- 1971 ОНЫ ХАВАР СЭЛЭНГЭ АИМАГТ-
Сангийн аж ахуйн тэргүүний ажилчдын зөвлөгөөнийг тухайн үеийн нам, төрийн тэргүүн Ю.Цэдэнбал өөрийн биеэр удирдахаар Сэлэнгэ аймагт ирж, уул зөвлөгөөнөөс хоёр хоногийн өмнө Зэлтэр сангийн аж ахуйн ажилтай танилцах болсон тухай удирдлагуудад мэдэгдэж, сум, сангийн аж ахуйн намын хорооны дарга Ц.Маамдайгаар ахлуулсан бүрэлдэхүүн нам-төрийн тэргүүн Ю.Цэдэнбал даргыг Сэлэнгэ мөрний Бүдүүний гүүрэн дээр угган хүлээж авах үед бидэнтэй мэндлэн “Маш дотно элэгсгээр бид бүгдтэй гар барин, хүн бүгдийн амар мэндийг мэдэж, харилцаж байсан” нь юм үзэж нүд тайлаагүй над мэтэд “Энэ том удирдагчдаа гар маш чанга атгуулан мэндэлсэн минь нь амьдралд минь тохиолдоогүй сэтгэл ханамжтай үе мөч тохиосон” билээ.
Мэндчилгээний дараагаар Ю.Цэдэнбал дарга бидэнд хандан “Та бүгдэд дуулгах сайхан мэдээтэй ирсэн дээ. “Атрын ууган хөдөлмөрийн баатар Найдангийн Санжаад цол тэмдгийг зөвлөгөөний үеэр би өөрийн биеэр гардуулж өгөхөөр авчирснаа мэдэгдээд “Та бүгддээ баяр хүргэе” гэж бидэнтэй дахин гар барьсан нь ёстой л сэтгэл огшино гэгч болж билээ.
Ингээд л бид Бүдүүний гүүрнээс үр тарианы Цагаан-нуурын хоёрдугаар тасгийн зүг хөдлөхөд манай сум сангийн аж ахуйн намын хорооны дарга Ц.Маамдай, Ю.Цэдэнбал даргын сууж явсан машинд даргатай зэрэгцэн сууж / гупер/ машин нь Сэлэнгэ аймгийн Нийгмийг аюулаас хамгаалахын хэлтсийн дарга Д/Х Намсрайжав гуай явж байсан. Мөн тэдний араас нэг ГАЗ- 66 машин, кабинд нь эмнэлгийн таних тэмдэгтэй хошууч цолтой хүн явсан ба энэ талаар хамт яваа нөхдийн яриа-таамгаар Ю.Цэдэнбал даргын хоол хүнсийг авч явдаг таамаглал ярьж байсан. Ингээд бид ёстой л бөөн баяр Санжаа баатрыг маань олон жилийн өмнөөс ХАА яаман дээр Зэлтэрийн баатар гэж л яриад байдаг “Цол-тэмдэг” нь өгдөггүй, манай сум, сангийн аж ахуйхны тухайд Санжаад маань баатар өгөх ч өнгөрөв бололтой гэж ярилцдаг байсан нь биеллээ олж бид баяр бахдал дүүрэн байхаас яахав.
Цагаан-нуурын тасаг дээр ирээд хурал цуглаан хийсэнгүй Ю.Цэдэнбал дарга хэсэг хүмүүсийн хамт гудамжаар явж амар мэндийг мэдэн гар барьж, аль аймаг нутгаас ирсэн, амьдрал байдалтай нь танилцаж байгаад хамт яваа улс, шуурхай реферэнтээр нь Доржбат гэдэг настай буриад хүн. Энэ хүн Зэлтэр нутгийнх байсан. Энэ хүмүүсээс Ю.Цэдэнбал гуай Амарбаясгалан хийд одоо чухам аль чигт, хаана, хэдэн км газар байгааг лавлан тэр хийдийг сайхан сэргээж тохижуулах хэрэгтэй юм шүү дээ гэж хамт явагсдаа зөвлөн ярьж байгаад манай сум, САА-н намын хорооны дарга Ц.Маамдайд хандаж “Танайд Зэнэ гэдэг малчин байх ёстой, Булган аймгийн Энхтолгойн САА-гаас шилжиж ирсэн, тэднийх хаана байна.
Бид хоёр цэргийн найзууд байгаа юм. Надтай уулзуулж өгөөч гэж хүссэний хариуд Маамдай дарга “Одоо бид эндээс Боргиогийн эхний өвөлжөөнд Рэнцэн гэдэг айлд очих ёстой. Боргиогийн доод өвөлжөөнд бидний замд сайндаа л 300 м зайтай” гэснээр тэд Зэнэ гуайнхаар очих болж бид түрүүлж очиж хэл дуулгахад Зэнэ гуай дээд зэргээр баярлаж, идээ таваг засаад эхнэр хүүхдийн хамт гэрийнхээ үүдэнд эгнэн зогсоцгоож угтлаа даа.
