sonin.mn
Сэтгэгдэл (0)

“Дөрөв дэхь засаглал” хэмээх цаасан малгай өмсгөн хөөргөж, өөрсдийнхөө бvх төрлийн сурталчилгааг vнэ хөлсгvй, өдөржин, шөнөжин цацуулдаг Монголын улстөрчид эрх мэдэлд хvрэх замыг нь засч өгсөн хэвлэл мэдээллийн салбар, хэдэн муу ядуухан сэтгvvлчид рvvгээ эргээд ноцож, харцаараа хөдөлгөдөг болгохоор хамгийн хорлонтой хуулийн төсөл бэлэн болгочихоод сууцгааж байна. Энэ хаврын чуулганаар хэлэлцэн батлуулахаар шийдлийн Засгийн газрын Хууль зvйн сайд Д.Дорлигжавын яаравчлуулж байгаа Эрvvгийн болон Зөрчлийн тухай хууль батлагдвал өнөөдрийн ядуухан сэтгvvлчид эдийн засаг, санхvvгийн хувьд бvрэн дампуурахаас өөр ямар ч зам харагдахгvй болж байна. Ядаж байхад Засгийн газраас өргөн барьсан хуулийн төсөлд сэтгvvлчдэд Эрvv vvсгэж хорих хуулийн заалт ч багтаж байгаа. Хэдийгээр сvvлийн жилvvдийн замбараагvй их авлига, хээл хахууль, албан тушаалын гэмт хэрэгтнvvдийг удаа дараа илчлэн бичиж, олон цагаан захтнуудыг шударга шvvхийн өмнө аваачсан гавьяа өөр хэнд ч биш хэвлэл мэдээллийн байгууллагууд, тэнд ажилладаг цалин багатай ч эр зоригтой, нийгмийнхээ өмнө хvлээсэн vvргээ нэр төртэй биелvvлж яваа хэдэн сэтгvvлчдэд хамаатай ч төр засгаасаа эхлээд, олон нийтийн сэтгэл зvй ерөөсөө л муу муухай бvхнийг сэтгvvлчдэд тохож, тэдний нэр хvндийг гутаан доромжлох агуу их компанит ажил орон даяар өрнөөд удаж байна. Ядахад яр гэгчээр нийгмийн бvх л муу муухай, хөшигний арын болж бvтэхгvй бvхнийг илчлэн гаргадаг өнөө хэдэн сэтгvvлч рvv одоо улстөрчид, төр засагтайгаа элбэж аваад дайрч эхлэхээр эргэлт буцалтгvй шийдсэн бололтой.

Учир нь Цагаан сарын өмнөхөн Хууль зvйн сайд Д.Дорлигжав Эрvvгийн болон Зөрчлийн тухай хуулийн төслийг УИХ-д өргөн мэдvvлсэн билээ. Эдгээр хуульд хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэлтэй холбоотой маш ноцтой заалтууд тусгагдсанаас цөөн хэдэн баримтыг дурдъя.

Зөрчлийн тухай хуулийн төслийн 10.4.3-т “Мэдээлэх хэрэгсэл ашиглан сурвалжлага, мэдээ, тоймчийн нийтлэл болон зар сурталчилгааны бус хэлбэрээр зар сурталчилгаа байрлуулсан, тvгээсний төлөө мөнгө авсан бол хувь хvнийг 250 тооцооны нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр, хуулийн этгээдийг 2500 тооцооны нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох ял шийтгэнэ” гээд заачихсан байна. Өнөөдөр улс орны эдийн засгийн хvндрэлтэй, өдөр хоног арай ядан аргацааж байгаа нөхцөлд өдөр тутмын сонин, телевиз, богино долгионы радионууд чухамдаа зар сурталчилгаан дээр л аргацаан тогтож, чадан ядан vйл ажиллагаагаа залгуулж байгаа гэдгийг насаараа дарга хийж яваа Хууль зvйн сайд ойлгохгvй байж болно. Магадгvй тэр хvн баримт нотолгоо сайтай ганц мэдээ бичихийн тулд сонины сурвалжлагч өдөржин явган, нvцгэн шогшдогийг яагаад ч гадарлахгvй нь тодорхой. Ганц ярилцлага авахын тулд өрөөнийх нь хаалгыг өдөржин сахидаг сэтгvvлчдийн хагас сард авдаг цалингаар ганц, хоёрхон хоног хооллодог байж ч мэднэ. Гэхдээ эрх мэдлээрээ далайлган бvхэл бvтэн хэвлэл мэдээллийн салбарын дотоод vйл ажиллагаа, хэвлэн нийтлэх эрх чөлөөнд дур зоргоороо халдах эрх байхгvй.

