Олигархиа гэдэг нь цөөнхийн засаглал гэсэн утга санааг илэрхийлэх грек үг юм байна. Ингэхдээ цөөнх гэдэгт баян чинээлэг, дээд зиндааныхныг хэлсэн утга агуулдаг аж. Орос хэлэнд олигархия гэж мөнгө санхүүгийн эзэд төр засгийг эрхшээлдээ оруулахыг хэлэх бөгөөд олигарх гэвэл энэхүү цөөнхийн бүлэгт хамрагдах этгээдийг хэлж байна. Англиар бол oligarchy. Дашрамд хэлэхэд манай монгол хэлний мэргэн эрдэмтэд энэхүү үгийн оновчтой зөв монгол орчуулгыг тогтоох нь зүйтэй болов уу.
Өнөөдөр Монголд ардчилсан төр буюу ардын засаглал огт алга. Олигархи төр л ноёрхож байна. Мөнгөтэй цөөнх л төр засгийг эрхшээлдээ оруулан өөрсдийнхөө эрх ашигт үйлчлүүлж байна. Худлаа гэх арга алга.
Өнөөдөр манай төр засагт байгаа эрх мэдэлтнүүд бүгд л баян чинээлэг, хөрөнгөтнүүд, эсвэл төдний гар хөл-төлөөлөл байх юм. Тэдний хөрөнгө, орлогын мэдүүлгийг харахад л тодорхой. Тэд бас хөрөнгө, орлогоо зөндөө нуун дарагдуулж байгаа нь ойлгомжтой. Тэдний ихэнхи нь л өчнөөн их өмч хөрөнгөтэй, хувийн бизнестэй байх юм. Тэгээд тэд яагаад төрийн эрх мэдэл рүү чичрээд дайраад байна вэ? Зөвхөн УИХ-д нэр дэвшихийн тулд л намдаа 100 сая төгрөг өргөдөг ч гэх шиг. Үнэмшмээргүй. Энэ их мөнгөөр чинь жирийн нэгэн иргэн амьдралынхаа бүх наад захын хэрэгцээг хангах байх. Орон байр унах унаа гээд л....
Яагаад тэд ингэж төрийн эрх мэдэл рүү зүтгээд байна гэхээр төрийн алба, эрх мэдэл нь бохир бизнес, хулгай, луйвар, авилга, хээл хахуулийн талбар болж хувирсанд байгаа юм. Төрийн эрх мэдэлд хүрэх нь хамгийн хурдан, хэмжээгүй их баяжих боломж болон хувирчээ.Манай төр гэдэг маань хэрэг дээрээ олигархиудыг төрүүлдэг үүр уурхай болсон байна. Өчигдөрхөн л солиод өмсөх олигтой хувцас ч үгүй байсан хүмүүс л төрийн эрх мэдэлд хүрмэгц л учиргүй их баяжин олигархи болон хувирч байна. Бид энэ заваан ялзарсан олигархи төрөөс салах цаг болсон. Эс бөгөөс бид үндэсний тусгаар тогтнолоо алдахад хүрээд байна.
Яагаад бид ийм олигархи төртэй болчихов оо? гэвэл 1990 онд юу хийхээ мэдэхгүй, мэдлэг чадваргүй залууст төрийн эрх мэдлийг олгож, тэд нар нь гадныхны заавраар хуурамч ардчиллаар халхавчилсан, улс орныг маань гадныхны эрхшээлд оруулах дэс дараатай бодлого хэрэгжүүлсний үр дүн юм.
Үүнд Монгол улсад олон намын тогтолцоог бий болгож ард түмнийг үзэл бодлоор нь хагалан бутаргаж, тархи угаалт хийж оюун санааг нь мунхруулсан, мөнгөнөөс асар их хамааралтай шударга бус сонгуулийн систем тогтоосон нь гол шалтгаан нь болж байна.