Ю.Цэдэнбал дарга машинаасаа буугаад яаравчлан Зэнэ гуайтай нэлээд удаан тэврэлдэн үнсэлцэж, дараагаар нь гэр бүлийх нь хүн, хүүхдүүдтэй нь мэндэлж дуусахад Зэнэ гуай Ю.Цэдэнбал даргыг хамт явагсадтай нь гэртээ орохыг урилаа. Гэтэл нэгэн махлаг биерхүү /драпан пальтотой/ залуу “Маршрут хэн зөрчиж энэ айлд даргыг авчрав” гэж нэлээд уцаарлангуй, “Танайд даргыг оруулахгуй” гэлээ. Гэтэл Зэнэ гуай би МАХН-ын гишүүн яагаад нам-төрийн тэргүүнээ гэртээ оруулж болохгүй байдаг билээ гэж нэлээд ширүүн, бухимдалтайгаар хандлаа. Гэтэл Ю.Цэдэнбал дарга “За Зэнээ чи битгий мунгина. Чамтай уулзах гэж маршрут зөрчсөн хүн нь би байна. ‘Ёс ёмбогор-төр төмбөгөр” гэж үгтэй. Сайхан уулзацгаалаа шүү дээ энээс илүү яахав. Чи маань маш сайхан баян амьдарч байгаа юм байна шүү дээ. Олон сайхан хүүхэдтэй, томчууд нь сургууль соёлд суралцаад, том хүү чинь тасгийн механик гэсэн.
За Зэнээ “Дэлхийд хүнээс үнэтэй капитал” гэж байдаггүй юм” гээд ГАЗ-66-ийн кабинд байгаа хошуучийг дуудаад /нэрийг нь мартжээ/ Миний гарын бэлэг аваад ир гэсний нь дагуу дуран, цаасан хайрцаггай чихэр 5-6 орчим кг болов уу авчирч өгсөн. Зэнэ гуайд малаа дурандаж бай гээд дуран гардуулан өгч, чихрийг хүүхдүүддээ амсуул гэж өгөөд шууд л анх уулзсан шигээ тэврэн үнсэлцэх үед бид ч түрүүлэн Боргиогийн дээд өвөлжөөнд Рэнцэн гуайнд давхин ирэхэд гэр бүлийн хүн Пэлжид гуай тогоотой цайгаа самраад л бүх юм бэлэн, жин тан байсан учир гарч дарга нараа угтан Рэнцэн гуайнд орууллаа.
Ю.Цэдэнбал дарга Рэнцэн гуайнхтай бүгдтэй нь мэндэлж, гар бариад суудлаа эзлэн суухдаа “За яасан сайхан цайны үнэр үнэртэж байна вэ. Хоёр аяга сайхан цай ууя” гэсээр суудлаа эзлэхэд: Пилжэд гуай цайныхаа дээжийг аягалаад Ю.Цэдэнбал даргад барихад нөгөө бие хамгаалагч залуу: “Та наад цайгаа нааш нь өгөөтөх” гэдэг шаардлага тавихад Пилжэд гуай маш их гайхаж нөгеө залуу руу харж байгаад Ю.Цэдэнбал даргад харц шилжүүлэхэд “Өг өг” гэсний дагуу бие хамгаалагчид өгөхөд цайг нь амсч үзээд Пилжэд гуайд аягатай цайг буцааж “Та энэ цайг асгачихаад аягаа надад өгөөдөх” гэдэг шаардпага тавих үед “Зуухныхаа төмөр шиг хар хөх болон дургүйцлээ илэрхийлж зүүн тавиур дээрээ цайгаа нэг саванд хийгээд аягаа өгөхөд аягыг нь авч пальтоныхоо кармаанаас алчуур гаргаж арчаад “За та одоо цайгаа аягалж даргад өг” гэснээр өглөө.
Энэ үед миний нөгөө л юм үзэж нүд тайлаагүй байдал дахин тодорч Ю.Цэдэнбал даргаа нэг талаар маш их өрөвдөж энэ хүн улс орноо дөч гаран жил удирдаж, бүх ачааг үүрч яваа шүү дээ. Тэгээд замаасаа 300-хан метр хүрэхгүй газар хазайгаад дотно найз нөхөдтэйгөө уулзах эрх нь хязгаарлагдмал, айлд ороод аяга цай уух эрх нь хязгаарлагдмал байх ч гэж дээ. Хөөрхий минь гэсэн бухимдал харуусал минь туйлдаа хүрч өөрөө өөртэйгөө дотроо ярилцаж, өөрийн нь хэлдэг “Ёс ёмбогор- төр түмбэгэр” гэдэг нь ийм байдаг юм болов уу даа гэж л өөрийгөө тайвшруулж байв даа.
