Манай орны сурган хүмүүжүүлэгч ахмад эрдэмтэд XX зууны эхнээс БНМАУ-д орчин цагийн сургуулийн системийг үүсгэн хөгжүүлэхдээ түүний судалгааны үндсийг зэрэг тавьсан байна. Монголын боловсролын судалгаанаас бидний үед ирсэн уламжлал нь өнгөрсөн зууны 90-ээд оноос эхэлсэн Монгол Улсын боловсролын ээлжит шинэчлэл, өөрчлөлтийн урьдач нөхцөл, түүний нэг үндсэн хэсэг нь болов.
Манай орны боловсролыг Дэлхийн олон улсын боловсролын нийтлэг хандлагыг тооцож хөгжүүлэх үйлсийн гараа болсон 1990-ээд оны эхэнд шинэ дэг сургуулиар үүсч хөгжсөн боловсрол судлал өнөөдөр Монголын нийгмийн оюуны амьдралд орон зайгаа баттай эзэлж, нийгмийн шинжлэх ухааны бие даасан чиглэл болон хөгжиж байна.
Нэг. Боловсролын судалгааны өв
БНМАУ-ын боловсролын үзэл баримтлал нь Ази, Дорно дахины болон Орос, Зөвлөлтөөр дамжин орж ирсэн европын боловсролын хөгжлийн онол, сургаалийн аль алинд нь суурилсан байв. Төвд, монгол, бусад хэлээр бичигдэж үлдсэн монголын иргэний болон шашны уран зохиолын дурсгалуудад эртний энэтхэгийн гүн ухаан, ертөнцийг үзэх үзлийн нөлөө тод мэдрэгддэг.
Ардын аман зохиол дахь хүний асуудал, амьдрал, ертөнцийн зүй тогтлыг үзэх үзлийн жанжин шугам нь үндсэндээ буддын философид тулгуурласан байв. Монгол хүний хөгжил, төлөвшлийн асуудалтуссан эртний түүх, уран зохиолын дурсгалуудад, мөн хожуу үеийн То Вангийн сургаал болон Дандаа Чинсан, Ч.Бат-Очир агсаны ном, бүтээлд Кунзийн сургаалийн үзэл санаа, хэллэг, томъёолол таарах нь бий.
Мөн 1905,1917 оны Оросын хувьсгалын дараагаар Монгол Улсад дагаар орж ирсэн буриад нарын дотор оросын сурган хүмуүжүүлэх ухааны боловсролтой хүмүүс цөөнгүй байсан нь европын сургалтын онол, суртал манайд нэвтрэхэд нөлөөлсөн байна.Ардын хувьсгалын жилүүдэд манай боловсролын хэрэгт орос боловсролтой олон хүн ирж ажилласан нь ч үүнд нөлөөлөв.
Монгол хүн төлөвшлийн асуудлаарх манай ахмад үеийнД.Равжаа, Б.Тогтохтөр, Ч.Дандаа, Ч.Бат-Очир нарын үэзл санаа нь шинэ үеийн П.Хорлоо, Ш.Гаадамба, Д.Дашжамц, Б.Бор, Х.Дарамбазар, Ж.Лувсандорж, Ш.Сүхээ, Л.Түдэв, Ц.Санжжав, Л.Шагдарсүрэн, Х.Нямбуу, Х.Сампилдэндэв, Г.Эрдэнэ-Очир, Д.Шагдар нарын зэрэг эрдэмтдийн сурган хүмүүжүүлэх үзэл санаа төлөвших суурь болсон гэж үзэж болно.
Мөн Х.Бадамсэд, Г.Рэнцэндорж, С.Цагаан, Б.Оргой, М.Цэрэнханд, А.Оюунханд.С.Бадамханд, Н.Даваажав, Ш.Зулхүү, Ш.Оюун, Д.Ганчимэг нарын зэрэг гавъяат, алдартбүтээлч багш нараас манай оронд тодорхой хичээлийн заах аргыг хөгжүүлэхэд их хувь нэмэр оруулсныг тэмдэглэх хэрэгтэй.
Монгол хүний хөгжил, төлөвшлийн асуудлаарх доктор Ч.Жүгдэр, Г.Сүхбаатар, Д.Гонгор, Ц.Балхаажав, Д.Дашжамц, Х.Сампилдэндэв, Ш.Сүхээ, М.Төмөржав, Н.Эрдэнэцогт, Г.Эрдэнэ-Очир, Л.Дашням, Р.Батаахүүнарын зэрэг эрдэмтдийн судйлгаа нь XX зууны эцэст боловсролын шинэ үзэл санаа, хандлага төлөвшихөд үнэтэй хувь нэмэр, урьдач нөхцөл болов.
БНМАУ-д 1956 онд БНМДИ нэрээр байгуулагдсан Боловсролын хүрээлэн нь БНМАУ-д 1960-1990 онд хэрэгжсэн боловсролын 3 удаагийн томоохон шинэчлэлийн онол, аргазүйг гардан боловсруулж хэрэгжүүлсэн бөгөөд хүрээлэнгийн эрдэмтдээс дээд, дунд сургуулийн багш, судлаачдын оролцоотойгоор энэ чиглэлээр хийсэн судалгаа, туршилт, гаргасан бүтээлүүд нь манай орны боловсролын судалгааны бүхэл бүтэн үеийг төлөөлдөг.
