Австралийн профессор Э.Уолтер “Алдагдалтай ажилладаг төрийн өмчит компаниудыг хувьчлах хэрэгтэй. Төрийн өмчит компани олширч, алдагдал их байна гэдэг төрийн оролцоо өндөр байгаагийн илрэл” гэж манайханд анхааруулан зөвлөснийг ерөнхийлөгчөөс (том төрөөс ухаалаг төрлүү) бусад хэн ч тоосонгүй.
Төрийн өмчит компаниуд нүдэн дээр унаж, мөхөж байхад хувийн өмчтэй нь дэвшиж дэлгэрч улсын дотоодын нийт бүтээгдэхүүний 80% гаруйг бүтээж байгааг “төрийн түмэн мэлмий” харж л баймаар.
Төрийн өмчит үйлчилгээний байгууллага дундаас олон түмний эрэлт хэрэгцээ болсон салбар бол Эрүүл мэнд.
Энэ бол улсын төсвийн бараг тавны нэгийг залгидаг “мангас”. Энэ “аварга динозавр” олон тэрбумаар авлигалын сүлжээнд торлогдсоныг хэн хүнгүй мэднэ.
Одоо яах вэ
Эрүүл мэнд яагаад өвчинд баригдав. “Энхрий хайрт” нам засгийн ивээл дор үнэ төлбөргүй эмнэлгийн тусламж үзүүлдэг социалист тогтолцоог мөргөн биширсээр ... ийм байдалд хүрээд хорь гаруй жилийн нүүр үзлээ.
Дэлхийд 2000 гаруй жилийн өмнө хуарангийн эмнэлэг бий болжээ. Энэ бол өвдөж зовсон ядуусыг олноор нь тусгайлан хуарагнуулж эрүүл мэндийн тусламж үнэ төлбөргүй үзүүлдэг шашны сайн дурын байгууллага. Олонхи нь халдварт ба хүнд өвчтэй хүмүүс байсан учраас бөөнөөр нь ялган тусгаарлах, нас барагчдыг булж далдлах үүргийг бас гүйцэтгэнэ. Ийм нийтийн (хуарангийн) эмнэлэг бол олон хүнийг үнэ төлбөргүй эмчилдэг төрийн өмчит эмнэлгийн эх үүсвэр болсон байна.
Харин чинээлэг болон дунд давхрагынхан гэртээ эмч, сувилагч ирүүлж төлбөр төлж амарждаг, өвчнөө эмчлүүлдэг “гэр-эмнэлэг” олон зуун жилийн соёл иргэншлийн үр дүнд хувийн эрүүл мэндийн тогтолцооны эхлэл болж өгчээ.
Монголчуудын сонгосон зах зээлийн эдийн засаг буюу хувийн өмчийн жишигт орсон худалдаа үйлчилгээ, барилга байгууламж, хөдөө аж ахуй гээд бүх эдийн засаг, үйлчилгээний салбар нийгмийн хөгжлийн “нүд ирмэх” зуур яаж өөрчлөн шинэчлэгдсэнийг бид харж байна.
Эрүүл мэндийн уналтанд өртөлгүй хувийн хэвшилд шилжиж хөл дээрээ босч дэлхийн жишигт хүрсэн салбар бол эм хангамж.
Тэгвэл эрүүл мэндийн социалист тогтолцооны хар сүүдэрт орсон эмнэлгийн тусламж үйлчилгээний урт цуваа (очер!) хэрүүл шуугиан, “арын хаалга”, их бага авлигын сүлжээ олон түмнийг залхааж, чирэгдүүлсээр байна. Зүүн гар нь социализм (эмнэлэг), баруун гар нь капитализм (эм хангамж) гэсэн эрүүл мэндийн “эрлийз” тогтолцоо гартаа “гавтай” хөлдөө “чөдөртэй” “тийчилж” байг уу?
Эрүүл мэндийн үйлчилгээний нэг дэх хохирол энэ. Хоёрдох нь хамгийн аюултай нь. Мэргэжил мөхөстсөн, мэдлэг дордсон. Ийм учраас эмчийн цалин ядахдаа хоёр гурван саяд хүргэж чадаагүй, 5-10 жил өндөр үнээр бэлтгэгддэг эмчийн мэргэжил, чанар, чадвар мартагдсан. Үр дүн нь монгол хүний эрүүл мэнд, монголын эрүүл мэндийн тогтолцоо нэгэн зэрэг унах аюул. Энэ хүнд өвчний шинж тэмдгийн илрэл бол Япон, Солонгос, Сингапур, Тайландийн эмнэлэг манай эх орны эрүүл мэндийн зах зээлийн замын түгжрэлийг эвдэн “хурдны зам” гаргаж эхэллээ. Энэ замаар хот хөдөөгийн хүн амын 3,3% буюу жил болгон 92400 хүн гадаадын эмчилгээнд явж байна. ЭМЯ-аас (2012 он) гаргасан судалгаагаар манай улсад эмчлэх боломжгүй 33 өвчнийг эмчлүүлэхээр жилд дал гаруй мянган хүн хил давж байна гэсэн мэдээлэл бий.
Манайхны хамгийн олноор очдог БНСУ-ын (харьцангуй хямд!) ханшаар тооцвол жилд 197,1 тэрбум орчим ам доллар гадагш урсаж байна гэсэн үг.
Улс болгонд “Их сургуулийн эмнэлэг” (University hospital) гэсэн сургалт-судалгаа-эмнэлэг-нийгмийн эрүүл мэндийн үйлчилгээг хослон цогцолсон томоохон эмнэлэг байдаг.
