“Оюутолгой” төслийн хөрөнгө оруулагч, хувь эзэмшигч “Рио Тинто”, “Туркойз Хилл Ресурсес” компаниудаас 10 хоногийн өмнө Ерөнхий сайдын нэр дээр захидал ирүүлсэн. Уг захидлаар Монгол Улсын Засгийн газрын саналыг хүлээн авч байгаагаа илэрхийлсэн.
Өөрөөр хэлбэл, Засгийн газрын эзэмшлийн 34 хувьд ногдох нийт 2.3 тэрбум ам.долларын өрийг тэглэх, “Дубайн гэрээ”-г цуцлах, Aудит оруулах, “Оюутолгой” төслийн гүний уурхай ашиглалтад орж олборлолт эхлэх 2023 оны эхний хагас хүртэлх нэмэлт зардлыг гадаадын хөрөнгө оруулагч тал 100 хувь хариуцах, “Оюутолгой” ХХК-ийн засаглалыг сайжруулах, Монгол Улсын эрчим хүчний нэгдсэн сүлжээнээс Цахилгаан эрчим хүчээр хангах гэрээ байгуулах, Татварын актуудын биелэлтийг хангуулах, цаашид нэг мөр ойлгож, дагаж мөрдөхийг хүлээн зөвшөөрүүлж, хэрэгжүүлэх зэргээр Засгийн газрын саналыг хүлээн зөвшөөрсөн.
Үүнийг тусгасан УИХ-ын тогтоолыг гаргуулахаар Засгийн газрын Ажлын хэсгийн дарга Х.Нямбаатар “Оюутолгой ордоос Монгол Улсын хүртэх үр ашгийг хангуулах тухай”тогтоолын төслийг уржигдар УИХ-ын даргад өргөн барьсан.
Үүнийг УИХ-аар нэн яаралтай горимоор хэлэлцэж эхэлсэн. Гэвч чуулганы өчигдрийн хуралдаанаас УИХ дахь АН-ын бүлэг завсарлага авлаа. Бүлгийн дарга Д.Ганбат “...Оюутолгой төсөл маш чухал. Гэвч манай бүлгийн гишүүдэд энэ төслийн талаар мэдээлэл маш бага байна. Тиймээс УИХ-ын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн дагуу завсарлага авах хүсэлтэй байна” гэв. УИХ-ын дарга Г.Занданшатар өнөө өглөөний 10:00 цагийг хүртэл завсарлага өгсөн.
Гэтэл Оюутолгой гэдэг сэдвээр Монгол дотроо энэ мэтээр попроод, улстөржөөд байх нь эрсдэл дагуулж мэдэхээр болчихоод байна. Хөрөнгө оруулагч талуудтай холбоотой анхаарал татсан мэдээллүүд цуварч байна. Иймд Монгол Улс дотоодын улс төр, хувийн ашиг сонирхлуудаа хойш тавьж, Оюутолгойн асуудалд болгоомжтой хандах цаг ирсэн байна.
“Зууны мэдээ” сонин гурав хоногийн өмнө нэгэн мэдээлэл хүргэж байсан. Сануулахад, “Туркойз Хилл Ресурсэс”-ийн 9.5 хувийг эзэмшдэг “Пентвотер капитал менежмент”-ийн гүйцэтгэх захирал Меттью Халбоуэр Монголын Засгийн газрын эзэмших хувьд оногдох өрийг тэглэсэнд дургүйцэж, үүнийгээ “Туркойз Хилл Ресурсэс”-ийн Захирлуудын зөвлөлийн дарга Питер Гиллин, Гүйцэтгэх захирал Стив Тибо нарт хандаж 2021 оны арванхоёрдугаар сарын 16-нд ил захидлаар илэрхийлсэн тухай мэдээлсэн. Меттью Халбоуэр захидалдаа “...“Туркойз Хилл”-ийн жижиг хувьцаа эзэмшигчид яг адилхан “Рио Тинто”-гийн хохирогч атал Монгол Улс л ийм “хөнгөлөлт” эдэлж байгаа нь ёс зүйгүй явдал юм. ...Та бүхэн “Рио Тинто”-гийн халаасанд орсон гэдгийг би мэдэж байсан. Гэсэн хэдий ч 2.3 тэрбум ам.долларын компанийн хөрөнгийг юу ч биш болгож, бусдад өгнө гэж бодсонгүй. Энэ бол тэнэглэл. ..Ингэснээр итгэлцлийг аймшиггүйгээр зөрчлөө. Үүнээс өөрөөр ойлгох боломжгүй юм. Тийм учраас миний бие та бүхнийг хүн нэг бүрчлэн шүүхэд өгөх болно. Одоо та бүхэн огцрох ёстой” гэсэн байв.