Мөнгө гэдэг нь өөрөө маш их хүчтэй тул мөнгөний засаглал гэж байна. Мөнгөний засаглал, улс төрийн эрх мэдэлтэй нэгдэхээрээ олигархи болж байна. Бид олигархи төрийг устгахын зэрэгцээ, эрдэм мэдлэггүй хүмүүст төрийн эрх мэдлийг огт өгч болохгүй. “Ихийг санасан хүнд төрийн жолоог бүү атгуул”- гэж эзэн Чингэсийн айлдсаныг бүү март. Ихийг санана гэдэг нь өөрийнхөө хэр хэмжээнээс хэтэрснийг хүсэхийг хэлж байна гэж мунхаг би ойлгоно.
Энэ бол нэн тэргүүнд эрдэм чадвартай холбоотой бөгөөд бас шунахайн сэтгэлээс хамаарна.
Урд чинь гараад уриалж байгаа болгон зөв удирдагч биш гэдгийг санаарай. Учир нь хүн бүр байгалиас заяасан өөр өөр хэмжээний авъяас чадвартай байдаг болохоор хүн болгон төрийг жолоодох чадвартай байх боломжгүй. Зөв удирдагчаа сонгож, даган дэмж! Хүнээ зөв таньж сур. Тэднийг танихын тулд бодлого төлөвлөгөөг нь сонсож ойлго! Монголын сэхээтнүүд сэрэхтүн! Сэхээрэхтүн! Бүх монголчууд нэгдэгтүн! ....Цөөнхийн ноёрхлыг устгаж ард түмний засаглал бүхий дэлхийд анхдагч, жинхэнэ ардчилсан нийгмийг байгуулъя!
Нийтлэлч Гочоогийн Ламжав (Эрдэнэт)
Сэтгэгдэл0
AH sain asuu olon bond -iin mongo xenii garaar orsonyg
Авлига, албан тушаалын хэрэгт холбогдож байсан, бүр ял шийтгэл авч байсан хүмүүс ч МАН-ын нэрээр сонгуульд ялж, энэ намын нэрээр элдэв албан тушаал хашиж байгаа. Тэр хүмүүст зориулж намын генсек ингэж зарлалаа гэж харагдаж байна. Тэдгээр хүмүүсээс цөөхнийг хэлье.
Ерөнхий сайдаар ажиллаж байх хугацаандаа эрх мэдэл, албан тушаалаа урвуулан ашигласан гэж Жаргалтулгын Эрдэнэбатыг буруутган шүүхээс зургаан жилийн хорих ял оноосон. Харин жил гаруйн дараа түүнийг суллахдаа “Зарим шүүгдэгчдийн хууль ёсны эрхэд хууль бусаар халдсан байна” гэж дүгнэснээ шүүхээс танилцуулсан юм. Ингээд тэр шоронгоос гараад шууд УИХ-ын гишүүнээр ажиллаж байна. Ё.Баатарбилэг гишүүн Архангайн Засаг дарга байхдаа авлигын хэргээр шалгагдан, хоригдож байсан нь энүүхэн хэдхэн жилийн өмнөх явдал. УИХ-ын дарга Г.Занданшатар одоогийн Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх, гишүүн Ж.Мөнхбат нар Хадгаламж банкны 14 тэрбумын хэрэгт хамтдаа шалгагдаж, эгээтэй л ачигдалгүй үлдсэн. Ш.Раднаасэд гишүүн Хууль зүйн байнгын хорооны дарга байхдаа гэмт хэргийн хөөн хэлэлцэх хугацааг богиносгож, олон хүнд ял завших боломж олгосон гэдэг. Түүнийг нөхөд нь “Ааяа” гэж авгайлдаг болохыг бид мэддэг болсон.