Ерээд он гарч юм болгон өөрчлөгдөх дуулианаар сайдын сэнтий зүүсэн нэг ухаангүй албат нь “тушаал” гаргаж Их сургууль, эмнэлгийн дунд хэрүүлийн бай босгоод огцорч нүүрээ даран зугтаасан. Нөгөө талаар одоо дээд сургууль болгон өөрөө өөртөө Их сургууль (Университет) гэсэн “том толгой”-той болчихсон. Гурван сая хүрэхгүй манай улс нэг (сайндаа хоёр) их сургуулийн бүтцэнд Анагаахын, Техникийн, Боловсролын, Хүмүүнлэгийн гээд дээд сургуультай болж байж Их сургуулийн эмнэлэг гэсэн оносон нэршил гарна. Боловсролын тогтолцоо зах зээлийн жаягаар бүрэн хувьчлагдаж чадаагүйн гэрч энэ.
Саяхан эрүүл мэндийн шинжлэх ухааны их сургууль (Анагаах ухааны дээд сургууль) Япон улсын тусламжаар Их сургуулийн эмнэлэг бариулж “манлай” эмнэлэг болох тухай мэдээлэл тарж байна. Монгол улсын их сургуулийн “Япон эмнэлэг” гэдэг хачирхалтай. Хувийн хэвшлийн гадаадын хөрөнгө оруулалттай ийм эмнэлэг, социалист тогтолцооны хуарангийн монгол эмнэлгийг шахан зайлуулах хүч түрж байгааг эндээс харж болно.
Гадаадын хөрөнгө оруулалттай монгол биш эмнэлэг гарч ирж өртөг нь гадагш урсаж байгаа нь тэдний буруу биш. Харин эрүүл мэндийн социалист тогтолцоог задалж, эмнэлэг шиг эмнэлэг, эмч шиг эмч, сувилагч шиг сувилагч, биоинженер шиг биоинженертэй болж чадаагүй монгол төрийн авлигалын сүлжээний хар сүүдэр.
Төрийн өмчийн эмнэлгүүдийг яаралтай хувьчилж эмнэлгийн тусламж үйлчилгээг иргэний эрүүл мэндийн даатгал (ИЭМД)-ын сангаар хангах дорвитой ажил Монголын эрүүл мэндийн тогтолцооны аминд тулсан асуудал.
Эрүүл мэндийн тогтолцооны бүрэлдэхүүн хэсэг болсон эм хангамжийн бэлэн сайн туршлага дээр үндэслэн “том төрөөс ухаалаг төрлүү” гэсэн ерөнхийлөгчийн санаачлага ажил хэрэг болж монголын эрүүл мэндийн “архаг хуучтай” социалист тогтолцоог зах зээлийн эдийн засгийн жишгээр хувьчлах, шинэчлэх асуудал маргаашийн бус өнөөдрийн “асуултын тэмдэг” болоод байна.
Эрүүл мэндийн яамнаас 2023 он хүртэлх арван жилийн “Эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээний хөгжлийн бодлого” гэсэн том баримт бичиг гарган хэлэлцүүлгийн шатанд явж байна.
Төр хувийн хэвшлийн түншлэл, дүүргийн нэгдсэн эмнэлэг, нийслэлийн дээд шатны зургаан эмнэлгийн бүтцийг задалж “тараан байрлуулах” зэрэг авууштай санал сэдэл байгаа боловч социалист эрүүл мэндийн тогтолцооны аргаар баримжаалсан болохоор олон асуултанд хариу өгч чадалгүй гацчихлаа.
Эрүүл мэндийг “эмгэг хуучаас” нь салгах гурван арга зам байна. Нэгд, Халдварт өвчин, хавдар, эх нялхсыг төрийн мэдэлд үлдээж, бүтэц зохион байгуулалтын зарим өөрчлөлт хийж, “тараан байрлуулж” зах зээлийн жишиг тогтоох; Хоёрт, Анхан шатны өрх, сумын эмнэлгийг менежментийн хувьчлалаар эмч ажилчдын мэдэлд шилжүүлэх; Гуравт, Хот, хөдөөгийн хүн амд төрөлжсөн мэргэжлийн тусламж үзүүлдэг гуравдах шатлалын эмнэлгийг хэд хэдэн аргаар хувьчлах.
Эхлээд эрүүл мэндийн салбарт гарч байгаа үндэсний эмнэлэг үйлчилгээний менежментэд дэмжлэг үзүүлэх. Жишээлбэл, үндэсний компаниудын хөрөнгөөр орчин үеийн дэлхийн жишигт хүрсэн тоног төхөөрөмжөөр тоноглож, эмч, ажилтнаа сонгон шалгаруулалтаар авч, барууны эмнэлгийн менежментээр ажлаа эхэлж байгаа “Интер мед” эмнэлгийг I Төв эмнэлэгтэй үйл ажиллагааг нь нэгтгэн эрүүл мэндийн үндэсний корпорацийн эхлэл тавьж аажмаар Хан-Уул дүүргийн эмнэлэг үйлчилгээний төв болгон хөгжүүлэх.
Үндэсний “Пума Констракшн” компаний хөрөнгөөр боссон 300 ортой “Ачтан-Элит” эмнэлгийг III төв болон Баянгол дүүргийн эмнэлэгтэй үйл ажиллагааг нь “тараан байрлуулж” энэ дүүргийн цогцолбор үйлчилгээний загвар гаргах.