Тэгвэл “Рио Тинто” компани 2021 оны арванхоёрдугаар сарын 20-нд ТУЗ-ийн шинэ даргаараа Доминик Бартоныг сонгосноо зарлалаа. Доминик Бартон нь 1962 онд Угандаад төрсөн. Канадын иргэн. “МакКинси” хуулийн фирмд 2009-2018 онд ажилласан. 2018-2021 онд Канадаас Хятадад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн Эрхт Элчин сайдаар томилогдож ажиллаж байв. Ингэж Хятадад Канадыг төлөөлсөн Элчин сайдаар сууж байсан Доминик Бартон хэдхэн хоногийн өмнө буюу 2021 оны арванхоёрдугаар сарын 8-нд эгүүлэн татагджээ. Тэгээд хоёр долоо хоног ч бололгүй “Рио Тинто”-гийн ТУЗ-ийн даргаар сонгогдсон нь анхаарал татаж байгаа юм.
Түүний талаар “Financial Times”-д 2019 оны есдүгээр сарын 5-нд “Канад улс “МакКинси”-гийн экс тэргүүнийг Хятадад Элчин сайдаар томилов” гэсэн гарчиг бүхий нийтлэл хэвлэгдсэн.
Нийтлэлд Доминик Бартоны томилгоог “...Өнгөрсөн онд “Huawei”-гийн санхүүгийн захирал баривчлагдсанаас хойш түүхэн доод түвшиндээ хүрсэн хоёр улсын харилцааг сэргээх үүрэг хүлээсэн” хэмээн бичсэн байв. Мөн “...Ноён Бартон Хятадтай маш сайн харилцаатай. Өмнө нь тус компанийн Ази тивийн дарга, Хятадын Хөгжлийн Банк, Капитал Группын Зөвлөхүүдийн зөвлөлийн гишүүн, Бээжингийн Цинхуа Их сургуульд туслах профессороор ажиллаж байсан. Тэрбээр Канад, Хятад хоёрын хооронд худалдааны хүчтэй харилцаа бий болохыг удаан хугацааны турш дэмжиж ирсэн” гэсэн байдаг.
Үүнээс гадна Хятадын “Чалко” компани нь “Рио Тинто”-гийн 11 хувийг эзэмшдэг. Нэг үгээр хэлбэл, хамгийн өндөр дүнтэй хувьцаа эзэмшигч юм. Хувьцаагаа саяхан 14 болгосон гэх мэдээлэл бий. Тэгэхээр “Рио Тинто”-гийн ТУЗ-д нөлөөллөө бэхжүүлэх нь бизнесийн зарчмынхаа хувьд хийх ёстой алхам нь болж байгаа юм.
Гэхдээ энэ нь Монгол Улсад төдийлэн таатай бус бөгөөд манай зарим улстөрчид өмнөх шигээ аяглаж, бие даасан “улс төр” хийж гүйцгээх нь нийтийн эрх ашигт халгаатай явдал болж хувирахаар болж байна. Товчхондоо, арваадхан хоногийн өмнөх “Рио Тинто”-гийн байр суурь гурав хоногийн өмнөөс өөрчлөгдсөн байж болзошгүй гэсэн үг.
