Шинжлэх Ухааны Акадмеми, Монгол Үндэсний Ардчилсан нам хамтран “Үндсэн хуулийн шинэчлэлийн асуудал” сэдэвт хэлэлцүүлэг өнгөрөгч долоо хоногт болж өнгөрлөө.
Тус хуралд анхны Ерөнхийлөгч П.Очирбат, Ерөний сайд асан Д.Содном, УИХ-ын гишүүд зэрэг төр, нийгмийн зүтгэлтнүүд, судлаачид оролцсон юм. Хуралд танилцуулсан илтгэлүүдийг ишлэл хэлбээр товчлон хүргэж байна.
Анхдугаар Үндсэн хуулиас өмнөх үеийн Монголчуудын дундах үндсэн хуульт засаглалын тухай үзэл санаа
ШУА-ийн Түүхийн хүрээлэн Түүхч, доктор Д.Өлзийбаатар
1921 оны хувьсгалын дараахь үеэс төрийн байгууламж, засаглалын хэлбэрийн талаар:
-Үндсэн хуульт хаант засаг;
-Парламентийн засаглалт БНУ;
-Зөвлөлийн хэлбэрт БНУ; гэсэн 3 үндсэн санал, үзэл бодол бий болж, түүнийг тойрсон маргаан мэтгэлцээн, талцал зөрөлдөөн өрнөсөн гэж үзэж болохоор байна.
• Энэ маргааны гол илрэл нь Үндсэн хууль боловсруулах үйл явц ба Бодоо, Данзан, Богд нарын үхэлээр илэрхийлэгдэнэ.
• 1924 оны анхдугаар Үндсэн хууль батлагдах хүртэл монголчуудын Үндсэн хуульт засаглалын хэлбэрийн талаархи үзэл бодол нь Английн төрийн байгууламжийн хэлбэрийг загварчлан авах тал дээр баттай байсан билээ.
• Англитай адил Үндсэн хуульт хаант Засаглалын хэлбэрээр монголчууд 1921 оны хувьсгалын дараа төр засгаа эмхлэн байгуулав.
• Д.Бодоог устгасан нь Үндсэн хуульт Хаант засаглалын талаархи үзэл бодол, үйл ажиллагааг устгасан хэрэг юм.Энэ нь бүр 1921 оны 8-9 дүгээр сард болсон “Хүрээний хуралдаанаас” эхтэй.
Энэ үеэс эхлэн Д.Бодоог “Санаагаа өөрчилж, хуучныг нэхэгч” хэмээн буруушааж эхэлсэн юм. Д.Бодоог буруутгах буюу Үндсэн хуульт хаант засаглалын эсрэг парламентын бүгд найрамдах засаглалыг тууштай дэмжигч С. Данзан оройлон тэмцсэн билээ.
• Дараа нь ээлж С.Данзан дээр ирлээ. С.Данзангийн бодлоор Монгол орны хөгжлийн төлөв нь хөрөнгөт ёсны харилцаанд орох явдал байсан бөгөөд төрийн байгууламжийн хэлбэрийг, сонгох эрх бүхий Бүгд найрамдах улс хэмээн томъёолж чухам тэр үзлийнхээ үүднээс Монгол орон капитализмыг алгасах нь түүхийн дэс дарааллыг зөрчсөн гаж үйлдэл болно гэдгийг илээр тунхаглан хэлж байлаа.
• Одоо хөгжлийн гурав дахь зам, засаг төрийн байгууламжийн тухай гуравдахь төсөөлөл нь ЗОУ-ын төрийн байгууламжийг загвар болгосон “Ардын зөвлөл буюу хөдөлмөрчдийн хурлыг” төрийн байгууллын үндэс болгох хувилбар л үлдэв. Энэ хувилбар 1924 оны 11 дүгээр сард Улсын анхдугаар их хурал хуралдаж, анхдугаар Үндсэн хууль батлан” гаргаснаар хэрэгжив.
Гүйцэтгэх эрх мэдэл ба хууль тогтоох, гүйцэтгэх эрх мэдлийн хяналт-тэнцэл
УИХ-ын гишүүн М.Батчимэг
Монгол Улс дахь парламентын засаглалын гажуудал:
- Төвлөрсөн гүйцэтгэх эрх мэдлийг баталгаажуулж чадаагүй (Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд, УИХ хуваалцдаг)
- Гүйцэтгэх засаглалын тэргүүний танхимаа байгуулах үндсэн эрх мэдэл УИХ-д байдаг.
- УИХ сайд нарын томилгоогоор дамжуулан гүйцэтгэх эрх мэдлийг “барьцаалсан”. Парламентын зөрчил шууд ЗГ-ын зөрчил болон хувирч засаглалын тогтворгүй байдал үүсгэдэг.
- Хууль тогтоох, гүйцэтгэх засаглал холилдсон. Харилцан хяналт тэнцэлийн оновчтой механизмгүй. (УИХ-ын хяналтын чиг үүрэг хэрэгждэггүй)
- Ерөнхий сайдын эрх мэдэл хязгаарлагдмал, Засгийн газар танхимын зарчмаар ажиллах, Хөгжлийг удирдах боломжгүй.
- Парламент гүйцэтгэх эрх мэдэлд хэт хутгалддаг. (Төсөв, татвар, хөгжлийн бодлого...)
- Гүйцэтгэх засаглалаар дамжаад төрийн алба бүхэлдээ улс төрд барьцаалагдсан.
Шийдэл:
- Үндсэн хуулийн шинэчлэлийг цаг алдалгүй хийж Гүйцэтгэх эрх мэдлийг бэхжүүлэх
- Сонгодог парламентын засаглалыг бэхжүүлэх
Үндсэн хуульд шинэчлэл хийх шаардлага
УИХ-ын гишүүн Я.Содбаатар
• 1999 онд оруулсан нэмэлт өөрчлөлт парламентын дархлааг сулруулсан гэж судлаачид үздэг.
• УИХ-ын гишүүн, Засгийн газрын гишүүнээр давхар ажиллах боломжийг эрх зүйн хүрээнд нээж өгсөн явдал нь төрийн эрх мэдлийн хуваарилах хяналт-тэнцвэрийг алдагдуулсан.
• Төрийн эрх мэдэл хуваах, засаглал хуваах онолын зарчмыг Үндсэн хуулинд хатуу зааж, сонгодог парламентыг төлөвшүүлэхэд зорих ёстой.
• Парламентаа 2 танхимтай болгох, эсвэл УИХ-ын гишүүдийн тоог нэмэгдүүлэн аймаг, нийслэлийн ИТХ-ын төлөөлөгчидтэй хамтран Ерөнхийлөгчийг сонгодог болвол зөв байх.
• Ерөнхийлөгчийн чиг үүргийг тодорхой, хуулийн хүрээнд нарийвчлан боловсронгуй болгох нь зүйтэй юм.