Гадаадын хөрөнгө оруулалттай эмнэлэг үйлчилгээний томоохон цогцолборыг бий болгомоор байна. Үүний тулд Солонгос улсын хөрөнгө оруулалтаар хүн амд төрөлжсөн мэргэжлийн тусламж үзүүлж байгаа “Сонгодо”, “Гранд мед” эмнэлгийн үйл ажиллагааг өргөжүүлэн БНСУ-ын Самсунг эмнэлгийн иж бүрэн цогцолборыг эх орондоо оруулж эмнэлэг-үйлчилгээний шинэ үйлчилгээг Солонгосын менежментээр хөгжүүлэх.
Эрүүл мэндийн корпораци, эмнэлэг-үйлчилгээний төлбөрийн 80-85%-ийг эрүүл мэндийн даатгалын сангаар, 15-20%-ийг хувь хүмүүс гаргаж, эмч ажилчдын цалинг 2-3 дахин өсгөх бүтэц зохион байгуулалтын өөрчлөлт хийж байж эрүүл мэндийн “архаг хууч” илаарших болов уу.
Доктор Цүрэмийн Мухар
Сэтгэгдэл0
Буруу ярьж байна: Японд Солонгост төрийн эмнэлэг нь маш хүчтэй байдаг. Хувийн хийж чадаагүйг төр нь хийдэг юм.
... МАН аар халхавч хийсэн Ардчилсан колончилолын төрхөө өөрчилсөн бохир дүр зураг болох Хууль бус Шийдлийн Засгийн Газрын ойрын зорилт ... Монгол Улсын Төрийн өмчүүдийг зохиомлоор, санаатайгаар үнэгүйдүүлэх , түүний санхүүгийн чадамжийг зориудаар доголдуулж , үйл ажиллагааных нь талаар нийгэмд сөрөг мэдээлэл цацах , Төрийн өмчийн тухайн салбарт ажиллаж буй шилдэг боловсон хүчнүүдийг хоморголон халах гэх мэт ... өмнөх ардчилсан удирдлага , гэмт этгээдүүдийн хийсэн ажлыг улам эрчимжүүлэх , ... Ингэснээр Монголын ард түмний өмч болох Төрийн мэдлийн хөрөнгийг , ... Чоно борооноор гэгчээр ... боловсон хулгайлах арга болох Ардчилсан Их хувьчлалын 2 дахь давалгааг өрнүүлэн , Ардчилсан хужаануудын Хууль бус Төрийн эрхийг гартаа авсан , тэдний дараагийн ээлж болох China Баярцогт , хотын хужаа М Энхболд , бээжин хужаа М Энхсайхан , хужаа хүүхэн Батчимэг тэргүүтэй харь цустай , сэтгэл буруу, бузар шуналтай этгээдүүд тэдэнтэй хамссан луйварчид, урвагчид Таван Толгойг залгих , Оюу Толгойн 34% ийг Хятадуудад зарах , МИАТ ,Хөтөлийн цемент шохойн үйлдвэр , Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэр зэрэг томоохон аж ахуйн нэгжүүдийг хоорондоо хувааж авах санаархлаа далдуур , энэ мэтчилэн илэрхийлж байгааг Монголчууд ухаарч сэрэмжлэн , ... Хорон хужаануудын хорон бодлого , элдэв заль мэхэнд авталгүй , ... Монгол Улсын Төр өмчтэй байх ёстой бөгөөд түүний захиран зарцуулах эрх нь гагцхүү Хууль ёсны Монголын Төрийн удирдлаганд орших болно гэдгийг ойлгож , бүх Монголчууд нийлж эсэргүүцэн , босогтун . !!! . ... Хан Тэнгэрийн хилэнд ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид устан мөхөж тамын гүнд хаягдах болно. ... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
Мухар ааа!! Та бол үнэхээр жинхэнэ МУХАР ХОГ байна за!!! Үхсэнийх нь доктор!!! Төрийн өмчийг хувьчилна гэдэг ЛУЙВАР!!!! Өөрийн бүтээгээгүй зүйлийг өчүүхэн зальаар авна гдэг ХУЛГАЙ!! Хувин өмчөөр хөгжсөн улс энэ дэлхийд байхгүй!! Бүх л капиталист гэгдэж буй орнууд бүгд Төрийн өмчөөр, төрийн оролцоотойгоор хөгжиж өдий хүрсэн ҮНЭН ТҮҮХ бий, түүнийг умш малаа!! ЛУЙВАР хийх гэсэн арга бол өмчийг хувьчлах!! Өмч хувьцлал бол ЛУЙВАР, үүнээс өөр тайлбар хаана ч үгүй, цорийн ганц үнэн!! Ялангуяа ЭРЧИМ ХҮЧ, ЭМНЭЛЭГ, БОЛОВСРОЛ бол улсынх байх ёстой, байсаар ч байх болно!!! эдгээрийг хувьчлаад сүйрсэн орнууд гэвэл ЗИМБАБВЭ, ЗАМБИА, ГАНА, МОЗАМБИК гээд олон байна!!! Монголчууд Зимбабвэ болое гэвэл Эмнэлгээ хувьчил, үүнээс цөөн хэдэн жилин дараа МОНГОЛ СӨНӨЖ алга болно. Яг л ийм замаар өнөөдөр бид явж байна. Балууны чинь Австралийн зөвлөх вэ, МУХАР аа, чи ёстой МУХАР тархитай мулгуу муу олз хайсан ЛУЙВАРЧИН за юу!