Сүхбаатарын Батболд гишүүний оффшор мөнгөний асуудлыг Олон улсын эрэн сурвалжлах сэтгүүлчдийн баг баримтаар гаргаад ирсэн. Энэ мэт барим тавим баримтаас гадна олны ам дамжин яригддаг, хийсэн үйлдэл нь нэр хоч болон үлдсэн гишүүд бий. Дорнодын цахилгаан станцын төсөл, 10 сая ам.доллартай шууд нэр нь холбоотой хүн одоо ч Төрийн ордонд заларч байна. Хотгор шанагын уурхайн тусгай зөвшөөрлийг ах дүүгээрээ дамжуулан гадныханд зарсан гэдэг хэл аманд холбогддог гишүүн, Тост, Тосон бумбын нурууныбайгалийн нөөц газарт уурхайн үйл ажиллагаагаа явуулдаг захирал гишүүн, Туул голын бургасыг огтолж барилга барьдаг гишүүн гээд одоогийн УИХ-д сууж байгаа олон хүний талаар ард түмэн мэддэг, дургүйлхдэг
зөв өө
Манай итгэлт баян засаг ноён болох гэж улайраад дайраад байгаа юм ! Би хэрэггүй ээ гэж олон удаа хэлсэн үгэнд орохгүй юм ! Одоо үёээ гэж ийм болчих гэж !!
МАН нэрээ олгархи нэрээр сольж байгаа юм уу??? Яагаад ард иргэд нь ингэж нэрлэх болов оо? Үнэндээ МАН-д дандаа буруу замаар будаа тээсэн, тэндер авсан нөхдүүд баяжиж байгааг нутгийн гэлтгүй ард олон бүгд л харж хэлэлцдэг шүү. Энэ тухай ч сэтгүүлчид, эрэн сурвалжлагчид ч тодруулсан бдаг. Хууль нь шалгадаггүй нь бас тэдэнд авилга хахууль өгч авалцдагийг ч ил далд ярилцдаг. Дээдсүүдийн идэж луйварддагийг илчилдэг ч илчилснийг нь амыг барьж хэдэн бор халтраар аргалдаг тухай ч яригддаг юм билээ. Мөнгөтэй болгонд монголын хууль бөхөлздөг нь ч харагдлаа. Нэр заавал Занданшатар гуайгаас эхлээд бнаа бна.
тийм их мөнгөтэй баячуулын мөнгө байгаа юм бол цахилгаан дулаан усаа тэглээ ажилгүй гурваас таван хүүхэд тэй хүн юугаар амидрах юм амьдрах аргыг нь заагаад өгчихөө
Хүрэлсүх,Оюун-Эрдэнэ,Сумьяабазар гурваас 3-р ангийн тооны хичээлээр шалгалт авах естой.Энэ гурван мангайж махан толгойлсон этгээдүүд ядахдаа 3-р ангийн тоо бодож чаддаг байх естой.
Манай нэг нэрт удирдагч хэлсэн байдаг. ""Юм үнэнээрээ сайхан гэж. Нээрээ МОН нам гэмээрч юм уу.
Би аль ч намын гнишүүн биш.Ажиглаад байхад ХҮН намын Доржхандаас өөр зөв юм ярьж байгаа гишүүн алга. Түүний гадны хөрөнгөтнүүдийг нутагтаа дуудаж хөгжих бодлого маш зөв. Бүгд хөх даалимбан хувцастай пөөнийсөн Хятадуудыг Дин сяо пин нээлттэй хаалганы бодлогоор дийлдэхгүй болтол нь хөгжүүлчихлээ. Гаднын хөрөнгөтнүүд хямдхан ажиллах хүчинд нь татагдаж үйлдвэрээ, ноу хаугаа, мэргэжилтнүүдээ оруулж хөгжүүлж давруулчихаад одоо дийлдэхгүй болгочихсон.Манайх Доржхандын сэтгэснээр ашигт малтмалаараа "зөв" даллаад нутагтаа үйлдвэрлэл хөгжүүлчихмээр байна. Гадагшаа зөөгөөд хөгжихгүй нь нэгэнт ойлгомжтой боллоо.
ман-ыг буруутгах зүйлгүй
Үнэний хувьтай юм.Ард түмэн мэддэг нэрлэдэг болсон.Тэгээд хараад байхад бараг л бүгд/УИХ-йн гишүүд/хувийн ямар нэгэн бизнестэй байдаг юм байна билээ. Үнэхээр хуурамч Ардчлалын гай л гэхээс,Ард түмний засаглал,жинэхэнэ Адчлалыг бий болгоё гэдэгтэй санал нэгдэж байна.