Сургалтын онол, аргазүйн чиглэлээр судалгаа хийж, амжилт гаргасан олон арван эрдэмтэн хүрээлэнд ажиллаж байв. Манай улсад боловсролын асуудлаар шинжлэх ухааны докторын 1 зэрэг хамгаалсан 24 эрдэмтний 19 нь, улсын хэмжээгээр боловсрол судлалын философийн доктор зэрэг хамгаалсан 300 гаруй хүний 70 нь эдний дундаас төрж гарсан гээд бодоход монголын боловсрол судлалын хөгжилд тус хүрээлэнгийн оруулсан хувь нэмэр багагүй.
Хүүхдийн сурган хүмүүжүүлэх ухаанаас боловсрол судлалын хэмжээнд хүрч хөгжин өнөөг хүрсэн энэхүү судлал нь монголын ард түмний боловсролын хөгжлийн түүчээ, сургалтын системийг боловсронгуй болгох үйл явцын үндэс болж ирсэн нь тухайн цаг үед боловсролын салбарт ажиллаж ирсэн судлаач, эрдэмтэд.аргазүйчид, багш сурган хүмүүжүүлэгчид, боловсролын бодлого боловсруулагчид, хүүхэд залуучуудын хамтын үйл ажиллагааны үр дүн юм.
Хоёр. Боловсрол судлалын хөгжлийн шинэ үе
Хүний нийгэм байгалын үргэлжлэл. Хүн нэг талаасаа байгалын амьтан, нөгөө талаас нийгмийн бүтээгдэхүүн, боловсролын үйл ажиллагааны үр дүн. Байгаль эх хүнийг хар, шар, цагаас арьстай гэж ялгалгүй бие бялдар, оюун ухааны ижил потенциальтай төрүүлдэг.
Харин улс үндэстнүүдийн хөгжлийн түвшний ялгаа нь юуны өмнө тэдний боловсролын чанар, үр дүнтэй салашгүй холбоотой. Боловсрол цаг хугацааны дагуу өнгөрснөөс ирээдүйг чиглэн, үе үеийнхний бий болгосон мэдлэг, чадвар, хандлагыг шинэ үеийнхэнд уламжлуулан өвлүүлдэг нийгмийн механизм.
Иймээс байгаль, цаг агаарын өвөрмөц нөхцөл, соёлын өөр орчинд бүрэлдэж тогтсон боловсролын тогтолцоог нөгөө газар, өөр нөхцөлд шууд хуулбарлаж нутагшуулахад бэрхшээлтэй байдаг. Хүн нийгмээ байгаль, цаг агаарынхаа онцлогт тохируулан байгуулдаг, боловсрол нь тэр мэдлэг, туршлагыг уламжлуулдаг нийгмийн дэд систем гэж үзэх нь судалгааны энэ онолын суурь болно.
Боловсролын үйл явцыг өсөлт, хөгжпийн түгээмэл зүй тогтлын чиг хандлагаас судалдаг генетик хандлага (биологийн амьтан), хүний хөгжлийн зүй тогтолд эерэгээр нөлөөлдөг нийгмийн хүчин зүйл гэж үздэг антропологийн (хүн) хандлага Барууны орнуудад их түгжээ.
Боловсролыгхүний нийгэм-соёлын хөгжлийн зүй тогтлын чиг хандпагаас судалдаг соёл судлалын хандпага (соёлт хүн), хүний үнэт зүйлсийн хөгжлийн зүй тогтол талаас нь авч үздэг аксиологийнхандлага (үндэстэн), хүний үйл ажиллагааны зохион байгуулалт талаас нь авч үздэг үйл ажиллагааны хандлага (нийгмийн гишүүн), хүн бодит байдлыг танин мэдэх зүй тогтол талаас нь судалдаг танин мэдэхүйн хандлага (хүний хөгжил) Дэлхийн янз бүрийн бүс нутагт өөр өөрийн өнгө аястай хөгжсөн байна.
Өнөөдөр гадаад орнуудад боловсрол судлапын холбоод ажиллаж, олон улс, бүсийн хэмжээнд үйл ажиллагаа явуулж байна. Боловсрол судпалын тодорхой чиглэлүүдээр олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн мэргэжлийн 300 гаруй сэтгүүл хэвлэгдэж байна.
Боловсролын чанар үнэлгээ, боловсролын удирдлага, мэргэжлийн боловсрол, ёс суртахууны боловсрол зэрэг боловсролын бүхий л чиглэлээр улс орнуудын хамтын ажиллагааг судалгаа, аргазүйн чиглэлээр өрнүүлж, боловсролын хөгжлийн цаашдын чиг хандлагыгхамтын шийдлээр тодорхойлох зорилготой мэргэжлийн холбоодыг ажиллуулах хандлага өргөжиж байна.
Манайд 1990-ээд оноос өмнө боловсролын асуудпыг хүүхдийг сургаж хүмүүжүүлэх ухаан, сэтгэц судлалын хүрээнд, голдуу ЗХУ-ын эрдэмтдийн нийгмийн хүчин зүйлийн онолыг баримталж авч үздэг байв. Харин АБЯ-ны дэргэд 1990 онд байгуулагдсан Мэргэжлийн боловсролын аргазүй, судалгааны Төвийн эрдэмтэд Монгол улсад боловсрол судлалын шинжлэх ухааныг шинэ агуулга, аргазүйгээр хөгжүүлэхэд том хувь нэмэр оруулав.
Боловсрол судлал гэдэг шинжлэх ухааны шинэ чиглэлийн тулгуур ухагдахуунуудыг манай оронд анх түрүүн эдгээр эрдэмтдийн нийтлүүлсэн бүтээлдхэрэглэсэн юм.Одоо манай оронд монголын боловсролыг Эртний үе, Буддын философийн үе, БНМАУ-ын үе, Шинэ Монгол Улсын боловсролын үе гэж 4 үе шатанд хувааж авч үзэж судлаж байна.