• Ерөнхийлөгчийн институтыг харахад бусдын ажилд хошуу дүрэх, цаашилвал гараа дүрэх байдал ч ажиглагдаж байна.
• Манай улс парламентын засаглалтай орон боловч бүх ард түмнээс сонгогдсон мандат авсан Ерөнхийлөгч парламенттай эн тэнцүү харагдаж, оролцох хандлага их байна.
• Ерөнхийлөгчийг парламентаас сонгоод гүйцэтгэх засаглалын түвшинд ажиллуулах нь зөв юм.
• Гүйцэтгэх засаглалын хариуцлагыг нэмэгдүүлэхийн тулд Ерөнхий сайдад бодитой эрх мэдлийг олгох нь зүйтэй юм. Ерөнхий сайд парламентын өмнө ажлаа бүрэн хариуцдаг, танхимын гишүүдийн томилгоо, шаардлага гарвал өөрчлөх тухай асуудлыг шийддэг эрхийг нь олгох хэрэгтэй.
• Улс төрийн намыг төрийн өндөр эрх мэдэлд хүргэх машин, шат дамжлага мэтээр үнэлэх үнэлэмж нэгэнт тогтсон байна.
• Хот суурингийн эрх зүйн орчинг ойлгомжтой томъёолох. Нийслэлээс гадна зарим нутаг дэвсгэрийн нэгжийг “хот” гэж хүлээн зөвшөөрөх. Үндсэн хуулинд "хот" гэсэн ангиллыг нэмж тусгах шаардлагатай.
• Төрийн нэрээр өмчийн эрхэнд ихээхэн халдах байдал ажиглагдаж байна.Үүнийг зогсоох шаардлагатай.
• 1992 оны шинэ Үндсэн хуулинд өмчийн харилцааг бэхжүүлсэн ганцхан заалт орсон байдаг.
• Эдүгээ манай улсын эдийн засаг хямралын байдалтай, гадаад өр зээл ихэссэн, засаглалын чадамжгүй байдал үүссэн гол шалтгаан нь Үндсэн хуулиас эхтэй засаглалын хямралаас үүссэн хэмээн дүгнэж болох юм.
Монгол улсын үндсэн хуульд зарим өөрчлөлт оруулах асуудлаар хэлэх санал
Ерөнхий сайд асан Д.Содном
• Төр төвтэй биш нам төвтэй засаглал бий болсон нь улам лавширч байна.
• УИХ-ын гишүүдыг шууд сонгож байх иргэдийн эрхийг улс төрийн намууд үгүй болгож 2012 оноос УИХ-ын 28 гишүүнийг улс төрийн намууд томилсон. Одоо түүнийгээ хуульчилахыг санаархаж байна.
• Үндсэн хуулийн дээрх суурь заалтуудыг хэрэгжүүлэхгүй байгаа нь Үндсэн хуулийн цэц үндсэн үүргээ биелүүлэхгүй байгаагаас улбаатай.
• Энэ гажуудлыг даруй засахгүй бол иргэд ба төрийн хооронд итгэлцэл алдагдах, төрийг хүндэтгэдэггүй болох аюултай.
• Үндсэн хуульд өөрчлөлт оруулах замаар Төрийн тогтолцоог өөрчлөх шаардлагатай.
• Парламентийг Ардын Их Хурал, Улсын Бага Хурал гэх хоёр танхимтай болгох, Ардын Их Хуралын гишүүдийг сум дүүрэг болгоноос /нэг хүнийг/ иргэд өөрсдөө нэр дэвшүүлэн шууд сонгодог, Улсын Бага Хурлыг Ардын Их Хурлаас томилдог, Монгол улсын Ерөнхийлөгч нь Засгийн газраа толгойлдог болох,
• Ардын Их Хурал болон Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн хугацааг 7 жил болгох асуудлыг Үндсэн хуульд өөрчлөлт оруулах замаар шийдвэрлэх.
• Төрийн тогтолцоог боловсронгуй болгох дээрх саналаа би шинэ үндсэн хуулийг хэлэлцэж баталж байх үед депутатын хувьд хэлж байсан, одоо хүртэл хорин хэдэн жил хэлж л байгаа. Хууль санаачлах эрхтэй нөхөд сонсох анхаарахаас өөр аргагүй байдалд хүрнэ, тийм цаг удахгүй ирнэ гэж боддог.
Шинэ үндсэн хууль боловсруулахад анхаарах зарим асуудалд
МҮАН-ын дарга М.Энхсайхан
• Үндсэн Хуулийн эрх мэдлийн институциуд хоорондоо зөрчилдөөд, асуудлаа шийдэж чадахгүй байгаа зүйл бол Үндсэн Хуулийн хямрал гэдэг ойлголтонд оруулах ёстой юм байна.
• Үндсэн Хуулийн хямрал гэдэг бол хэвийн үзэгдэл. Харин засвар хийхгүй байгаа нь гамшиг юм.
• Нэг танхимтай парламент “Хяналтгүй төр үүсгэдэг, Үндсэн хуулийн харилцан хяналт, тэнцвэрийг алдуулдаг аюултай”. Монгол Улс хоёр танхимтай парламенттай байх нь гарцаагүй юм.
• Харин Улсын бага хуралдай нь цөөхөн гишүүнтэй, хууль тогтоох эрх мэдэлтэй, үүнийг нь хянадаг тогтолцоо буюу төрийн дээд эрх мэдлийг Үндэсний Их Хуралдай дээр хадгалагддаг байвал яасан юм бэ гэсэн саналтай байгаа юм.
• Үндэсний Их Хуралдай нь сонгогдсон болон томилогдсон гишүүдээс бүрдэнэ. Томилогдсон гишүүд гэдэгт тухайлбал: ИТХ-ын дарга нар, ҮЭ-ийн Ерөнхийлөгч МХАҮТ-ын дарга, ШУА-Ерөнхийлөгч, ҮИС-ын захиралууд, Иргэний нийгмийн байгууллагын төлөөлөл, Эрдэмтэн мэргэд, Хүндэт иргэд.
• Ерөнхийлөгчийг гүйцэтгэх засаглалд хамруулах хэрэгтэй гэж үзэж байна. Тийм учраас Ерөнхийлөгчөө Үндэсний Их Хуралдай, Улсын Бага Хуралдайн хамтарсан хуралдаанаас сонгох нь зөв.
• Энэ нь Хүчтэй Ерөнхийлөгч бий болгох мэт харагдавч үнэн хэрэгтээ парламентийн засаглалыг бэхжүүлж байгаа хэрэг юм.
• Парламентийн засаглалыг улам бэхжүүлэх шаардлагатай, үүний зэрэгцээ Ерөнхийлөгчөө хүчтэй болгох хэрэгтэй юм.
