөнгө угаасан, авлига өгсөн гэх тус компанийн асуудал нь мөрдөн байцаалтын явцад тогтоогдоогүйгээр барахгүй эцэст нь их хэмжээний татвараас зайлсхийсэн гэх хэрэг үүсгэж, шүүхээр шийдвэрлэсэн нь гадаадын хөрөнгө оруулагчдыг айлгах мессеж болон хүрсэн юм.
Гэхдээ, “Саусгоби сэндс” одоог хүртэл Монголын шүүхийн шийдвэрийг хүлээн зөвшөөрөхгүй байгаатай холбоотойгоор “Яагаад” гэдэг асуулт зүй ёсоор тавигдаж байна. Энэ асуултад тэд юу гэж хариулж буйг сонирхуулъя.
Нэгдүгээрт, “Саусгоби сэндс”-ийн хэрэг дээр ажилласан шинжээчдийн дүгнэлт гаргахдаа бусад борлуулалтын орлогыг тайланд дутуу тусгасан байна. Тодруулбал, шинжээчид “Саусгоби сэндс” компанийн 683.2 сая төгрөгийн орлогыг дутуу тайлагнасан гэсэн үндэслэлгүй дүгнэлт гэж үзэж байгаа юм байна.
Өөрөөр хэлбэл, 371.6 сая төгрөгийг “Саусгоби сэндс “-ийн 2009 оны дөрөвдүгээр улирлын Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын (ААНОАТ) тайлангийн "албан татвар ногдох бусад орлого"-д оруулан тайлагнасан байдаг. Үүнийг шинжээчид шалгаж үзээгүй аж. Мөн 311.6 сая төгрөг нь тайлагнасан орлого бөгөөд шинжээчид компаниас гаргасан тайлбар, нотлох баримтыг үл ойшоожээ.
Хоёрдугаарт, Ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөрийг (АМНАТ) худалдан авагчаас авахаар тооцон авлагад бүртгэсэн боловч тайланд орлогоор аваагүй. Тухайлбал, “Саусгоби сэндс”-ийн байгуулсан нүүрс борлуулах гэрээнүүдэд АМНАТ-ийг худалдан авагч хариуцна гэсэн заалт байхгүй. Гэтэл шинжээчид компаний авлагыг 19,900,987,300 төгрөг хэмээн тооцжээ. Ийм мөнгөн дүнтэй авлага байхгүй гэдгийг тус компанийнхан нотолж байна. .
Шинжээчид шүүх хуралдааны явцад АМНАТ-ийг худалдан авагчаас нэмж авах заалт огт байхгүй болохыг хүлээсэн атлаа дүгнэлт нь хавтаст хэрэгт авагдсан өмнөх шинжээчдийн зохиосон хүснэгтийг үндэслэн буруу гаргасан гэж “Саусгоби сэндс” үзэж байгаа юм. .
Өөрөөр хэлбэл анхан шатны баримтыг үзэлгүй ийм дүгнэлт гаргасан. АМНАТ-ийг худалдан авагчаас авна гэдэг нь өөрөө Ашигт малтмалын тухай хуулийн 47.1, Татварын ерөнхий хуулийн 12.1-ийг тус тус зөрчих тул шинжээчдийн дүгнэлт үндэслэлгүй болох нь тодорхой гэдэг нь эндээс харагдаж байна.
Гуравдугаарт, шинжээчид 311.6 сая төгрөгийн НӨАТ-ыг дутуу тайлагнасан хэмээн үзсэнийг Монголын шүүх үндэслэл болгон авч үзсэн. Гэтэл шинжээчидийн энэ дүгнэлт асуудалтай байсныг доорх тоо, баримт нотолж байгаа юм. Өөрөөр хэлбэл, 20.8 сая төгрөгийг доллараар бичсэн НӨАТ-ын падааныг худалдагч, худалдан авагч хоёр тал өөр өөр ханш ашиглаж тайлагнасныг шинжээчид үл ойшоон зөрчил гэж үзсэн байдаг.
Мөн 290.8 cая төгрөгийн хувьд шинжээчид хөндлөнгийн мэдээллээр нотлогдсон гэдэг боловч одоог хүртэл нотлох баримтаа үзүүлээгүй нь ямар нэгэн “но”-той дүгнэлт болохыг баталж байна гэж компанийн зүгээс үзэж буй.
