Монгол Улсын Соёлын Гавьяат Зүтгэлтэн, цаг уурч, сэтгүүлч Дамбын Шагдарсүрэнгийн энэ өвлийн цаг уурын шинж, төлөв байдлыг тодорхойлсныг бүрэн эхээр нь хүргэж байна.
"Өвлийн нар өвөлдөө дулаахан, өвөлжөөндөө буусан хүү минь наддаа ойрхон" гэж дуулдагсан. Энэ өвлийн нар ч үнэндээ дэндүү дулаахан байна даа. Саравч хашаанд байдаг малд бол маагуутаж мэдэхээр дулаахан байна. Өвлийн дунд сар гарч байхад ингэж дулаан байх нь бэлчээрийн мал аж ахуйн хувьд тийм ч сайхан зүйл биш. Гэвч байгалийг бид загнаж зандраад дийлэх биш, гагцхүү дасан зохицох л хэрэгтэй болж байна. Зулын 25-аас өмнө идэш гүнцэгээ базаах гэж бужигнаж бужигнаж өчигдөр сүүлчийн хутагаа арчив. Бидний идэш хоол болох тэр олон мал дээд төрлөө түргэн олох болтугай. Гарч буй арванхоёрдугаар сар бас л ихэнх нутагт олон жилийн дунджаас дулаан, хур цас ч бага унахаар гарчээ. Байтаг богд, Булнайн нуруу, Хөвсгөлийн уулс, Дарьгангын тал гээд зах хязгаарын нутагт арай ахиу цас унаж мэдэх аж. Бусад нутагт бол ховоо л их хэрэгтэй болох шинжтэй. Саяхан би Сэлэнгэ аймгийн Ерөө суманд хоёр хоноод ирлээ. Бас л зулын хорин тавантай "өрсөлдөж" яваа хэрэг. Ерөө голын сав бол Монголдоо хүйтэн газрын нэг гэхэд шөнөдөө -20 хэм дөнгөж гараад өдөртөө -10 градус хүрэхгүй дулаахан байна. Ерөө гол хөлдсөн мэт харагдавч бүрэн хадаалаагүй ёстой "эмзэг" дээрээ байна. Ус цаг уур, орчны судалгаа мэдээллийн хүрээлэнгээс гаргадаг урт болоод дунд хугацааны прогнозоос үзвэл гарах сарын 4-5-ны үеэр нэг үл мэдэг хүйтрээд харин 8-9-ний үеэр л арай чангарах төлөвтэй.
Өвлийн өнгийг урьдчилж шинждэг гол гол завшаант өдрүүд, тухайлбал цагаан морь, цагаагчин хонь, харагчин тахиа, өвлийн тэргүүн сарын шинийн 2-ны сар, арван тавны сар мичидийн тохиол бүгд "өөлөх юмгүй" өнгөрлөө. Өвлийн тэргүүн сарын арван тавандаа сар хагас хиртсэн ч маш түргэн "угааж" дийлэнх нутагаар "шувууны мөр" төдий л юм уналаа. Хамгийн их нь Баянхонгорт 7 мм гэх шив.
Өнөөх их цастай, их хүйтэн байдаг Завханы Отгон, Баянтэс мэтээр 2-3-хан см цастай л байгаа бололтой. Одоо өвлийн дунд сарын 13-ны сар мичидийн тохиол 14-нийхөө 2 цаг 44 минутад болно гэж хувраг Түвдэн Довдангийн тооцоолсон цаг тооллын бичигт дурдсан байна. Монголчуудын цаг улирлыг шинждэг "бага хорин дөрвөн улирлын ёсоор" арванхоёрдугаар сарын 7-нд “Их цасан" хэмээх улирал эхлэх юм байна. Энэ улирлын нэр тийм сүрдмээр боловч хүйтний эрч л нэмэгдэх болохоос цас их ордоггүй билээ. Ингээд өвлийн дунд сар ч айхавтар цас шуургагүй шиг өнгөрчихвөл өвлийг "нугалчихлаа" л гэсэн үг. Харин хавар л сунаж өгөх байх даа.