• Үндсэн хуулиас Их засаг руу шилжие
1992 оны Үндсэн хуулийн үйлчлэл, шийдэх асуудал
ШУА-ийн ФСЭХ-ийн хүрээлэнгийн захирал, академич Г.Чулуунбаатар
• 2000 оны өөрчлөлтөөр Ерөнхий сайдын гарт Засгийн газар ба парламентыг зэрэг хяналтандаа байлгах тодорхой нөхцөл бүрдсэн.
• Ерөнхийлөгч парламентыг тараах эрхтэй, Засгийн газартай зөвшилцөх боломжгүй \ Парламент Засгийн газраараа тоглох, Засгийн газрынхаа өмнө хариуцлага хүлээдэг байх\
• Сонгуулийн тогтолцоог Үндсэн хуульд шууд заагаагүй.
• Улс төрийн намын тухай Үндсэн хуульд тусгах эсэх. Үүнийг судлах шаардлагатай.
• Өөрөө удирдах ёсыг төрийн удирдлагатай хослох. Энэ зохицуулалт НЭУЁ-ыг сулруулдаг, төрийн удирдлага нэрийн дор улс төрийн намын оролцоо хэт их болсон. Нутгийн удирдлага зохистой төлөвшихгүй байгаа.
• Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгжийг өөрчлөх асуудал маргаан үүсгэж шийдэгдэхгүй байдал үргэлжилсээр байна. Энэ талаар Үндсэн хуульд “тухайн нутгийн иргэдийн саналыг үндэслэн шийдвэрлэнэ” гэж заасан. Иргэд сумаа, дүүргээ татан буулгахыг бараг зөвшөөрдөггүй.
• Нийслэлээс гадна зарим нутаг дэвсгэрийн нэгжийг “хот” гэж хүлээн зөвшөөрөх шаардлага бий.
• Улс төрийн намуудын үйл ажиллагаа, төр-нам- бизнесийн бүлэглэл болсон.
• Ялсан хүч ҮХ-иас давсан эрх эдлэх, ялагдсан нь ҮХ-д байхгүй ялгаварлан гадуурхалд өртөх.
• Ерөнхийлөгчид бодит эрх мэдэл дутагддаг.
• Үндсэн хуулийн сайтар нягтлаагүй, ойлгомжгүй, бүрэн бус үг хэллэг зөрчлийн шинэ эх үүсвэр болох
• Ерөнхийлөгчийг ард түмэн сонгодог ард түмэн л огцоруулах эрхтэй
• Орон нутагт төрийн нэгдсэн удирдлагыг хэрэгжүүлж буй одоогийн тогтолцоо зөрчилтэй
• Үндэстний цөөнх, улс дамнасан угсаатан, угсаатан ястаны бүлгийн эрх ашиг, онцлогийг хамгаалах
• Манайх 1999-2000 оны заагт 10 хүрэхгүй жилд анхны өөрчлөлт хийгдсэн, өөрчлөх тухай санаачилга түүнээс хойш тасраагүй
М.Сүрэн
Илтгэлийн видео бичлэгийг ЭНД дарж үзнэ үү.
Сэтгэгдэл0
Содном өвгөн хулгай хийхдээ гарамгай даа. МАК-ын бүх хулгайг өвгөн зохион байгуулдаг гэсэн үү.
alban tushaal erhleh tuhai asuudal bodood,..UNDSEN HUULI OORCHLOH ni tuiliin BURUU,...ULS ORNII AMIDRAL doroi bgaa ni ard tumnii mongiig hulgailj bgaa yam tamgiin gazart bgaa shuu dee,...hun amiin hogjil niigmiin hamgaalaliin yam gedgee tatan buulgah heregtei,..ulsiin mongo alga bolood bgaa ni undsen huulindaa bish shuudee,..hulgai tor bgaad bgaa ni l gol asuudal bolood bgaa
HAHNH-iin yam gej iim nuser yam bh erdoo ch hereg bhgui,...dotroo yamar olom gazar heltes, ter ni DUUREG bolgon deer tus tusdaa bair dulaan halaalt,tsahilgaanii mongo tolood ,baahan toriin alban haagchiin oron too,ter alban haagch nar ni tetgevert garahdaa bas 36 sariin tsalingiin tetgemj toroos avdag,... ted nar ni bas toriin huvtsas form omsono ,..yu ve?? zugeer l ard tumnii tetgever, tetgemj boloh mongiig ene yam ooroo zalgij bgaa,...duurgiin tamgiin gazart l heltes bh yostoi iim l yam shuu dee,..shine eronhii said CH. SAIHANBILEG uuniig yostoi anhaarah heregtei,...hun amgui oron nutag,duureg gej bhgui, zasgiin gazar ni oron nutag burt,... duureg duuregt ni hun amiinhaa halamjiin mongiig ogood bhad yamar negen asuudalgui bj boldog bsan ,...ene neg yam gej tolgoigoo erguulsen yum bii bolgochihood,..bas dotor ni NIIGMIIN DAATGALIIN ERONHII GAZAR ,HIIGMIIN HALAMJ UILCHILGEENII ERONHII GAZAR yun surtei ner tomiyo bilee dee,..tegeed ard tumnii amidral yamar bolson ,...odoo haraad uzeh heregtei 1995 ond niigmiin daatgaliin huuli gej gargasan,barag ENE HUN s.erdene gegch sanaachilsan shuu dee,..tegeed l toroos ard tumend ogch bsan mongiig yam tamga baiguulah heltes gazar baiguulah nereer 24 jil idej uuj ,..ard tumend hurteh yostoi huvi hemjee jilees jild bagasaad l bdag iim hachin togtoltsoogoo bolih heregtei ,..hodolmoriin yamandaa tetgevertee garah ni haryalagdaj,...ovdoj zovohdoo eruul mendiin yamandaa haryalagdaad ,..uheh torohiin hoorondhi ene horvoogiin amdiraliig zohitsuulaad yavdag uls oron delhii deer ochnoon bj bhad,toriin mongiig hulgailj suudag uls oron mongoloos oor haana ch bhgui,...hamgiin hulgaich toriin uilchilgee bol ene yamand bgaa,..deer ni hulgaichaaraa aldartai ni TATVAR-iin eronhii gazar,..nernees tsaashgui iim iim ,..hulgain zamaar toriin mongiig idej uudag nuh suviig nen darui buren haah heregtei,..shine zaluu eronmhii saidad mash ih naidaj bgaa,..uuniig l hiih l heregtei,...mongold huuli mash sain bgaa,..ene gajig yumaa zasah tuhai yarihgui bj UNDSEN HUULI OORCHLONO gej yarih ni tuiliin buruu uildel.tor tomor nuuree uzuuleh tsag bolson shuu.
hulgaich toriin alban haagchid, hulgaich tor bgaad l gol uchir ni bgaa,...