1991 онд шиг санагдаж байна. Төв аймгийн Баянчандманьд сумын намын бүх гишүүнийг клубт цуглуулж МАХН-ын Төв хорооны нарийн бичгийн дарга, УИХ-ын гишүүн Ж.Болдбаатар /түүхийн ухааны доктор/ уулзалт яриа хийхээр индэрт гарч яриагаа шууд л “Нөхөр Цэдэнбалын ганцаараа ноёрхлын үед” гээд л эхэллээ.
Миний бодол тэр “Ганцаараа ноёрхол” гэдэг өгүүлбэр үнэхээр таалагдсангүй. Шууд л “Болдбаатар гуай танаас асуух асуулт байна”гэж нэлээн ширүүхэн шаардлаа. Гэтэл хариуд нь “Би яриагаа дуусгаая дараагаар нь асуу” гэж байна. Би шууд “Танаас одоо асуух шаардлагатай байна” гэсэн Сумын намын хорооны дарга “Нөхөр Бямбаа та зохион байгуулж байгаа ажил битгий үймүүлээд бай" гээд л ихээхэн зэвүүрхэн шаардлаа. Би “Ажил үймүүлээгүй ээ. Болдбаатар гуайгаас асуух шаардлагатай асуулт байгаа.
Одоо асуух сонирхолтой байна” гэсний хариуд Болдбаатар гуай надад хандаж: “Бямбаа гуай та асуултаа асуу даа” гэлээ. Би босч Ж.Болдбаатар гуайд та яриагаа “Нөхөр Цэдэнбалын ганцаараа ноёрхлын үед" гэж эхэллээ. Энэ хүн “Ганцаараа ноёрхох байтугай замаасаа 300 метр ч хүрэхгүй газар хазайгаад дотно найз нөхөдтэйгөө уулзах эрхгүй, айлд ороод аяга цай ч өөрийн дураар уух эрхгүй байсныг би нүдээр харж чихээрээ сонсч явсан болохоор “Үнэн юм үнэнээрээ байх ёстой.
Та энэ намын суртал ухуулгын /цээл/ төвөөс яваа хүн гэж би ойлгож байна. Ингэж Ю.Цэдэнбал гэдэг хүнийг “Үйлсгүй- гүтгэх” ямар шаардлагатай юм гэдгийг л танаас асуух гэж яарч адгаад байна” гэхэд Ж.Болдбаатар гуай “За Бямбаа гуай таны хэлдэг үнэхээрийн үнэн тэр үед бүхнийг Нийгмийг аюулаас хамгаалах яам үйлддэг байсан юм. Танд би нэг л зүйлийг амалчихъя. Энэ минутаас хойш Ю.Цэдэнбалын ганцаараа ноёрхол гэж хэн нэгний амаас ийм үг гарахгүй, хэвлэл мэдээлэлд ийм утгатай өгүүлбэр бичигдэхгүй гэдгийг танд амалъя” гэж хариу өгснөөр хэлсэн ёсоороо хэрэгжсэнд нь Ж.Болдбаатар гуайдаа туйлаас баярлаж явдгаа энэ дашрамд илэрхийлье.
БНМАУ-ын нам, төрийг дөч гаран жил Ю.Цэдэнбал гуай удирдан чиглүүлж байх бүхий л хугацаанд БНМАУ-ын ард түмэн эрх тушаал, эд хөрөнгө, хөгшин залуугаараа ялгаварлан гадуурхагддаггүй, өвчин зовлон туссан бол хэд хоног, хэдэн cap, жилээр ч улсын зардлаар эдгэрч, эрүүлждэг байсан. Энэ түүхийн нэгэн бодит үнэн.
БНМАУ-ын бас ард түмэн /дэлхийд/ улсаараа “Бичигтэн” болж байсан нь түүхийн бас нэгэн бодит үнэн. БНМАУ-ын үр хүүхдүүд шиг дархлагдсан иргэд дэлхийд өөр хаана ч байгаагүй. Энэ бол түүхийн бодит үнэн. Энэ талаар гадаадын хэвлэл мэдээллээр ч мэдээлдэг байсан.