Боловсрол судлалыг хүн судлал, сэтгэц судлал, боловсролын философи, боловсролын түүх, социологи, агуулга, аргазүй, үнэлгээ, эрхзүй, эдийн засаг, менежмент зэрэг 20 шахам суурь болон хавсарга ухаан бүхий шинжлэх ухааны нэг бие даасан салбар гэдгийг нийгэм хүлээн зөвшөөрлөө. Их, дээд сургуулиудад 1993 оноос боловсрол судлалыг бие даасан судлагдахууны хэмжээнд үзэж.мөн оноос боловсрол судлалаар эрдмийн зэрэг хамгаалуулж, энэ хугацаанд олон арван бүтээл гарлаа.
Өнгөрсөн 20-иод жилд монголын боловсрол судлаач эрдэмтдийн нэгэн шинэ үе өсч бойжив. Зөвхөн 2011 оны 4-р сараас 2014 оны 5-р сарын хооронд 73 хүн боловсрол судлалын салбарт эрдмийн зэрэг хамгаалаад байна.
Дэлхийн олон улсад болж байгаа боловсролын шинэчлэлийг харахад хүүхдийг сургуульд бага наснаас сургаж, мэргэжлийн боловсролыг дунд боловсролын түвшинд оруулж ирж байна. Ингэснээрээ дээд боловсрол эзэмших насыг доошлуулж, нийгмийн идэвхтэй хөдөлмөр эрхлэх насыг уртасган, тэтгэврийн дараах насанд ч хүн идэвхтэй сурах бололцоог нэмэгдүүлэхийг зорьж байгаа байдал харагдаж байна.
ЮНЕСКО-ийн 2011 оны мэдээнд 207 улс, орон хамрагдсаны 128-д нь бага боловсролыг хүүхдэд 6 жилийн сургалтаар, 107 улс, оронд ерөнхий суурь боловсролыг 9 жилийн, бүрэн дунд боловсролыг 12 жилийн сургалтаар эзэмшүүлж байгаа ба 2012 оны мэдэзгээр 155 оронд хүүхдийг 3-6 насанд нь сургуульд суулгаж байна.
Дэлхийн улс, орнууд 2030 он гэхэд боловсролыг төлбөргүй болгож, хүн амд насан туршид нь үйлчлэх боловсролын тогтолцоог төлөвшүүлэхээр зорьж байна. Хүүхэд, залуучуудын эх болон олон хэлний боловсролд их ач холбогдол өгч, тэдний иргэниу төлөвшил, хөдөлмөрийн ур чадварт илүү анхаарч байгаа байдал ажиглагдаж байна.
Монголынхоо боловсролыг гадаад орнуудынхтай харьцуулж үзэхэд манай улсад сургуулийн хичээлийн жилийн үргэлжпэх хугацаа, нэг хичээлд ногдох хугацаа бусад орнуудтай харьцуулахад богино, төв суурин газарт сургуулийн ачаалал, хичээлийн ээлж их тул сургууль дээр хүүхдийн хүмүүжлийн ажил явуулах боломж Япон, Хятад зэрэг орныхоос 2 дахин бага байна.
Гадаад орнуудад орчны өөрчлөлтийг хурдан мэдэрч, хариу үйлдэл, шийдвэрээ оновчтой түргэн гаргадаг, гаргасан шийдвэрийнхээ хариуцлагыг хүлээх чадвартай, глобаль соёлын орчинд зохицон амьдрах иргэнийг төлөвшүүлэхэд боловсролыг чиглүүлж байхад манайд боловсролыг мэдлэгийн түвшинд эзэмшүүлдэг, сүүлийн жилүүдэд хэрэгжүүлсэн боловсролын шинэчлэлд залуу үеийнхний хүмүүжил, төлөвшлийн асуудал орхигдсон гэж шүүмжлүүлж байна.
Мэргэжлийн болон дээд боловсролын сургалт нь хөдөлмөрийн зах зээлийн эрэлт, шаардлагаас хоцорсон, сургалт судалгааны нэгдэл алдагдсан байдалтай байна. Манай төгсөгчид мэргэжлийн чиглэлээрээ онолын бэлтгэлтэй ч практик ур чадвар дутагдалтай, мэргэжилтний ёсзүй, хариуцлагын мэдрэмж хангалтгүй гэж ажил олгогчдод гологдож байна.
Мэргэжлийн боловсролыг ажиллах хүчний түр сургалтын хэмжээнд үзэх байдал газар авлаа. Төрөөс дээд боловсролын үүргийг зөвхөн ажиллаххүчин бэлтгэх эдийн засгийн функц талаас нь хардаг, дээд боловсролын байгууллагад болон магистр, докторын сургалтын агуулгад тавих шаардпага, стандарт тодорхойгүй хэвээр байна.
Дээд боловсролын сургалтын байгууллагууд оюутны сургаптын төлбөрийн барьцаанд үйл ажиллагаагаа явуулж байна. Энэ бүхэн нь сүүлийн жилүүдийн судалгааны үр дүн, цаашид шийдвэрлэх асуудал болон тавигдаж байна.
Гурав. Цаашид шийдвэрлэх асуудлууд
Ийнхүү боловсрол судлал Монгол улсад богино хугацаанд шинжлэх ухааны бие даасан чиглэл болж, хөл дээрээ зогссон чтүүнийг монголын нийгмийг шинэ зуунд төлөвшүүлэн хөгжүүлэх үндсэн зүтгүүр болсон боловсролын хөгжлийн онол, арга зүйн шинжлэх ухаан гэдэг утгаар нь өндөр дээд шатанд гарган хөгжүүлэх дараагийн их зорилт та бидний үеийнхэнд ногдож байна.