… Монгол гэх сэтгэхүйтэй хужаа байдаг гэж байгаа бол алтан нарыг оосорлоод газарт буулгаад ир тэгвэл би итгэе. Хүний хийсэн ажил үйлс үр дүн нь, түүнийг хэн болохыг нь бүрэн гэрчилдэг. Тэр гарлаа нуусан ч зан чанар нь илчлээд өгдөг. … Хусавч үл арилах угсаа гарвал гэж бий. … Монгол хүн хөгшрөхдөө улам Mонгол төрх нь тодордог бол. Хужаа хүн хөгшрөхдөө улам Xятад төрх нь ил болдог юм. …
... Хэрэв өнөөдөр нарийн төмөр замыг барьчихсан байсан бол Монголд ирээдүй гэж байхгүй байх байсан . ... Монголд нэг ч км нарийн төмөр зам баригдахгүй . ... Монгол Улс ирээдүйд коксжих нүүрсээ болон бусад баялгаа ойрын хугацаанд баригдах Сайншанд – Чойбалсан чиглэлийн шинэ төмөр замаар зөөж , ОХУ ын Находка боомтоор дамжуулан дэлхийн зах зээлийн үнээр Далайн боомтын худалдааг, сонирхсон улс орон болгонтой тэр тусмаа Япон Улстай түлхүү хэмжээнд хийх болно. ...
... Bank of China орж ирэх ёстой , … Нарийн төмөр зам баригдах ёстой гэж ярьж , бичиж байгаа хүмүүс бол урвагчид мөн . ... Хятадын Төрийн банкийг оруулж ирэх ажлыг гардан гүйцэтгэж , Нарийн төмөр зам баригдах хууль эрх зүйн орчныг бий болгох ажлыг удирдан зохион байгуулж байгаа Ардчилсан хужаа луйварчид урвагч , нэр бүхий этгээдүүд , Монгол Улсын тусгаар тогтнолыг устгахын тулд бузар мууг үйлдэж буй тул , … Цаазын дээд хэмжээ өгөх ёстой . ... Юу тарина , түүнийгээ хураана . ... Хан Тэнгэрийн хилэнд ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид устан мөхөж , тамын гүнд хаягдах болно. ...
... Ид ид гэдэг нь хүний ёс ваа , Идээд гардаг нь гахайн ёс ваа гэж Хятадууд эртнээс нааш ярьдаг бус уу , !!! ... Инээд алдан худал хэлж , хууран мэхлэх нь Хятад ёс , ... Итгэсэн дүр үзүүлэн дотроо бодолтой , дороо суурьтай хөдөлдөг нь Монгол ёс . ... Цаг цагаараа байдаггүй цахилдаг хөхөөрөө байдаггүй , ... Хорон муутнууд ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид , ... Маргааш Хан Тэнгэрийн хилэнд устан мөхөж тамын гүнд хаягдах нигүүртэй гэдгээ үл мэдэн , ... Өнөөдөр ихэд баярлалдан хар хэрээ шиг гуаглан орилолдовч хувь тавилангийн цадигт захирагдан чимээгүй сарнин алга болцгооно. , ... Монголчуудаар оролдоод мөхлөөс өөр юуг ч үзээгүй гэдгээ Хар Хятадууд мартахыг хичээвч айдас хүйдэс зүрхийг нөмөрч аюумшиг хэдийнээ өмнө нь тулж ирснийг анзаарцгаана . !!! ... Мөнх Тэнгэрээс заяат Эртний Их Хаадын удам Хөх тамгат Монголчуудын зовхи нь өөдөө байж , зүрх нь амар амгаланд умбан, сэтгэл нь баяр хөөрөөр дүүрэх Их Мянганы гэрэлт он жилүүд айсуй тул зовсон сэтгэлээ тайтгаруулж , зүдэрсэн ухаанаа сэргээцгээ зөвт Монголчуудаа , !!! ... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
Үндсэн хуульт, ТУСГААР ТОГТНОЛОО сэргээн мандуулсан, Ардын бүрэн эрхт Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улсыг зарлан тунхагласны 90 жилийн ойн баярын мэндийг нийт Монголчууддаа хүргэе!!! Ардын бүрэн эрхт (олигархиудын бүрэн эрхт биш шүү)
би бол асуудал хүмүүстээ л байна гэж хардаг, тогтолцоо ч юм уу хууль дүрмээсээ болоод улс орон ингээд байгаа юм биш л дээ, гол нь монголчууд зөв хүмүүсийг л улс төрд сонгож чадахгүй байна, мөнгөтэй хүмүүсийг нэр дэвшүүлэхэд сонгоддоггүй болчиход л аяндаа бүх ок болно, намууд ч гэсэн сонгуульд их мөнгө цацах шаардлагагүй болно, боловсролтой, мэдээж эх орныхоо төлөө хийж бүтээсэн зүйлтэй, хөрөнгө мөнгө хөөцөлдөж яваагүй гэсэн жирийн сайхан намтартай ийм л хүнийг нэр дэвшүүлдэг байхад л болоо шүү дээ,бүх юм ок болно,манай иргэд зоригтой их хуралд нэр дэвших хэрэгтэй байна, мөн зоригтой сонголт хиймээр байна, хоёр баян нэг ядуу өрсөлдөхөд монголчууд хоёр баяныг нь сонгоод л байгаа шүү дээ, асуудал бол энэ... өөр юу ч биш
… Монголыг буурай үед нь эзлэх гэж яаж ч оролдсон үргэлж бүтэлгүйтдэг , харин Монгол эргээд танай Хятадуудыг эрхшээдэг гэдгийг түүхээс ойлгож аваагүй юм уу. Чи ямар ч сайхан үлгэр ярьсан хужаа хүний санаа цаагуураа үргэлж Монголын эсрэг зорилготой байдаг гэдгийг бид түүхээс сайн мэднэ. Тиймээс Монголын сайн сайхны төлөө гэж хэзээ ч дахин худал битгий ярь. Үр хүүхэд чинь Монгол газар шороон дээр амьдрах эрхгүй болох болно. … Юу тарина түүнийгээ хураана … гэдэг үгийг сайн ойлгохыг хичээ. Монголчууд Тэнгэр заяатай , харин хужаа та нар газар заяатай . Хэзээ ч Тэнгэрт нисэж үзээгүй байж бидэнд яаж нисэх тухай заах гэж оролдох нь ичгэвтэр бус уу. Монголчууд бид удахгүй нисээд явна , харин хужаа та нар газраа алгадаад хоцорно. Энэ бол Мөнх Тэнгэрээс бидний Монголчуудад өгсөн хувь тавилан. Үүнийг хэн ч, хэзээ ч сөрж зогсож чадахгүй.