ene neg muuhai muhar gej ogor ovgon uheegui bsan yum uu?emch geed l neg ogor tsaraitai yumnuud oorsdoo niigmiig unagaj hayasan, uher mongolchuud ooroo oorsdiigoo iim bdald oruulsan ,...sotsializmiin ued ezemshsen bolosvroloo busdiin esreg ashiglasan ,medlegiin davuu erhee edlesen ,ard tumnii esereg ajillasan iim yumnuudiig tsaasaar avsan ch bagadna,..hun bolgon emch bolood bdag uls oron gej bhgui ,emch bolson ni busdiinhaa toloo ajillah tangaraa orgood ulsiinhaa toloo ard tumniihee toloo ajilladag yum ,delhiin ali ch uls orond iim l bsan ,...odoo ch bgaa,...ene neg ogor MUHAR shig iim yumnuud l onoodor bgaa gants negen enmelegiin barilgiig huvichilaad avchih sanaatai ali 90-eed ond l yarigdaj ehlej bsan TOR MUU MENEJER gej ugiig toti shig davtaad yavj bgaa chini ineedemtei bna,...emch nar tegj heleed l huviin emneleg baiguulaa biz dee, odoo mongogui yum chini ulsiin omch ruu dairch ehleh geed l shulseee goojuulaad suuj bgaa chini ene shuu dee,.,,MERGEJILIIN DAVUU TALIIG ASHIGLAHGUI bh huuli darui gargah heregtei , ERONHIILOGCH ene huuliig gargah ni zov,..
ene neg muuhai muhar gej ogor ovgon uheegui bsan yum uu?emch geed l neg ogor tsaraitai yumnuud oorsdoo niigmiig unagaj hayasan, uher mongolchuud ooroo oorsdiigoo iim bdald oruulsan ,...sotsializmiin ued ezemshsen bolosvroloo busdiin esreg ashiglasan ,medlegiin davuu erhee edlesen ,ard tumnii esereg ajillasan iim yumnuudiig tsaasaar avsan ch bagadna,..hun bolgon emch bolood bdag uls oron gej bhgui ,emch bolson ni busdiinhaa toloo ajillah tangaraa orgood ulsiinhaa toloo ard tumniihee toloo ajilladag yum ,delhiin ali ch uls orond iim l bsan ,...odoo ch bgaa,...ene neg ogor MUHAR shig iim yumnuud l onoodor bgaa gants negen enmelegiin barilgiig huvichilaad avchih sanaatai ali 90-eed ond l yarigdaj ehlej bsan TOR MUU MENEJER gej ugiig toti shig davtaad yavj bgaa chini ineedemtei bna,...emch nar tegj heleed l huviin emneleg baiguulaa biz dee, odoo mongogui yum chini ulsiin omch ruu dairch ehleh geed l shulseee goojuulaad suuj bgaa chini ene shuu dee,.,,MERGEJILIIN DAVUU TALIIG ASHIGLAHGUI bh huuli darui gargah heregtei , ERONHIILOGCH ene huuliig gargah ni zov,..
Za neg teneg er irj shal shal xiisnii toloo bid tiim bolno gej yu bsiin.
… Өрнөдийнхний дэлхий дэх ноёрхлыг бататгах , түүний эдийн засгийн орчныг шинэ тутам хөгжиж буй аливаа өрсөлдөгчдөөс хамгаалахын тулд мөн дорой буурай орнуудын эдийн засгийг зориудаар унагааж хөгжих бололцоог зогсоох бодлого давхар агуулж, хямд түүхий эдийн эх үүсвэрээ өрсөлдөгчгүйгээр хадгалж үлдэхийн тулд байгуулагдсан Дэлхийн банк, Олон улсын валютийн сан гэх зэрэг санхүүгийн байгууллагууд хэний төлөө , ямар утгатай мэдээлэл түгээх нь хэнд ч ойлгомжтой бус уу. Өрнөдийн гол үйлдвэрлэл Хятадад явагдаж байгаа гэдгийг бүү март. Тиймээс Өрнөд , Хятад гэдэг 2 мангас хүссэн ч, эс хүссэн ч Монголыг залгих бодлого дээр хамтран ажиллахаас өөр аргагүй . Оюу Толгойд Хятад Өрнөдийнхний ашиг сонирхлын зөрчил, маргаан байгаа болохоос бус харийнхны утсан хүүхэлдэй ардчилсан хужаа луйварчид урвагчдын шинэчилсэн хэмээх нэртэй бүгдийг устгах ерөнхий хулгайч Алтанхуягийн засаг Монголчуудын төлөө хуруугаа ч хөдөлгөхгүй зөвхөн өөрсдийн хармаанд орох $ хичнээн тэгтэй байх вэ гэдгийг л сонирхоно. Таван Толгой, Оюу Толгой гээд бүх баялгийг Xарийнхан ховх сорно. Харин Монголчууд өөр хоорондоо толхилцон , … Aрван таван толгойтой ардчилсан хужаа засаглал, телевиз сонин болон бусад хэрэгслээр дамжуулах худалч хуурамч мэдээллийг бал бурмын мэт үгсээр хачирлан , ардчилалд хордсон бяцхан тархийг чинь угаах болно. … Гэнэн тэнэг нэгэн байж улс эх орныхоо эсрэг дайсан болж үлдэхгүйн тулд хөх тамгат Монголчуудынхаа үгийг сайн сонс , чамайг хамгаалах тэдний чин сэтгэлийн үгэнд итгэ, Монгол эх орондоо хайртай С Баяр тэргүүтэй МАН ын дэвшилтэт хүчний талаар гаргасан элдв худал хуурмаг суртал ухуулганд бүү авт. Монгол эх орноо хайрлаж , Mонголчуудын төлөө зүтгэ. … Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
