Хубилай хааны ордны тоглоом байсан шагайн харвааг хүн төрөлхтөний соёлын өвд бүртгэн авав. Бөх барилдвал бяртай, морь унавал эрэмгий, сур шагай харвахдаа мэргэн болно гэж монголчууд эртнээс шагайг хүндэтгэж ирсэн билээ. Мөн шагайн харваа нь ухаан төвлөрүүлэхээс гадна баг хамт олноо хүндэтгэх, нөхөрлөлийг батжуулдаг гэж үздэг учраас 2001 оноос эхлэн Үндэсний их баяр наадмын төрөлд багтааж, албан ёсны дүрэмтэй болгосон юм.
Манай улс уламжлалт шагайн харвааг ЮНЕСКО-гийн соёлын биет бус өвд бүртгүүлэх хүсэлтээ өнгөрсөн оны есдүгээр сард гаргасан байна. Улмаар ЮНЕСКО-гийн Соёлын биет бус өвийг хамгаалах конвенцийн Засгийн газар хоорондын хорооны есдүгээр хуралдаанаар гишүүн орнуудаас нэр дэвшүүлсэн 50 орчим соёлын биет бус өвийг хэлэлцсэн ба Монгол Улсаас нэр дэвшүүлсэн шагайн харвааг “Хүн төрөлхтөний төлөөллийн жагсаалт”-д бүртгэн авлаа.
Бүртгэн авсан батламжийг ЮНЕСКО-гийн Монголын Үндэсний Комиссын дарга, Гадаад хэргийн сайд Л.Пүрэвсүрэн өнгөрсөн баасан гаригт Засгийн газарт гардуулан өглөө. Энэхүү үйл ажиллагааны үеэр “Дэлхийд данстай Монгол өв” гэрэл зургийн үзэсгэлэн, “Шагайн харваа” соёлын биет бус өвийн тухай баримтат киног үзүүлж сонирхуулсан юм.
Х.Эрдэнэ
Эх сурвалж:
Сэтгэгдэл0
Уг нь бол,монголчууд хээр талдаа дураар давхиж,адуу малтай ноцолдож,нум сумаа харваж ан гөрөө хийдэг нь өөрөө цэрэг дайны бэлтгэл болдог байсныг нь болиулах гэж энэ бүхнээс нь аажмаар холдуулах гэж манжуудын бодож олсон тоглоом юм.Богино зайд шимтэж харснаар нүдний хараа муудаж сүүжний нүхээр харвадаг чанар алга болно,хөл дээрээ бохирч удаан суухаар хөшиж морин дээр хол замыг туулж чадахаа болино,хуруугаараа няслахаар алд дэлэм татаж тавьдаг нумаа даахаа болино.Яахав харвах оноход дуртай болохоор таалагдсан байх.Бөөгнөрч суугаад өдөржин тоглочихоор ар гэр амьдрал байхгүй болдгийн байгаа биз дээ.Тэгээд дээрээс нь найр наадам үүсгээд айрагаа гүзээлээд суухаар юун дэлхийн талыг эзэлж явсан гэж хэлэх,гүзээтэй хэдэн өвгөчүүд болж саахалтын зайд ч амьсгаа нь дээрдэж монгол хүний ясны дайчин чанар алга болж эхэлнэ.Энэ уршиг нь одоо ч үргэлжилсээр нийлэхээрээ найрладаг түүнийгээ дагаад дээшилж байгаа юм алга байна даа.