үндсэн хуулиа өөрчилнө, ингэнэ тэгнэ гээд л ... одоогийн улс төрд байгаа хүмүүсийн хийх ажил биш л дээ, хэний ч хамааралгүйгээр зөвхөн ард түмнийхээ л дэмжлэгээр гарч ирсэн хүмүүсийн хийх ажил, тэд л чадна ... өнөөдөр монголын улс төрд хэн ч хэзээ ч ард түмнийхээ хүчээр сонгогдлоо шүү гэж боддоггүй л байхгүй, санхүүгээр дэмжсэн хүмүүс намынхаа хүчээр л гарлаа гэдэг ...
... Энэ оны 4 р сарын 1 нээс эхлэн Хилийн Боомтын тухай хуулийн хэрэгжилтээр Хилийн Цэргийн үүргийг хүлээн авсан , Гадаадын Иргэн Харьяатын Газрын хужаа түшмэдүүд Ардчилсан хужаа Ц Элбэгдоржийн шууд удирдлагаар Хятадуудыг хэдэн арван мянгаар нь бүртгэл, давхар хяналт тавих боломжгүйгээр Монгол Улсад оруулж ирэн , Монгол иргэншил хууль бусаар олгон , өөрсдөө зохион байгуулсан Цахимаар газар өмчлүүлэх ажлын хүрээнд Хятад хүмүүс Монгол Улсад хууль бусаар газартай болж , ... Уйгаржин Монгол бичгээр Кирилл Монгол бичгийг солих бусармаг санаа нь олны эсэргүүцлээр нурж унасан ч , ухаалаг Төр хэмээх хошгируулалтын далбаанд Цахимаар , Ухаалаг төрийн ТҮЦ машинаар Төрийн үйлчилгээг нэгдсэн байдлаар , Монгол хэл мэдэхгүй , Монголын иргэн хууль бусаар болсон Хятадууд хүлээн авч байгааг Ардчилсан хужаагийн Хууль бус Төрийн гайхам амжилттай хийгдэж буй нэгэн нууц төсөл гэдгийг Монголчууд сайн мэдвэл зохино. ... Зөв сэтгэлт , энгийн хүний санаанд үл орох хужаа аргаар Хятаджуулж буй бузар ажиллагаагаа хаацайлахын тулд ардчилсан хужаанууд , Монголын хүн ам богино хугацаанд 3 сая хүрэх ирээдүй ойрхон байгаа мэтээр тархины сэрэмжийг алдуулах худал суртал нэвтрүүлгийг хүчтэйгээр явуулж байгаа гэдгийг ойлгож , аливаад сэрэмжтэй хандах цаг болсон Монголчуудаа !!! . ... Ардчилсан хужаанууд Хятадуудаар Монголыг дүүргэх бузар төлөвлөгөөт ажлаа өнгөлөн далдлах бас нэг арга нь , ... Ардчилсан хужаагийн Төрийн хүчний байгууллагын ажилтан нар Өвөр Монгол хүмүүсийг хөөж гаргаж буй мэт мэдээлэлийг зориуд тарааж , өөрсдийгөө Хужаа нар биш гэж харуулах гэж буй нь айхтар нарийн тооцсон алхам гэдгийг ард түмэн цаг нь болохоор бүрэн ухаарах болно. ... Өнөөгийн Монгол оронд тохиолдож буй хүнд хэцүү асуудал бүхэн Ардчилсан хужаагийн Хууль бус Төрийн бусармаг бодлого , үйл ажиллагаатай нь шууд холбоотой гэдгийг Хөх тамгат Монголчууд мэдэх ёстой бөгөөд , дахин хууртагдахгүй байх хэмжээнд хүртэл ухаанaa хэрсүүжүүлэх хэрэгтэй хэмээн бодож байна . ... Монголчуудын сайхан сэтгэлийг ашиглах энэ мэт хуурамч эмгэнэлт жүжгийг тоглон , өөр хооронд нь хагаралдуулах давхар санаа ч бас явж байгаа гэдгийг бодолцох хэрэгтэй . ... Хэдийгээр Монголчууд өгөөмөр сэтгэлтэй ард түмэн боловч , ... Улс орны оршин тогтнох үндэс болсон газар нутаг , түүн дээр амьдрагч Хөх тамгат Монголчуудынхаа ирээдүйг эрсдэлд оруулах иш үндэсгүй тэнэг алхам хийж Хятадуудын далд хорон бодлогыг, цаг зуурын сэтгэлийн хий хөөрлийн үүднээс дэмжих нь алсдаа харамсаад баршгүй үр дагаварыг авчрах болно гэдгийг сайтар ухаарч ойлгох хэрэгтэй . , ... Хятадуудын бодлого , Маогийн удирдлагаар улаан хамгаалагчдын гараар , Ихэнх нь устгагдаж , мөхөөгдсөн , ... үлдсэн нь хүчээр Хятаджсан Өвөр Монгол нэртэй хужаа хүмүүсийн гашуун хувь тавиланг давтан , Хятадуудын дотор аргад автан тэдний боол сайн дураараа болохыг хүсэх нь хэрээс хэтэрсэн гэнэн тэнэг үйлдэл болох биз ээ !!! . ... Ардчилсан хужаа луйварчид , урвагчид ямар ч хорон санаа , бузар арга сэдсэн бай , тэр бүхэн нь бүтлээ олохгүй заавал ч үгүй нурж унах болно. ... Хан Тэнгэрийн хилэнд ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид устан мөхөж , тамын гүнд хаягдах болно. ... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