Мухар ааа!! Та бол үнэхээр жинхэнэ МУХАР ХОГ байна за!!! Үхсэнийх нь доктор!!! Төрийн өмчийг хувьчилна гэдэг ЛУЙВАР!!!! Өөрийн бүтээгээгүй зүйлийг өчүүхэн зальаар авна гдэг ХУЛГАЙ!! Хувин өмчөөр хөгжсөн улс энэ дэлхийд байхгүй!! Бүх л капиталист гэгдэж буй орнууд бүгд Төрийн өмчөөр, төрийн оролцоотойгоор хөгжиж өдий хүрсэн ҮНЭН ТҮҮХ бий, түүнийг умш малаа!! ЛУЙВАР хийх гэсэн арга бол өмчийг хувьчлах!! Өмч хувьцлал бол ЛУЙВАР, үүнээс өөр тайлбар хаана ч үгүй, цорийн ганц үнэн!! Ялангуяа ЭРЧИМ ХҮЧ, ЭМНЭЛЭГ, БОЛОВСРОЛ бол улсынх байх ёстой, байсаар ч байх болно!!! эдгээрийг хувьчлаад сүйрсэн орнууд гэвэл ЗИМБАБВЭ, ЗАМБИА, ГАНА, МОЗАМБИК гээд олон байна!!! Монголчууд Зимбабвэ болое гэвэл Эмнэлгээ хувьчил, үүнээс цөөн хэдэн жилин дараа МОНГОЛ СӨНӨЖ алга болно. Яг л ийм замаар өнөөдөр бид явж байна. Балууны чинь Австралийн зөвлөх вэ, МУХАР аа, чи ёстой МУХАР тархитай мулгуу муу олз хайсан ЛУЙВАРЧИН за юу!
... Товчхон бөгөөд шулуухан хэлэхэд Монголчуудыг Хэлгүй , Хилгүй , Малгүй , Бэлчээргүй болгох алсын далд зорилготой АНУ , Хятад , Өрнөдийнхэн улс орныг минь дотроос нь устган нурааж, … урвагчдын гараар булаан эзлэх бодлого нь маш эрчимтэй явагдаж байна. !!! … Монгол кирилл бичгээс дөрвөн үсэг авч хаях санаа биеэ өргөмжилсөн хуурамч хэдэн эрдэмтдийн хийрхэл гэхээсээ илүү нэлээд ултай суурьтай бодож төлөвлөсөн Монголчуудын эсрэг хорлон сүйтгэх ажиллагаа байсан, одоо ч тохиромжтой цагийг хүлээн дэлбэрэхэд бэлэн байгаа тэсрэх бөмбөгтэй адил үүрэг гүйцэтгэн хадгалагдаж байна . ... Өдгөөгийн уран зохиолын хичээл хасах тухайд Боловсролын салбарт Монгол хүүхдийг оюуны чадваргүй болгох бүхэл бүтэн хөтөлбөр хэрэгжиж байгаагийн ил гарсан хэсэг нь та нарын санааг зовоож байна . Харин зовбол зохих тэр хэсгүүд нь илрээгүй учраас олны анхаарлын төвд ороогүй байна . ... Хэрвээ Монгол хүүхдэд өнөөдөр юу зааж байна гэж сурах бичгийг нь хальт боловч харсан бол энэ цаг үед Монгол хүүхдүүд эх орноо хайрлах сэтгэлгүй , харийг шүтсэн дээр нь олонхи нь наад захын мэдлэг үгүй болж төгсөж буйн мөн чанар, оюуны хоцрогдол юунаас эхтэй байгааг шууд ойлгох боломжтой нөхцөл байдалд хүрээд байна. Энэ бүх гай гамшиг 1990 ээд оноос эхтэй бөгөөд 2012 онд Ардчилсан Шинэчилсэн засаг АНУ ын санал тоолох хар машинаар ард олны сонголтыг өөрчлөн хууран мэхлэх арга замаар Монголын Tөрийн эрхийг хууль бусаар булаан авч Харийнхны утсан хүүхэлдэй болсон ардчилсан хужаа , луйварчид , урвагчид Монгол Улсын Tусгаар тогтнолыг нь дотроос нь устгах арга хэмжээгээ шинэчлэл, өөрчлөлт хэмээх элдэв сайхан үгээр хачирлан нууж ил тодоор хэнээс ч айж эмээлгүйгээр увайгүйгээр Төрийн эрх мэдлийн дор явуулж буйтай шууд холбоотой .Тэд Монголын ард түмний хөрөнгийг хариуцахдаа хүйтэн цэвдэг шуналт сэтгэлт мах манасан араатан мэт аашлан коксжсон нүүрс гэх мэт баялгийг зохион байгуулалттайгаар үнэгүйдүүлэн хулгайлж аван , элдэв зээл, бонд гэх тэрбум тэрбум $ оор тоологдох Ардчилсан Их Өрөнд оруулан хүчээр гавлаж гинжлэн , төсвийн гүйцэтгэлийг хэд дахин нугалсан үнээр тооцон ардчилсан маягаар соёлтой дээрэм хийж халаасандаа шургуулан , Монголчуудыг харийнхны боолчлолд урваж оруулахдаа олж авсан шагнал , буруу гараар олсон бохир мөнгө , дээрмээр босгосон бизнесээрээ хөл хийн харь оронд зугтан гарч сайхан амьдарна хэмээн мөрөөдөж тэндээ хөрөнгө мөнгөө хадгалж байгааг нь та бүхэн өмнө нь бузар Доллар, евро, юаниа өөрийн Хятад удам