Монголын боловсролын хөгжил нь юуны түрүүнд өөрийн өнгө аястай хөгжлийн философитой байхаас эхэлнэ. Системийн хөгжлийн ерөнхий зураглалгүй явж ирсэн нь манай боловсролын эмзэг тал юм.
Нийгмийн хөгжлийн төлөвлөлтгүй монголын нөхцөлд мэргэжлийн болон дээд боловсрол зохицуулалтгүй зах зээлийн эрэлтэд хөтлөгдсөөр, тогтвортой хөгжих боломжгүй байсаар байна. Өнөөдөр төрөлжсөн сургалттай ахлах сургуулиудыг байгуулах, энэ чиглэлээр баримтлах бодлогыг гаргах, системийг түүнд бэлтгэх асуудал тулгамдаж байна.
Бусад орнуудад ерөнхий ба мэргэжлийн боловсролын залгамжийг ахлах сургуулийн агуулгаар хангаж, хөдөлмөрийн зах зээл дээр 9 жилийн (ахлах сургуулийн 3, бакалаврын 4, магистрын 2)мэргэжлийн бэлтгэлтэй хүн гаргаж байхад манай улсын 4 жилийн бакалаврын дипломтой хүн тэдэнтэй ажлын байрны төлөө өрсөлдөхөд хүрч байна.
Бусадтай өрсөлдөх боловсролын зах зээлийг өөрийн хөрсөнд бий болгох нь энэ цаг үеийнхний үүрэг болоод байна. Монголын боловсрол судлалын хөгжлийн зураглалыг гаргаж, судалгааны чиглэлийг нарийвчлах нь ойрын зорилт.
Монгол хүн судлал, монгол хүний хөгжилд үзүүлэх нөлөөлөл, монголчуудын менталитетийн судалгаанд суурилжмонголын хүүхэд, залуучуудын хөгжил болон сурах чадварыг судлан тогтоох, монголын боловсролын философийг томъёолох, монголын хүүхэд, насанд хүрэгчид, өндөр настнуудыг сургах технологио шинэчлэн боловсруулах явдал чухал юм.
Судлаачдаа бэлтгэж мэргэшүүлэх, судалгааны дэвшилтэт аргазүй эзэмшүүлэх, мастер, доктор бэлтгэх сургалтын чанарыг эрс дээшлүүлэх, судалгаа, сургалтын нэгдэлийг хангах, гадаад орнуудтай хамтарсан судалгаа хийх, судалгааны ажлын шинжлэх ухааны түвшинг дээшлүүлэх асуудал бидний ойрын зорилт болж байна.
Судалгаа, сургалтын нэгдмэл ажиллагааг шинжлэх ухаан, боловсролын салбарт хангах, ШУТ-ийн бодлого, төсөл, хөтөлбөр, судлаач бэлтгэлийн нэгдсэн бодлогыг уялдуулах нь одоо бүрдсэн шинжлэх ухааны нөөцийг үр ашигтай ашиглах зохистой арга зам мөн.
Эдгээр зорилтыг шийдвэрлэж чадвал ойрын жилүүдэд монголын боловсрол судлалын чадавхи бусадтай өрсөлдөх хэмжээнд хүрч хөгжих боломж бүрдэнэ.
Академич Н.Бэгз
Сэтгэгдэл0
ERKHEM AKADEMICH TA DENDUU KHIISVER YM BICHJEE MONGOLIIN BOLOVSROLIIN TUUKH TER DYNDAA ERT BOLOOD DUND YEIIN TUUKH SUDLAL TUUKHII HEVEER SUDLAKH SUDLAACHID CH ALGA BN DA
Yasan hvnd vgtei niitlel we? Manai bolowsrol gez yu bgaa yum be, olon erdemten bii geh yum?Bidnii hvmvvzsen baidliig har daa, gutarmaar...