alban tushaal erhleh tuhai asuudal bodood,..UNDSEN HUULI OORCHLOH ni tuiliin BURUU,...ULS ORNII AMIDRAL doroi bgaa ni ard tumnii mongiig hulgailj bgaa,toriin alban haagchid bolon yam tamgiin gazart bgaa shuu dee,...hun amiin hogjil niigmiin hamgaalaliin yam gedgee tatan buulgah heregtei,..ulsiin mongo alga bolood bgaa ni undsen huulindaa bish shuudee,..hulgaich tor bgaad bgaa ni l gol asuudal bolood bgaa yum,...HAHNH-iin yam gej iim nuser yam bh erdoo ch hereg bhgui,...dotroo yamar olon gazar heltes, ter ni oron nutag,DUUREG bolgon deer tus tusdaa bairtai,tedgeer ni dulaan halaalt,tsahilgaanii mongo tolood ,baahan toriin alban haagchiin oron too,ter alban haagch nar ni tetgevert garahdaa bas 36 sariin tsalingiin tetgemj toroos avdag,... ted nar ni bas toriin huvtsas form omsono ,..yu ve?? zugeer l ard tumnii tetgever, tetgemj boloh mongiig ene yam ooroo zaligij bgaa shuu dee.Duureg, oron nutgiin tamgiin gazart l heltes bh yostoi iim l yam shuu dee,..shine eronhii said CH. SAIHANBILEG uuniig yostoi anhaarah heregtei,...hun amgui oron nutag,duureg gej bhgui, zasgiin gazar ni oron nutag, duureg duuregt ni hun amiinhaa halamjiin mongiig ogood bhad yamar negen asuudalgui bj boldog bsan ,...ene neg yam gej tolgoigoo erguulsen yum bii bolgochihood,..bas dotor ni NIIGMIIN DAATGALIIN ERONHII GAZAR ,HIIGMIIN HALAMJ UILCHILGEENII ERONHII GAZAR yun surtei ner tomiyo bilee dee,..tegeed ard tumnii amidral yamar bolson ,...odoo haraad uzeh heregtei. 1995 ond niigmiin daatgaliin huuli gej gargasan,barag ENE HUN s.erdene gegch sanaachilsan shuu dee,..tegeed l toroos ard tumend ogch bsan mongiig yam tamga baiguulah heltes gazar baiguulah nereer 24 jil idej uuj ,..ard tumend hurteh yostoi huvi hemjee jilees jild bagasaad l bdag iim hachin togtoltsoogoo bolih heregtei ,..hodolmoriin yamandaa tetgevertee garah ni haryalagdaj,...ovdoj zovohdoo eruul mendiin yamandaa haryalagdaad ,..uheh torohiin hoorondhi ene horvoogiin amdiraliig zohitsuulaad yavdag uls oron delhii deer ochnoon bj bhad,toriin mongiig hulgailj suudag uls oron mongoloos oor haana ch bhgui,...hamgiin hulgaich toriin uilchilgee bol ene yamand bgaa,..deer ni hulgaichaaraa aldartai ni TATVAR-iin eronhii gazar,..nernees tsaashgui iim iim ,..hulgain zamaar toriin mongiig idej uudag nuh suviig nen darui buren haah heregtei,..shine zaluu eronhii saidad mash ih naidaj bgaa,..uuniig l nen darui hiih l heregtei.ard tumen emh zambaraagui bgaa ni ene yamnaas l bolj bgaa,..avah yumaa avch chadahgui hohirno,...tegeed tordoo gomdono.Mongold huuli mash sain bgaa,..ene gajig yumaa zasah tuhai yarihgui bj UNDSEN HUULI OORCHLONO gej yarih ni tuiliin buruu uildel.tor tomor nuuree uzuuleh tsag bolson shuu.
... Худал хуурмаг нь илчлэгдсэн хужаанууд булхайгаа нууж , бузраа бусад руу чихэхдээ иш үндэсгүй гүтгэлэг хийж ичих ч үгүй байснаараа аргагүй л Хятад угшилийн бохир цустай гэдгээ өдөр тутам батлах юм даа. ... Хужаа хүн бол хэзээ ч засрахгүй арчаагүй худалч , ялзарсан сэтгэхүйтэй . ...
Монголын төр засгийн үйл ажилгаанд үүсч байсан ба гарч байгаа зөрчлүүдийг өөр өөрсдийн үзэл бодлоор батлан тайлбарлахын тулд төр засгийн үйл ажилгаанд шууд холбоотой ба огт холбоогүй үйл явдалуудыг жишээ баримт болгон тайлбарласан нь бас л нэг янзын төөрөгдүүлэлт,тархи угаалт төдий зүйл болжээ. одоогийн цаг үед олон нийтээр мэдэж тэдэнд тайлбарлан хэлж хүлээн зөвшөөрүүлж нэг ойдлголттой болговол зохих хэдэн зүйл байгаа юм.Үүнд: 1.Улс төрийн"НАМ"чухам гэж юу вэ? үүнийг хүний оюун санаанаас салгаж хүчээр устгаж болох уу?Амьдрах хүсэл аргатай холбоотой салгаж болдоггүй үзэл бодол юм бол нам,төр хоёрын аль нь альныгаа удирдаж байх ёстой юм вэ?Одоо Монголд бүртгэлтэй байгаа 20 гаруй намаас аль нь жинхэнэ нам аль нь албан тушаалын төлөө баг вэ? гэдэг нь тодорно. 2."АРДЧИЛАЛ"гэж чухам юуг хэлдэг юм вэ?Хүний хүсэл сонирхол төдий зүйл юм бол ардчилалыг хэрэгжүүлэхэд иргэн хүн бүхэн амьдралынхаа өмнө,ард түмнийхээ өмнө,албан тушаалынхаа өмнө хүлээсэн үүргээ шудрагаар биелүүлж байснаар хангагдах боломжгүй юу? Үүргээс нь салгасан хүний эрх хаана хэзээ хэрэгжиж болох уриа лоузон бэ? 3.Нийгмийн мөн чанар гэж юу байдаг вэ?"Капиталист"нийгэмд хүнлэг чанар,шудрага ёс,хариуцлагын тогтолцоог хэрхэн яаж бүрдүүлж бий болгож болох вэ?гэх зэрэг зүйлийг бүрэн ойлгоогүй тохиолдолд төр засгийн хямралын учир шалтгааныг олж тайлбарлах боломжгүй дээ