угшилийн нэрийн дор хадгалсан хэрэг нь илэрсэн хужаа China Баярцогтын бузар үйлдлээс гадарлаж байгаа . Гэхдээ тэр ганцаараа биш бөгөөд эх орноосоо урваж хорон муу үйлдэл хийж байгаагаа мэдэхийн цаагуур мэдэж байгаа өнөөгийн төрийн дээд албанд ажиллаж буй Ардчилсан Шинэчилсэн хэмээх тодотголтой хужаа , луйварчид урвагчид бүгд хөрөнгө зөөрөө харьд хадгалж эсвэл тийшээ гаргаж байгаа гэдгийг мэдвэл зохино. ... Ардчилал хэмээх эх захгүй , жалгын нэг тарсан элдэв үзэл бодлоор өөр хоорондоо тэмцэлдэн арцалдсан нийгэмд Монгол хэмээх том модны мөчрүүд дээр сууж буй Монгол хүмүүс атгаг санаандаа түүнийгээ хөрөөдөөх нь үнэхээр тэнэг бөгөөд гаслантай . Тулгуур мөчрөө тайраад унасан хойноо Америк, Хятад , Өрнөдийн ханаж цадахаа мэдэхгүй галзуу чононуудын хоол болно гэдгээ мэдэхгүй, ойлгохгүй байгаа нь бүр ч эмгэнэлтэй . ... Монголчуудыг үзэн ядагч , Монголчуудаас хужаа өвөг дээдсийнхээ өшөөг авахыг хүсэн бузар хорон мууг үйлдэж буй ардчилсан хужаа алуурчин Ц Элбэгдорж тэргүүтэй ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид энэ бүхний ард суун удирдан, турхирч байдаг гэдгийг Монголчууд ойлгож эхэлсэн гэж бодож байна. Төрийн дээд удирдлагын эрх мэдлийг хужаанууд хууль бусаар ч гэсэн эзэгнэж байгаа учраас аймхай хулчгар луйварчид хужаа этгээдүүд бүх Монголчуудын ариун гэсэн болгоныг харлуулж бараантуулахын тулд элдвээр оролдон бохир хаяг шошго хадаж , үнэн түүхийг гуйвуулан дахин хуурамчаар бичихийг санаархан бузар муугаар гүтгэсэн нэвтрүүлэг, клип, хошин шог болгонoo бүх л ТВ гээр болон бусад мэдээлэлийн хэрэгслээр цацаж , Монгол охидын биеийг нь дамладаг бузар Хятадууд өөрсдийгөө аврагч болгон харуулж , харин Монгол жүжигчин залууг алуурчин болгосон клипийг нь үзээгүй Монгол хүн ховор үлдсэн гэж бодож байна. Хужаанууд сайхан сэтгэлийн үнэр ч байхгүй мөртлөө худал хуурмагийг хамгийн дээд хэмжээнд эзэмшсэн гүтгэж гуйвуулахдаа мэргэжсэн гэдгийг Монголчууд яс махандаа тултал ойлгож ухаарах хэрэгтэй. !!! … Nеtийн сайтуудад сэтгэгдэл нэрийн дор Хужаанууд далдуур Монголчуудыг үргэлж доромжлон хэлэлцдэг бохир үгсээ илээр ичих айхаа үл мэдэн бичдэг болсон нь одоо нэгэнт олон түмэнд ил тодорхой болжээ. Монголчуудаа сэрэмжлэгтүн !!! Aюул алс холooс бус хажууд чинь хаяанд тулан үүдээр бус хатавч сөхөн ороод ирснийг анзаарагтун . !!! ... Өнөөгийн хүнд хэцүү цагт улс эх орондоо тулгарсан аюулын өөдөөс аливаа дайсан, хонины арьс нөмөрсөн чононцруудын бурангуй санаа, хорон үйлдлийг ухаарч ойлгосон хөх тамгат Монгол хүн та эрслэн босож элэг зүрхнээс уяатай энхрий хайрт Монгол эх орноо хамгаалах ариун тэмцэлд нэгдэж нэгэн үзүүрт сэтгэлээр шударгууг барин зориг зүрхтэйгээр зүтгэх болно гэдгийг би мэдэж байна. ... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно. ... 2013 oн.
Мухар ааа!! Та бол үнэхээр жинхэнэ МУХАР ХОГ байна за!!! Үхсэнийх нь доктор!!! Төрийн өмчийг хувьчилна гэдэг ЛУЙВАР!!!! Өөрийн бүтээгээгүй зүйлийг өчүүхэн зальаар авна гдэг ХУЛГАЙ!! Хувин өмчөөр хөгжсөн улс энэ дэлхийд байхгүй!! Бүх л капиталист гэгдэж буй орнууд бүгд Төрийн өмчөөр, төрийн оролцоотойгоор хөгжиж өдий хүрсэн ҮНЭН ТҮҮХ бий, түүнийг умш малаа!! ЛУЙВАР хийх гэсэн арга бол өмчийг хувьчлах!! Өмч хувьцлал бол ЛУЙВАР, үүнээс өөр тайлбар хаана ч үгүй, цорийн ганц үнэн!! Ялангуяа ЭРЧИМ ХҮЧ, ЭМНЭЛЭГ, БОЛОВСРОЛ бол улсынх байх ёстой, байсаар ч байх болно!!! эдгээрийг хувьчлаад сүйрсэн орнууд гэвэл ЗИМБАБВЭ, ЗАМБИА, ГАНА, МОЗАМБИК гээд олон байна!!! Монголчууд Зимбабвэ болое гэвэл Эмнэлгээ хувьчил, үүнээс цөөн хэдэн жилин дараа МОНГОЛ СӨНӨЖ алга болно. Яг л ийм замаар өнөөдөр бид явж байна. Балууны чинь Австралийн зөвлөх вэ, МУХАР аа, чи ёстой МУХАР тархитай мулгуу муу олз хайсан ЛУЙВАРЧИН за юу!