ЗСБНХУ-ын хөгжил дэвшил социалист эдийн засгийн орнуудын хөгжил дэвшлийг эх орон, ард түмэндээ чамлах арга үгүй эдлүүлж хэрэгжүүлэн Улаанбаатар хот “АЗИЙН ЦАГААН ДАГИНА" гэж нэрлэдэг байсан нь түүхийн нэгэн бодит үнэн. Ингээд төсөөлөн бодохоор Их эзэн Чингис хаан, Их жанжин Д.Сүхбаатар, Х.Чойбалсан нарынхаа үйл хэргийг үргэлжлүүлэн хэрэгжүүлж явсан удирдагч “Буянтай буурал" байжээ гэдгээр хувь хүний сэтгэлээ илэрхийлэхийг зорилоо.
Энэ бол ганц миний ойлголт биш нийт монголчуудынх байх ёстой билээ. Тэр үед ард түмний санал, шүүмжлэлийг цаг алдалгүй ажил амьдралд соргог тусгаж хэрэгжүүлээд тодорхой хариуг нь өгдөг талаараа “ОНЦГОЙ” байсан. Энэ мөн л түүхийн нэгэн бодит үнэн.
Тухайн үед намын дүрэмд ард түмэнтэйгээ байгуулсан бат барилдалгааны холбоонд “хүч чадал нь оршиж байдаг" нэн ялангуяа дутагдал шүүмжлэлийг амьдралд тусгаж ажилласнаараа “эрүүлжиж-цэвэршиж” байдаг. Мөн тэр үед намын гишүүн хүн “Дутагдлын хажуугаар дуугүй өнгөрөх эрхгүй” байдаг онцлогтой байлаа.
Алдарт эхчүүдийн эрхийг хамгаалах энхийн өргөө холбоо
НҮТББ-ын тэргүүн Чой.БЯМБАА
Сэтгэгдэл0
ой сайтай хүн юм. одоо ховоржээ нүдэн харагдаж байна. 1984 онд шинэ цэрэг каринтин дээр Бал даргыг өвчний учраас чөлөөлөв гэдэг мэдээг 500 цэрэг жагсаж байгаад транзистер хүлээн авагчаар сонсож билээ.
Цэдэнбалын 1958онд Оросд бэлгэлсэн Шишхэд, Тэсийн голын 400км ой сав газрыг буцааж авах цаг болсон юм бишүү монголууд аа.
Цэдэнбал 3 хvvхдээ нэгий нь ч монгол хэлтэй болгоогvй бvгдий нь орос хvн болгосныг бодоход анхнаасаа монголыг Оросд бэлэглээд Оросд нvд таних бодолтой бсныг гэрчилж бн, муу хулгайч кккккк
BAL dargiin suns odoo Choibalsan Modun shanui hort aluulj bgaa baihdaa tee. Choobalsan guia 30.000 huniig aluulj baij ene ulsiig avch uldsen. Bal darga suuri ni deer ni zugeer l orsod torson buiraa ogchihson um shuu dee
Baliin huuhduud Mongoloorch yaridaggui iim soyolgui eronhiilogch gej baihuu esvel 3 huuhed ni um surdaggui baisan um boluu. TOlGOI huehgui umaa nuuts bndaa te
TSEDENBAL MONGOLIIN HAMAG BAYLAGIIN ORMIIG MONGOLIIN OODTEI ONGOTEI BUHNII HAMT ORSOD OGCH 40 JIL TRORIIN TOLGOID SUUSAN ZANDALCHIN.MONGOLIIN CHADVARLAG SEHEETNUUDIIG TOLGOI DARAALAN UGUI HIISEN NUGELTEN CHINI TSEDENBAL.MONGOLIIN GAZAR NUTGAAS OMLON AVCH HARID OGSON HUGELTEN CHINI ENE DORVOD.JUNII AUGAA HUN BAIHAV DEE.OROSIIN TAVIUL GOLOG.
Цэдэнбал Монголчуудад нэг л ЭЛЭГ БУРУУТАЙ байсан шигээ. Бүх л амьдралыг нь үзэхэээр цаанаа л нэг бишээ, Оросуудад насаараа үйлчилсэн хүн. Монгол газар нутгаа оросуудад өгсөн, зөвхөн Увс хүн л гэж гүйснээс өөр Монгол гэсэн сэтгэл байгаагүй. За тэгээд муу заяатай хүн муугаараа л дууссан даа.
ЭНЭ АУГАА ХҮНИИ ТУХАЙ ДУРСАМЖИИГ ХИЧНЭЭН УНШИЖ СОНСООД УЙЛДАГГҮЙ .ХӨӨРХИИ ХӨГШЧҮҮД МААНЬ ЦӨӨРСӨӨР Л БНАДАА
Цэдэнбалын 1958онд Оросд бэлгэлсэн Шишхэд, Тэсийн голын 400км ой сав газрыг буцааж авах цаг болсон юм бишүү монголууд аа.