... Капитлизм, cоциализм … ,коммунист Мао байна уу , гамин Чан Кайши байна уу , … Хан улс байна уу , Мин улс байна уу гэдгээс үл хамаарч Хар Хятад ямар ч үед Монголыг хорлож устгах санаархалаа хадгалж үлдэн , түрэмгийлэх үйл ажиллагаа нь ил далд хэлбэрээр үргэлж оршсоор байх болно гэдгийг хөх тамгат Монголчууддаа сануулж байна. Мэдээж халаасандаа олон тэгтэй юань атгасан улс төрч юм уу эсвэл олон изм , ... ээсээ, элдэв философийн нэр томьёонуудаасаа болоод тархи нь эргэж хамар доорхиосоо цаадхийг харж чадахаа байсан , гарт нь имрэгдэх $ , юаниасаа болоод тулга тойрсон бодол сурталчилж байдаг өнөөгийн ардчилсан хужаагийн мөн чанарыг бүрэн шингээсэн өөрийгөө нийтлэлч хэмээн нэрлэсэн этгээдүүд , эсвэл ихэд ухаантай улс төрч хэмээн дүрдээ итгэсэн тархи угаагчид эрт орой хэзээ боловч там руу хаягдахаас өөр тавилангүй үлдсэн гэдгээ ухаарах бөгөөд тэр цагт бүх зүйл өнгөрөн одсон байх болно. ... Хайрсан Могой шиг хар Хятадуудын исгэрээнд хууртаж ,хоронд нь мансуурсан хүмүүс түүний өдөр болон оройн зоогийн ширээн дээр тавигдана гэдгээ ойлгохгүй байна эсвэл ойлгож ухаарахыг ч хүсэхгүйгээр сэтгэлээрээ бууж өгөгсөд болсон байна., Тиймээс бусдыгаа уруу татан Мах комбинат руу оруулаад өөрөө амьд үлддэг ямаа шиг эрхэмүүдийн элдэв ганган нэр томьёноос зайлсхийж энгийн үнэн болох Хорт Могой өөрийн зайндаа оруулаад довтлон хазаж хороо шахдаг шиг Хятадууд гэмгүй царайлж байгаад сэмхэн ойртон хорлон устгах болно гэдгийг ойлгон aливаад няхуур болгоомжтой хандагтун . !!! … Өвөр Монголчууд цагтаа өнөөдрийн Монголынх шиг ардчилсан хужаа луйварчид урвагчидийнхаа эсрэг эрс шийдэмгий тэмцээгүй учраас Тэнгэр тэднийг харж үзээгүй юм. Тэд өнөөдөр Хятад ч биш, Монгол ч биш устан мөхөх хувь тавилантай хужаа болсныг бүгд харж байгаа , мэдэрч байгаа . ... Хөх тамгат Монголчуудаа асар их сонор сэрэмжтэй байгтун . !!! ... Хан Тэнгэрийн хилэнд ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид устан мөхөж тамын гүнд хаягдах болно . Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
... Монголд нэг ч км нарийн төмөр зам баригдахгүй . ... Монголчууд коксжих нүүрсээ дэлхийн зах зээлийн үнээс 4 дахин бага үнэ буюу 30 орчим $ аар Хятадад зарахгүй , харин дэлхийн зах зээлийн үнэ болох 120 орчим $ аар Япон болон бусад улс орны зах зээлд гаргах болно. ... Харин чам шиг урвагчдад Монголд гишгэх газар олдохгүй байх болно. ... Монголд хэн нарийн төмөр зам барихыг дэмжинэ тэр бол өөдгүй урвагч этгээд мөн . Дахин хэлье Монголд нэг ч км нарийн төмөр зам баригдахгүй . ... Хятадын нэг ч үйлдвэр баригдахгүй . ...!!!
... Их санасан газар есөн шөнө хоосон гэдэг дээ. ... Монголд нэг ч км нарийн төмөр зам баригдахгүй . !!! ... Бид шатахуунаа дотоододоо үйлдвэрлэж хэрэглэх болно. !!! ... Нүүрснээс хий гаргаж авах төслийг МСС Герман болон Японтай хамтарч гүйцэтгэх болно. !!! ... Монголд одоо байгаа Хятадтай харилцах хилийн боомтыг эрс цөөлөх болно. ... Монгол Улс ОХУ ын Находка боомтоор дамжуулан Ази Номхон далайн зах зээлд гарахаас гадна Японтай нэлээд урт хугацааны гэрээ байгуулж Коксжих нүүрс , зэс , төмөр , газрын ховор металл болон бусад уул уурхайн бүтээгдхүүнийг хагас боловсруулах болон гүн боловсруулалт хийж экспортлох болно. !!! ... Монгол дахь Шинжлэх Ухаан Боловсрол Гэгээрлийн салбарт ОХУ болон Япон мөн бусад өндөр хөгжилтэй орнуудтай хамтын ажиллагаагаа гүнзгийрүүлэн , хөгжүүлэх үндэс дээр боловсронгуй дэвшилтэт тогтолцоог бий болгох арга хэмжээг авах болно. !!! ... Ер нь итгэлийг эвдсэн Хар Хятадтай хамтарч ажиллах боломж дахиад гарахгүй хэмээн бодож байна . ... Монгол дахь ардчилсан хужаа луйварчид урвагчидтай хамтран коксжих нүүрсийг 30 орчим $ аар худалдан авсан Хятадын талын дээрмийн ажиллагааны дараа Хятад луйварчидад хэн итгэх вэ дэ. !!! ... Өөрсдийн өчүүхэн бодол , шуналт хар хорон зангаасаа болж Хятадууд та нар итгэл алдлаа , ... Хятад шуналт боол зангаасаа болж Монгол Хятадын цаашдын хамтын ажиллагааг бүрэн мухардалд орууллаа . ... Юу тарина , түүнийгээ хураана , .. Зангилгийн хэцүү цаг үед хөршийн хуурамч тал зассан үгс , хууран мэхлэх хорон зан танигдана аа гэж үүнийг хэлдэг юм , !!! ... Хан Тэнгэрийн хилэнд ардчилсан хужаа луйварчид устан мөхөж тамын гүнд хаягдах болно. ... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
Улс тунхагласны буюу тусгаар улс гэдгээ олон улсад зарласан баярын мэнд хүргэе. Зарим хүмүүс баяр биш гэж байна. Түүх, түүхээрээ үлдэг. Тухайн үеийн сонголт зөв бурууг бид шүүх эрхгүй. Тэр сонголт байсан болохоор чи өөрөө хорвоогийн тоосыг хөдөлгөж, амьд мэлтийж, мэнд арзайж байгаа гэдгээ ойлго. Ийм сонголт байгаагүй бол чи энэ хорвоод төрөх ч үгүй байсан....