Chinii muugiinh bol chinii bagshiinh bolobsroliin shinechlel bodlogo bol saidaas hamaaraltai
... Монгол эртний ухаанаас Буддын шашин өөрийн сургаалдаа ихэд авч ашигласан бөгөөд Шарын шашны сургаалиуд ихэвчлэн Монголын Ардын сургаалийн уг язгуур гарвалыг нь өөрчлөн хэрэглэсэн байдал маш их газар авсан болно. ... Ер нь бол Шарын шашны сургаалийг Төвд хэлнээс Монгол хэл рүү орчуулдаггүй нь анхнаасаа Монгол Ардын сургаалиас хулгайлсан , Монголчуудын оюун ухааны эхтэй холбогдох учир зүйн холбогдол илчлэгдэхээс эмээх шалтгаан байсан , нөгөөтэйгүүр Монголчууд эх хэлээрээ уншаад оюун тархи нь хөгжих, бодрол дундаа чөлөөтэй сэтгэн, буруу зөвийг тунгаах боломжийг боомилох үүднээс Шашинлаг мөн чанар нь Төвд хэл дээрээ хүчтэй байдаг хэмээн худал мунхруулан мухар сүсгийн хүчээр Шарын шашныг тогтоон барихад чиглэгдсэн харийнхны баримталж ирсэн муйхар хорон бодлогын үр дүнд үүссэн арга заль гэж ойлгоход болно. ... Монгол Ардын сургааль нь Монголчуудын мянга мянгаар тоологдох цаг хугацаанд оршин амьдарч ирсэн амь амьдралын хэм хэмжүүр , ертөнцийг зөвөөр таньж мэдэх оролдлогын үр дүнд ухаарал, мэдлэг олж авсан их эрдэмтэн Гүүш , эгэл жирийн Малчдын харилцаанд үүсгэгдэж боловсрогдсон Оюуны асар том сургааль гэдгийг одоо ихэнх Монгол хүмүүс бага сага хэмжээнд ч гэсэн гадарлаж, ойлгодог болсон хэмээн бодож байна. ... Сүүлийн 500 гаад жил Өрнөд болон Хятадууд бодлогоор , түүхэндээ нэг ч томоохон бүтээн байгуулалт хийж байгаагүй Монголчууд алж талахаас өөр зүйл мэдэхгүй хэмээх худал үгс ихэд газар авч олон түмэн ч , ... нээрээ ч тийм болов уу хэмээн өөрсдийгөө үгүйсгэх хандлага тэдний дотоод бодолд амь бөхтэй оршсоор байна. ... Амьдралын зөвт сургаалийг босгож түүнийгээ өөрсдийн ахуй орчин , оюун санааны харилцаандаа бүрэн дүүрнээр хэрэглэж , өргөн уудам газар нутагтаа цэвэр ариун зан суртахууныг сахин амьдарч , байгаль дэлхийгээ хайрлан , газрыг хамгийн бага хэмжээнд эвдрэлд оруулан түүний үр өгөөжийг хүртэж чаддаг Нүүдэлчин Монголчуудын язгуур ухааныг , ... жижиг хотдоо шавааралдан суудаг , устгаж дарангуйлж байж санаа нь амардаг , богино бодолтой Өрнөдийнхэн , Хятадууд ойлгож чадах нь юу л бол. ... Тийм дээ ч , Хот суурин иргэншлийн мөн чанар , нүүдэлчин хэв шинжит амьдрал хэзээ ч өөр хоорондоо таарахгүй буюу Хот газрын худалч шунахай , хорон бачимдуу сэтгэл , ... Хөдөө газрын шударга зан төлөв , тэнүүн сэтгэлтэй зайлшгүй тулж , ... үргэлж дайн дажны шалтаг болсоор ирсэн гэдгийг ,Хүмүүний түүх нотлон өгүүлдэг . ... Монгол эх орон , Монголчуудаараа бахархаж амьдрах чадвар нь өнгөрсөн цагийн түүхээ , оюун санааны ухагдхуунаа зөвөөр ойлгохоос эхэлнэ гэдгийг Монгол ахан дүүс та бүхэн ухаарч байгаа гэдэгт итгэлтэй байна . ... Айлаас эрэхээс авдраа уудал .... гэдэг шиг Монгол Ардын Зүйр цэцэн үгсийн зөвт санаа , гүн утгыг нь ойлгон ухаарсан хэн боловч Монгол Өвөг дээдсээрээ бахархах сэтгэл өөрийн эрхгүй төрдөг . ... Өнөө цаг үеийн шаардлагаар Монголчууд хүссэн ч , эс хүссэн ч суурин иргэншил , нүүдэлчин амьдралын хэв маягт хуваагдан амьдрах болсныг бүгд мэдэцгээж байгаа хэдий ч , Хот ба хөдөөгийн зөв зохист харилцааг үүсгэн, нэг нь нөгөөгөө үгүйсгэх бус , харин бие биенээ дэмжин тэтгэх хэмжээнд амьдралын суурь ухааныг боловсруулан хөгжүүлж амь , амьдралдаа болон нийгмийн харилцаанд хэрэглэх нь Монголчуудын өнөөгийн шийдвэрлэх ёстой хамгийн том тулгамдсан асуудал хэмээн молхи би болгоож байна . ... Монголын эрс тэс уур амьсгалтай газар нутагт өвөл зунгүй хөдөө хөхөрч, гадаа гандаж таван хошуу малаа маллан , түүний үр өгөөжөөр дутагдаж гачигдах зовлонгүй амьдардаг цагаахан сэтгэлтэй , хатуужилтай Монгол Малчин ардаа би хэнээс ч илүү хайрлан хүндэтгэдэг , тэдэнд чадах ядахаараа тус дэм хүргэж явахыг өөрийн эрхэм зорилгоо болгодог . ... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
