Монгол Улсын Их Хурлын өнөөдрийн /2015.10.08/ үдээс хойшх хуралдаанд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж газар хөдлөлтийн гамшгаас урьдчилан сэргийлэх асуудлаар мэдээлэл хийлээ.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж, “Өнөөдөр нэгэн чухал асуудлаар мэдээлэл хийх шаардлагатай боллоо. Энэ бол газар хөдлөлттэй холбоотой. Шалтгаан нь нийслэлийн ойр орчимд газар хөдлөлтийн идэвхжил нэмэгдэж, газар хөдлөлт жил ирэх тутам нэмэгдэж байгаа нь шинжлэх ухааны байгууллагын дүгнэлтээр тогтоогдсонтой холбоотой” гэлээ. Тэрбээр, ҮАБЗ-ийн хуралдаанаар 2010 онд анх Гайтид болсон газар хөдлөлтийн дараа газар хөдлөлтийн асуудлаар хэлэлцсэн. Монгол Улс юунд анхаарах талаар ярилцаж байсан Энэ үеэр сэтгэл зовоосон нөхцөл байдлын талаар хөндөж ярилцаж байлаа. Түүний дараа дахин 2010 ондоо, 2014 онд мөн газар хөдлөлтийн талаар ярилцаж байсан” гээд өнөөдөр энэ асуудлыг хөндсөн гол шалтгаан бол газар хөдлөлтийн асуудлаар ҮАБЗ-ийн түвшинд, ажил хариуцсан цөөн хүмүүсийн түвшинд ярих нь хангалттай биш байгаа учир бодлого тодорхойлогчдод, түүгээр дамжуулан ард иргэдэд мэдээлэл хүргэх нь зүйтэй гэж үзсэнийх гэж хэлсэн юм.
Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж, хамгийн гол анхаарах асуудал бол мэдээлэл юм хэмээн онцолсон. Ямар нөхцөл байдал бий болов, зохих байгууллагууд ямар ажил хийх шаардлагатай байгаа талаар мэдээлэл авах хэрэгтэй. Өнгөрсөн Бямба гарагт буюу 10.03-ны 17.30 цагт нийслэл орчимд 4.4 магнитутын хүчтэй газар хөдөлсөн. Гэтэл газар хөдлөлтийн талаар ирж байгаа мэдээллийн уялдаа холбоо санаа зовоосон гэж тэрбээр хэлсэн. “Энэ асуудлаар УИХ-ын даргатай ярилцсан. Байгалиас дохио өгч байна. Дохио өгч байгаа үед энэ асуудлыг ярьж нийтээрээ мэдээлэлтэй больё гэж ярьсан. УИХ-ын дарга энэ хүсэлтийг хүлээн авч мэдээлэл хийх боломжоор хангаж буйд туйлын баяртай байна” гэж Монгол Улсын Ерөнхийлөгч мэдээллийнхээ үеэр тэмдэглэсэн юм.
Мөн тэрбээр, Чиглэсэн үйл ажиллагаанд онцгой анхаарал хандуулах шаардлагатай гэлээ. Бэлтгэл хангалтгүй байснаас Гайтийн газар хөдлөлтийн үеэр 300 мянган хүн амь насаа алдсаныг сануулаад, Улаанбаатар хотод 6.6 магнитутын хүчтэй газар хөдлөхөд барилга, байгууламжийн 20-40 хувь нь нурах буюу гэмтэж, амь насаа алдах, бэртэх хүмүүсийн тоо хэдэн арван мянгаар тоологдох судалгаа гарсныг дурдсан. Тиймээс тохиож болох дохио ойрхон болоод байгаа энэ үед байгууллага, айл бүхэн, иргэн бүхэн бэлтгэлтэй байх шаардлагатай хэмээлээ.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн хийсэн мэдээллийн дараа ШУА-ийн Одон орон, геофизикийн хүрээлэнгийн захирал С.Дэмбэрэл, 2015 оны 10 дугаар сарын 03-нд Баянзүрх дүүргийн Улиастайн хөндийн салбар Шар хоолойн аманд болсон газар хөдлөлтийн талаар хуралдаанд оролцогсдод мэдээлэл хийлээ.