MALAA CHI BOL DUURCHIHSEN TENEG ARDCHILAGCH GAR UU UGZUI YU
Ж.Самбуугуай Молотовын хамт Дорнодод ерөөлч Жигмэдгуайнд очиход авгай нь шаазан аягаа дээлийнхээ дотоод хормойгоор арчаад сүүтэй цай барьсанд Молотов инээмсэглэн авч ууж байсан гэдэг. Самбуугийн дурсамжид үз.МОЛОТОВ ДЭЛХИЙН ХҮН БАЙСАН ШҮҮ.
Молотовын санаачлагаар Монголын газар нутгаас багагүй нутаг орныг тасдаж авсан байдаг юм даа. Дэлхийн хүн учраас тэгсэн гэж хэлэх нь дээ.
Alhdoshoo ulger bichhee boli Molotoviig daguulaad l beltgeegui aild orno te. Nogoodoh ni hamaagui uugaa uy naad ulgeree oor hund yari Shine halaadaa omsoorei shireeniihee buteelgiig solioroo gedeg kino medhuu kk
Ёстой нүдэнд харагдаж байна шүү хичнээн сайхан сэтгэлтэй үг хэллэгээ бодож хэлж байсан нь
Цэдэнбалын 1958онд Оросд бэлгэлсэн Шишхэд, Тэсийн голын 400км ой сав газрыг буцааж авах цаг болсон юм бишүү монголууд аа. 400км ой тайга болсон нутаг нээрээ тоглоом биш шүү
BITGII HUZ MALAA CHI UUNEES OOR YUM UNSHIJ TOLGOIGOO ZENEGLE OROS HEL SUR TEGEED UNSH TEGEED OILGONO
ДА ЕБАЛ ТВОЙ МАТЬ, ПЕДИК ККККК
Молотов хрушевт тал засахын тулд монголын газар нутгаас их хэмжээнии газарыг тасдан авах ажиллагааг зохион байгуулсан этгээд. Сайхан дурсамж ярьж байгаа энэ хогшин хувиин тбб байгуулаад авсан нь сонин байнашуу
Хөөрхий Цэдэнбал гуай одооны их хурлын гишүүд шиг тасаглаагүй дээ. Хятадуудыг ч хөөж гаргасан хүн болохоор Элбэг Баабар тэргүүтэй хужаа нар их шүд зуудаг гэж байгаа
Цэдэнбалыг Элбэг Баабар хоёр огцоруулсан байж таарах уу 1984 онд Элбэг Баабар хоёр байсан уу МАХН орос ахын заавараар хөдөлсөн шүү дээ
AUGUU IH BAL DARGIIN DERGED ELBEGDORJ BAABAR HOER BOL ZUGEER L JORLONGIIN OTNUUD
1984-onii 8-r sard baynulgii aimagt tarvaganii and yvj baigaadhuleen avagchaar TSedenbal dargiig uvchnii ulmaas buh alban tushaalaas ni chuluulsun tuhai medee sonsood ih l tsojordoj baij bilee buural darga shig EH ORON ARD TUMNEE GESEN CHIN SETGELTEI UDIRDAGCH HEZEE MONGOLDOO ZAYAH BOLOO
tiim shuu
Үхсэн дөрвөд бол сайн дөрвөд юм.
Миний ноын сангийн шкафны шилэн нүүрэнд Цэдэнбал даргын маршал зураг олон жил болж билээ. 6-р ангид байхдаа хийсэн билээ. Одооны олигархиудыг бодоход хүн шиг хүн байжээ.
Цэдэнбалын 1958онд Оросд бэлгэлсэн Шишхэд, Тэсийн голын 400км ой сав газрыг буцааж авах цаг болсон юм бишүү монголууд аа.
BITGII HUZ
Чиний хэлээд байгаа газрыг аль 1932 оны гэрээгээр ерөнхий сайд Гэндэн оросын талд шилжүүлчихсэн байсан юм. 1932 онд Цэдэнбал дарга 10 гаруйхан настай хүүхэд байсан. Гэхдээ Цэдэнбал монгол улсын дарга болсоныхоо дараа эдгээр газрыг эргүүлж авахаар олон жил шургуу хөөцөлдсөөр 85 хувийг нь буцааж авсан юм. Муу мэдрэл муут гүтгэн гүжирдэгч минь.
Шаа шаа оросын ал минь. Цэдэнбал насаара оросын янхан явсан. Юvн тэр 400км нутаг, Монголыг бvхлээр нь Оросд бэлгэлчих санаатай хулгайч бсн юм, муу эр янхан
Орос авгайн бандаашигны резин,оросын кремлийн Гарын тэжээмэл хав!Оросуудын хусэлээр агшиж Сунаж явсан резинэн хуухэлдэй
Оноодор энэ матар орос авгайтайгаа Монголд сонгуульд оролцвол сумын даргаас хэтэрч чадахгуй,хэнтэйч орсолдоод дийлэхгуйнь ойлгомжтой!