Дөрөвдүгээрт, Монгол Улсын НӨАТ-ын тухай хуулиар акталж устгасан хөрөнгөд мөн мөнгөн хандивт татвар ногдуулдаггүй. Үүнийг шинжээчид шүүх хуралдааны явцад хүлээн зөвшөөрсөн байдаг.
Шинжээчдийн дүгнэлтэд дурдсан 34.6 тэрбум төгрөгийн бусдад үнэ төлбөргүй шилжүүлсэн бараа, ажил үйлчилгээ гэдгийг нь хүлэнэ зөвшөөрөхгүй байгаа учир нь, ашиглах боломжгүй болсноос үүдэн данснаас хасч акталсан үндсэн хөрөнгө - 32.9 тэрбум төгрөг. Үүнд, шатсан экскаватор, ашиглах боломжгүй болсон дугуй, сэлбэг гэх мэт актлагдсан эсхүл шатаж, устаад ашиглах боломжгүй болсон хөрөнгө багтаж байгаа аж.
Мөн орон нутгийн иргэд, байгууллагад өгч тусалж дэмжсэн хандив, тусламжийын мөнгөн дүн нь 1.5 тэрбум төгрөг болж байгаа юм байна. Үүнд, 100 хүүхдийн цэцэрлэг, хилийн боомтын ажиллагсадын амьдрах байр, орон нутагт худаг гаргах гэх мэт сайн санааны тусламж дэмжлэгүүд багтаж байгаа аж.
Тавдугаарт, Саусгоби сэндс ХХК-ийн толгой компаниас санхүүжилт хийсэн 693.9 сая ам.долларын ханшийн зөрүүний алдагдал болох 83.0 тэрбум төгрөгийг НББ-ийн тухай хуулийн 9.1, 9.2 болон 9.3-д “Санхүүгийн тайлан гаргахдаа гадаад валют, түүгээр илэрхийлсэн авлага, өр төлбөрийн үлдэгдэлийг Монголбанкнаас зарласан, тухайн өдрийн ханшийг үндэслэн төгрөгт шилжүүлж бүртгэнэ.” гэж заасны дагуу санхүүгийн тайландаа тусгасныг хуурамчаар өглөг өсгөсөн гэж шинжээчид илэрхий алдаатай дүгнэлт хийсэн гэж үзэж байгаа юм байна.
Уг ханшийн зөрүүний алдагдлыг татвар ногдуулах орлогоос хасаагүй нь Монгол Улсын Сангийн яамнаас баталсан “Санхүүгийн болон орлогын албан татварын тайлангийн үзүүлэлт хоорондын зөрүүг зохицуулах тайлан”-д тодорхой тусгасан байхад шинжээчид уг тайланг үл ойшоож дүгнэлт гаргасан нь манай улсад орж ирсэн, цаашид орж ирэх бүх гадаад хөрөнгө оруулагчдыг гэмт хэрэгт холбогдуулахуйц дэндүү хариуцлагагүй, буруу дүгнэлт болж байгаа юм.
Мөн толгой компани нь Саусгоби сэндс ХХК-ийн өмнөөс төлсөн цалин, даатгалын төлбөрийг өглөгт бүртгэснийг хуурамчаар өглөг үүсгэсэн гэж буруу дүгнэсэн нь Иргэний хуулийн үүргийн гүйцэтгэлийг гуравдагч этгээдийн өмнөөс хангаж өглөг, авлагын харилцаа үүсдэг бизнесийн энгийн харилцааг үгүйсгэсэн ташаа дүгнэлт болжээ.
Энэ мэтчилэнгээр шинжээчдийн үндэслэлт муутай дүгнэлтүүдийг прокурор, шүүх үндэслэл болгосоныг “Саусгоби сэндс” эсэргүүцэж байгаа бөгөөд, хэрэв монголчууд ийм үндэслэл муутай дүгнэлтээр гадаадын хөрөнгө оруулагчдаа ялласан бол энэ нь Монголын хувьд хамгийн муу сигнал юм. Хэрэв монголчууд алт сандайлсан гуйлгачин хэвээрээ үлдэхийг хүсээгүй бол ядаж л үндэслэл муутай дүгнэлтээ эргээд харчихдаг байх хэрэгтэй. Энэ нь Б.Баабарын хэлсэн шиг улс орныхоо нэр хүндийг авардаггүй юмаа гэхэд ядаж л цайруулсан үйлдэл болох биз.