... Улс орныхоо тусгаар тогтнолыг хадгалж үлдэх нь хөх тамгат Монголчуудын нэн тэргүүний зорилт байх болно. ... Их Монголын ариун дагшин газар нутгаас Хан Тэнгэрийн хилэнгийн галаар , харийн доншуурчид , ардчилсан хужаа луйварчид урвагчдаас бүрэн цэвэрлэсний дараа , ... Улс гэрийн дотоодын асуудлыг цэгцэлж , хүн ардаа амар тайван амьдруулж , эдийн засгийг сэргээж , байгаль орчин, урсах гол, амьдрах газар шороогоо хайрлан хамгаалж , Монгол эх орныхоо төлөө нэгэн үзүүрт шударгуу сэтгэлээр зүтгэх болно. . ... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
... Бидний улс эв саналаа нэгтгэн нийлэн хөдөлвөөс мэдэхгүй , чадахгүй хэмээх зүйл эгнэгт үгүй болж цэнгэлийн манлайд хүрэх нь дан ганц бидний сэтгэлийн чин зориг мэднэ . ... Д Сүхбаатар , ...Хөх тамгат Монгол ахан , дүүс нараа , ... Уншаад ойлгосон бол заавал ч үгүй амьдралдаа хэрэгжүүлэх хэрэгтэй. ... Эзэн хичээвэл , заяа хичээнэ . ... Дайсан ил үгүй тулааны гал дунд Монгол улсын Тусгаар тогтнолыг цээжээрээ хамгаалан тэмцэж байгаа С Баяр , Сү Батболд , Ц Нямдорж нарын талаар муу үг бүү дуугар . !!! … Хэдийгээр чиний нүдэнд харагдахгүй , чихэнд сонсогдохгүй байгаа ч гэсэн Төрийн Дээд удирдлагын төвшинд Хөх тамгат Монголчууд болох С Баяр , Сү Батболд , Ц Нямдорж тэргүүтэй хэсэг дэвшилтэт эх орончид , ардчилсан хужаанууд луйварчид урвагчдын эсрэг тэмцэлдэн , цус асгаруулсан тулаан өдөр болгон болж байгаа гэдгийг мэдтүгэй . !!! ... Иймээс С Баяр , Сү Батболд , Ц Нямдорж тэргүүтэй Монголын төлөөх зүрх сэтгэлтэй эх орончдод Хөх тамгат Монгол ахан дүүс та бүхний дэмжлэг, туслалцаа хэзээ хэзээнээс илүү хэрэгтэй болж байгаа гэдгийг ойлготугай . !!! ... Цувж явсан барнаас , цуглаж суусан шаазгай дээр гэсэн ухаантай үг байдагдаа. ... Хан Тэнгэрийн хилэнд ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид устан мөхөж тамын гүнд хаягдах болно. ... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
… Мөнх Тэнгэр Эцэгийн минь тогтоосон цаг нэгэнт болжээ. Өнгөрсөн цагийн гай түйтгэр үүдээ барьж , харь цустан хужаануудын устан мөхөх үе , Хөх тамгат Монголчуудын өөдлөн дэвжих цаг ирлээ. Гал улаан наран мандсан мэт язгуурын Монголчуудын өлгий нутагт хүч чадлын бэлэгдэл тулганы гал улалзан ноцлоо. Хан Тэнгэрийн хилэнгийн илд аливаа бузраас эх орон, ард түмнийг минь ариусган цэвэршүүлэх мэт улаан хөх дөл өрвөлзөн хүчээ авлаа. . . . Мөнх Тэнгэрээ дээдлэн , Монгол төрөө хүндэтгэн , язгуурын Монгол түмнээ хайрлан , дуугарвал дуу нэг, дугтарвал хүч нэг байж, эв эеийг эрхэмлэн , зүрх сэтгэлээ цэвэр ариунаар авч яван , зөв шударгыг эрхэм болгон амьдрах сайн сайхан ерөөлийг хөх тамгат язгуурын Монгол ахан дүүсдээ өргөн дэвшүүлье. … Та бүхнийгээ хүндэтгэсэн Зориг. … Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
... Ирээдүйд юу болох вэ. !!! ... Хувьдаа би Монголчуудын залхуу гэдэгт эргэлздэг . Японд ажиллаж амьдарч байхад Монголчууд сэтгэлээсээ ажлаа сайн хийдэг , харин Хятадууд болон бусад нь дүр үзүүлж ажиллах дуртай хүмүүс юм байна гэдгийг олж харсан бөгөөд олон Монголчууд үүнийг ярьж байхыг сонсож байсан . Гэхдээ ажилсаг , залхуу нь хувь араншингаас хамаарч хүн бүрд харилцан адилгүй байх нь ойлгомжтой. Монголын гадаад бодлого Орос , Япон тал руу түлхүү эрчимжиж эхэлвэл мэдээж Хятадууд боломж гарах бүрд бидний хөгжлийг зогсоох хаах одоогийн бодлогоо улам бүр эрчимжүүлэх болно. Монголын нүүрс , зэс , ширэм Япон руу цувах үед Хятадууд жинхэнэ үнэн нүүр царай болох хорлон сүйтгэх бодлогоо хэрэгжүүлэх болно. Мэдээж үүнд чиний шүтдэг хужаа хүүхэн Уянгаа , түүний нөхөр Баатархуяг , доктор Молор Эрдэнэ , М Энхсайхан , Гарамгайбаар гээд хужаа нар ихэд нууц нөхцөл байдалд гар бие оролцох болно. Тэгээд ч хоёр завин дээр хоёр хөлөө салган тавиад хөвж болохгүйгээс хойш нэгийг нь сонгох хэрэг зайлшгүй гарах болно. ... Монголчууд Монгол - Оросын харилцаанд өндөр ач холбогдол өгч Монгол - Японы харилцааг ихэд хөгжүүлэх болно. Үйлдвэрлэлийн тухайд бол Монголчууд үйлдвэрлэлжилтийг эхлүүлэх хувьсгалын тохироо бүрдсэн гэдгийг ойлгож баялаг бүтээгчид үүнд сэтгэлзүйн болон эд материалын , технологийн шийдлийг бүрдүүлэн бэлтгэлтэй байх ёстой. Гэхдээ хамгийн сүүлийн үеийн техник технологитой үйлдвэрийг хөрөнгө хүч хайрлахгүйгээр барьж байгуулах ёстой бөгөөд Өнгөт болон хар төмөрлөг , Машинт үйлдвэрлэл , нисэх бүтцийн үйлдвэрлэлийг зайлшгүй хөгжүүлэх ёстой . Өнөөдөр хол мэт сонсогдож байвч 30 - 50 жилийн дараа гэхэд Монгол хүн өөрийн ухаанаар, гараар Сансарын орчин үеийн шинэ хөлөг бүтээх түвшинд хүрсэн байх ёстой гэсэн зорилтыг дэвшүүлэх хэрэгтэй. 