Д.Дорлигжав сайдын өргөн мэдvvлсэн Эрvvгийн болон Зөрчлийн тухай хуулийн төсөлд vvнээс ч илvv бас нэгэн ноцтой заалт байгаа нь Зөрчлийн тухай хуулийн 10.4.1 дэх заалт юм. Тэнд “Сэрэмжлvvлэг зар сурталчилгааг тухайн хэвлэл мэдээллийн хэрэгслийн нэвтрvvлгийн хөтөлбөрийг харгалзалгvйгээр холбогдох шийдвэрт заасан давтамжаар vнэ төлбөргvйгээр тvгээгээгvй бол хувь хvнийг 250 тооцооны нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр, хуулийн этгээдийг 2500 тооцооны нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох шийтгэл хvлээлгэнэ” гээд цагаан дээр хараар биччихсэн байна. Уг заалттай, заалтгvй бид сэрэмжлvvлэх мэдээгээ хангалттай бичиж, нийтэлж, нэвтрvvлж ирсэн. Vvнийг хуульчлаад байх шаардлага огт байхгvй. Vvгээр бол санаандгvй ганц мэдээ нийтлэхгvй орхиход торгуулж мэдэхээр байна. Гэхдээ уг заалт нь арай өөр зvйлд чиглэгдэж байна уу гэдэг хардлагыг төрvvлж байгаа нь эрх баригчид дуртай шийдвэрvvдээ гаргуулчихаад тvvнийгээ сэрэмжлvvлэх зар сурталчилгаа нэрээр хvссэн хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээрээ явуулах эрхийг нээх гэж байна хэмээн сэтгvvлчид vзэж байгаа юм. Өнөөдөр улсын өмчид vлдсэн хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэл ганц, хоёрхон бий. Бараг бvгд хувьд шилжиж, эзэд нь хэдэн сурвалжлагч, сэтгvvлчдээ ажилтай, орлоготой нэг юм чирээд явж байгаа. Гэтэл төрөөс хувь хишиг горьдолгvй өөрсдийгөө аргацаагаад явж байгаа хувийн өмчийн vйл ажиллагаанд төр шууд хутгалдан орох гэж байна. Бvр давраад шийдвэрvvдийг нь хэрэгжvvлээгvй тохиолдолд тооцооны нэгжээр торгоно гэдэг жигтэйхэн зvйл ярьж байгаа нь хэвлэл мэдээллийн хэрэгслvvдийн дотоод vйл ажиллагаанд дэндvv эрээ цээргvй хутгалдан орж ирж байгаа хэрэг юм. Тооцооны нэгж гэдэг нь ам.доллартай уялдуулан торгох гэсэн vг. Эдийн засаг хямрангуут сэтгvvлчдээ хvртэл ам.доллартай тэнцэх хэмжээний мөнгөөр торгож эхлэх нь. Энэ нь өөрөө хууль зөрчсөн vйлдэл бөгөөд хуульд "Монголдоо аливаа торгууль, худалдааг vндэсний мөнгөн тэмдэгтээр гvйцэтгэнэ" гээд заачихсан байгаа.

Тvvнчлэн Эдийн засгийн өршөөлийн хуульд авлигачдыг илрvvлэн бичсэн сэтгvvлчдийг 5-50 сая төгрөгөөр торгоно гэсэн заалтыг хvртэл оруулчихаад явж байна. Өнөөдөр Монголд авлига, хээл хахуульд хэн орооцолдож, хэдэн цагаан захтан өнөөдөр тэрбум, тэрбумаар хулгайлсныхаа төлөө хоёр гуравхан жил эрхээ хасуулсан болчихоод малилзсаар гарч ирж байгааг олон нийт харж л байгаа. Vнэндээ эдийн засаг нь элгээрээ хэвтчихээд босох тэнхэлгvй тийчилсээр байгаа Монголын улстөрчид, эрх мэдэлтнvvдийн булхай луйврыг өөр хэн ч биш өнөө муу хэдэн муу нэртэй сэтгvvлчид л нийгэмд хамгийн тvрvvнд дэлгэн тавьдаг. Тvvнийхээ төлөө хангалттай муу нэр зvvж, шvvх цагдаагийн байнгын vйлчлvvлэгчид болсоор байгаа нь Хууль зvйн сайд эрхэм Д.Дорлигжавт багадаад байгаа бололтой юм. Магадгvй Эрvvгийн болон Зөрчлийн тухай хуулийн төслийг Д.Дорлигжав сайд найруулан бичиж, гол санааг нь гаргаж ирээгvй байж болно. Гэхдээ Монголын нийгмийг эрvvлжvvлж, булхай луйвар бvхний эсрэг vзэг, камер, дэвтэрнээс өөр зэвсэггvй чин сэтгэл, залуу насны эр зоригоор унаж, босон тэмцэж яваа тоотой хэдэн сэтгvvлчийн эрх ашигт ноцтой хохирол учруулах дээрх хуулийг буцаан татах эрх нь тvvнд хангалттай бий.

Хуулийн дор бvгд эрх тэгш гэсэн уриа лоозонгийн шинжтэй тунхаглал ярьж суухаар хэвлэлийн эрх чөлөөг боомилон дарж, хэдэн муу сэтгvvлчийг ажиллах нөхцөлгvй болгох гэж байгаа Эрvvгийн болон Зөрчлийн тухай хуулийн ядаж л дээрх хэдэн ноцтой заалтыг авч хаях эрх мэдэл, хvсэл зориг Хууль зvйн сайдад байгаа болов уу гэж найдах л vлдэж байна. Эрх баригчид, улстөрчид, цагаан захтнууд дураараа авирлахын тулд сэтгvvлчдийг хуулийн заалтаар нухчин дарж хэвлэлийн эрх чөлөөгvй орон болохгvйн тулд Эрvvгийн болон Зөрчлийн тухай хуулийг эргэж сайтар нягтлахыг эрхэм Хууль зvйн сайдаас хvсч байна.

Эх сурвалж: