Бямба - 04 сарын 20,
2024
Одоо “Элсний 13″ гэвэл монголчууд андахгүй бөгөөд “МАН-аас урваж нам дамнаж төр сүйтгэдэг хэдэн хүмүүс” гэж ойлгоно. Энэ бол баараггүй. МАН-ын үйл ажиллагаа хүмүүсийг ийм байдалд хүргэж байгаа юм. Уг нь энэ бол Зөвлөлтийн уран сайхны, аль дивангалавын 1936 оны кино юм. Миний үеийн хөвгүүдийн хувьд “Чапаев”, “Ардын элч”, “Цогт тайж”-тай нэгэн эгнээнд дүйцэх “байлдаантай гоё” киноны ангилалд багтана. Би л лав 50 үзсэн үү, 100 үзсэн үү гэдгээ санахгүй байна. Ямар ч гэсэн “мангар их” үзсэн юм даг. Үүнд холбогдох санаагаа товч өгүүлэх гэсэн юм…
Англи эх
Зохиолч Филипп Макдональд “Харуул” хэмээх нэгэн бэсрэг өгүүлэл бичсэнээр хамаг юм эхэлжээ. Түүнийг нь америкийн кино найруулагч, зохиолч, шилдэг найруулагчийн дөрвөн удаагийн Оскарын шагналт Жон Форд олж үзээд 1934 онд “Алдагдсан харуул” (The Lost Patrol ) хэмээх адал явдалт кино хийжээ. Энэ бүтээл мөн л Оскарын шагнал авсан байна.
Үйл явдал нь Дэлхийн I дайны үе буюу 1917 онд Месопотамийн элсэн цөлд английн цөөн хүнтэй бүлэг цэрэг арабуудтай баатарлагаар амь хайргүй тулалдсан тухай гарна. Бүгд баатарлагаар амь үрэгдэх ба нэг л хүн амь үлдэнэ.
Ийм уран сайхны арга хаа ч байдаг ба дэлхийн аль ч улс эх оронч суртал нэвтрүүлэгтээ өргөн ашигладаг.
Орос хувь
Жон Фордын энэ киног И.Сталин тэр дор нь үзжээ. Уг киноны баатарлаг өгүүлэмж түүнд их таалагдсан гэдэг. Ингээд “Совкино”-ны тэргүүн Борис Шумяцкийд энэ киноны зөвлөлтийн хувилбарыг хийх үүрэг өгчээ. Хүний хувь заяа гэдэг их сонин, энэхүү Борис Шумяцкий бол МАН-ыг анх үндэслэн байгуулсан түүхт бие хүн юм.
Энэ хүнд үүргийг зөвлөлтийн нэрт кино найруулагч, жүжгийн зохиолч, Сталины 5 удаагийн шагналт, ардын жүжигчин Михаил Ильич Роммд өгчээ. Киног 1936 оны 2-оос 8 дугаар сарын асар богино хугацаанд Каракумын цөлд авчээ. Оросоор бол зүгээр л “Арван гурав” гэсэн нэртэй юм. Манайд дан тоогоор нэрлэх эвгүй болохоор нь “элсний” гээд нэмчихсэн бололтой юм.
Элсэн цөл туулж яваа 13 хүнтэй цэргийн жижиг отряд нэгэн баян бүрдэд хүрнэ. Тэнд нуусан зэр зэвсэг, түүний дотор пулемёт олно. Хамгийн гол нь энд устай. Ус хайсан басмачуудын том отряд тэднийг бүсэлнэ. Отряд хэл хүргэх холбоочин амжиж явуулна. Ингээд тэнцвэргүй тулалдаан эхэлнэ. Бүгд эрэлхэг баатарлаг үрэгдэх ба ганцхан хүн амьд үлдэнэ. Энэ кинонд эр зориг, тэсгэл тэвчээрийн гайхамшиг гарахаас коммунист суртал нэвтрүүлэг юу байхгүй.
Киноны хэсгээс
Энэ кино эргээд баруунд хүчтэй нөлөө үзүүлж чадсан юм. Оросын энэ киног хожим үзсэн америкийн найруулагч Золтан Корд 1943 онд эргүүлэн хуулж “Сахар” кино бүтээн гурван Оскар авсан нь үүнийг нотолно. Үйл явдал нь дэлхийн II дайн үед Хойт Африк болсон төстэй үйл явдлыг өгүүлдэг гэнэ.
Монгол ойлголт
Тэр үеийн Орос кино Монголд тэр дороо ирэх бол ойлгомжтой асуудал юм. Ингээд л бидний үеийнхэн, ялангуяа хөвгүүд цээжилтлээ үзэх нь тэр. Хожим Монголд ардчилал болоод уг киног таг мартсан байсан юм. Гэтэл…
Монголд ямар ч юмыг буруу талаас нь буруугаар хийдэг жам ёсны дагуу “Монгол элсний 13″ улс төрийн салбараас төрөн гарав.
Улс төрийн балай самуунтай 2007 онд МАН-д хэсэг хүмүүс “иргэний дайн” дэгдээв. МАН-ын тэр “баатруудын” нэрс гэвэл: Д.Арвин, Ч.Авдай, Ч.Улаан, Л.Пүрэвдорж, Т.Ганди, Д.Тэрбишдагва, Л.Одончимэд, Д.Одбаяр, Т.Очирхүү, Ц.Шаравдорж, А.Цанжид, Ц.Мөнх-Оргил, Р.Нямсүрэн нарын 13 хүн юм. Толгойлогч нь Д.Арвин. Дашрамд жинхэнэ кинонд ганцхан хүүхэн гардаг, тэгээд үхдэг.
Монголчууд соёл урлагийн мэдлэг тааруухан болохоороо эднийг тэр дор нь “элсний 13″ гэж нэрлэсэн юм. Хамгийн түрүүнд Баабар “дүгнэсэн” юмдаг. Тэрээр: “юуны ч төлөө юм бүү мэд байлдсаар байгаад бүгд үхдэг 13 коммунистын тухай эл бүтээл урлагийн хувьд нойль, хvн сонирхохоор юу ч үгүй” гэсэн билээ. Баабар үзсэн харсан “орос” кино болгоноо коммунист гэж “ойлгох” бөлгөө. Ийн сэтгэх ахул тэр “орос чихрийн цаас хаанаас олов” гэдэг “Сэрэлт” киноны ламаас ялгаа юун, урлагийн мөнхийн сэдвийг коммунизмаас ялгахгүй бол урлагийн бүтээлийг дүгнэж үхснээ хийнэ…
“Монгол Элсний 13″-ыг зохиогч, гардан зохион байгуулагч нь МАН-ын дарга, Ерөнхий сайд М.Энхболдтой үхэх сэхэхийн тулалдаанд ороод байсан Ерөнхийлөгч Н.Энхбаяр байлаа.
Элсний 13 нам дотроо бослого гаргаж, М.Энхболдыг МАХН-ын XXY Их Хурлаар Намын даргаас нь, улмаар Ерөнхий сайдаас нь давхар хусаж билээ. Одоо санаж байгаа биз дээ. Яг хувь хүнийхээ хувьд М.Энхболд уйлбал уйлахаар болж билээ. Хүрлийчихээд л. Энд би түүний “зөв байсан” гэж хэлээгүй, зүгээр л биеэ барих чадварыг нь үнэлж байна…
Яг үнэндээ энэ 13 хүн гол үүрэг гүйцэтгэсэн болохоос Хан-Уулын Д.3агджав мэтийн туслах дүрийн хор хутгадаг эргүү юмнууд олон байсан…
Ингэлээ гээд төр засагт олигтой юм болоогүй. Жилийн дараа сонгууль болж 7 дугаар сарын 1 болов. Буудалцаандаа хүрч хэд хэдэн хүний амь насанд хүрснээ монголчууд мартаагүй гэж санаж байна…
МАН бүр уруудан доройтох замдаа шулуудав. Өдөр болгон элсний 13, 26, 39 төрөн үржих болов. Энд нэг их нотолгоо шаардлагагүй гэж бодож байна. Сүүлдээ МАН албан бичиг, мэдэгдлээ ч бичиж чадахаа больсон. Худал ярина, хулхидна гэж найгүй, ам гэж хошного. Хамгийн гол нь лидер байхгүй…
Элсний 13-ын зохиогч Н.Энхбаяр жинхнээсээ уруудахын зам руугаа оров. Н.Энхбаяр улс төрд орж элсний 13-ын зомби дахин босгоно гэвэл би л лав тэгж тоглуулахгүй, надад тийм эрх байхгүй…
Нам, төр засаг үймүүлсэн элсний 13 сайн явсан нь бараг үгүй. Толгойлогч Д.Арвин нь АН-д урван оров. Бусад нь ч гэсэн дээ…
Яг үнэндээ бол “монгол элсний 13″-т киноны баатруудтай дүйцэх, харьцуулах юу ч байгаагүй. Эр зориг, чин хүсэл эрмэлзэлгүй, дандаа хар санаатай байсан юм чинь үйлс нь бүтэлгүйтэх нь мэдээж хэрэг.
Уг нь “Элсний 13″ бол хүн төрөлхтний мөнхийн сэдэв, баатарлаг үйлс, нийтийн үйл хэргийн төлөө амь хайргүй зүтгэхийн дуурайл мөн. МАН, МАХН л бузар булайгийн туйл болгочихсон болохоос биш. Хэрэв одоо Монголын улс төрд жинхэнэ “Элсний 13″ төрвөл баярлахаас өөр яах билээ. Тэгэх цаг нь ч болсон…
Судлаач Х.Д.Ганхуяг
Эх сурвалж: ganaa.mn блог
Эрхэм та судлаач Д.Ганхуягийн бусад нийтлэлийг түүний албан ёсны блог ganaa.mn - ээс уншина уу?
Сэтгэгдэл0
Баабараас будаа иддэг хүн үү?
Mongoloo gesen chin setgeltei, ooriin ali esvel oorsdiin gesen agenda buhii tiim zaluus baival bi negdmeer l baina. Leader gedeg chuhal yum, bi huvidaa humuusiig udirdaad yavah tiim baigaliin aviasgui, tiimees eldev baliar yumand hutgaldaagui, Mongoloo gesen chin setgeltei tiim zaluustai negdehsen. Elsnii 13 esuul yuch baidgiin odoogiin ene "ovoo" "emee" nar sandal shireendee ih udah baihdaa.
...МАХН ын Н Энхбаяртангууд нууц хэлэлцээр байгуулан , ерөнхий хулгайч Н Алтанхуягтангууд , бээжин хужаа М Энхсайхантангууд , хотын хужаа М Энхболдтонгуүдын хамтарсан Мэргэжлийн засгийн газрыг байгуулахаар хэлэлцэн тохирч , ... Монгол Улсыг мэргэжлийн луйварчид , хужаануудын хамтарсан бүлэглэл бүрэн нугаслахаар шийдсэн аюулт төлөвлөгөөг , ... Монголын ард түмэндээ албан ёсоор мэдэгдэж , сэрэмжлүүлж байна. ... Ардчилсан хужаа , луйварчид , урвагчдын дараагийн ээлж нь , Их баялгийн далд эзэн сууж, Ардчилсан Хужаагийн Төрийн Шинэчилсэн Засгийн газрын хулгайлж , нураасныг үргэлжлүүлэн хулгайлж , луйвардах бузар ажилд нь саад болох , Монгол Улсын Тусгаар тогтнолыг сахин хамгаалагч МАН ын С Баяр ба түүний нөхдийн эсрэг өргөн хүрээний довтолгоо эхэлж , элдэв бусаар гүтгэн доромжилж , нэр төрийг нь харлуулах нөгөө л ... Баабардах ... аргаа хэрэглэн байгааг уншигч та бүхэн ойлгож байгаа биз ээ . ... Монголчууд эртнээс нааш ... Толгой хагаравч малгайндаа , тохой хугаравч ханцуйндаа ... гэж ярьдаг бус уу . ... Монголчуудыг үргэлж хорлож , эзэрхийлэхийг хүсэгч Хар Хятадууд , тэдний хамсаатан цусан төрөлтөн болох хужаануудын далд түрэмгийлэлийн эсрэг хамтарч тэмцэхийн оронд , ... бээжин Э , хотын Э гэх хужаануудтай гар хөтлөлцөн Монголоо гэсэн сэтгэлтэй С Баяр ба түүний нөхдийг намнах гэж оролдож байгаа Намбарын Энхбаяртангуудын бузар төлөвлөгөө хэзээ ч биелэлээ олохгүй нурж унах болно. ... Хан Тэнгэрийн хилэнд ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид устан мөхөж , тамын гүнд хаягдах болно. ... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
Tand baiarlalaa. minii bodloor omdoo chirsen, shunald idegdsen archaagui har huvalzuud mongoliig ood ni tataj chadahgui. Chinges haanaas hoishhi tuuh bol urvagchdiin, amia hoohoilogchdiin, otgo jins torgon sharvaariin toloo gazar nutgaa zaragchdiin tuuh, iamar oligtoidoo mongol hun l bish bol hen ch baisan iah ve gedegtee tulaad sohor tovduudiig uraldan zalj avchrah ve, hunii tolgoigoor ooriigoo zahiruulsan iim archaagui uls undesten baina uu
… Зөвт зүйлийн төлөө тэмцэгчийн үнэний төлөөх үгсийг боомилж , худал хуурмаг зүйлсээ үнэн болгох гэж улиаран зүтгэж байгаа өнөөгийн Монголын хууль бус эрх баригчидийн явуулж буй аргатай төстэй мэдээллүүдийг нэгтгэж цацахыг мэдээллийн террор гэж нэрлэдэг юм. Америкчууд ба Өрнөдийнхэн энэ дайны загалмайлсан эцэг нь мөн болохоор худал хуурмаг бузар булай бүхэн нь тэдний хөнжлийн доtор ардчилал нэрээр нуугдаастай байгаа. Тэдэнд үнэн юм гэж байхгүй гэдгийг сүүлийн 20 иод жилд маш сайн ойлгосон. …
Уг нь 3 хан сая хүнийг элбэг хангалуун тансаг байлгаад байж болох асар их баялагыг элсний 1000 хүрэхгүй гэр бүл цусалж дууслаа. Бид хойч үедээ өвлүүлэх газрын хэвлийн баялаг байлгахгүйгээр цөлмөж байна даа. Баялагын хараал хэдэн зуун жил өнгөрсөн ч барагдахгүй шүү.
… 1918 онд Жавзандамба хутагтын дэмжлэгтэйгээр түүний шууд туслалцаатайгаар шанзав Бадамдорж нь Монголын төрийн удирдагчид чин ван Ханддорж, сайн ноён хан Намнансүрэн тэргүүтэй эх орончдыг алахыг алж, барихийг нь барьж , хөөхийг нь хөөж эзэнгүй хамгаaлалтгүй болгон , Монголыг Хятадад найр тавин өгч Гамингууд Монголыг эзэлж гал усны гашуун зовлон дунд эх орон, ард түмэн минь ихээхэн зовсон. Эцэстээ Жавзандамба хутагт нь Хятад Гамингийн шоронд хоригдож өөдөө шидсэн чулуу өөрийн толгой дээр гэдэг шиг хийсэн үйлээ эдэлсэн. 2008 - 7 - 1нд ардчилсан хужаа Ц Элбэгдорж тэргүүтэй шинэ үеийн гамингууд Өрнөдийнхэн , Хятадын дэмжлэгтэйгээр Монголын төрийн эрхийг хүчээр хууль бусаар булаан авахыг санаархан өдөөн турхирч удирдсан жагсаал тэмцэл олны дэмжлэгийг хүлээлгүй нуран унаж ,гэмт этгээдүүд урвагчид ардчилсан хужаа нар өөрсдийн гэм бурууг гэрчлэх, жагсаалыг зохион байгуулахад оролцон мөнгө өгч авалцсан гол 4 гэрчээ устгаад зугтаав. Энэ үед тухайн үеийн ерөнхийлөгч асан Н Энхбаяр ардчилсан хужаа Ц Элбэгдоржийг цаагуураа өмгөөлөн түүнийг МАХН ын шинэ үеийн удирдагчид Монголын төлөөх зүрх сэтгэлтэй С Баяр тэргүүтэй дэвшилтэт хүчний эсрэг далд тэмцэлдээ ашиглaхын тулд ардчилсан хужаа Ц Элбэгдоржид хир халдаалгүй авч гарав. Харин 2009 онд шинэ үеийн гамингууд ардчилсан хужаа Ц Элбэгдорж Монголчуудыг өөр хооронд нь тулалдуулан дундаас нь ашиг хайх эртний Нанхиад дотор мэхээ ашиглан давхар луйвар хэрэглэн Монгол улсын ерөнхийлөгчийн сэнтийд залрав . … Мэхт мэхэндээ , Өөдөө хаясан чулуу өөрийн толгой дээр … гэдэг шиг ерөнхийлөгч асан Н Энхбаяр баригдан шоронд хоригдож ял эдлэв. 2012 он Монгол улсын УИХ ын сонгууль болж АНУ ын хар машины тусламжтайгаар ардчилсан хужаа Ц Элбэгдорж тэргүүтэй шинэ үеийн гамингууд ЛУЙВРЫН АРГААР өөрсдийгөө ялуулав. Ард түмний сонголт бус ардчилсан хужаа Ц Элбэгдорж тэргүүтэй шинэ үеийн гамингуудын сонголтоор хууль бус тоглоомын УИХ байгуулагдаж , тоглоомын хууль бус Шинэчлэлийн засгийн газар байгуулагдав. Тэдний гол зорилго Монгол улсыг хөгжүүлэх бус харин аль болох богино хугацаанд улс орны төрийн системийг гажуудуулж , эдийн засгийг нураан ард түмний бүх хөрөнгийг хулгайлж дээрэмдэн өөрсдийн түрийвчинд хийх. Ингэснээр Монголын тусгаар тогтнолыг нэрийн төдий мэт болгон , ард түмний ясыг нь гартал мөлжсөн Африкийн орнууд шиг зориудаар их хэмжээний өрөнд барьцаалуулж , Хятад, Өрнөдийнхний гарт лавхан атгуулах далд даалгаварaa ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид үндсэндээ биелүүлсэн. 2013 он Ардчилсан хужаа Ц Элбэгдорж ард олны сонголтыг өөрчлөн АНУ ын хар машины тусламжтайгаар ээлжит худал хуурмаг ялалтаа байгуулав. Энэ удаагийн жүжгээ тоглохдоо өмнөх туршлагандаа дулдуйдан ард түмэнд үйлдсэн булхайгаа үнэн гэж итгүүлэхийн тулд ихээхэн бага хэмжээгээр ялсан тоон үзүүлэлтийг гаргаж тавив. … Идсэн эрүү хувхайрч идүүлсэн бут ногоорох болно. … Муу санаа биеэ отно. … Санаа муут яван хатна. … Монголчуудын эсрэг хорон муу санаа өвөрлөн түүнийгээ үйлдсэн хэн боловч , ямар ч улс үндэстэн байсан , Хан Тэнгэрийн хатуу цээрлэлийг хойшлуулшгүйгээр хүлээн авч устаж мөхөх болно... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
Чин зоригт баатарлаг монголчууд хувиа бодсон бирднүүдийг ховх цохих болтугай
ЯГ ҮНЭН ҮГ ШҮҮ. ТҮҮХ САНУУЛСАНД БАЯРЛАЛАА. Н.ЭНХБАЯР УРУУДАХААР БАРАХГҮЙ ХӨЛ НЬ ДЭЭШЭЭ ГОЗОЙСОН ШҮҮ ДЭЭ. ГАНХУЯГ МӨН "ГААТАЙ "БИЧНЭ ШҮҮ.
... Долларын ханшны өсөлт бол тухайн улс орон, ард түмний баялгийн өссөн хэсгийг санхүүгийн аргаар чимээгүй луйвардах , далд үйл ажиллагаа гэж шууд нэрлэж болно. Монгол улсын нэг хүн 2012 онд 1 250 000 төгрөгний цалин авдаг байсан бол ханшны зөрүүгээр 2014 оны 9 р сард 1 850 000 төгрөгний хэмжээнд худалдан авах чадвартай цалин авах ёстой. Тийм үү. ... Тэгвэл 1 250 000 төгрөгний цалин нь 2014 онд тоон үзүүлэлтээр хэвээр байгаа ч 35% ийн төлбөрийн чадлаа алдсан буюу тухайн хүн багаар бодоход 450 000 төгрөгөө алдаад 800 000 төгрөгийн хэмжээнд цалин авч байгаа буюу тухайн цалин бодит үзүүлэлтээр эрс багассан байдлаар тогтоогдсон гэж үзэж болно. ... Өөрөөр хэлбэл Монгол улс урт хугацааны хөдөлмөрийн дүнд бий болгосон баялаг , эдийн засгийн өсөлтөө богино хугацаанд эргэлтгүйгээр алдсан гэсэн үг . Мэдээж үүнийг энгийн хүн сайн ойлгохгүй . Гэхдээ хаана ч ханшны хэлбэлзэл тогтвортой байдаг бол АНУ болон Европын Холбоо санхүүгийн зах зээлд $, Eвро шинээр хэвлэж гаргахад тэр функцээр заавал ч үгүй ханшны уналт ажиглагдах ёстой . Харин Монгол , Украйн , Тайланд мэтийн улс орнуудын үндэсний мөнгөн тэмдэгтийн ханшны огцом уруудалтын улмаас $ , Еврогийн тэнцвэртэй байдал үргэлжлэх болно. ... Улс төр нь эдийн засагтай зайлшгүй уялдах нэг сэжим мөн $ , Еврог оршин тогтнуулахын төлөөх бусад улс оронд зориудаар өдөөх өнгөт ардчилсан хувьсгалын мөн чанар буюу тогтворгүй нийгмийн бүтэц үүсгэх нь АНУ , Европын Холбоонд яагаад амин чухал хэрэгцээтэй байдгийг хүмүүс үүгээр , зарим талаар нөлөөлөх нөлөөллөөр нь ойлгож болно. ... .Ийм нөхцөл үүсгэхэд дотоодын урвагчидыг ашиглан зориуд эмх замбараагүй байдал үүсгэж , буруу бодлого барьж эдийн засгийг унагаах боломжийг гаргаж авдаг . Өнөөдөр Украйн улс ОУВС гаас авах тэр олон тэрбүм $ ын санхүүжилтыг АНУ олгохдоо зүгээр л цаасан мөнгө хэвлээд өгөх ба Украйны баялаг , эдийн засгийн үр нөлөөгөөр АНУ ын $ амь орж баталгаажиж байгаа гэдгийг мэдвэл зохино. … Мөн 2012 онд Ардчилсан хужаа луйварчид урвагчидийн шууд гардан гүйцэтгэлээр Монголд ихэд яаралтай нийлүүлэгдсэн Чингис Бондын 1,5 тэрбүм $ ч ялгаагүй шинээр хэвлэгдэн орж ирж Монголын ард түмний хөрөнгөөр баталгаажин , Монголчууд тэр хэмжээгээр ядуурч байгаа юм. ... Тэгэхлээр ерөнхий хулгайч Н Алтанхуягийн засгийн газрыг ямар ч нөхцөлд үргэлжлүүлэн ажиллуулах сонирхол АНУ , Өрнөд , Хятадуудад маш өндөр хэмжээнд байгаа гэдгийг сайн ойлгох хэрэгтэй . Иймээс улс оронд буй харийнхны гар хөл болсон урвагчдыг хамгийн түрүүнд Төрийн удирдлагаас зайлуулж , Үндэсний мөнгөн тэмдэгтийн өрсөлдөх чадвар , түүний худалдан авах чадварыг тогтвортой хэмжээнд урт хугацаанд барьж чадаж байж улс орны эдийн засгийн өсөлтийн үр нөлөөг тухайн ард түмэн өөртөө нааж авах авах бүрэн боломжтой болдог . Өдгөө Монгол эх оронд минь үүсээд байгаа хүнд цаг үе , системийн хямралыг даван туулж , Монгол улсаа аварч үлдэхийг хүсэж байгаа л бол маш түргэн хугацаанд одооны хууль бус УИХ ыг тарааж , хууль бус Засгийн газрыг огцруулж , хууль бус Ерөнхийлөгчийг буулгаж байж , ... Монгол улсаа хайрладаг, Түүний эрх ашгийн төлөө шудaргаар тэмцэж чаддаг Монголын улс төрийн хүчнийг дэмжин , Төрийн Засаглалын эрхийг яаралтай тэдэнд өгөх хэрэгтэй . Өөр ямар ч арга байхгүй . ... Энэ цаг үед бүрэн төгс хэмжээнд байж чадахгүй ч С Баяр , Сү Батболд тэргүүтэй МАН ын дэвшилтэт хүчнээс өөр Монгол улсыг зөвөөр удирдаад явчих туршлагатай , чадвартай гол нь эх орноо гэсэн сэтгэлгээтэй улс төрийн хүчин , удирдагч байхгүй гэдгийг маш сайн ойлгох хэрэгтэй . ... Ер нь бүрэн төгс хэмжээнд хаана ч , хэн ч ажиллаж байгаагүй , ажиллах ч боломжгүй гэдгийг анхаарлынхаа гадна орхиж үл болно. ... Дуугарвал дуу нэг , дугтарвал хүч нэг байж чадах гэмээ нь Монголчууд бид энэ цагийн ороо бусгаа , хүнд хэцүү цаг үеийг заавал ч үгүй даван туулж Монгол улсынхаа ирээдүйн сайн сайхныг баталгаажуулж чадах болно. ... Хан Тэнгэрийн хилэнд ардчилсан хужаа луйварчид устан мөхөж тамын гүнд хаягдах болно. ... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
нөгөө ардын намын хужаа Зориг хаачаа вэ? солиороод ороод ирдэгсэн?
о тэр ядаргаа шар хад руугаа явсан байлгүй , тэр сараачсан юмыг нь тоож уншдаг хүн байсан уу. Монголчууд соёл урлагийм мэдрэмж тааруудаа биш харин тааруулж нэр хоч өгөхдөө сайндаа элсний 13 гэсэн байлгүй, ганц хүн л үлдэх байх гэж
Ардчилсан холбоо эвсэлтйн элсний 13 бас л бүгд алга болсон байх шүү Эд нарын араас Жэнко орох гэж багаа бүрдүүлж байна
... Хаана эмх замбараагүй , бохир заваан байна тэнд жоом , бясаа үржиж хавь орчныг бузарладаг гэдгийг хүмүүс мэддэг . ... Улс орны дархлаа сулран доройтож , ард олон хөл толгойгоо олохгүй үймж бужигнан , Үнэн адлагдаж , Худал үүрлэсэн ороо бусгаа цаг үеийн дүйвээнээр эрх мэдэл, эд баялaгт шунасан , бузар сэтгэлт өш санагч ардчилсан хужаа Ц Элбэгдоржтонгууд , бээжин хужаа М Энхсайхантангууд , China Баярцогтонгууд , ерөнхий хулгайч Н Алтанхуягтангууд , олби оготно мэт З Энхболдтонгууд мэтийн ардчилсан хужаа , луйварчид урвагчид үржин олширч улс орны өнгөтэй өөдтэй бүхнийг харх шиг идэж устган , гэрэл гэгээтэй бүхнийг Баабардан харлуулж , , харийн гүрнүүдийн гар хөл болж , ард түмнийг аймшигт хүнд боолчлолд оруулахаар зүтгэдгийг , олон түмэн Ардчилалын хэмээх 20 иод жилд амь амьдралаараа мэдэрч ойлгох боломжтой болсон . ... Юу тарина , түүнийгээ хураана . ...
“МАНАН” бүлэглэлийг савтай гашилсан сүү гэж үзээд хагасыг нь асгачихаад, үлдсэн дээр нь МАХН буюу гашлаагүй сүү хийчихвэл бүр хурдан ээдэж, яаралтай цэвэрлэхгүй бол өтдөг, удвал саваа ч хаяхад хүрнэ. Улмаар МАХН-ынхан “МАНАН”-ийн бүлэглэл гэсэн амны уншлагатай болсны адил МАН-ынхан эдийн засгаа хэвтүүлсэн “ЭЭДЭМЦЭР”-ийн бүлэглэл гэсэн амны уншлагатай болчихвол яанаа. МАХН-ын гишүүдийг угшлаар нь авч үзвэл ард түмнийхээ төлөө гэж хоёр бүлэглэлд биеэ үнэлэн зүтгэж байгаа АН-тай ижилхэн хувь заяатай, азтан болж таарах нь. Бахархамаар ч юм шиг ..., үнэнд гүйцэгдэнэ дээ, гүйцэдэнэ. МАХН-ын АН-тай байгуулсан түншлэлийн гэрээ, санамж бичиг, МАХН-ын мэдэгдэл зэрэг нь 2016, 2020 оны сонгуульд хамтран оролцож, Засгийн газрыг хамтдаа барья гэж гуйсан бодлогыг агуулсан ичмээр баримт бичиг болсноос гадна “Шударга ёс” эвсэлийг бүрдүүлэгч, УИХ-ын сонгууль, Засгийн газарт хамтран ажиллаж буй МҮАН-ын талаар нэг ч үсэг байхгүй нь “Шударга ёс” эвсэл задарсаны илрэл юм шиг. МҮАН ч удахгүй МАТРЫН НУЛИМС унагах байхдаа. МАХН-д зөвлөхөд сурсан мэхээ ашиглаач, гуйж суухаар, гуядаад АРВИНДЧИХААЧ.
ганхуяакийг "үнэн" бөгөөд "зөв" юм бичихийг нь амьддаа харах хувьтай л юм байна. күйээ бүүр өнөө шар хадны ганхуяг маань энэ чинь одоо мөн үү дээ гэтэл авсан байна шүү. "ам гэж хошного" гэсэн нь бүүр ч таалагдлаа. бүр хөх инээд хүрчихлээ. кстати ийм юман дээр ардын намын хужаа Зориг юу гэж орж ирэх вэ дээ. ганхуяак муу пизда урвагч гээд л сууж байгаа биз.
Чи өөрөө юм бич хөгшөөн. Хошного мошного гэдэг үг таалагддаг юм бол түүнийгээ сайн арчаад бичээд бай. Бас зэрэмдэг оростой Зоригоосоо нэг их ялгарах юмгүй л амьтан байна даа чи. Хүний бичсэн дээр баас наах чамд тийм сайхан байдаг бол сэтгэцийн эмгэгтэй гэсэн үг шүү. Үзүүл хө эртхэн. тэгэхгүй бол Зориг болно шүү.
Та нар Энхбаярыг муулаад муулаад Оросын өрийг дарсан гавьяаг яаж ч чадахгүй, одоогийн нэг засаг даргын идэж ууснаас шалихгүй юман дээр нь новширч байгаа шүү дээ, түүнийг эх оронд ирүүлэхгүй ббайх хугацаандаа та нар монголыг хятадад бараг зарчихлаа шүү дээ, тэр хүн улс төрд байсан бол та нар ийм балайр юм аа амжуулж дийлэхгүй шүү дээ
Энхбаяр ганцаараа Оросын өрийг цайруулсан тэнэг пиараас салаачээ Дипломачид Тагнуулч баатруудын гавьяа шүү дээ Энхбаярт аз таарсан тэгээд их өрийг улстөржүүлж баатруудын гавьяаг өөртөө нааж сонгуулийн пиарт ашигласанаас болж олон сонгогч нар буруу ойлголттой болсон юм
enhbayar hiij chadsan
... Тэгэхлээр, … Монголыг самарсан бусармаг бодлого нь Ардчилсан хужаагийн Төрийн хууль бус Шинэчилсэн Засгийн газрын урвагч бодлого , санаатайгаар хорлон сүйтгэх ажлын шууд үр дагавар бус нөгөө л Оюу Толгойн үйлдвэр , тэр дундаа Монголчууд 34% эзэмшсэн нь буруу гэж хэлэх гээд байна аа даа . Мөн Оюу Толгойн төслийг эргэлтэнд оруулах түүхэн үүрэг гүйцэтгэсэн С Баярын нэр дагаад сэвтэх санаа ч бас давхар явагдаж байна . Тийм үү. !!! ... Оюу Толгой гэрээг ямар нөхцөлд байгуулсныг эргэн дурсацгаая. ... Монголын эдийн засаг үндсэндээ Эрдэнэтээс бүрэн хамааралтай байх нь хүн амын өсөлтийг хангах эдийн засгийн тэлэлтийн бодлогод сөргөөр нөлөөлж , томоохон хөрөнгийн өөр эх үүсвэр илтэд дутагдаж байгаагаас үүдэн Монголын хөгжил дэвшлийг хангах Дэлхийн хэмжээний үйлдвэрлэлийн цогцолбор хэрэгтэй болсон . Энэ цаг үед Оюу Толгойн төслийг гацаанаас гаргах шийдвэрийг С Баяр тэргүүтэй МАН ын нөхөд санаачлан хэрэгжүүлсэн . … Тухайн үед ардчилсан хужаа Ц Элбэгдоржтонгууд , хужаа муур багш Баобаартонгууд , ... Монгол Улс хувь хүртэх шаардлагагүй зөвхөн Татвараа авахад хангалттай хэмээн орилж , ар нуруунаас хатгаж эхэлсэн. Айлын хажуу өрөө түрээсэлж суудаг эрхэм амьдрах газраа хадгалж үлдэхийн тулд үргэлж гарлага гардаг бөгөөд байрны Эзэний өмнө ямагт бөхөлзөхөөс өөр сонголт байхгүйтэй адил Оюу Толгойд 34 % эзэмшиж Монгол Төрийн эрх тэнд байхгүй байсан бол Хятадууд мөнгөөр Айвонхоу Майнз , Рио Тинтог зодоод Оюу Толгойд хэдийн тухлан сууж , Монголчууд бас нэг хатуу өргөстэй болоод яах ч учраа олохгүй ирээдүй минь бүрхэг болох байсан бус уу . . Тийм ээ Монголчууд аргагүй нөхцөл байдалд буулт хийж 34% тай үлдсэн . Гэхдээ энэ бол С Баяр тэргүүтэй улс төрчдийн том амжилт байсан гэж би хувьдаа дүгнэдэг. Өнөөгийн цаг үед Ардчилсан хужаанууд Оюу Толгойн 34 % хувийг зарах тухай санаа нь албан ёсны хүрээнд тавигдаж , зохиогч нь өөр ч хужаа хүүхэн Уянгаагийн нэрээр ийм нийтлэл гарч байгаа нь , Оюу Толгой төслийн эзэмшлийн 34 % аас нь салгаж , хулгайлж зарах төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэхээс өмнө , одооноос Монголчуудын сэтгэл зүйн орчинг цаагуураа бэлтгэж байгаа , дээр нь зовлон учирсан хүмүүсийн хөөрхийлэлт байдлыг ашиглан хувьдаа ашиг завшаан хайгч , сэгээр хооллогч мэт зантай хужаа хүүхэн Уянгаа гэгч эмэгтэйн хог дээр үсэрсэн нэр хүндийг сэргээх гэж нөгөөх л хууран мэхлэх аргаа хэрэглэж байгаа Хятадууд тэдний гар хөл ардчилсан хужаануудын ээлжит бохир арга гэдгийг мэдвэл зохино. ... Хэрэв зээ Монголын Төрийг ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид эзэгнээгүй бол тийм ч муу бус Оюу Толгойн гэрээг улам сайжруулах боломжтойг , Монголчууд мэдвэл зохих зүйлийнх нь нэг хэмээн би онцолж байна . Ямар ч ажил хэрэгч, хөрөнгө чинээтэй хүн Оюу Толгойн эзэмшлийн 1 % ийг ч болов гартаа оруулж авахын тулд их хэмжээний бэлэн мөнгө төлөхөөс татгалзахгүй бүр хүсэн тэмүүлэх болно . Ойрын хугацаанд Оюу Толгой төсөл хэр хэмжээний унацтай хөрөнгө оруулалт вэ гэдгийг та бүхэн ойлгож мэдэх боломж гарах болно. ... Ардчилсан хужаа Ц Элбэгдорж болон түүний хань хамсаатан хужаанууд Төрийн эрх мэдлийг Ерөнхийлөгчийн хэмжээнд атгаж байсан үед хичнээн хичээсэн ч , Монголын Төрийн зүтгэлтэн С Баяр түүний нөхдийн эх оронч бодлогыг нугалж чадаагүйгээс Оюу Толгойд өөрийн эзэмшлээ тогтоогүйдээ Хятадууд ихэд харамсдаг бөгөөд Хууль бус Ардчилсан Хужаагийн Төрийн тогтолцоо оршин буй өнөө үед Оюу Толгойг өөрийн болгохоор улайран зүтгэж байгаа гэдэг үнэнийг Монголчууд заавал ч үгүй мэдэх ёстой . ... Оюу Толгойгоос , Ардчилсан хужаанууд бүх л ашгийг нь , Харийн доншуурчидтай нийлэн цөлмөж байгаа болохоор тэндээс Таван Толгойтой адил ашиг бус хулгайлалт, луйвардалтын үр дүнд их хэмжээний алдагдал хүлээх нь зайлбаргүй бөгөөд , … Чононд махаа хадгалуулсан тэнэг хүн махгүй хоосон зоорьтой үлдэхээс өөр ямар ч үр дүн хүлээх боломжгүй гэдэгтэй агаар нэгэн буй биз ээ . ... Ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид өөрсдийн булхайгаа нуухын тулд Оюу Толгойн төсөл хэнд ч хэрэггүй , ашиггүй төсөл болсон , алдагдал авчрахас өөр илүү зүйл үгүй хэмээн илт гуйвуулсан худал нотолгоо гаргаж , Монгол Улс 34% эзэмших эрхээсээ яаралтай татгалзаж, зарах хэрэгтэй гэдэг урвасан бодлого барих буюу, Таван Толгойн Өр хэмээх хэзээ ч дуусахгүй том шалтгийг урдаа бариад , ихэд алдагдал хүлээж байгаа , дээр нь 125$ ын үнэтэй коксжих нүүрсийг 30 $ аар үнэлээд ч Хятадууд авахгүй байна гэх мэт, мэдлэгтэй оюунтай хүн үнэмшмээргүй элдвийн хуурамч мэдээлэлийг ТВ гээр улиг болтол дамжуулж , олон түмний санаа бодлыг арга ядсан аргаар мунхруулдаг гэдгийг мэдвэл зохино. ... Идсэн эрүү хувхайрч, идүүлсэн дов ногоорох болно. ... Монголын ард түмний баялаг Оюу Толгой , Таван Толгой гэх мэтчилэн олон, олон томоохон баялгийн хөрөнгийг илт хулгайлан , луйвардаж өөрсдийн шуналт сэтгэлээ тэжээж , , China Баярцогтын адил гадаад дахь офшор дансаа овойж оцойтол дүүргэж буй Ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид Хан Тэнгэрийн хилэнд устан мөхөж , тамын гүнд хаягдах болно. ... Юу тарина , түүнийгээ хураана . ... Тэдний үр удам хэдэн үеэрээ хулгайлагдсан , луйвардсан бүгдийг 7 дахин нугалж төлөх бөгөөд эцсийн зоосыг төлж дуусталаа нар үзэж , нуруу тэнийхгүй хатуу хувь тавилант амьдралыг туулан өнгөрүүлэх болно . ...... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно
2007 оноос өмнө 1996-2000 оны ардчилсан хүчний засагллын үед хөдөөнөөс сонгогдсон хэдийг тухайн үеийн МАХНынхан ашиглан засгийн газрыг унагаах нэг удаагийн оролдлогодоо ашиглсан энд нар 13 бсныг Баабар Элсний 13 гэж бсан. Арвин нарынх бол хамаагүй сүүлд Баабарт хамаа ч үгүй үе бхаа.
hahaha estoi chin setgeleesee ineej uzlee. ene erguu buur arhinii tsagaan solio tuschihajdee buur hereg bolgoj uzlee ter kinogii ni neeree l panaaltai yunii ch toloo baildaad baigaa yum buu med baildsaar baigaad bugd uhchihdeg maanag kino bn shdee ta shig dolginuur garuudad l goe kino bhdaa 50 bur 100 uzne gej bn shuu. kinogii chini 1 uzeed oilgomoor yum bur 50uzehiig bodohod yu ni ch oilgogdohgui ih hetsuu oligomjgui kino bololtoi
хэ хэ хэ чи аймаар явуулах юмаа
Бидний үеийнхий хүүхэд нас ийм байсан юмаа. Ойлгохгүй юмаа шүүмжлэх утгагүй байдаг юм... Судлаач Х.Д.Ганхуяг.