21 р зуун Сансарын зуун, гариг хоорондын аялалын зуун , Сансарын эринчлэлийн эхлэл үе байх болно. Мэдээлэлийн цахим ертөнцийн сүүлийн үеийн дэвшилтэт технологийг Монголд хамгийн өндөр түвшинд хөгжүүлэх бодлогыг хүчтэй барих ёстой. Малын гаралтай түүхий эдээ чанарын өндөр түвшинд боловсруулж хагас бэлэн бүтээгдхүүн , эцсийн бүтээгдхүүн үйлдвэрлэж ЕвроАзийн шинэ том зээлд гаргах боломжийг бүрдүүлэх хэрэгтэй . Монгол улс цөмийн эрчим хүчийг энхийн зорилгод зайлшгүй ашиглах ёстой бөгөөд хамгийн орчин үеийн өндөр хүчин чадал бүхий Атомын Цахилгаан Станцыг ойрын хугацаанд барьж ашигтлалтанд оруулах ёстой. Монгол улс Далайд гарах гарцыг нээхийн тулд Находкийн боомтыг урт удаан хугацаанд хөнгөлөлттэй үнээр ашиглах хэлэлцээрийг Оросын талтай байгуулах ёстой бөгөөд боомттой холбох төмөр замыг ойрын хугацаанд ОХУ тай хамтарч барьж ашиглалтанд оруулах ёстой . Монгол улс ЕвроАзийн Холбоотой болон Японтой түлхүү хэлбэрээр аж үйлдвэрлэлийн интеграчлалыг эрчимтэй хөгжүүлэх ёстой . Монгол улс хүнсний бүтээгдхүүнээр өөрөө өөрийгөө 100 % хангах ёстой . Монголчуудын дунд шатны ажиллах хүчний бэлтгэл Өмнөд Солонгос болон бусад өндөр хөгжилтэй улс орнуудад хийгдсэн бол , дээд болон нарийн мэргэжлийн боловсон хүчин Дэлхийн томооохон Эрдэм шинжилгээний хүрээлэн , Их сургүүүлиуд дээр хийгдсэн тул үүн дээр үндэслэн Үндэсний Боловсрол гэгээрэлийн салбарыг чанарын цоо шинэ шатанд гарган хөгжүүлэх хэрэгтэй. ... Энэ бүхнийг ерөнхийд нь нэгтгэн дүгнэхэд бидний Монголчууд сүүлийн 20 иод жилд гар хумхин суугаагүй бөгөөд социализмийн гэх тодотголтой 70 жилийн үндэс суурин дээр үсрэнгүй өндөр хөгжилтэй Их Монгол улсыг байгуулах зорилтот ажлаа алхам ч сааруулаагүй гэдгийн баталгаа болж өгч байгааг Монгол ахан дүүс та бүхэн ойлгож байгаа гэдэгт итгэж байна. Энэ бүх ажлыг Монголын Төр өөрөө удирдан манлайлах ёстой бөгөөд төслийн ажилд Төрийн оролцох ёстой хувь хэмжээг зохист хэмжээнд байлгах , хувийн хэвшилд ажиллах зах зээлийг нь нээх , хөдөлмөрийн нөөцийг бүрдүүлэх , хямд үнэтэй санхүүгийн эх үүсвэрээр хангах , стандарт технологийн гуримийг чанд сахин мөрдүүлэх тэдний аюулгүй ажиллагааг хангах нөхцөлийг бүрдүүлэн ажиллах ёстой. ... Эцэст нь алтыг хайлуулах нь улам бүр цэвэр алт гаргаж авахын төлөө байдаг шиг , … Өнөө үеийн ороо бусгаа цагийн хэлхээнд бидэнд зөвшөөрөгдсөн зовлонт хүнд байдал , харийнхны булаан эзлэлт , ардчилсан хужаа луйварчид урвагчдын бусармаг хорт үйл бүхэн нь хөх тамгат Монголчууд биднийг аливааг ухааруулж ойлгуулах , хурцлахад чиглэгдсэн Мөнх Тэнгэр Эцгийн минь хайраар үйлдэгдсэн суран бүсний шавхуурдалт байсан гэдгийг заавал ч үгүй зүрхэндээ таньж мэдтүгэй . !!! ... Хан Тэнгэрийн хилэнд ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид устан мөхөж тамын гүнд хаягдах болно. ... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно. ...
Боловсролын хүрээлэнг 30 жил толгойлсон, академич гэдэг цолтой хүн дэндүү муу бичжээ. Дунд сургуулийн багшаас ч долоон дор.
Хийсэн ажлуудын тайлан шиг хоосон тунхаглалын чанартай юм бичихээ хэзээ болих юм бэ боловсрол судлаачид аа. Баримт нотолгоонд түшиглэсэн, хөгжлийн зүг чигийг заасан, бодит судалгаа туршилтанд үндэслэсэн гэх мэт шинжлэх ухааны наад захын арга хэрэгслүүд боловсролын судалгаанд хэзээ ч үзэгдэхгүй байсаар өдий хүрсэн. Үзэгдсэн ч сонирхогчийн байр сууринаас хэтэрдэггүй. Эрдэмтдийн бүтээл нь хоосон номлол, харьцуулалтаас илүү гарахгүй ийм байж яаж боловсролыг хөгжүүлэх вэ? Сайхан ярьж мөрөөдсөнөөр хөгжил ирэхгүй. Өмнөх бүхнийг үгүйсгэхгүй ч боловсрол судлалын өнөөг хүрсэн түвшин үнэхээр чамлалттай санагддаг. Бодит, бүтээлч, инновацлагдсан, тэсрэлттэй байдал үгүйлэгддэг. Нэг л сул дорой үлгэн салган гэлдэрдэг салбар ш дээ.