түрүүчийн ардчилал жинхэн биш гэнэ одоо жинхэнийг хийнэ гэнэ тэгж байгаад бас энэ бишээ Оригиналыг хийнэ гээд л--------------ийм болох байх даа
Мөнгөтэй баян хүн л ашиг орлогоо нэмэгдүүлэх гэж МАН-д авлига өгч байж дээшээ гарна.Тэрнээс биш улс орноо хөгжүүлье гэсэн сэтгэлтэй ядуу хүнд монголын төр хаалттай.МАН-ын Монголд тогтоосон энэ систем гадаад улсын захиалгатай.
Одоогийн 76 сайд дарга нарын баян тэрбумтнууд болсон замнал бол гадаадын нууц байгуулагад элсэж хөлсний нууц тагнуулууд болцгоох,газар нутгаа нууцаар зарах,улсын өмчөөс нууцаар хулгай хийж идэх,гадаадын террорист алан хядагчдын мөнгийг угааж эргэлдүүлэх,хар тамхи,хүн,хүний эрхтэний наймаа,монголын хөрөнгийг үнэгүйдүүлж хувааж идэх, мэт юм.
түүнийг тэгээд дотоод яам шүүх прокурор шалгана биз дээ МАН цэвэрлээд шудрага болгоод байгаа юм биш үү
Buriaduud yagaad hydsan uchiriig odoo l oilgolloo aidag yum bna .Mongolchuudiin zovlon buriaduudad medehgui .Jinhene buriaduudaas shees avah bh
1990 оноос өмнө төр шиг төртэй байсан юм шүү. Дүр эсгэсэн ардчилагчид монголын төрийг олигархи төр болгож хувиргасан.
Үнэн. Орос төртэй байсан.
Үнэн. Одоо хужаа төртэй болсон.
хүн бүр байгалиас заяасан өөр өөр хэмжээний авъяас чадвартай байдаг KHUDLAA . LEARNING HEDEG
MAN-chagiin erheer ajillaj baina,yyniig ard tymen oilgoj bainaa!!harin ardchilsan nam ene tyylaj irsen 30 garyi jild yu hiibee!!!eneeh ardchilal yaridag ludnuud chini bygd olgiorhi bolohoor siideed tyryychees ni sorond yabsan biz dee!!
Хувийн өмчийг шүтэх үзэл юунд хүргэв. Дэлхийн хамгийн баян 8-хан хүний өмч 3,5 тэрбум жирийн хүний өмчтэй тэнцэж байна. Ардчиллын гайгаар сүүлийн 70 жил Монголын ард түмний хөлсөө дуслуулсан хөдөлмөрөөр бүтээгдсэн 3 сая ард түмний өмчийг сүүлийн 20 гаруйхан жилд хэдхэн хүн ард түмнээс нь хулгайлж, луйвардаж авав. Эдгээр хулгайч, луйварчид Монголын банкны нийт хадгаламжийн 98 хувийг эзэмшихийн зэрэгцээ, гадаадын оффшор дансанд түүнээс ч илүү хадгаламжийг эзэмшиж байна. АН, МАН баялагийн тэгш бус хуваарилалтыг явуулж Монголын 3 сая ард түмэн ямар ч өмчгүй хоосон хоцорч гуйлагчид болов.
Хятадын удирдагчид Ардчилал гэж солиорсон залуучуудынхаа бөөрийг 1989 онд Тэн-Ан-Миний талбайд сугалаад хаячихсан. Харин манай Батмөнх мэтийн аймхай, хулчгар, эр зориггүй удирдагчид 1990 онд Сүхбаатрын талбайд Ардчилал гэж солиорсон Элбэгдорж, Бат-Үүл Зориг, Баабар, халзан Ганболд, Гончигдорж, Энхсайхан мэтийн залуучуудад хоёр гараа өргөөд буугаад өгчихсөн. Үр дүнд нь сүүлийн 30-хан жилд Хятад улс дэлхийн хамгийн хөгжилтэй хүчирхэг гүрэн болж хөгжсөн бөгөөд харин Монгол улс улс төрчид нь нам дагасан, цүнх барьсан, авилгал, хээл хахуульд автсан, мэдлэггүй, чадваргүй, дадалгүй, сэтгэлгүй, ёс суртахуунгүй, сахилга батгүй, хариуцлагагүй; ард иргэд нь өр зээл, өвчлөлд баригдсан, боловсролгүй, соёлгүй, ажилгүй, ядууралд автсан, бэлэнчлэх сэтгэлгээтэй хүн дүрстэй бэртэгчингүүд, зэрлэгүүд, адгууснууд болон хувирч энэ дэлхийн хамгийн ядуу буурай орон болж бүрэн хэмжээгээр дампуурсан. Энэ бол гашуун боловч үнэн. Ардчилал бол фашизмаас ч илүү аюулт дайсан.