Сайхан бичсэн байна. Муу ёрын тоо дагаад муу л юм болнодоо.
Зориг золиг, Зориг золиг, ээ золиг чамайг.
Социализмын үед монгол улсын төсвийн 70 хүртэлхи хувийг зөвлөлт засгаас санхүүжүүлж байлаа. Өөрөөр хэлбэл монгол орны эдийн засаг гаднын ганц орноос бүрэн хамааралтай байжээ. Энэ санхүүжилт зогссон нь биднээс өөрсдөөс маань болоогүй, харин Зөвлөлт гүрэн эдийн засгийн хувьд бүрэн дампуурч эл тогтолцоо нь нуран унаснаас үүдэлтэй. Зөвлөлтийн зээл тусламж зогсмогц монголын бараг бүх үйлдвэрийн газрууд санхжүүжилтгүй болж үүдээ барьсан. Ар араасаа дампуурцгаасан. Үүнд монголчууд ямар ч буруугүй. Эндээс бид ямар сургамж авав? Өөрөө өөрийнхөө хүчээр амьдрахгүй бол ямар ч гайхамшиг эцэстээ юунд хүргэж болохыг энэ сургамж бидэнд хэлж өгч байна бусуу? Социализмын ололт амжилтыг хэн ч үгүйсгээгүй. Гэхдээ энэ бүхэн нь хүчээр хийгдсэн хиймэл, зүүд зэрэглээ мэт хоосон амжилтууд. 70 жилийн амжилт нь ганцхан жилийн дотор будаа болж байна. Үүнийг ямар хөгжил гэхэв, ямар ололт амжилт гэхэв? Ганцхан жил цэцэглэн ургаж мөхдөг нэг наст ургамлаас ялгаа юу байна? Нүд хуурсан хуурмаг тогтолцоо байсан учраас амьдралын шалгуур, сорилтыг даалгүй мөхсөн байна шүү дээ. Үүнийг юунд нь хамгаалаад хайрлаад сүйд болоод байгааг ойлгохгүй байна? Сайхан зүүд л зүүдлээ биз. Гэтэл бодит амьдрал өөр. Социализм бол ердөө л зүүд зэрэглээ. Зүүд бол зүүд л байдаг. Унтаад сэрэхэд л замрхан алга болно. Бид 70 жилийн турш зүүд зэрэглээ дотор амьдарч байгаад 90 онд л нойрноосоо сэрцгээн бодит амьдрал, бодит хөрсөн дээрээ бууж ирсэн шүү дээ. Нойрноосоо сэрнэ гэх хайшаа юм. Харин нойрноос сэрээсэн гэвэл үнэнд илүү ойртоно. Учир нь биднийг 70 жил тэжээн тэтгэж ирсэн Зөвлөлт гүрэн нуран унасан нь биднийг хоолгүй, мөнгөгүй, ядуу тарчиг, гуйлгачин орон болгон хувиргасан. Нөгөө мундаг эдийн засаг, мундаг хөгжил хаачив? Зээл тусламж зогсмогц нөгөө гайхалтай хөгжил, нөгөө мундаг үйлдвэрүүд салхинд хийссэн мэт хормын төдийд замрхан одсон. Өөрөө өөрийгөө аваад явах ямар ч чадваргүй, тэнхэлгүй, хүчгүй байсан байна шүү дээ. Гаднын улс орноос хамааралтай байна гэдэг ийм л хор уршигтай зүйл байдаг байна. Социализмын гайхамшиг, тэгш эрх гэдэг нь ердөө л чихэн дээр цэцэг ургуулсан суртал ухуулга. Боди амьдрал дээр нийгмийн баялаг хэзээ ч хүн бүрт тэгш оногдохгүй. Айл гэрт ч ялгаагүй. Айлын эхнэр, нөхөр, үр хүүхэд, ач зээ гээд яривал хүсэл тэмүүлэл, хэрэглээ нь бүгд өөр. Хүн бүр хүслээ, хэрэглээгээ хангана гэвэл орлого хүрэлцэхгүй. Үүнээс болоод гэр бүлийн дотор байнга хэрүүл тэмцэл гарна. Би их ажилласан, чи их ажилласан, би их идсэн, чи их идсэн гэх мэтээр асуудал хөвөрнө. Өөрөөр хэлбэл аз жаргал, тэгш эрх гэдэг зүйл бүгд худлаа. Хэзээ ч биелэхгүй хоосон мөрөөдөл. Бодит амьдрал, гачлан гэж бултахын аргагүй үнэн байна. Өнөөдөр дэлхий дээр ямар орнууд хөгжлөөрөө тэргүүлж байна? Алаантай, хядаантай, хэрүүлтэй тэмцэлтэй, дайнтай дажинтай, хүчирхийлэлтэй тийм орнууд хөгжиж байна. Хүссэн ч эс хүссэн ч энэ бол бидний явах зам. Бартаатай, ээдрээтэй, түвэгтэй, осолтой зам. Өөр зам гэж үгүй. Амьдрах чадвартай, нурж унадаггүй, найдвартай, урт настай зам байна шүү дээ. Бид энэ л замаар нийтийн жишгээр орсон. Үүнээс дээр сайхан замыг хүн төрөлхтөн өнөө хэр бодож олж чадаагүй л байна. Говийн зэрэглээ гээд нэг юм байдаг даа. Алсаас харахад нэг л сайхан мэлтэлзсэн нуур далай, яг л диваажин гэлтэй. Яваад очтол хоосон цөл. Үүнд хууртсан, үүнд найдсан хүн харангадаж үхэхээс өөр зам үгүй. Социализмын уриа лоозон, дэвшүүлсэн зорилго нь амьдрал дээр хэзээ ч биелэх боломжгүй тийм л зэрэглээ бөлгөө. Бид 70 жил буруу зүг явсан байна шүү дээ. Нүдэн дээр баахан хөгжил өрнөөд байдаг. Яг л говийн зэрэглээ мэт туйлын үнэмшилтэй. Тулаад очтол хөөс шиг замрхаад алга болов. Анхнаасаа буруу зорилго дэвшүүлж буруу арга замаар хэрэгжүүлээд эцэстээ мөхөлтэй нүүр тулгарсан байна. Үүнийг л бид хатуу ойлгох шаардлагатай. Одо бид илүү хэрсүүжиж амьдралыг байгаагаар нь хүлээн авч сурах хэрэгтэй болжээ. Элдэв муу зүйл дэлгэрлээ гээд байгаа нь бидний одоо явж байгаа тогтолцооны буруу биш. Энэ бүхэн хүн төрөлхтөн бий болоход л цуг үүссэн, магадгүй хүн төрөлөхтөн мөхөхөд хамт мөхнө. Энэ бол амьдралын үнэн. Ямар тогтолцоогоор явахаас огт хамаарахгүй. Тийм болохоор амьдрал дээр гарч буй элдэв асуудлыг зах зээлтэй, капитализмтэй холбох нь дэндүү гэнэн тэнэг явдал. Урьд нь хүн төрөлхтөн хулгай дээрэмгүй, хэрүүл тэмцэлгүй, дайн дажингүй амьдарч ирсэн мэт аашлах хэрэггүй. Капиталист тогтолцоо үүсэн хөгжөөд ердөө л 200-300 жил болж байна. Коммунист тогтолцоо 70 жил оршин тогттохдоо хичнээн хүний цус, нулимсаар гараа угаав? Ийм байтал учиргүй гэм гэмгүй, ариун, онгон царайлж гэнэ. Хамаг муу муухайг капитализм бий болгоод байгаа юм байх. Инээдтэй. Элдэв муу муухай зүйл тараалаа гэдэг нь капитализмын мөн чанар биш, харин хүний өөрийнх нь язгуур мөн чанар. Үүнийг хэн ч хэзээ ч өөрчилж чадахгүй. Тийм болохоор бузар булайг арилгаж коммунизм бүтээнэ гэсэн хоосон мөрөөдлөө одоо орхигтун. Бодит үнэнтэй эвлэр. Тэгээд хөгжлөө бодитоор харья, сэтгэе, урагшлъя. Хэзээ ч үл бүтэх зүйлд цаг зав, нерв, хүч чадлаа барж тэнэгтэхээ больцгооё. Шүүмжлэхийн тулд шүүмжлэх бус харин хөгжихийн төлөө шүүмжилцгээе.
Алтайн 13 сан буюу байгалийг шүтэхийн тухай Өгүүллийн товч: Алтайн 13 санг шүтэх түүнийг тахин дээдэлж ирсэн бэлэгдэл зан үйл зэргийг судлан гаргахад өгүүллийн товч оршино. http://www.oirad.mn/алтайн-13-сан-буюу-байгалийг-шүтэхийн-ту/
Монголчууд 13-ын тоог дээдлэж, 13 овоог босгодог. Ордост ордосчуудын 13 овоо, Хөвсгөлд Дархадын 13 овоо, Дорнод, Сүхбаатарт Хатагины 13 овоо гэх мэт.