Монгол Улсын Соёлын Гавьяат Зүтгэлтэн, цаг уурч, сэтгүүлч Дамбын Шагдарсүрэн
Сэтгэгдэл0
Уур амьсгалын өөрчлөлтөөс болж өвөл эрс хүйтрэхээ больж байна.
шөнөдөө хүйтэн. зуны шөнө үүрээр их хүйтэн байгаа.
Энэ өвөл өнтэй сайхан ч бас харын зуд болох аюултай байна өвлийн сүүл сар таван даваатай жаахан чанга хүйтэн байж магадгүй
харын зуд болохгүй. Цас бага орлоо гэхэд өнгөрсөн зун намарын хангалттай их орсон бороо хөрсөндөө хадгалагддаг юм.
Tsag uuriin shinjeeg ni bainga shimten sonsdog doo...
Сүүлийн жилүүдэд өвлийн хүйтэн их удаан үргэлжлэхээ больсон юм биш үү. Том дублеэкоо өмсөхөө больжээ.
хэдэн пумпокны үнээр дублёнко арчуулганд өгнө гэдэг айрай арай. олон анрак авч сольж өмснө дөө. гэртээ угааж шууд углаад л.
Харын зуд гэж айхавтар юм болох вийдээ
Tsag uurch otlohooroo lam bolnoo gej hehe
Дамбын Шагдарсүрэн ахын нэг онигоо байдаг юм. Тэрээр ажлаар олон газар явж байдаг хүн. Нэг өглөө зочид буудалд сэрээд ингээд л нэг нутагтаа оччихоод байж байх юмсан тэгвэл ямар сайхан байх болоо гээд л бодож гэнэ. Тэгсгээд босоод гадаа гараад ирсэн чинь Өвөрхангайдаа ирчихсэн байсан гэдэг.
" Агаар шахуу" Шагдарсүрэн их өтөлсөн харагдана. Одоо урт сахал тавьчихвал ванлий зохино доо. За наргиа. Сайн сайханыг хүсье!
Яруу тансаг , монголоор бичсэнийг нь шимтэн уншив.Цаг агаар энэ тэрийг нь огтоос анхаарсангүй
Манай энд бол цагаагчин хониндоо орсон шүү
Танд эрүүл энх ажлын амжилт хүсэе. Энэ жил өвлийн эхэн сар дулаахан гэмээн дулаахан байлаа. Одоо малчид минь бараан туувар хийж худаг ус харж ,өвөлжөөндөө бууж чадахгүй ,хүнс идэшээ базааж амжихгүй л байна даа. Малчидад цаг агаарын мэдээлэлийг цаг алдалгүй хүргэж байдаг танд талархаж байна. Баярлалаа
Мэнд амоор? Цагаан Шаагаа минь. Уул нь залууд нь улаан Шаагаа байсан юм. Эрхэм минь буруу зөрүү хэлсэн бол уучлаарай. Монголдоо л монголоороо сайхан тайлбарлан хэлэх юм. Бодоход цаанаасаа өгөгдөлтэй .
Шагдарсүрэн гуай та манай орны аль аль нутаг, хотууд өвөлдөө хамгийн өнтэй байдаг талаар бидэнд дэлгэрэнгүй мэдээлж өгөөч. Би ийм мэдээлэл хайж танай хуучин ажлын газар дээгүүр очиж асуугаад ч олж чадахгүй л явж байгаа юмаа.
Sain bnu urgelj medeelel oruulj bga bralalaa
Талархлаа. Танд эрүүл энхийг хүсэе
Сайхан хүмүүс маань ховордоод байна Шагдарсүэн гуай ховор эрдэнэ шиг хүн шүү эрүүл энх урт наслаарай.
Цаг уурын таатай мэдээ өгсөн тандаа баярлаа. Бурхан ивээж бна.
Unheer ih bayarlalaa urgelj malchid bidendee tsag agaariin medee medeelliig unen shudraga hurgedegt tani..