Агуу их Оросын ард түмэн, оросын мэргэжилтэнүүд төв азийн бүдүүлэг монголчуудыг XX зуунд эрдэм боловсролтой, соёлтой, ажиллагсаг, ёс зүйтэй, хариуцлага, сахилга баттай, хүнлэг, эх оронч сэтгэлгээтэй болгон өөд нь татсан. Харин Америкууд сүүлийн 30 жилд монголчуудыг эрдэм боловсролгүй, харанхуй, бүдүүлэг, соёлгүй, ёс зүйгүй, хариуцлагагүй, сахилга баттгүй, залхуу хойрго, өөрийн өчүүхэн утсан чинээ улаан амиа боддог, бэртэгчин, авилгалчин, хахуулчид, ар өврийн хаалга хэрэглэгчид, хэн нэг даргын цүнх баригчид, нам дагагсад болгон хувиргаж уруу татсан. Юу үнэн, энэ үнэн.
Хүн төрөлхтөн түүхийн урт хугацаанд эхлээд засаглалын “Аристократия” (Улс төрийн болон төрийн албанд хааны удам угсааны, элит давхрагын, алдартай баатар, бөх, дуучин, жүжигчин гэх мэт хүмүүсийг ажилуулдаг) хэлбэрийг сонгожээ. Гэтэл засаглалын “Аристократия” хэлбэр нь муу учир дараа нь засаглалын “Демократия” (улс төрийн болон төрийн албанд хувь хүнийг харанхуй олонхийн саналаар дэвшүүлэн ажиллуулдаг) буюу Ардчилсан хэлбэрийг сонгожээ. Гэтэл засаглалын “Демократия” (Ардчилал) хэлбэр нь мөн л муу байсан учир хүн төрөлхтөн хамгийн эцэст засаглалын “Меритократия” (Улс төрийн болон төрийн албанд хувь хүний мэргэжлийн өндөр мэдлэг буюу оюуны өндөр боловсрол IQ; хүн ардынхаа болон эх орныхоо төлөө тэмцэгч халуун эх оронч сэтгэл буюу сэтгэлийн өндөр боловсрол EQ; ажилсаг, хөдөлмөрч, бүтээлч чанар буюу биеэ дайчлан ажиллах чадвар LQ-ийг нь тус тус харгалзан хамгийн бага албан тушаалаас нь эхлэн шат дараалуулан дэвшүүлэн ажиллуулдаг) хэлбэрийг сонгожээ.
"Мерит зарчим" (улс төрийн болон төрийн албанд намаар, намд өгсөн хандиваар, авилгал хээл хахуулиар, даргын цүнх барьж гүйснээр, танил тал, садан төрлийн холбоогоор бус, харин мэргэжлийн өндөр мэдлэг, ажлын арвин их туршлага, ёс зүйн төлөвшилийг нь харгалзан хамгийн бага албан тушаалаас нь эхлүүлэн шат дараалуулан дэвшүүлэн ажиллуудаг зарчим) алдагдахаар улс орон яаж сүйрч мөхдөгийн нэгэн яруу тод жишээ нь Монгол юм.