sul salbar unen
Боловсролын салбарыг Гантөмөр мэтийн боловсролын талаар А-ч байхгүй, нам фракцын ашиг сонирхлоор тавигдсан хүмүүсээр толгойлуулаад байхаар яаж жинхэнэ эрдэмтэдийн үзэл бодол, асуудлыг шийдэх санаанууд хэрэгжих юм. Одоо тэр Насанбаяр ч гэнэ үү нэг балай юм сайд болно ч гэх шиг. Ийм л учраас энэ салбарт шинэчлэл хийгдэх боломжгүй байгаа юм. Төмөр-Очир, Цанжид, Отгонбаяр гээд л үеийн үед дандаа улс төр, намын шахаагаар тавигдсан эрхмүүд боловсролын салбарын хөгжлийг гацааж, хойшлуулсаар ирсэн. Энэ салбарын аваад явах эрдэм мэдлэг, хүсэл эрмэлзэл, сэтгэл зүрхтэй хүнээр нь удирдуулбал таарна. Алин болгон Ган-Төмөр мэтийн хоосон толгойгоор удирдуулах юм. Ардчилал гараад 24-хөн настай Сайханбилэг хүртэл боловсролын яамны сайдаар томилогдож байсан. Энэ салбарыг дэндүү доромжилсоор ирлээ. Одоо болицгоо.
Ene nuhur yaahlaaraa akademich boldog baina. Oros helnii l taaruuhan bagsh shuu dee. Bagshiin deeded gologdood surganii hureelend ochson uhaantai yum
chi tegeed uuruu yamarshuuhan bagsh yum bol doo ? chamaig bodvol hiisen yumtai hun shuu. hii hooson ataarhagch guai
хүмүүжилгүй боловсролтой хүнээр ч энэ нийгэм дүүрлээ. Хүүхдийг нь 6 настай сургуульд оруулахад л малчингүй Монгол болно гэдэг "мэргэн" кодыг олж харж чадахгүй байгаа нь аймаар. Уг нь гарц бий.
энэ худлаа хүүхээн. бидэндээ нэх хайртай болчих юмаа. сая энхбаярыг ирээд хэвл.хурал хийлгэж байсан чинь дальжганаж гүйж ирээд л түмний өмнө үнсүүлж байсан. өөрөө л өөрийгөө магтсан сэтгэгдэл бичээд сууж байгаа
монголчууд ичиж амьдраасай. ёстой хэн ч биш нэг ногоон нүдэлсэн хүүхэн ан-н боловсон хүчингүйг далимдуулаад газрын дарга болж авчаад ёстой төрөл арилжчихсан байна лээ. тэгэхээр хажуу хавиар нь бүр долоон дор юмнууд байна гэсэн үг
тэр насанбаяр гэгч бас нэг бөгс долоогчийг хэлж байна шүү
Хэрэв та шинэ гэрийн барилга, үл хөдлөх хөрөнгийн зээл, дахин санхүүжүүлэхэд, өрийн нэгтгэх худалдан авах опцион хайж байна, хувийн болон бизнесийн санхүүгийн зорилго? Ирээдүйд тавтай морилно уу! Санхүүжилтийн бидэнтэй хамт хялбар болгосон. гэж бидэнтэй холбоо барина уу Бид зээлийн хугацаа 2% нь бага, боломжийн хүүтэй манай санхүүгийн үйлчилгээ, урт болон богино юм санал болгож байна. сонирхсон өргөдөл гаргагч Цаашид зээлийн худалдан авах журам бидэнтэй холбоо барина хэрэгтэй louisandersonfinance@gmail.com: дэргэд бидэнд өнөөдөр Холбоо барих Ингэснээр бид нэг удаа бүгдийн төлөө өөрийн бүх санхүүгийн асуудал нь удаан хугацааны шийдлийг тавьж болно Өнөөдөр бидэнд ирдэг Та доорх мэдээллийг бөглөнө, дараа нь одоо буцаж бидэнд илгээнэ зөвлөгөө байна бид танд зээлийн нөхцөлийг илгээх ашиглаж болно гэж Тиймээс зүгээр одоо дүүргэж, дараа нь тэр даруй буцааж бидэнд илгээх Өргөдөл гаргагчийн мэдээлэл: ======================= Нэр: ................................................ .................... Хаяг: ................................................ .... ............. Иргэншил: ................................................ ... Улс: ...................... Төрийн: Хотын ...................: ... .... Zip / Код: ...................... Утас: ...................... . Факс: ... Төрсөн он сар өдөр: ...................... Хүйс: ...................... Status: ........... Мэргэжил:. ............................. Хэмжээ хүсэлт: ..................... хэлбэл .................... Зээлийн хувьд Зорилго: .............................................. ....... зээлийн хэмжээ ............................................... . ...... ....... Чи англи хэл ойлгодог уу ?.......................................... Сарын орлого:............................................... ............ Зээл / Хугацаа: .............................................. ...... I (Ноён / Хатагтай) ............................................ .... үүгээр миний тухай дээрх мэдээлэл үнэн гэдгийг тунхаглаж байна. Огноо: ........................ 2016 Хүндэтгэсэн, Ноён. Луис Андерсон Хамгийн хурдан зээл санал болгож байна. =================================== ирж, ялгааг нь мэдрэх