Сэтгэгдэл0
Элбэгээ зөв юм хийсээн, яах аргагүй
yahaaraa zuv boldog bilee? ihenh ulsad tatvariin asuudalaar hen ch baisan horij shiitgedeg.tatvaraar surguuli emneleg ajillah yostoi. elbegeee uuruu her tatvar tulugch ve? buun huvitsaatai ,nogdol ashig nereer hurungu ni asuudaltai usdug.uur orniih tsaaz avsan hunee urshuulgdug ,hezee ch sullaad yavuuldagui.
Энэ хэргийг бүтэн 3 жил шалгасан юм бн лээ. Тэгээд буруу хэрэг хийсэнээ өөрсдөө ч хүлээн зөвшөөрч уучилал хүссэн.Өршөөгдөнгүүтээ буруу шүүсэн гэж ярьж эхэлж бгаа юмуу да. Үнэн даварцан бн да. Элбэгдорж Бат Үүл нар буруу юм хийсэн.
Уучлал: Амархан мөнгөний зарлиг байлаа. Монголоо хамгаалаад тэнэгтэх үү, өөрийгөө баяжуулах боломжоо алдах уу. Монголоо бодох уу, доллараа тоолох уу. Би доллартаа хайртай. Хулгайч луйварчдад өршөөл үзүүлэн Худал ярих их амархан шийдвэр байлаа Өрийгөө бодож хэдэн доллар авч Монголоо доромжлон даапалан хараах Өгсөн хэдэн доллар гарт имрэгдээд Энэ долларт Элбэгхудалч би ямар их Хайртай хамааралтайгаа бодоод сууна Хошгороод байвал баяжаад л байна Эх оронд аюул тулгарлаа! Элбэгдорж: Манай хужааг дэмжээрэй, бид саяхан Хятад банк оруулж ирсэн бөөн хятад эрээн цаас зээллээ, хариуд нь алт, мөнгө, байгaлын баялагаа үнэгүй өгөхөөр боллоо, газар нутгаа худалдахаар боллоо, эхнэр хүүхдээ, үр садаа, ирээдүйгээ хятад банкны зээлэнд хүүлүүлж, мөлжүүлж үүрдийн үүрд боолчлуулхаар боллоо, монгол түмнийг газар нутаггүй, эрх чөлөөгүй, палестин, гүйлагчин цыган шиг, үгээгүй ядуу тэнэмэл, эх оронгүй болгохоор боллоо, харин МАНАН хятад эрээн цаастай болохоор боллоо. Одоо тэр Пүтинээс айлгүй Хятад улсын өмнө сөгдөж, толгойгоо бөхийлгөж, улыг нь долоож, боолын боол, босгоны зарц болж хормойгоо тос за юу гэж урвагч дүлзэн Элбэгдорж аргадан, тулган шаардах үгээ, өнхрүүш шиг, тоть мэт давтан, давтан данжаад аятай инээвхийлэн, баярлан хэлтэл нүүрнийх нь цоохор бараг арилав. Өнхрүүшийн үлгэр: Эмгэн өвгөн хоёрыг Ягаан цэнхэр тасалбараар хуурсан Орос хүрэн байвгайг Олон удаа молигдсон Хятад шар луунд Тусгаар тогтнолоо худалдсан Монгол түмнийг молигдсон Муу бүхнийг дэлгэрүүлсэн Микрофон барих мэргэжилтэй Молигдож хуурах увдистай Малын эмч прокурортой Мянгуужингийн философтой Ардчилал Ардчилал гэж Ард түмнийг мунхруулсан Авлига Авлига гэж Ардын намаа айлгасан Эцэст нь толгойг нь эргүүлсэн Эрээн хятад цаасаар Эх орныг нь худалдсан Эгдүүтэй хөөрхөн өнхрүүш байна Олон долоон хошгорсон Огт баригдахгүй хулхидсан Долоон сарын нэгнийг санаачилсан Дараан сайхан нил мурьсан Баярцогт хужаагаа хамгаалсан Баттулга эх орончийг дарамталсан Бат Үүлээ баатар болгосон Байгал орчноо будаа болгосон Хятад улсад хайртай Монгол улсад халтай Хятад банкны цаасаар Монгол шороог солих Газрын хуулийг хурдан Хурдан батал гэж шахсан Гайгүй монголыг гадагшлуулж Гамин хятадыг нутагшуулж Онгорхой хууль батлуулж Олон хятад