“Мерит зарчим” бол хүнийг ёс зүйтэй, хариуцлагатай болгодог хүн төрөлхтөний нээж олсон цорын ганц арга, технологи юм. “Мерит зарчим”-ын дагуу ажиллаагүй, “Мерит зарчим”-ын дагуу албан тушаалд томилогдоогүй, “Мерит зарчим”-ын дагуу албан тушаалд сонгогдоогүй хүнд хэзээ ч, хаана ч ёс зүй, хариуцлага бий болдоггүй, гагцхүү хууран мэхлэгч болдог. Үүний яруу тод жишээ нь Ц.Элбэгдорж, Э.Бат-Үүл, Д.Ганболд, Н.Энхбаяр, У.Хүрэлсүх, Л.Оюун-Эрдэнэ, Сайханбилэг, Баярцогт, С.Баяр нар мэт болой.
Хуульч, эдийн засагч, улс төрчид бол мэргэжил биш. Учир нь энэ дэлхийд байгалийн шинжлэх ухаан, техникийн шинлэх ухаан гэж л байдаг болохоос хууль зүйн шинжлэх ухаан, эдийн засгийн шинжлэх ухаан, улс төрийн шинжлэх ухаан гэж төгс юм огт байхгүй, Хууль зүйн шинжлэх ухаан, эдийн засгийн шинжлэх ухаан, улс төрийн шинжлэх ухаан гэж нэрлээд байгаа тэр зүйл нь яг л газар, газрын уран зохиол, үлгэр шиг юм байдаг гэдгийг дэлхийн Нобелийн шагналт агуу эрдэмтэд нэгэнтээ тогтоожээ. Тэгэхээр хуульч, эдийн засагч, улс төрч нар гэдэг бол ямар ч мэргэжилгүй, зүгээр л хоосон чалчигч нэгэн.
Инженерүүд удирддаг технократ улс орон яаж эрчимтэй хөгждөгийн яруу тод жишээ нь урд хөрш Хятад улс. Харин эдийн засагч, хуульчид, улс төрчид удирддаг улс орон яаж эрчимтэй дампуурдагийн яруу тод жишээ нь Монгол улс. Өөрсдийгөө эдийн засагч, хуульч, улс өтрчид гэж нэрлэдэг хүмүүст байгалийн болон техникийн хуулиуд үйлчилдэггүй, газар бүрийн улс төрчдийн зохиосон янз бүрийн хачин марзан урсгалууд, уран зохиол, үлгэр гэмээр юм л үйлчилдэг. Иймээс эдийн засагч, хуульч, улс төрч нь үнэндээ мэргэжил биш юм. Харин инженерүүдэд дэлхийн аль ч улсад, аль ч газар нэгэн адил алгебрийн болон дифференциаль тэгшитгэлүүдээр, зураг, схемээр томъёологддог байгалийн болон техникийн асар хүчтэй хуулиуд үйлчилдэг. Иймээс инженер бол хамгийн хүчтэй мэргэжил юм. Иймд инженерийг шүтдэг улс орнууд Хятад шиг хөгжсөөр ирсэн, харин эдийн засагч, хуулчид, улс төрчидыг шүтдэг улс орнууд Монгол шиг дампуурсаар ирсэн. Энэ бол дэлхийн зуу зуун жилийн гашуун боловч үнэн түүх.
Jenko metiig turuus zailuul urgelj jonhuu hutgana
90-ээд онд юу ч мэдэхгуй залуус хуурамч ардчилалаар халхавчилж дэс дараатай бодлого явуулсан гэж юу яриад байнаа? Энэ хун 90 оноос хойш хаана явж юу уншиж байсан хун вэ? МАН чинь завсвргуй тор засаг бариа биздээ .
Монголчууд нойрноосоо бүрэн сэрж чадахгүй. Сэрсэн нэг нь бас л буруу ажиллана. Ер нь хэзээ ч сэрэхгүй болтлоо блоклогдсон
Миний бөөрийг 490,000 доллараар худалдаж авсан Энэтхэгийн Венката эмнэлгийн эмч Уэйн Кёрл маш олон удаа бөөрийг зарах оролдлогынхоо дараа үнэхээр их баяртай байна, тэдэнтэй DOCTORWAYNECURL@OUTLOOK.COM хаягаар холбогдоно уу. ерөөлтэй, аз жаргалтай би Монголоос ирсэн Барямаа гэдэг