Юутай ч “Рио Тинто”, “Туркойз Хилл Ресурсэс”-ийн албан ёсны саналыг УИХ тогтоол болгож батлахаар хэлэлцэж эхэллээ. Энэ саналыг “юм” болгоод авч чадах эсэх нь “Оюутолгой ордын ашиглалтад Монгол Улсын эрх ашгийг хангуулах тухай” УИХ-ын 2019 оны 92 дугаар тогтоолын хэрэгжилтэд хяналт тавих, шаардлагатай бол санал боловсруулж, дүнг нэгдсэн хуралдаанд танилцуулах үүрэг бүхий Түр хорооны гарт ирчихэж байгаа юм. Энэ Түр хороо нь 2021 оны гуравдугаар сарын сүүлчээр байгуулагдсан. Даргаар нь Ц.Даваасүрэн, гишүүдээр нь Ш.Адьшаа, П.Анужин, Т.Аюурсайхан, Ё.Баатарбилэг, Б.Бат-Эрдэнэ, Х.Болорчулуун, С.Бямбацогт, С.Ганбаатар, Г.Ганболд, Н.Ганибал, Х.Ганхуяг, Г.Дамдинням, Б.Дэлгэрсайхан, Б.Жаргалмаа, Ж.Мөнхбат, Ц.Сандаг-Очир, Ж.Сүхбаатар, Г.Тэмүүлэн, Ч.Ундрам, С.Чинзориг, Б.Энхбаяр, Н.Алтанхуяг нарыг томилсон байдаг.
Б.Дамдин-Очир
Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин
Сэтгэгдэл0
Алтан бүст титэм үгт сахалт Чөтгөр-г зайлуулаач ээ… хорон бязда шт
За УИХ дээр юу болохыг харж л байя
Түр зөвлөлд хоосон поп гишүүд олон бна,үүний оронд 76 гишүүд хамтарч шийдвэр гаргасан нь дээр. Иргэдэд яг үнэн зөв мэдээлэл, учирыг нь оновчтой тайлбарлах чадвар мэдлэгтэй нэг ч хүн наад түр хороонд чинь алга.
Оюуэрдэнэ Нямбаатар мэтийн мэдлэг мэргэжил тааруухан амьтад гэрээ хэлэлцээндээ гаршчихсан луугаруудтай яаж тулнаа. Хонгио толгойтой юмнууд тавьчихаад санаа зовох гэж ядаргаатай юм
Tonil muu shaar
Чиний хоосон толгой гээд байгаа хүмүүс та нарын хоолтой толгой болох баярцогт сайханбилэг элөэг шунал баяр нараас хамаагүй сайн нөхцөл бүрдүүлж чадлаа шүү дээ. Эд байгаагүй бол эсрэг тал энэ хүртэл буулт хийхгүй шүү
Хитадтай харилцах нь дээр гэж АН үзэж бн. Тийм болохоор завсарлага авч гацааж бн. Энэ бас болохгүй ч юм биш. Бид Хитадтайгаа хэдэн зуун мянган дамжиж харилцсаар ирсэн улс энэ нь ч амар байж болох талтай! Барууны колоничлогчид мөлжүүртэй яс үлдээнэ гэж горьдох хэрэггүй дээ!
Ард түмний өмч 34% хувийг ОТ-гоос Авах татвараа нэмэгдүүлэх замаар РИО-д өгнө гэсэн ХАЧИН мэдээ дээрээс сонсогдох болсон. МАААШ Итгэмээргүй энэ ЛУЙВАРЫГ хэн гардаж гүйцэтгэх вэ???? ОТ-г ард түмний эрх ашигт зарцуулна гэж гүйсэн зарим нэг улс төрчид өнөөдөр РИО-д худалдагдаж 34 хувийг РИО-д татвараар сольсон нэрээр сул өгч шагналд нь ЗГ-ын томоохон албан тушаалд очих уу????? Авилга авах уу?????? 34 хувийг РИО-д өгнө оронд нь авах татвараа нэмнэ гэдэг бол ЛУЙВАРЧДЫН гаргасан заль мэх бөгөөд зүгээр л ҮЛГЭР юм. Ард түмэн бид зүгээр л өмчдөө эзэн баймааэр байна. 34 хувиараа дамжуулан өмчөө Хянамаар, ЗАРЧ зарцуулмаар бна. 34 хувиаа алдвал ОТ бүхэлдээ бидний өмч биш болно. Хичнээн орлого олж буйг мэдэх боломжгүй. болно. Ямар АЦНХЫХ нь татвараа нэмэх вэ дээ??!!! Орлогыг нь хянах эрхгүй болох юм чинь!!!!!