орогнуулж Худал хоосон хошгорсон Хорон санаагаа нуусан Олны толгойг эргүүлсэн Олон түмэнд хараагдсан Олон нийтийн телевизийн Онц сурвалжлагчийг занасан Утас телевиз интернетийг Урд зүгээс хянадаг болгосон Заль нэг заль хоёрын дунд Зон олныг гүйлгэж захирсан Орой болгон худал ярьж Ойр ойрхон хошгорноо Ард монгол чамайг Газар нутагтай чинь хамт Гадаадад хэвлэсэн эрээн цаасаар Гайхалтай хулхидаж худалданаа Ингэж өнхрүүш дуулж хуурдаж Хятад гоймонгоо идэнгээ Чингэсийн судасгүй ч гэлээ Чин гүрний бэлтгэгдсэн Чимээгүй худал инээх Чинээнд нь тултал хуурах Худал ярьж Ардчилал сургаж Хулгай хийж Авлига авж Төрийн ордонд суунгаа Түмний өмнөөс хошгороно
Шүүх хэн нэгний даалгавараар хэргийг шийдэлгүй дарж, дараа нь өөр нэг даалгавараар шийтгэл өгч, гадаалаас ирсэн даалгавараар татвараас бултагчдыг эргэж тойрч, асарч хамгаалж байгаад чөлөөнд гаргажээ. Мөн ч олон дааалгавараа.
МОНГОЛЫН ДАРГА НАР ГАДНЫ ГАРТ ОРСОН, ТИЙМЭЭС Л ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙГ УЛАНДАА, ЧАНГА ГИШГЭЖ БАЙНА. ОДОО ӨӨРЧЛӨХ ЦАГ. ХАТУУ ЦАГ.
Davraad bhaar ni l daramtalj bhgui yu. Oilgoj ydaad uls torjood bh ym alga. Gadnii davruunuudiig haya ch gesen daramtalj bai.
элбэгийн үед монгол төр тархиараа газар шааж дууслаадаа.
S.Bayar tuunii gariin hun AMG-iin darga asan Bathuyagiig yalalah gej ene companiig Elbegee ooroo anh Hurtsaar damjuulan oroldoj ehelsen..Eronhiilogchiin songuulid Bayar oroltsohoo bolij asuudal duussan delhiid asuudal bolgoson uchraas tatvariin hereg bolgoj yal ogson Eebee baasaa ooroo tseverlesen b na..
123.243.149 iin tailbar unend barag niitseh baih shuu, hereg uusgesen, shalgasan, shuusen ulsuud ni bugd baigaa shdee, uchriig ni olohiig husehgui l baina l daa, durguid huchgui gedeg dee..
SGS yamar yumni buruutai baidgiim, ganz buruu ni gevel jankhuu shig dampuu mongold genen zarailaad biznes yavuuldag ni, mongolchuud shig novshiin humuustei eroosoo duugarah ch hereg baihgui, yamar saindaa dumbuu uvching mongoloid gej nerlesen baigaa, teriigee uursdoo mongol garuud sain meddeg tul neg negneesee bultaj holhon toirdog biz dee....
элбэгдорж,батүүлийн Монголоос завшсан Мөнгөнийх нь данс нь америк болон баруунд байдаг тул өөрсдийн"өмхий мөнгөө"бодож өршөөл үзүүллээ,тэдэнд монголын Эрх Ашиг огт падгүй,америкийн бөгс долоох нь "амттай"
muu uls toriin bie vnelegchid, chinii hajuud yanhan hvvhnvvdch ariun ongon!
Ehleed mongo ugaasan hahuul ogson hergeer shalgaj ehelsen getel yaaltachgui elbegeetei holbogdood bolohgui bsan tegeed tatvarruu oruulj yal ogson saya orshool uzuulsen bolj neg oroo darsan 35 ter bumiig heregteniig sullaj yavuulsan hunees avah heregtei zaaval avah heregtei
Mongolian tatvar yag l ingej shalga shuudee ingej helmegduuldeg oorsdoo yugaach medehgui zugeer l baahan too avdag shall hudlaa shalgasan bn ichij uhehuu yahuu...