... Бээжин хужаа М Энхсайханд хариу өгөх нь , ... 1940 - 90 онд Монголд үйлдвэрлэл байгаагүй гэж хэлэх санаатай байгаа бол чамд хүүхэд нас гэж байхгүй бөгөөд харин өөрсдийгөө өргөж өөр бусдыг үгүйсгэсэн өчүүхэн капитлист сэтгэхүйтэй , ардчилсан сахалтай хөгшин эр эх хүнээс бус импортоор хаанаас ч юм гэнэтхэн зөөвөрлөгдөөд ирсэн байж таарна . ... Жам ёсны хөгжлийн хуулиар 1940 ээд онд гараагаа эхэлсэн аж үйлдвэржилтийн бодлого 80 аад он гэхэд нэлээд эрчимжиж зарим салбарт түлхүү амжилт олж эхэлсэн . Монголын савхины үйлдвэрлэлийн технолги нэлээд өндөр төвшинд хүрсэн 80 аад оноос Монголчууд торгон савхин эдлэл өмсөж бас гадагш нь зарж борлуулах боломжтой эрэлт ихтэй бараа байсан . . .. Гэтэл тухайн үед Хятадын савхин эдлэл гэхэд хүн өмсөх бололцоогүй боловсруулалт муутай үзэмжгүй хатуудуу эд байсныг 40 гаран насны олон хүмүүс сайн санаж байгаа байх . … Гэтэл өнөөдөр Монголын савхин эдлэлийн үйлдвэрлэл, технологи гэж бараг байхгүйтэй адил болсон бөгөөд Хятад , Солонгосоос боловсруулсан савхи оруулж ирэн оёдлын жижиг үйлдвэрлэл явуулж байна. Энэ мэтчилэн социализмийн үед эхэлж цааш нь техникийн өөрчлөлт хийлгэх завдалгүйгээр Монголын хужаанууд тэр тусмаа 1996 оноос бээжин хужаа М Энхсайханы засгийн газрын ардчилсан эдийн засгийн шинэчлэлийн дагуу гаалийн татвар тэглэгдэж зах зээл хамгаалалтгүй орхигдон , санхүүгээр гачигдсан Монголын үйлдвэрүүд өрсөлдөх ямар ч боломжгүйгээр дотроосоо өмч хувьчлал нэрийн доор бүх тоног төхөөрөмж , технологио алдсан . Хамгийн инээдэмтэй нь социализмийн гэх тодотголтой дампуурсан олон олон үйлдвэрүүдийн гологдсон тоног төхөөрөмжийг нь Хятадууд брезентэн асар дотор суурилуулан үйлдвэрлэл явуулж нэмүү өртөг шингэсэн бүтээгдхүүн үйлдвэрлэж ашиг олж байсан нь хужаа бодлогын цаад санаа, зорилгыг нь тодруулж байгаа баримт биш үү. ... Ингэлээ гээд Монголчууд гар хумхин суугаагүй болж бүтэх бүх л хэмжээнд ажиллан зах зээлийн нийгэмтэй хөл нийлүүлэн амьдарч миний ажигласнаар Хятад бүтээгдхүүнээс хавьгүй илүү чанартай зарим бүтээгдхүүнүүд үйлдвэрлэж эхэлсэн . Социализмийн үед олж авсан зөвт хүмүүжил, боловсрол мэдлэг нь сайн суурь болж цаашид гүнзийрүүлэн суралцах хөгжих боломжийг бүрдүүлж өгсөн . … Өнөөгийн Монголын баялаг бүтээгчдэд дэд бүтцийг төрөөс хөнгөлөлттэй хэлбэрээр гаргаж өгөн ,улс төрөөс ангид эдийн засгийн уян хатан бодлого явуулан, хямд өртөгтэй санхүүгийн үйлчилгээг үзүүлэн татварын хөнгөлөлттэй бодлогоор зохицуулж , зах зээлийг нь бодлогоор нээж өгч , нэлээд өргөн боломжоор хангаж чадвал дэлхийд өрсөлдөх чадвартай технологийн нарийн шийдэл бүхий төрөлжсөн үйлдвэрлэлийн салбаруудыг байгуулж чадна гэдгийг өнөөгийн харанхуй цаг үед ч гэсэн болж буй дэвшилттэй олон үйл ажиллагаануудаар нотлогдож байна. Тэр тусмаа оюуны өндөр чадвар , нарийн технологи шаардсан салбарт бүр ч илүүтэй амжилт гаргах боломжтой гэдэг нь ч харагдаж байна. ... Сүүлийн үед Монголын баялаг бүтээгчдээс гарч ирж байгаа хамгийн ололттой үзэл бодол нь капитлизмийн сүүдэр болсон мөнгөний төлөө бус эх орондоо илүү сайн гэсэн бүхнийг босгон бүтээх гэсэн тэмүүлэлээр нь илэрч бахархаж , баярлах сэтгэлийг өөрийн эрхгүй төрүүлж байна. ... 2012 онд Ардчилсан Шинэчилсэн Маогийн засаглал Монголд төрийн бүх эрх мэдлийг хууль бусаар эзлэн авсан цагаас эхлэн Монголын баялаг бүтээгчдийг сорчилж элдэв гэмт хэрэгт хилсээр холбогдуулан тэдний бизнесийг хүч түрэн булаах үзэгдэл нэлээд ажиглагдах болсон . Үйлдвэрлэлийн өсөлт хөгжилтэнд хамгийн их нөлөөлдөг улс төр , эдийн засгийн тогтвортой байдал алдагдан , ард олны санхүүгийн чадвар үнийн өсөлт , валютийн ханшны өсөлтийн улмаас нэлээд доройтож тэдний худалдан авах чадвар илтэд буурснаар дотоодын үйлдвэрлэгчидийн бизнесийн эргэлт доголдож ашиг орлого нь огцом буурсан . Харин ардчилсан хужаа, луйварчид Монгол банкнаас олгосон хямд үнэтэй $ аар үнэ тогтворжуулах нэрээр хангагдаж , албаны эрхээ хэтрүүлэн ашиглаж хуулийг гажуудуулсан элдэв хөнгөлөлт эдлэн , төрийн нэрээр дарангуйлан жижиг , дунд үйлдвэрлэгчдээс зах зээлийг нь булаан авах хандлага нэлээд хүчтэй явагдаж байна. Үүний нэг тод жишээ нь Монгол даавуугаар гэсэн худал нэр зүүн Хятадад үйлдвэрлэсэн чанарын шаардлага хангахгүй сурагчийн дүрэмт хувцасыг хүчээр нэгдсэн журмаар сургуулиудад тарааснаар Монгол хүүхдүүд юугаар нь хийсэн нь үл мэдэгдэх хувцас өмсөж , хэдэн ардчилсан хужаа луйварчид зүй бусаар баяжин , олон жижиг оёдлын үйлдвэрүүд их хэмжээний орлогоо алдсанаар цаашид ажиллах чадвар нь доройтож дампуурах нөхцөл нь бүрдсэн байдалтай байна. Энэ мэтчилэн олон салбаруудын адил нүүрсний салбар зогсонги байдалд орон Хятадууд урвагч ардчилсан хужаануудын тусламжтайгаар дунджаар 125 $ байдаг дэлхийн зах зээлийн үнээс хэд дахин доогуур үнэ буюу 40 хүрэхгүй $ т барьснаар Монголын нүүрс олборлогчид дампуурлын ирмэг дээр ирээд байх энэ мөчид , Ардчилсан Бондын $ аар өврөө дүүргэсэн Ардчилсан хужаа Ц Элбэгдоржтонгууд , ерөнхий хулгайч Алтанхуягтангууд урвагч бодлогынхаа шанд Хятад улсын төрийн өмчит компани Шинхуатай хамтран Төрийн нэрээр Таван Толгой нүүрсийг дээрэмдэж олсон $ аар тэрбумтангууд болоход тун ойртсон байдалтай байна. Монголчууд өнөө цагт багаар бодоход 2,5 тэрбум гаран $ ын өрөнд орсон бөгөөд хэрэв зээ өрөө төлж чадахгүй байх аваас эх орныхоо баялагт хяналт тавих эрхээсээ автоматаар хагацах буюу чухамдаа Монголыг барьцаалах , эзлэх бодлогын дагуу АНУ , Өрнөд, Хятадууд зээл их хэмжээгээр өгсөн учир зүйн дагуу боол болоход ойрхон байна гэсэн үг. Хөх Тамгат Монгол ахан дүүс минь та бүхэнд оюун санааны өндөр чадвар , асар их хүч чадал нуугдан байгаа бөгөөд цаг нь ирэхэд өөрсдийн мэддэг, чаддаг бүхнээрээ мэргэжсэн талбартаа амжилттай ажиллан эх орныхоо хөгжил цэцэглэлтэнд томоохон хувь нэмрийг оруулна гэдэгт би вээр бат итгэдэг . Одооны ороо бусгаа харийн ардчилсан буулганд байх цаг төгсгөлийн шатандаа орсон бөгөөд ардчилсан хужаа луйварчид , урвагчид үхэхдээ үхэр буугаа тавихаар юуг ч сэдэж , ямар ч хорон мууг хийхэд бэлэн байгаа тул хөх тамгат Монгол ахан дүүс та бүхэн онц их сонор сэрэмжтэй байгтун . !!! Хорон муутангууд хэдийгээр ихээр бузарлахыг санаархавч тэдэнд өгөгдсөн цаг нэгэнт дуусаж, ... Хан Тэнгэрийн хилэнд ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид устан мөхөх болно . ... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
Монгол гэдэг үг ямар үндэстний ямар утгатай үг болох тухай Монгол гэдэг нэрийн гол гэсэн бол монголчуудын ердын ярьдаг гол мөрний гол биш “гу, л” хоёр дагавраас бүтжээ. Гу бол олон тооны дагавар юм Л гэж хүн, юм гэсэн утгатай нэрийн дагавар билээ. Жишээ: Таливуур, Туршуул гэдгийг задалбал таливуур гэж эд юм тавих юм. Туршуул гэж туршиж л байдаг хүн гэсэн утгатай болно. Давтагдсан олон тооны утгыг гу дагавар үзүүлж эд хүн гэдгийг Л, рдагавар харуулжээ. Дээрх жишээн дээрх олон тооны Гу дагавар үйл үгийн дагавар билээ. Түүнчлэн нүүдэлчид дээр үед Баргу, Мангуд, Солонгу, Сартгул гэх мэтээр олон тооны гу дагаврыг аймаг овгийн нэрд оруулж хэрэглэдэг заншилтай байсныг Нууц товчоо харуулж байна. Монгол гэж Мон-голынхон гэсэн биш Монгол гэдгийн гол хасагдаж мон-ынхон буюу мон-ын хүмүүс гэж гу-олон тоо, л-хүн гэсэн утгатай хоёр дагаврыг монд залгаж Монгол болгожээ. Эсхүл монголын гул гэдэг бол олон тооны ууд дагавар байж болно. Монголчууд ууд гэх олон тооны дагаварыг уул гэж хэрэглэдэг заншил бий. Монголын мон гэсэн үг монгол үг бөгөөд Мон гэдэг үг элбэг, их, олон гэсэн утгатай үг болохоор монгол гэсэн үгийг одоох үг болговол ихийнхэн буюу элбэгтийнхэн, эсхүл ихийн хүмүүс буюу элбэгтийн хүмүүс гэсэн үг болно. Эндэх их, элбэг гэсэн үг бол хуучны мон гэсэн үгийн утга, ийнхэн буюу ийн хүмүүс нь гул дагаврын утга болно. Нүүдэлчний нэг аймагт нэрээ зүүлгэсэн мон гол одоо хаа байна вэ гэвэл энэ голын дагуу эрт дээр үед амьдарч байсан бөгөөд түүний нэрээр нэрлэгдсэн нүүдэлчний Мон аймаг хаагуур амьдарч байсныг мэдэх хэрэгтэй. Мон аймаг гэж Добу мэргэн Хабул хаан Есүхэй баатар Чингэс хааны төрсөн аймаг болно. Энэ овог аймаг дээр үеэс Онон голын хавиар амьдарч байсныг түүх баталж байна. Нөгөө талаар гарамгай зохиолч бөгөөд түүхчин Инжинаш Онон голын эхийг Мон гэж нэрлэж байжээ. Үнэндээ Онон гол энэ нэрдээ тохирох юм. Учир нь онон гол бол Монгол улсын хамгийн ус элбэгтэй их гол билээ. Иймээс би эртний их гол “Мон-голын” Ононгийн эх гэж таамаглаж байна. Ч.Хасдорж УБ.,1960
Элсний 13 энэ тэрээ бүрдүүлэх гэсээр байтал Ерөнхий сайд түрүүлээд нүүчилээ. Нөгөө бөх нөхөр дагуулж тонгорох барьц авч чадсан бол тонгорооч ээ. Хожимдлоо. Суурь шинжлэх ухаан илүү илүү...