АН-н хулгайч гишүүд эзнийхээ даалгаврыг сонсох гэж завсарлага авав. Женко МОНГОЛЫГ сүйрүүлж ханахгүй юмаа.
Нөгөө сонгогч ард олны төлөөлөл гэгддэг 76 бүгд оролцож хариуцах ёстой. Түр хороогоор туг тахих уу?! Оюунэрдэнэ ерөнхий сайд хаана бна…
Сэтгэгдэл бичдэг зарим хүн хүнийг хэтэрхий доромжлох юм. Хоосон толгой, тэнэг…гэх мэт. Энэ залуучууд харин ч сайн ажиллаж, улс орныхоо эрх ашгийн төлөө тэмцэл хийлээ шүү дээ! Ямагт хүн муулахын тулд байж болохгүй. Өс хонзонтой юм шиг сэтгэгдэл төрөхөөр байна шүү дээ! Би энэ хүмүүсийг хааяа телевизээр л хардаг. Огтхон ч танихгүй. Гэхдээ зөв үйл ажиллагааг нь дэмжинэ. Бурууг нь шүүмжлэх л хэрэгтэй биз дээ!
Түр хорооны гишүүд нь ёстой чааваас гэмээр тархитай улс байна арай өөр ухаалага хүмүүс Монголд алаг уу ?34%хувьд ноогдох 2,3тэрбум $гэдэг чинь нэг ёсондоо 34%ийг барьцаалаад зээл аваад идчихсэн авилагчидын идсэнийг л рио тэгэлсэн .Монголын ард түмэн хоосон байна шдээ.Юу нь Монголын ард түмэнд өгөөжтөй байхаар өөрчилөгдсөн юм ?Юу ч өөрчилөгдөөгүй л санал байна шдээ .Түр хорооныхон энэ тухай юу ч ойлгохгүй хитэрхий тэнэг байна шүү.%
Хятадын удирдагчид Ардчилал гэж солиорсон залуучуудынхаа бөөрийг 1989 онд Тэн-Ан-Миний талбайд сугалаад хаячихсан. Харин манай Батмөнх мэтийн аймхай, хулчгар, эр зориггүй удирдагчид 1990 онд Сүхбаатрын талбайд Ардчилал гэж солиорсон Элбэгдорж, Бат-Үүл Зориг, Баабар, халзан Ганболд, Гончигдорж, Энхсайхан мэтийн залуучуудад хоёр гараа өргөөд буугаад өгчихсөн. Үр дүнд нь сүүлийн 30-хан жилд Хятад улс дэлхийн хамгийн хөгжилтэй хүчирхэг гүрэн болж хөгжсөн бөгөөд харин Монгол улс улс төрчид нь нам дагасан, цүнх барьсан, авилгал, хээл хахуульд автсан, мэдлэггүй, чадваргүй, дадалгүй, сэтгэлгүй, ёс суртахуунгүй, сахилга батгүй, хариуцлагагүй; ард иргэд нь өр зээл, өвчлөлд баригдсан, боловсролгүй, соёлгүй, ажилгүй, ядууралд автсан, бэлэнчлэх сэтгэлгээтэй хүн дүрстэй бэртэгчингүүд, зэрлэгүүд, адгууснууд болон хувирч энэ дэлхийн хамгийн ядуу буурай орон болж бүрэн хэмжээгээр дампуурсан. Энэ бол гашуун боловч үнэн. Ардчилал бол фашизмаас ч илүү аюулт дайсан.
Агуу их Оросын ард түмэн, оросын мэргэжилтэнүүд төв азийн бүдүүлэг монголчуудыг XX зуунд эрдэм боловсролтой, соёлтой, ажиллагсаг, ёс зүйтэй, хариуцлага, сахилга баттай, хүнлэг, эх оронч сэтгэлгээтэй болгон өөд нь татсан. Харин Америкууд сүүлийн 30 жилд монголчуудыг эрдэм боловсролгүй, харанхуй, бүдүүлэг, соёлгүй, ёс зүйгүй, хариуцлагагүй, сахилга баттгүй, залхуу хойрго, өөрийн өчүүхэн утсан чинээ улаан амиа боддог, бэртэгчин, авилгалчин, хахуулчид, ар өврийн хаалга хэрэглэгчид, хэн нэг даргын цүнх баригчид, нам дагагсад болгон хувиргаж уруу татсан. Юу үнэн, энэ үнэн.