naadhiig chini shiidliin zasgiin gazriin gishuun shiilegdamba shiideed ugnuu, harj l bgaarai
hodoldoog l suuj bdag shig ,...said naraasaa
ene neg muuhai muhar gej ogor ovgon uheegui bsan yum uu?emch geed l neg ogor tsaraitai yumnuud oorsdoo niigmiig unagaj hayasan, uher mongolchuud ooroo oorsdiigoo iim bdald oruulsan ,...sotsializmiin ued ezemshsen bolosvroloo busdiin esreg ashiglasan ,medlegiin davuu erhee edlesen ,ard tumnii esereg ajillasan iim yumnuudiig tsaasaar avsan ch bagadna,..hun bolgon emch bolood bdag uls oron gej bhgui ,emch bolson ni busdiinhaa toloo ajillah tangaraa orgood ulsiinhaa toloo ard tumniihee toloo ajilladag yum ,delhiin ali ch uls orond iim l bsan ,...odoo ch bgaa,...ene neg ogor MUHAR shig iim yumnuud l onoodor bgaa gants negen enmelegiin barilgiig huvichilaad avchih sanaatai ali 90-eed ond l yarigdaj ehlej bsan TOR MUU MENEJER gej ugiig toti shig davtaad yavj bgaa chini ineedemtei bna,...emch nar tegj heleed l huviin emneleg baiguulaa biz dee, odoo mongogui yum chini ulsiin omch ruu dairch ehleh geed l shulseee goojuulaad suuj bgaa chini ene shuu dee,.,,MERGEJILIIN DAVUU TALIIG ASHIGLAHGUI bh huuli darui gargah heregtei , ERONHIILOGCH ene huuliig gargah ni zov,..
ene neg muuhai muhar gej ogor ovgon uheegui bsan yum uu?emch geed l neg ogor tsaraitai yumnuud oorsdoo niigmiig unagaj hayasan, uher mongolchuud ooroo oorsdiigoo iim bdald oruulsan ,...sotsializmiin ued ezemshsen bolosvroloo busdiin esreg ashiglasan ,medlegiin davuu erhee edlesen ,ard tumnii esereg ajillasan iim yumnuudiig tsaasaar avsan ch bagadna,..hun bolgon emch bolood bdag uls oron gej bhgui ,emch bolson ni busdiinhaa toloo ajillah tangaraa orgood ulsiinhaa toloo ard tumniihee toloo ajilladag yum ,delhiin ali ch uls orond iim l bsan ,...odoo ch bgaa,...ene neg ogor MUHAR shig iim yumnuud l onoodor bgaa gants negen enmelegiin barilgiig huvichilaad avchih sanaatai ali 90-eed ond l yarigdaj ehlej bsan TOR MUU MENEJER gej ugiig toti shig davtaad yavj bgaa chini ineedemtei bna,...emch nar tegj heleed l huviin emneleg baiguulaa biz dee, odoo mongogui yum chini ulsiin omch ruu dairch ehleh geed l shulseee goojuulaad suuj bgaa chini ene shuu dee,.,,MERGEJILIIN DAVUU TALIIG ASHIGLAHGUI bh huuli darui gargah heregtei , ERONHIILOGCH ene huuliig gargah ni zov,..
ene neg muuhai muhar gej ogor ovgon uheegui bsan yum uu?emch geed l neg ogor tsaraitai yumnuud oorsdoo niigmiig unagaj hayasan, uher mongolchuud ooroo oorsdiigoo iim bdald oruulsan ,...sotsializmiin ued ezemshsen bolosvroloo busdiin esreg ashiglasan ,medlegiin davuu erhee edlesen ,ard tumnii esereg ajillasan iim yumnuudiig tsaasaar avsan ch bagadna,..hun bolgon emch bolood bdag uls oron gej bhgui ,emch bolson ni busdiinhaa toloo ajillah tangaraa orgood ulsiinhaa toloo ard tumniihee toloo ajilladag yum ,delhiin ali ch uls orond iim l bsan ,...odoo ch bgaa,...ene neg ogor MUHAR shig iim yumnuud l onoodor bgaa gants negen enmelegiin barilgiig huvichilaad avchih sanaatai ali 90-eed ond l yarigdaj ehlej bsan TOR MUU MENEJER gej ugiig toti shig davtaad yavj bgaa chini ineedemtei bna,...emch nar tegj heleed l huviin emneleg baiguulaa biz dee, odoo mongogui yum chini ulsiin omch ruu dairch ehleh geed l shulseee goojuulaad suuj bgaa chini ene shuu dee,.,,MERGEJILIIN DAVUU TALIIG ASHIGLAHGUI bh huuli darui gargah heregtei , ERONHIILOGCH ene huuliig gargah ni zov,..