Тэрбээр, “Энэ удаагийн газар хөдлөлт онцлогтой болсон. 38 секундын зайтай 2 удаагийн газар хөдлөлт болсон. Үүний дараах хэдэн өдрүүдэд 2.6 магнитут хүртэл хүчтэй 14 удаагийн давтан хөдлөлтүүд болсон” гэж хэллээ. 2000-2005 онд Улаанбаатар хот орчимд жилдээ 200 орчим газар хөдлөлт тэмдэглэгдэж байсан бол, 2005 оноос давтамж 2 дахин ихэссэн байна. Энэ давтамж 2012 онд 4 дахин, 2013 онд 10 дахин нэмэгдсэн байна. Энэ идэвхжил буурах төлөв ажиглагдахгүй, хүчний идэвхжил нэмэгдэж байна гэсэн дүгнэлтийг судлаачид гаргажээ. Улаанбаатар хот орчимд 6 хагарал бий болоод байгаа бөгөөд судалгаагаар Эмээлтийн хагарал, Хустайн хагарал, Гүнжийн хагарал, Авдар уулын хагарал, Шархайн хагарал, Мөнгөн морьтын хагаралуудад хүчтэй газар хөдлөлтүүд үүсэх боломжтой, ингэсэн тохиолдолд нийслэлд газар хөдлөлтийн чичиргээ 6-8 баллын хүчтэй мэдрэгдэх боломжтой гэсэн дүгнэлт гарсан байна.
ШУА-ийн Одон орон, геофизикийн хүрээлэнгийн захирал С.Дэмбэрэл, газар хөдлөлтийн бичил мужлалын зургийг хийж буй ажлын явцын талаар мөн танилцуулсан.
Түүний дараа ОБЕГ-ын дарга, бригадын генерал Т.Бадрал, Газар хөдлөлтийн гамшгаас урьдчилан сэргийлэх, эрсдлийг бууруулах ажлын явцын талаар мэдээлэл хийсэн.
Тэрбээр газар хөдлөлтийн гамшгийн нэгдсэн төлөвлөгөө, гамшгийн аюулыг зарлан мэдээлэх тогтолцоо, газар хөдлөлтийн үед үүсч болох аюул, газар хөдлөлтийн үед нурж болох барилга байгууламжийн талаарх мэдээллийг хүргэн, цаашид авч хэрэгжүүлэх шаардлагатай арга хэмжээний талаар танилцуулсан юм.
Мэдээлэлтэй холбогдуулан гишүүд асуулт асууж хариулт авлаа хэмээн Улсын Их Хурлын Тамгын газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.
Сэтгэгдэл0
MUU ERIIN PIZDA SAARAL ORDON DOTORHI LUIVARCHIDTAIGAA ORTONO OO ARD TUMEND AYUL BAIHGUI
Элбэгдорж шоуны сэдэв олдохгүй их зовж байсан ашгүй нэг шоугаа олсон байна. Өмнө утаагүй Улаанбаатар гээд шоудаад нам дарагдсан. Авилгалтай тэмцэж чадахгүй болохоор ямар нэг сэдэв олох ёстой байдал ашгүй газар хөдлөл олдож гэнэ. Гэхдээ гадаадын янз бүрийн багаж газар суулгаад байсан одоо ажиллуулж эхэлжээ.
Тэнэг гөлөг.Дэлхий сөнөх нь гээд Хөвсгөлд нисч очоод цаатны урцанд хонож явсан дунд сургуулийн боловсролгүй мал ийм л юм ярина даа.элбэгдорж шиг мал байтугай нь газар хөдлөлтийг урьдчилан мэдээд ард иргэдээ хамгаалсан түүх ганц нэгхэн байдаг юм. Мао тэргүүлэгч гэж ХКН-н дарга байсан хүн л газар хөдлөхийн өмнө амьтдын төлөв байдал өөрчлөгдөх,худгийн усны түвшин өөрчлөгдөх гм-н шинж тэмдгээр газар хөдлөхийг урьдчилан мэдэж олон хүний амь аварсан ганц нэгхэн жишээ байдаг юм билээ.Дийлэнх тохиолдолд газар хөдөлсний дараа гамшгийн нөхцөлд иргэд юу хийж, хор уршгийн түвшинг хэрхэн бууруулснаар төрийн сайн муу ажиллаж байсныг дүгнэдэг.Урьдчилан цэцэрлэгийн наснаас нь эхлэн сургадаг японы бэлэн туршлагыг үг үсгийн зөрөөгүй хуулаад ашиглах боломж бэлэн байна.Гэвч манай МАН-АН уралдаж хулгайлаад завгүй байгаа болохоор ийм юм хийхгүй нь мэдээж.элбэгдорж шиг новш хар машин ашиглан сонгуулийн санал хулгайлж эрх мэдэлд хүрээд ахиухан хулгай хийхээс өөр юм мэдэхгүй шүү дээ.