... Монгол нэртэй , Монгол хэлээр ярьдаг Хятад цустай Хужаанууд , … Монголчууд биш гэдгээ өөрсдөө хэлдэг . ... Эрх мэдэлд учиргүй дурлагч , тархи нь хоосон , шунал нь дэндсэн этгээдүүд болох , ... АН , МҮАН бүхлээрээ , МАХН ын зарим хэсэг нь , МАН ын цөөн тооны хэсэг нь багтах хужаанууд ардчилсан хужаа Ц Элбэгдоржийнхоо удирдлагаар , Монголыг өөрийн угсаа нэгтэй Хятадуудын харьяанд оруулахаар уран үгээр урхидан , бусармаг бузар хэргээ далдуур үйлдэн зүтгэж , ... Монгол Улсын тусгаар тогтнолыг бусниулах бузар төлөвлөгөөгөө шат дараалан идэвхтэйгээр хэрэгжүүлж байгаа нь хэдийн нууц биш болж , Монголчууд ойлгоод , сэрэмжлээд эхэлсэн . ... Хан Тэнгэрийн хилэнд ардчилсан хужаа луйварчид устан мөхөж тамын гүнд хаягдах болно. ... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
... Монголыг Хятадын харьяанд оруулах ажлаа , хужаа хорон санаагаарaa илээр бус далдуур ээлж дараатай гүйцэтгэж , АНУ ын санал тоолох хар машинаар хууран мэхлэх арга замаар , ард олны сонголтыг өөрчлөн Монголын Төрийн эрхийг хууль бусаар эзэгнэж , Монголын эдийн засаг , санхүүгийн тогтолцоог бусниулан , … гулгуулж , хулгайлах замаар уутных нь амыг хоослон , , Хүчний байгууллагын жигүүрийг нь тасдан , хужаа этгээдүүдээр дүүргэн , Хилийн цэргийн эрх , үүргийг Боомтын хуулиар өөрчлүүлж Гадаадын Иргэн харьяaтын алба буюу бас л хужаа түшмэдүүдэд эрхийг нь шилжүүлэн ,Монголын ажил хэрэгч хүмүүс сулран доройтож, дампуурах ,зарим нэг нь ардчилсан хужаа Ц Элбэгдоржийн шоронд тамлагдан зовж байх үед , Хөрөнгө оруулалтын тухай хуулийг яаран сандран баталж , Хятадын эдийн засгийн эзэрхийлэлийг хуульчилж , Монгол төгрөг Доллар , Юаны өмнө ганхаж , China of Bank нь Монголын санхүүгийн зах зээлийг Хятадынх болгох ажлаа эхэлж , Монголчуудын хүнсний аюулгүй байдал алдагдаж , Монголчууд Ардчилсан Их Өрөнд буюу одоогийн байдлаар 8 тэрбүм $ ын өрөнд бурантаглуулж , Хууль бус Ардчилсан Төрийн далд явуулгаар хэдэн арван мянган Хятад хүмүүс хууль бусаар иргэншил аван Монголд маш богино хугацаанд Цахимаар газартай болж , Монголчууд өнөө маргаашгүй тусгаар тогтнолоо алдах хэмжээнд тулан ирж , Газрын тухай шинэ хуулиар Xарийнхан тэр тусмаа Хятадууд 100 жилээр Монголын газрыг эзэгнэх эрхтэй болгох бусармаг төсөл биеллээ олохоор хаалга тогшин зогсож байгаа энэ үед , Хятадын Си хэмээх эрхэмийн хэлсэн үгийг чи бээр , ... Үнэн , ... хэмээн бодож байгаа бол чамд юу гэж хэлэхээ мэдэхгүй байна. ... Нүд , чихээ боочихоод хулгай хийхдээ намайг хэн ч хараагүй , сонсоогүй хэмээн боддог тэнэг хүн шиг л санагдаж байна. ... Бүх Монголчуудад хандан Хятадын хамгийн бүдүүн дарга Си гээч нь , ... бидний садан төрөл Ц Элбэгдоржийн хүчин зүтгэлээр Монгол улс , Монголын бүх баялаг манайх болоход тун ч ойртлоо хэмээн баярласандаа , … Миний Монгол , … хэмээх Д Нацагдоржийн шүлгийг Хятадаар уншиж өөрийнхээ юу бодож, санаж байгааг Монголын олон түмэнд гэнэгүй байж байгаад илчилснийг нь бодвол нүд , чихээ боосон чи бээр сонсоогүй байх гэж бодож байна. ... Худалч хүн хэзээ ч үнэнээ хэлдэггүй юм , Хулгайч , дээрэмчин хүн хэзээ ч би танай баялгийг хулгайлж , дээрэмдэнэ хэмээн бузар санаагаа илээр зарладаггүй юм , ... Хятадын бүдүүн дарга Си , ер нь ямар ч Хятад хүн , … бид Монголыг далдуур эзэлж , бүх Монголчуудыг устгах бодлого барина гэж ил тунхагладаггүй юм, … Xарин ч Хятад , Манж худал , хуурмаг сайхан нялуун үгсийг мянга түмээр нь давтаж , өнгө татах гоо охид , тэрэг дарах бэлэг сэлтийг тооцоотой бодлоготойгоор тараaж , гэнэн тэнэг, шуналдаа идэгдсэн түшмэдүүдийг хахуульдан авч , өөрсдийн угсаа нэгт хужаануудын туслалцаатайгаар улс орныг дотроос нь эзлэх бодлогыг мянга мянган жил явуулж ирсэн гэдгийг Монголчуудын түүхэн дэх гашуун цаг үе , урвагчдын бусармаг үйлдэлийн харласан зам мөрөөс мэдэж авч болно гэдгийг өчүүхэн ухаандаа ойлгох гэж оролдтугай. . , ... . ... Эцэст нь Хөх тамгат Монголчуудын Монгол орон, удахгүй ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид болох хорон муутангуудаас , Хан Тэнгэрийн хилэнгийн хүчээр салж , амар амгаланд хүрэхэд улс орондоо хар буруу санасан , харийн бүхэнд сэтгэлээ худалдаж урвагсад Монгол улсад оршин амьдрах эрх нь бүрэн хаагдсан байх болно гэдгийг албан ёсоор мэдэгдэж байна . ... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
4 жил нэг хэдэн юм сууж аваад л идээд л хэрэг хүлээдэггүй системээ боль. урьдынх шиг ерөнхийлөгчтэй тэр нь сайдуудаа томилоод,түүхийн өмнө бүрэн хариуцлагаа үүрдэг системтэй бай. хэн ч хариуцлага үүрдэггүй ардчилал гэж юу байсан юм. тэр авдай, отгонбаяр гээд л юу ч мэдэхгүй мөртөлөө хүмүүсийн оюуны өмчийг тендер шалгаруулалт нэрээр АН-н Сүхбаатараар гар хөлөө хийгээд булааж аваад, дээрээс нь зоромжилоод байдаг ийм юм хаа байсан юм. 90 оноос өмнө ийм байгаагүй. тийм тулдаа үйлдвэрлэл хөгжиж байсан. баахан юм мэдэхгүй одууд буюу цус сорогчидоор МОНГОЛ улс дүүрч ард түмнийг туйлдууллаа.
Энэ бол асуудалыг улаар нь авч үзэж байгаа, зайлшгүй яригдах ёстой бодитой асуудал. Юун Оюу Толгой, Таван Толгой, уул уурхайн худал улс төржсөн дүр эсгэлт. Цус шинжилсэн эрлийз хурлиз гэж бие биенээ хужаа хятадаар нь дуудсан хийрхэл. Үүний чинь хажууд үндсэн хуулийн шинчлэх асуудал бол хамаагүй бодитой нэн даруй шийдэх ёстой асуудал юм шүү. Сайн бүтэц, системийг инситутыг бүрдүүлж чадвал хүн нь өөрөө түүндээ захирагдаад явах жамтай. Хичнээн муу хүн байсан ч муугаа амьдралд хэрэгжүүлэх боломжгүй тийм л бүтцийг хийчих хэрэгтэй юм. Ойрын 5,10 жилийн асуудал биш, 50,60 цаашлаад 100 хол давсан жилийн асуудал. Одооноос л бид 22 зуунруу хэрхэн хөл тавих вэ гэдгээ харсан байх учиртай юм. Би ч гэсэн Монгол хүний саруул ухаанд итгэдэг шүү. Тэнгэр нь хаяагүй л бол бид үүнийг хийж чадна