MAHN-aas eruul mendiin said bolood suuj bgaa, ter neg SHIILEGDAMBA geed eruul mendiin said zasgiin gazriin huraldaan deer suudal ni hurtel hamgiin dood tald tegeed CAMERA ruu urgelj golon golon gej haraad l hicheelee oilgodoggui huuhed deeguur iish tiish tolgoigoo hodolgood l ,...busad saidnaaraasaa tesiin hondlon yum suuj bh yum bna lee,...busad said nar ni bichig tsaasaa unshaad l bhad ,ter nohor garaa humiad l suuj bh ni uneheer ineedemtei ,...yu ch medehgui salbariig udirdana geed ooroo ooriigoo gutaachihsan ,..yadaj bi medehgui shuu gej heleed neree tatdag bgaadaa onigiotoi humuus ingeed l mongoloor duuren bh yum ,bodood bh nee, er ni debeli humuus bol ichih emeeh gej bhgui baidag yum bna.hun harahad eruul yum shig bolovch oyunii huvid uneheer tal yum bna.
Мухар гуай та олон жил дарга хийж, сайдын зөвлөлд байхдаа юу хийв? сайд байсан, дарга, гавьяат гэсэн алдартай байсан хүмүүс бүгд зөвхөн хувийн эмнэлэг, сургуулиа байгууллаа. эрдэмтэн хүнийхээ хувьд АРД иргэдээ бод луу?
Мухар гуай. Ачит элит эмнэлэгт бол таны хувийн эмнэлэгт гэдгийг Бид мэднэ. Одоо 3 дугаар эмнэлгийг нэгтгэж авах санаатай. Та торгуудын тухай номоо бичиж байвал харин тустай байх да
Professor Mukhar mundag vaina.
Zuv bichjee. Manaid turiin udirdsan emnelgiin odoogiin turhiig ta hed haraad suuj bn sh de. Tur udirdaj chadahgui, zuvhen avilgaliin suljeenii heseg bolj ashigladag. Mun buren monopoly erhtei, jijig dund emneleguudiig havshsan shig ee, uursdee yas yuman deer MERGEJLIIN hyanaltiin ali shalguurt ni tenstehgui. Chuleet zah zeel, shudraga urseldeentei bol ter husch baigaa emch nart ni tusgai zuvsheereluudiig ni chuleetei ug, yanz buriin yumaar daramtlahaa boli
... Нэг зүйлийг шууд хэлье . Энэ мэт өөрийн амьдралын замыг шуналт сэтгэл , хувиа хичээх үзлээрээ мухардалд оруулсан Мухар мэт хүмүүсийг Төрийн албанд хэзээ ч ажиллуулахгүй . .. Мөн эрүүл мэндийн салбарт хувийн хэвшилд байсан ч ажиллуулж болохгүй . !!! ... Юу тарина , түүнийгээ хураана . ... Шунасаар шунасаар шулам . ... болдог гэж Монголчууд ярьдаг даа ...
eruul mendiin salbar bol batlan hamgaalahtai zeregtsen chuhal salbar,,,uls ornii ediin zasagt shuud nolootei...uund ulsiin oroltsoo zaaval mash ih hregtei bndg yum daa...
mongol kapitalist uls boloosoi gej hen huseed bgaa yum be,,,onoodor hun amidarhad hamgiin taatai ornuudaar sozial niigemtei skandinaviin ornuud terguulj bgaag neg bodood uzeerei...hunee saihan amidruulya gej bgaa bol ene australiin gants proffessoriin ugeer tolgoigoo ugaalgasan Muhar ch gene uu nohduudiin amiig hamhiul
197 terbum dollar mongoloos uhaad haigaad ch garch chadahgui. Jild shuu. Jaahan tootsootoi um bichij bai
ene yamar szunalni dyysdaggyi teneg be,bas ulsiin emnelgiig hubid niilyyleed uuruu l bayzaad ard tymen uh mungugyi yheed baihuu,iim hulduu umnuud emcz geheer buuljis hutgaz baina.ternii orond yamarcz uls uuriinhee emnelegtei,terni daatgalaar sahhyyjeed jbdag,daatgaliigni harin bolobcrongyi bolgood tyrd zillaz baigaa emcz subilagcdiin caling zil byr geree hiiz syngadag,daatgaliin salbarni uursdee ih hariuclagatai baih estoi,muhar czig hymyys15hubia tyleed emcluuldeg emneleg baruund law alga,daatgalaar 100hubi byh uilcilgeegee ynegyi awdag,yynd aziltai uls orlogoosoo zaawal tyldeg,azil olgog bas tyldeg,hubiaraa bas tyleed jbdag sistem baina,yyniigee l daatgalaa zyb bolobcruulah heregtei,tyynees ulsiin emnelegiig ustgaad muhar czig medrel muutad ugwel suneed hecyydeh biz,odoo iim zuneg teneg ni dendsen hubia hiceesen ,medelggyi setgelgyi emcz naraas salah cag bolson
Manaid eruul mendiin uneher muu bna shu heleh ug alga em shahahaas uur yum medehgui emch nar buun ocher tulbur
uu zaza. Odoo byyr amar. Tegej yarival hen iim bolgosiin????? Capitalist ulsiin hamgiin tom tuluulugch Angli ulsad ynegyuyulchilgee ugdug shd.
Даварсан хулгай луйварыг хянадаг, хандыг нь дардаг төртэй газар л хөгждөг. Нийтийн төлөө сайн үйл хэргийг дэмждэг хуулийг хүндэтгэн биелүүлдэг ард түмэн л хөгждөг. Түүнээс бус аль нэг изм-с хамаардаг юм биш. Хүний зовлонгоор хөлжсөн чоно-эмч нарт коммунизм ч адил капитализм ч адил тэд зөвхөн шуналдаа л хөтлөгдөнө. Ганц эмч ч биш бүгд. Тэгэхээр бидэнд юу хэрэгтэй вэ?!
Мөнгө мухар сүсэгт хандарсан аялдан дагалдагч саарал сүрэг үйлдвэрлэдэг ферм тэр юу вэ?