YU HUZAAD BAIGAA LALAR VE CHI BAABAR ELBENH NAR SHIG HULGAICH UU HUJAAGIIN SHEES UU ARDCHILALCH UU NOHOIN SHEES MIN
Буянтай буурлийг занаж зүхсэн этгээдийн заяа нь харлаж засааных нь нүхээр идээ бээр гоожиж муу юм их үзнээ. Тун удахгүй. Сахиус буцдаггүй. Харж л байгаарай.
AAUGUU IH MONGOLIIN TORIIG DOCHIN JIL UDIRDSAN AUGUU IH UDIRDAGCH YUMJAAGIIN ZEDENBAL AGSAN BOL JINHENE UDIRDAGCH MON ODOOGIIN AN MAN NII HULGAICH OLIGAARHUUD BUGD NIILEED CH ZEDENBAL DARGIIN HEMJEEND HUREHGUI MONGOLIIN ARD TUMNII SHUTEEN BOLSON HUN MONGOL HUN YUM BOL MONGOL ESOO BARIARAI HUMUUSEE BIDNII UED BIDNII EZEG EHIIN SHUTEEN BAILAA BURHNII ORONDOO TAIVAN ZALARCH BAIGAA
AIL BOLGONII ZURGIIN JAAZAND BAL DARGIIN MARSHALLIIN DUREMT HUVIZASTAI ZURAG ZALARCH BAIDAGSAN ODOO CH HURTEL MINII EEJIIN GERT TER ZURAG JAAZAND NI BAIGAA
Tsedenbal Orosiin hun, Mongol Albany buchgiig 0ros bolgoh geed zutgez baiz bilee.
Цэдэнбал гуай энэ зураг дээр ямар их уйтай харагдана вэ. Эмгэнэлт түүхтэй хувь хүн дээ. Гэхдээ Баабар Ээбий хоёр энэ хүнийг орост цөлөөгүй нь ойлгомжтой.
Цэдэнбал Монголчуудад нэг л ЭЛЭГ БУРУУТАЙ байсан шигээ. Бүх л амьдралыг нь үзэхэээр цаанаа л нэг бишээ, Оросуудад насаараа үйлчилсэн хүн. Монгол газар нутгаа оросуудад өгсөн, зөвхөн Увс хүн л гэж гүйснээс өөр Монгол гэсэн сэтгэл байгаагүй. За тэгээд муу заяатай хүн муугаараа л дууссан даа.
Увс хүн гиж бид нар өөрсдийгөө нэрлэдэггүй, бусад аймгийнханаас өөр гэж боддоггүй, ижилхэн л монголчууд гэж бодож явдаг.Харин увс хүн гэдэг нэртэй хөтөлбөрийг 2011 оны хавьд тэр үеийн аймгийн удирдлагад байсан МАН-ын нөхдүүд боловсруулж баталсан. Энэ увс хүн гэдэг нэртэй хөтөлбөрийг боловсруулж баталсан хүмүүсийн нэг нь тэр үеийн ИХТ-ийн дарга одоо аймгийн ЗД хийж байгаа халх хүн байгаа. Гэтэл та нар дөрвөдүүд ондооших гэж өөрсдийгөө ингэж нэрлэж байна гээд гэмгүй хүмүүсийг ад үзээд байдаг. Улс төрчид сонгогчидоос оноо авахын тулд нэг ийм нэртэй юм гаргаж ирээд түүнийх нь балгийг энгийн иргэд амсаж байна даа.
Tsedenbaliin id ved- Toriin tergvvnd Tsedenbal, Tov stadiond Bayanmunh, Tov teatrt Tvmendemberel, Tvremgii ulaand bi bna gej neg sogtuurhsan dorvod hucaj baisan yum bilee. Ene n Uvsiin dorvodvvd bvh salbart davamgailj demjigdej baisnii jishee. Tov Horoo ter chigeeree Uvsiinhnaar dvvrsen gedeg
Улс төржүүлэлгүй шийдэж болох асуудал гэж байдаг.Алдаа дутагдал байж болох ч Монголын тусгаар тогтнолыг бэхжүүлэгч, 120 оронтой дипломат харилцаа тогтоосон Дэлхийн энх тайвны зөвлөлийн шагналт, Дэлхийд 18-д ордог том улсын хил тогтоогч, эдийн засгийн сэргэн мандлын гол менежер, эх орондоо 350 үйлдвэр байгуулсан бүтээн байгуулалтын удирдагч, соёлын салбарыг үндсээр нь өөрчлөгч реформатор, МУИС, ШУА-ийг үндэслэн байгуулагч, ард түмнээ эрүүлжүүлэн хүн амын тоог 3 дахин өсгөсөн буяны эзэн, ядуурал гуйланчлалыг арилгагч, бүх иргэд нь хөдөлмөр эрхэлж, цалингаараа амьдардаг орныг бүтээгч суут гуманист, авилгал хээл хахуульгүй, шудрага журамтай нийгэм чадан ядан цогцлон байгуулагч , Монголын төр, засаг,нийгмийг түүхэнд хамгийн олон жил удирсан ард түмний Их Хааныг хүндлэх нь монгол ёс жудаг билээ. Бал даргын ариун нэр төрийг хамгаалж тэмцэх нь үнэхээрийн том улс төр мөн.