... Эрхэмээ , хэн нэгнээр тэжээлгэж , хэн нэгэн улс орны халамжинд орох тухай ярих бус , … , зөвөөр хандаж , харилцан бие биенээ хүндэтгэж , шударгаар ажиллах голч бодлоготой, итгэл алдалгүй сайн андын хэмжээнд байж чадах улс орны тухай яригдаж байна . Сул дорой зантай , бусдын эрхшээлд байхыг хүсдэг улс оронтой ямар ч Том гүрнүүд эзэн , боолын харьцаан дээр улс төр , эдийн засгийн харилцаагаа тодорхойлдог . ... Бид итгэл даах чадвартай , хэлсэндээ хүрч чаддаг , эвтэй , хүчтэй , нэгдсэн бодлоготой байж гадаад харилцаагаа санасан хэмжээндээ хүртэл өргөжүүлэн тэлэх болно. ... ОХУ тай эрх тэгш гэрээ хийж нүүрс болон бусад баялгаа Далайн тээвэрт хүргэх нь Монгол Улсын ойрын зорилго байх болно . Бид цаашдаа ОХУ ын Монголд нөлөөлөх улс төр , эдийн засгийн нөлөөг эрс дээшлүүлж , Монгол Улс ч бас өөрийн ОХУ д нөлөөлөх нөлөөг нэмэгдүүлэх чиглэлийг тууштай барих болно. ... Бидний зорилго ОХУ ын гадаад бодлоготой олон талаар харилцан уялдах учир Оросууд бидэнд хатуу хандахгүй . Мэдээж Д Медведев зарим талаар хааж , боох оролдлого гаргаж болох ч В Путин энэ бодлогыг нь дэмжихгүй . Монгол Улс сэргэн мэндаж , хүчирхэг болох нь ОХУ ын хувьд хүсэн хүлээсэн үр дүн бөгөөд Дэлхийд ганцаардах шахам хэмжээнд байгаа одоо үед бүр ч илүүтэй араас нь хутга зоохооргүй шалгагдсан үнэнч нөхөр хэрэгтэй . Дэлхийн 2 р дайны үед ЗХУ ын хувьд цорын ганц үнэнч хань нь , дэмжигч улс нь байсан Монголчууд чин сэтгэлээсээ Зөвлөлтийн ард түмэнд ялалтыг ерөөн , сэтгэл зүрхээрээ хамт байж , өөрийн идэх , өмсөхөө хагаслан байж, хөлс хүчээ шавхан хөдөлмөрлөж чадах ядахаараа тусалж дэмжиж байсан . Тэгээд ч бид хамтдаа Өрнөдийн түрэмгийллийг зогсоож , ... Ялсан . ... Хэн нэг нь Монгол Улсын эдийн засгийн чадавхи сул , нөлөөлөх хүчин зүйлс нь дутмаг , дээр нь Социалист Төрийн дарангуйлалын хүчинд ард түмэн ингэж хандахаас өөр аргагүй байсан гэж хэлвэл , … Би худал хэлж байна хэмээн итгэл дүүрнээр , хуурамч үгсийг нь няцаах болно. ... Үнэнч нөхрийн цагаа олсон сэтгэлийн гал халуун үгс , бодитой дэмжлэг юутай ч зүйрлэхгүй хүч чадлыг өгдөг гэдгийг ухаант хүмүүс сайн мэддэг . Монголчууд эртнээс нааш ... Тэнхлүүн байхад тэмээгээр тусалснаас , тэвдэж явахад тэвнээр тусалсан нь дээр , ... хэмээх мэргэн үгсээр нөхрийн тус хэзээ ч багаддаггүй болохыг тодорхойлсон . ... Дээр нь Төр засгаас дарангуйлж байж ард түмний зүрх сэтгэлийг жолоодож болохгүй гэдгийг улс үндэстнүүдийн туулсан амьдралын түүх нотлон өгүүлдэг . ... Өнөө цагт Өмнөд хөршийнхэн , Монголчуудыг хүчээр өөрсдөдөө сайн болгох гэж Монголын урлаг соёлын нэрд гарсан зүргэлтнүүд, олимп ,дэлхийн аваргууд, үндэсний бөхийн өндөр цолтнууд гээд Монголын нийгмийн манлайлах хүмүүсийг зориудаар ажил хэрэг болгон нутагтаа урьж, эртний Нанхиад аргаар ихэд цайлж дайлан , үнэтэй бэлэг сэлт өгөн сэтгэлийг нь эргүүлэхийг оролдон , Монголыг нь давхар худалдаж авахыг санаархаж , Ардчилсан хужаанууд мөн л зүсэн бүрийн аргаар оролдож , зөвхөн эерэг талын мэдээлэлийг цацаж , хууран мэхлэхийг оролдовч ард олны зөвхөн доогтой инээмсэглэлийг нь хараад өнгөрч байна. ... Харин Монголын ард түмний олонхи нь Оросуудад хандахдаа ямар ч шахалт , элдэв зар сурталчилгаагаар бус цагийн эрхэнд сулраагүй итгэлцэл дунд босох үнэнч зүрх сэтгэлээ хадгалж үлдэн , цусаар гагнагдсан бат найрамдлаа цаашид өргөжүүлэн үргэлжлүүлэх хүслээр жигүүрлэн байгаа нь нэгийг өгүүлээд байгаа хэрэг бус уу . ... Сайн нэрийг хүсэвч үл олдоно . ... Муу нэрийг хусавч үл арилна . ... Хан Тэнгэрийн хилэнд ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид устан мөхөж , тамын гүнд хаягдах болно. ... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
Монгол гэж ямар утгатай үг болох талаар өөрийн санаагаа хэлье. Энэ нь Мон ба Гол гэсэн хоёр хэсгээс бүрдэнэ. Мон гэх үг ч тэр, Гол гэх үг ч тэр, аль аль нь хэд хэдэн салаа утгатай. Мон гэдэг нь латины Poly гэсэн үгтэй агуулга дүйцнэ. Олон янзаар хувирна гэсэн санаа. poly morph - нэг бус, харин олон хэлбэртэй. poly technic - нэг бус олон мэргэжил. Ганц мөртлөө олон юм, олон үйлдэлд хувирдаг, хөрвөх чадвартай зүйлийг poly гэсэн үгээр илэрхийлж байна. МОН гэх үг нь Олон, Их гэсэн утга илэрхийлэхээсээ илүү латин хэлний poly гэдэг үгийн жишгээр хөрвөх чанарыг илэрхийлсэн утгатай үг байна. Хувилгаан гэдэг шиг. ГОЛ гэдэг нь чиглүүлэгч гэсэн санаа. Бууны Гол Төмөр гэдэг шиг. Голд нь ортол гомдоов гэх ч юмуу голыг нь олоод хэлчихлээ гэж ярьдаг даа. Амин гол гэвэл ямар нэгэн урсгал, чиглэл зааж байна. Шашны урсгал, шинжлэх ухааны урсгал гэх мэт. Дундад зууны европчууд монголчуудыг татар гэдэг нэрээр мэддэг байсан. Латин хэлэнд монгол (Mogul) ба татар (Tartar) нь агуу их, олон гэсэн утгатай. Элс маягтай. Гэхдээ нэгэн европ хүний монголчуудаас сонссон яриагаар бол монгол болон татар гэдэг нь ямар нэгэн гол, урсгалтай холбоотой үг хэмээн тайлбарласан байдаг. Ингэхдээ Тат гэдэг үг нь урсгалаас, эргүүлгээс татаж гаргах гэсэн утгатай үг хэмээн тодотгосон байна. Эндээс хөөж бодвол Гол гэдэг нь өнөөгийн үзэл гэдэгтэй тохирох мэт. Дүгнээд хэлбэл Мон Гол гэдэг нь Олон Ургальч Үзэл гэсэн санаа. Өнөөгийн хэлээр бол Ардчилал. Ард гэдэг нь эгэл олон. Ардчилна гэвэл олонд хүртээлтэй болгоно гэсэн санаа. Жишээ нь нийгмийн ардчилал нь эрх мэдлийг иргэдэд шилжүүлэх чиглэлтэй. Хүн бүр машинтай болж байна, хүн бүр гар утастай болж байна гэдэг нь мөн л ардчлалын жишээ. Тухайн зүйл хүн бүрт хүртээмжтэй болж нийтийг хамарч байна шүү дээ. Ардчлах үйл явц гэж үүнийг хэлнэ. Монгол гэдэг үгийн утга нь үүнтэй олон талаар тохирно. Элсний 13 гэж энэ нөхрийн адлаад байгаа хүмүүс бол Ардчлалыг хөгжүүлэхийн төлөө санаачлага гаргаж явсан хүмүүс. Маш эрсдэлтэй зам сонгосон хүмүүс шүү дээ. Албан тушаал, нэр алдар, хөрөнгө мөнгө дутсандаа биш. Энэ бүхэн тэдэнд хангалттай байсан. Тэд нэр төр, албан тушаал, эрх мэдэл бүх зүйлээ золиослон нийгмээ сэрээхийг, хөдөлгөөнд оруулахыг уриалсан. Ардчилал гэдэг нь зорилго, эцсийн зогсоол биш. Энэ бол хөдөлгөөн, энэ бол урсгал, энэ бол гол. Үй олон гол горхинууд нийлээд далай тэнгист цутгаж нэгддэг шүү дээ. Үүний адилаар хүн бүрийн хүчин чармайлт, хувь нэмрээр улс орон өөдлөн дэвжинэ, урагшилна. Тэдний энэ дуудлагыг нийгэм хүлээж авсан. Хэрвээ та бүхэн санаж байгаа бол Баярын засгийн газрын дэвшүүлсэн Таван Төгөлдөршил нь энэхүү уриалга, дуудлагын хариу болж гарч ирсэн шүү дээ. Олон ургальч үзлийг хөгжүүлнэ, сэрээнэ гэдэг нь улс орныг тарааж, бутаргаж, үймүүлж буй асуудал огт биш. Нэг үзэл суртлын эргүүлэгт орсон энэ улс төрийн сонголтгүй гөлийсөн гольдролоос энэ хүмүүс л биднийг татаж гаргасан шүү дээ. Бид энэ хүмүүсээрээ бахархах учиртай.