gazar hudlult bol mash gamshig,auyltai uzegdel.Yalangya delhii mash ih uurchlugduj haa saigui baigaliin auylt uzegdel bolj bn. Mongold ch bnga UB bolon olon gazar baga ,baga gazar hudlult urgelj bolj bdag gej yarigddag.Gazar hudlultiin auylaas hamgalah beltgeltei baij,bolzoshgui auylaas hamgalah uriüdchilan hamgaalah gej ih huralaar abch heletsej yarij bui mash zub .Gebch Erunhilogch bolson tsagasa ehlen mash tom haruytslga uurch Mongol ulsiin etseg bolj buigaa 7,8 jiliin hoino uhaarch oilgoj bgaa um bhdaa ,Uul Ene asuudliig mash ert erunhilogch barag bolson tsagasaa mash sain anhaaruulj yarij asuudal debshuulj ,olon arga hemjeenudiug absan bol zugeer bsan um.IH Hurald taniltsuulj baigaa ajil haruytsagch humus ni: UB hotod baigaa baishin barilgiin 22- 50% ni nuralt,gemtel uusne gej yarij bh um.30000 hun nerbegdej uhne gene uu!!! uuniig medseer baij yagad iim oirhon shambaraldsan tom tom horoololuud ,ter tusmaa 15-16 dabhar baishintai horolooluudiig bogsgohiig Zunshuursun um be!!!!Medseer baij Iim haruytslagui ajillsan,edgeer baishin barilgiig 15-16 bariulsan ,shambaaraldulsan humuus bol barag gemt heregtenguud mun.7-8 jiliin umnu Elbegdorj erunhilogch asuudal bosgoj UB hotiig 2 tiish ni telj boloh l baisaan,ene olon baishinguud snambaralduulahgui baij boloh l baisan. Genet uhaan orson met baidag .Iim l humus ,iim haruytslagui ,haruytslaga huleedeguii,ard tumnii umnu yamr tom uureg huleej baidagaa meddegui Erunhilogch,erunhii said,darga nar bn.Delhii heseed tenej yabhiin orond anhaas ni buhniig emh tsegtstei,haruytslagtai hiij bh ni yasiin.Ene olon dabhar baishin sab,shambaraldsan umsaa odoo yahiin bolj bn.Hen haruytsah um be.Ingeed bodohoor bid uursduu iim T1 humusiig tolgoi deeree gargasan bn.Odoo ed nariig dahin songoj gargaj irj bolohgui.mash undur medlegtei,uhaantai,hashir, haruytsalgatai humusiig shineer gargaj shahaj ajiluulah heregtei.Genethen uhaan orj dandaa show hiij yabdag ,hudal surjin,Mongol ulsiig yamr ch tulublultgui yabuulj baigaa iim kachin humusiig songoson gejuu?! Delhiin mash hugjiltei Dibaajin gej nerlegdej bgaa Sweitsari uls hezee ch undur baishin baridagui um bn.uchir mash undur ALP iin nuruunii dund bairaldag.teged ch ulsturchid show hiij genet surjignedegui,buh ajil ni olon jiliin tulublult,tootsoonii undsen deer hiigdej baidag,huuchin zuilee bnga saijruulj uud ni tataj bh um.Manaid bol unudur 1 surjignej hashiraad maragsh martaaa .Ne l zuiliig erduu oilgohgui um.uridchilan sergiilj buh zuiliig tootsootoi hiij yabdagui genet uhaan ordog Erunhilogch,Erunhii said,zubhun Mongold bdag um bndaaa
UZMERCH ELBEGDORJ ZAISANGIIN AMNII BUH BAISIN SAARAL ORDON HOER GAZAR HODLOLTOND ORTONO GEJ LUNDEN BUULGASAN
pisda omno yarisan bagadsiin bh daa, iim ch president bh gej, nogoo shuuhiin shinetgel yu bolson, ondor tsalin ogood shuugch nariin chadvar deeshilj bn uu ard tumnees asuuh heregtei, deeshlehgui bgaa bol tsaling ni butsaaadiim hmsiig ni solidiim uu.
өчигдөр газар хөдлөл судлаач байсан. өнөөдөр дендрологич. маргааш уул тахигч ламтан бөө нөгөөдөр гадаадад гар утастайгаа. нөгөөдрийн маргааш энхбаярыг элдэн хөөгч. түүний маргааш гэмгүй дүртэн
АН-ынхан бүх сангуудыг хоослож дууссан тул аюулын үед хэрэглэх засгийн газрын нөөцөд гараа шургуулах гэснээс өөр юу ч биш бололтой шүү болгоомжтой байхад гэмгүй л болов уу?
Олон түмнийг айлгаж болохгүй