Улс төржүүлэлгүй шийдэж болох асуудал гэж байдаг.Алдаа дутагдал байж болох ч Монголын тусгаар тогтнолыг бэхжүүлэгч, 120 оронтой дипломат харилцаа тогтоосон Дэлхийн энх тайвны зөвлөлийн шагналт, Дэлхийд 18-д ордог том улсын хил тогтоогч, эдийн засгийн сэргэн мандлын гол менежер, эх орондоо 350 үйлдвэр байгуулсан бүтээн байгуулалтын удирдагч, соёлын салбарыг үндсээр нь өөрчлөгч реформатор, МУИС, ШУА-ийг үндэслэн байгуулагч, ард түмнээ эрүүлжүүлэн хүн амын тоог 3 дахин өсгөсөн буяны эзэн, ядуурал гуйланчлалыг арилгагч, бүх иргэд нь хөдөлмөр эрхэлж, цалингаараа амьдардаг орныг бүтээгч суут гуманист, авилгал хээл хахуульгүй, шудрага журамтай нийгэм чадан ядан цогцлон байгуулагч , Монголын төр, засаг,нийгмийг түүхэнд хамгийн олон жил удирсан ард түмний Их Хааныг хүндлэх нь монгол ёс жудаг билээ. Бал даргын ариун нэр төрийг хамгаалж тэмцэх нь үнэхээрийн том улс төр мөн.
Улс төржүүлэлгүй шийдэж болох асуудал гэж байдаг.Алдаа дутагдал байж болох ч Монголын тусгаар тогтнолыг бэхжүүлэгч, 120 оронтой дипломат харилцаа тогтоосон Дэлхийн энх тайвны зөвлөлийн шагналт, Дэлхийд 18-д ордог том улсын хил тогтоогч, эдийн засгийн сэргэн мандлын гол менежер, эх орондоо 350 үйлдвэр байгуулсан бүтээн байгуулалтын удирдагч, соёлын салбарыг үндсээр нь өөрчлөгч реформатор, МУИС, ШУА-ийг үндэслэн байгуулагч, ард түмнээ эрүүлжүүлэн хүн амын тоог 3 дахин өсгөсөн буяны эзэн, ядуурал гуйланчлалыг арилгагч, бүх иргэд нь хөдөлмөр эрхэлж, цалингаараа амьдардаг орныг бүтээгч суут гуманист, авилгал хээл хахуульгүй, шудрага журамтай нийгэм чадан ядан цогцлон байгуулагч , Монголын төр, засаг,нийгмийг түүхэнд хамгийн олон жил удирсан ард түмний Их Хааныг хүндлэх нь монгол ёс жудаг билээ. Бал даргын ариун нэр төрийг хамгаалж тэмцэх нь үнэхээрийн том улс төр мөн.
Эрдэмтэй хүн даруу, их мөрөн дөлгөөн гэж энэ хүн үнэхээр даруу, Гэгээн хүн байсан.Энэ хүний хийсэн, бүтээснийг тоочоод баршгүй.
Ингэж долоочих гээд магтаад байгаа матарууд бол бугд хэлтгий хазгай хэлтэй дорводууд байгаань ойлгомжтой!Халхууд бол хэзээч оросуудад эх орноо худалдаад,Торсон нутаг шороогооч харамлалгуй тавиад туучихсан матарыг магтаж нялагнаад байхгуй!
Ернь бол харийн улсын эрх ашигийн толоо бух насаа зарцуулсан ундэс яс,эх орон,ор хонжилдоо хуртэл харийн улсын эрх ашигийг хамгаалж явсан ундэсний урвагч сэтгэлгээтэй ур удамнь хуртэл монголоо тэр чигээрээ алдчихсан албан есны Гадаад улсын тагнуулыг улин улин эргэж санаж авч хэлцээд байх шаардлага байгаа юмуу?Авч хэлцэх хэрэгтэй юм бол энэ хунийг эчнээгээр Монголын ундэсний дайсан гэж авч хэлцэх шаардлага гарна байх!