Оюутолгойн гэрээг бүхэлд нь цуцлаад, дахин шинээр гэрээ байгуулаагүй тохиолдолд юу ч өөрчлөгдөхгүй. Энэ бол Рио Тинтогийн ээлжит ов мэх. Оюутолгойн гэрээнд АМНАТ-ыг эрс нэмэгдүүлэх, экспортын татварыг эрс нэмэгдүүлэх, дээр нь нэмээд ашгийн татвар авдаг болвол дэлхийн уул уурхайн жишиг гэрээнд дөхөж очиж байна гэж үзэж болох юм. Усан тэнэг үхэр Монголчууд Рио Тинтогийханд хууртаж ханахгүй юмаа. Цаашид 100 жил хууртаад хоосон ухсан нүхтэй хоцрох нь дамжиггүй юмаа.
Ард түмний өмч 34% хувийг ОТ-гоос Авах татвараа нэмэгдүүлэх замаар РИО-д өгнө гэсэн ХАЧИН мэдээ дээрээс сонсогдох болсон. МАААШ Итгэмээргүй энэ ЛУЙВАРЫГ хэн гардаж гүйцэтгэх вэ???? ОТ-г ард түмний эрх ашигт зарцуулна гэж гүйсэн зарим нэг улс төрчид өнөөдөр РИО-д худалдагдаж 34 хувийг РИО-д татвараар сольсон нэрээр сул өгч шагналд нь ЗГ-ын томоохон албан тушаалд очих уу????? Авилга авах уу?????? 34 хувийг РИО-д өгнө оронд нь авах татвараа нэмнэ гэдэг бол ЛУЙВАРЧДЫН гаргасан заль мэх бөгөөд зүгээр л ҮЛГЭР юм. Ард түмэн бид зүгээр л өмчдөө эзэн баймааэр байна. 34 хувиараа дамжуулан өмчөө Хянамаар, ЗАРЧ зарцуулмаар бна. 34 хувиаа алдвал ОТ бүхэлдээ бидний өмч биш болно. Хичнээн орлого олж буйг мэдэх боломжгүй. болно. Ямар АЦНХЫХ нь татвараа нэмэх вэ дээ??!!! Орлогыг нь хянах эрхгүй болох юм чинь!!!!!
Яахаараа ашигт малтмалаа олон жил дээрэмдүүлж байгаа Монгол улс Рио Тинтод өртэй болсон байх вэ? Харин ч бүр эсрэгээрээ олон жил ашигт малтмалаа дээрэмдүүлсэн Монгол улс Рио Тинтогоос асар их авлагатай болсон байх ёстой. Монгол улсын өрийг тэгlэнэ гэж ярьж байгаа нь Рио Тинтогийн ээлжиит ов мэх. Засгийн газар Рио Тинтогийн ээлжит ов мэхэнд унаваа. Ум базар вааний хум пад !!!