Сайн байцгаана уу? Монголчуудаа. Комет бичиж байгаа хүмүүс олон янзын зорилготой нь харагдаж байна. Ю.Цэдэнбал бол түүхэн хүн. Тэр үеийн Монголын алдаа оноо тэр хүн болоод тэр хүний бүрдүүлсэн багтай зохих хэмжээгээр холбогдно. Монголын гадаад нөхцөл ямар байснаас ихээхэн хамаарна гэдэгтэй тэнэг биш бол санал нийлнэ. Энэ удирдагч их ганцаарддаг байсан гэдэг. Учир нь хамгийн их итгэж байсан ЗХУ-ын удирдагчид, өөрийн нь дэмжиж хайрлаж гаргаж ирсэн нөхөд нь нуруунд нь хутга зоосон доо. Гэхдээ нэг л үнэн бий. Энэ хүн улсаа худалдаж хувьдаа завшаагүй. Оффшор данстай байгаагүй. Авилга авч байгаагүй. Тухайн цагийнхаа бүтээгдэхүүн. Бидний монголчуудын нэг. Тэр үед өөрөөр яаж ч чадахгүй байсан. Харин ч монголын залуус хожсон зүйл нь их юм шүү.
Шуналгүй удирдагч байж дээ. Ядаж толгой хорогдох 1 өрөө орон сууц ч энэ хүнд байгаагүй гэдэг.Одоо өөртөө өмчгүй ийм удирдагч Монголд байдаг болов уу?
YAMARCH BAISAN ELBEGDORJ SHIG HUN BISH TUI MUU RE JINHENE MONGOL ULSIIN IH UDIRDAGCH ZUUNII HUN BOL BUURAL DARGA YUMJAAGIIN ZEDENBAL MON BILEE AVILGA AVCH HUDLAA SHAADAGGUI HULHIDADGUI LUIVAR HIIDEGGUI HUIVALDADGUI TIIM ZUIL AMIDRAL ZAN ZANSILD HUMUUJILD BAIGAAGUI JINHENE EH ORONCH BAILAA
hudlaa shaagaad l bal er ni mgl chudad tustai bish ustai l yum hiisen hun shuu er ni uvsiinhan ugaasaa l ih muu humuus
Нэг ундэстэнээ хазгай хэлтэй дорвод гэж харааж байгаа та нарт хэлэх уг олдохгуй байна. Одооны хуухдууд цэдэнбалыг мэдэх ч угуй, цэдэнбалын сайн муугийн аль альн нь оодооны хумууст хамаагуй. Цэдэнбалын уйлдэлийн омноос хариуцлага хулээхгуй.Юу ч мэдэхгуй оорсдийгоо монгол гэсэн унэмшилтэй яваа жаахан хуухнуудийг хазгай хэлтэй дорвод гэж битгий хараагаарай.
Зарим хүн Цэдэнбал гуайг ямар их муулж бичнэ вэ Эдгээр хүмүүс соц нийгмиййн тэр сайхан үеийг мэдэхгүйдээ ингэж хэлж бичиж байгаа байлгүй дээ Тэр муулаад байгаа авгай гэхэд Монголд их ажил хийж УБ-ын хөгжилд их хувь нэмэр оруулсан хүн шүү дээ. Хүүхдийн гэх зөндөө бүтээн байгуулалтыг хийлгэж чадсан хүн Та нар тэр хүний чигчий хуруунд ч хүрэхгүй байж хүн муулахаа болих хэрэгтэй
Бидний аялга та нарт хазгай сонсогдож байвч буриад,баргын аялга, эртэний монгол хэлний аялгад ойрхон юм шуу дээ. Бидэнд бас та нарын аялга сонин л сонсогддог юм. Гэхдээ л бид хазгай энэ тэр гэлгуй бугд л сурдаг. Оороор хэлбэл монгол ундэстэн гэдэг бол олон онготэй том ойлголт юмаа. Бие биенээ байгаагаа нь хулээн зовшоорч, хундэлж сурах хэрэгтэй.
tsag hugatsaa vnen-g haruuldag jamaaraa Bal dargiin nen baisan!!!!! yu hiisen !!!!!!ymar udirdagch baisan ni !!!! vnen zovooroo ingeed l garaad l todrood l irej baina. Vneheer ene hvnii baiguulsan gaviya bol augaa !!! Harin ene hvn-g harluulah bodoltoi ,hvseltei hvnentservvd-n ter yarij ,bichij buig harhad" hoschnogo,yanhan,tembvv" geed l arga yadsan hoorhii bolood archaagvi vzen yadagchid-n vnen tsarai!!!!!