Рио-ийн гар хөлнүүд идэвхитэй тархи угаах ажлаа эхэлжээ. Яахав анхаарах, тооцох л ёстой зүйл. Гэхдээ Рио бол манай ЗГ-ууд шиг шийдвэрээсээ буцаад байдаг газар биш, долоо хэмжиж нэг л огтолдог. Бид Рио-ийн ирүүлсэн саналд нааштай байгаа. Гэхдээ, саналд болгоомжтой хандаарай, гуя дагуулж хүзүү гэдэг шиг зүйлүүд байгаа шүү. Наад Рио чинь ядуу орныг шулах, хуурах, булхай хийхээрээ мэргэжсэн шүү. Үндэсний эрх ашгаа дээдлэхийг УИХ хүсье
Ард түмний өмч 34% хувийг ОТ-гоос Авах татвараа нэмэгдүүлэх замаар РИО-д өгнө гэсэн ХАЧИН мэдээ дээрээс сонсогдох болсон. МАААШ Итгэмээргүй энэ ЛУЙВАРЫГ хэн гардаж гүйцэтгэх вэ???? ОТ-г ард түмний эрх ашигт зарцуулна гэж гүйсэн зарим нэг улс төрчид өнөөдөр РИО-д худалдагдаж 34 хувийг РИО-д татвараар сольсон нэрээр сул өгч шагналд нь ЗГ-ын томоохон албан тушаалд очих уу????? Авилга авах уу?????? 34 хувийг РИО-д өгнө оронд нь авах татвараа нэмнэ гэдэг бол ЛУЙВАРЧДЫН гаргасан заль мэх бөгөөд зүгээр л ҮЛГЭР юм. Ард түмэн бид зүгээр л өмчдөө эзэн баймааэр байна. 34 хувиараа дамжуулан өмчөө Хянамаар, ЗАРЧ зарцуулмаар бна. 34 хувиаа алдвал ОТ бүхэлдээ бидний өмч биш болно. Хичнээн орлого олж буйг мэдэх боломжгүй. болно. Ямар АЦНХЫХ нь татвараа нэмэх вэ дээ??!!! Орлогыг нь хянах эрхгүй болох юм чинь!!!!!
Эргээд БАТТУЛГА ЭЛБЭГДОРЖ С.БАЯР БАЯРЦОГТ НАРЫН ГАР ХӨЛ ,АВИЛГАЧИД РИО- ТОЙ ӨР ТӨЛЖ АШИГ ТОХИРООД АН БОЛОН ПОПОР - НАРААР ДАМЖААД ОРЖ ИРЖ БАЫГАА БИШ ҮҮ , БАГАБАНЬД ЗУУЧАА ХИЙЖ БОЛОХ ХАРДЛАГУУД БАЙНА
ОТ--н асуудлыг Рио-гийн шахалт,шаардалтаар шийдэж болохгүй. Тэгэх тусмаа ийм түргэн түүхий байдлаар. Маш том алдаа гаргах гээд эргүүтээд байх юм. Нөгөө талаар энэ ЗМ сонин яаруулж шавдуулаад байдаг нь цаанаа ямар учиртай юм бол? Алдаа гаргуулах гээд хүсээд байгаа юм уу? Улс орон дахиад хохирох нь энэ сонины ард байгаа Н.Энхбаяр нарт ашигтай болчихоод байгаа юм уу?
Их хурал АНын нэр зүүсэн бөггүй тавааршуудын амыг хаагаад өөрийн намын гишүүдээрээ хэлэлцүүлээд тогтоолоо гаргаад өгөх байлгүй. Оюутолгойн төслийг АН-ын хуйвалдагчид л баллаж хаясан, одоо тэднийг хавьтуулахгүй байвал зохистой.
Ард түмний өмч 34% хувийг ОТ-гоос Авах татвараа нэмэгдүүлэх замаар РИО-д өгнө гэсэн ХАЧИН мэдээ дээрээс сонсогдох болсон. МАААШ Итгэмээргүй энэ ЛУЙВАРЫГ хэн гардаж гүйцэтгэх вэ???? ОТ-г ард түмний эрх ашигт зарцуулна гэж гүйсэн зарим нэг улс төрчид өнөөдөр РИО-д худалдагдаж 34 хувийг РИО-д татвараар сольсон нэрээр сул өгч шагналд нь ЗГ-ын томоохон албан тушаалд очих уу????? Авилга авах уу?????? 34 хувийг РИО-д өгнө оронд нь авах татвараа нэмнэ гэдэг бол ЛУЙВАРЧДЫН гаргасан заль мэх бөгөөд зүгээр л ҮЛГЭР юм. Ард түмэн бид зүгээр л өмчдөө эзэн баймааэр байна. 34 хувиараа дамжуулан өмчөө Хянамаар, ЗАРЧ зарцуулмаар бна. 34 хувиаа алдвал ОТ бүхэлдээ бидний өмч биш болно. Хичнээн орлого олж буйг мэдэх боломжгүй. болно. Ямар АЦНХЫХ нь татвараа нэмэх вэ дээ??!!! Орлогыг нь хянах эрхгүй болох юм чинь!!!!!
Royaltiig 15% bolgoo.