Моал [по-тартарски] — земля, монгали — означает [имя] жителей земли. Однако сами [они] называют себя тартары от [названия] большой и стремительной реки, которая пересекает их землю и называется Татар. Ибо тата на их языке означает на латыни trahere (тащить), а тартар — trahens (тянущий). Они сами себе назначали вождя, а в то время они поставили над собой вождя, по имени Каули, победив которого, Чингис [его] поверженных людей присоединил к своему войску. Потому что он привык побежденных всегда присоединять к себе, чтобы доблестью большей силы превосходить другие земли, таким же образом, как это со всей очевидностью проявляется в его потомках, которые суть последователи самого коварства. Hystoria Tarta-rorum C. de Bridia monachi.
В мировом фольклоре существует много историй об обольстительных обитательницах морских пучин — полуженщинах-полурыбах. Корни легенд о русалках восходят к могущественным вавилонским божествам, связанным с Солнцем и Луной. У бога Солнца Оаннеса было тело человека, его венец был сделан из головы рыбы, а мантия — из рыбьей чешуи. Постепенно Оаннеса вытеснил бог Эа, уже полурыба-получеловек, и можно предположить, что возникновение в греческой мифологии мифов о тритонах, вызывающих штили и штормы, связано именно с ним. А богиня Луны Атаргатис, полуженщина-полурыба, была предшественницей русалок. Вавилоняне верили, что Солнце и Луна, заканчивая свое ежедневное путешествие по небесному своду, погружаются в море. И, естественно, боги, их символизирующие, должны были иметь подходящие тела для жизни как под водой, так и на суше. Необычный имидж этих богов — доведенный до абсолюта симбиоз рыбы и человека — и способность погружаться на неизведанные океанские глубины добавляли им таинственности. Русалки унаследовали эти качества. И, может быть, зеркало, с которым часто изображают морских дев, символизирует древнее ночное светило, повелевающее приливами, и этим расширяющее магическую власть русалок. Повсеместно известны представления о принадлежности русалки к миру мертвых; ср. варианты названий русалки в разных традициях: "навки", "мавки " (от навь -- "души умерших"), "мертвушки". Считалось, что русалками становились девушки, умершие до вступления в брак , особенно просватанные ("зарученные") невесты, не дожившие до свадьбы, либо девушки и дети, умершие на Русальной неделе (в том числе и утонувшие в этот период), либо младенцы , умершие не окрещенными. http://www.youtube.com/watch?v=Yg2z1Z8hkGY
Нам бы хотелось сравнить и провести аналогии между серпом и молотом - этим всемирно известным символом революционных трудящихся и не менее известным восточным символом "Инь-Ян". Известно, что Инь это пассивное и поглощающее начало, Инь связано с землёй, женщиной, тьмой, оно представлено в четных числах, в долинах и реках. Начало Инь символизирует тигр, оранжевый цвет и ломаная линия (кривая). Ян определяется как небо, мужчина, свет, активность, и проникающее начало. Ян представлен в нечетных числах, в горах; его символы это дракон, голубой (лазурный) цвет и прямая линия. Советский молот, без сомнения, связан с мужским началом. Итак, основное пространство использования молота - кузнечное дело. Все основные кузнечные работы производились, конечно же, исключительно мужчинами вследствие специфики тяжелого кузнечного ремесла, а также по причине особого сакрального статуса фигуры кузнеца. В скандинавской мифологии бог Тор это бог-кузнец, его любимое оружие как раз является молотом (Мьёлльнир). Молот в мифологии напрямую связан с проявлением Силы, с доминацией мужской природы. Не трудно заметить как Молот в руках богов испускает торжественное свечение Ян. Практически во всех традиционных обществах работающие по металлу образуют обособленные группы таинственных существ, которые непременно должны быть отделены от остальной части общины Кузнец - как и алхимик после него, и гончар до него - "хозяин огня" Он - носитель кузнечного ремесла сакрального дара богов, который безусловно "пришел с Неба". Огонь кузнеца это отражение "природного" жара Солнца. Кузнец в неожиданно быстром темпе совершает процессы, для которых Солнцу требуется намного больше времени. Здесь очевидна аналогия с признаками Ян – лазурное небо, всепроницающий свет, огненосный дракон. Серп-инь – антагонист молоту-ян. Кроме существенного отличия в основной форме (всегда прямая линия молота и всегда изогнутая полуокружность серпа), мы обязаны отметить, что работают серпом, как правило, женщины. Оранжево-пшеничный серп, безусловно, соответствует женскому началу Инь. Мужской молот активен, он отдает (бьёт), в то время как женский серп пассивен, он берёт, загребает колосья, режет то, что приготовила для него Земля. К признакам Инь-Ян также можно добавить аналогии "луна-солнце". Действительно, серп напоминает лунный серп, а в русском языке так же пишется и произносится. В этом случае, молот однозначно ассоциируется с солнцем (огонь, жар - дар богов). В этом случае мы опять встречаемся с бинарными оппозициями примерно одного типа, исчисляемые десятками: мужчина-женщина, добродетель-греховность, свет-тьма, солнце-луна, твердый-хрупкий, статичный-подвижный, прямой-изогнутый, выпуклый-вогнутый и т.д. Таким образом, налицо множество аналогий между рабоче-крестьянским серпом и молотом с дуальностью Инь-Ян. http://www.youtube.com/watch?v=6jKloyzf6WA
Их сорилт ирлээ. Өнөөгийн эрх баригчид ард түмэндээ аз жаргалын шувуухай барьж өгөхөө амласнаас хойш бүтэн арван гурван жил өнгөрчээ. Харин тэд өдгөө шувуухай барихаар урласан торондоо өөрсдөө орж баригдлаа. Урьд өмнө хэн ч харж байгаагүй аз жаргалын шувуу барихаар амлаж байсан тэдгээр луйварчид улс орныг маань элгээр нь газар мөлхүүлж золтой л нүд аниулчихсангүй. 1918 оны арваннэгдүгээр сарын тэр нэгэн өдрүүдэд улс үндэстнээ, тэр тусмаа хөдөлмөрчин түмнээ манлайлан эдийн засгийн гэрэлт ирээдүй рүү хөтлөхөө тэд амлаж байлаа. Тэдний заасан замаар бүтэн арван дөрвөн жил бэдэрсний эцэст хүн бүр сульдан доройтож сөхөрч унахдаа туллаа. Германы хөдөө аж ахуй дампуурч, дунд анги сүйрэн, нийгмийн орчин сайжрахыг хүлээсэн сая, сая хүмүүсийн итгэл найдвар унтарлаа; ажиллах хүчний гурваны нэгтэй тэнцэх эрэгтэй, эмэгтэй олон хүн ажилгүйчүүдийн эгнээнд шилжин, дээшээ тэнгэр хол доошоо газар хатуу, өдөр хоног аргацааж явна. Үндэсний засгийн газар (Reich), орон нутгийн засаг, захиргаа бүхэлдээ өрийн гүнзгий намагт шигдэн, шамшигдал эх захаа алдснаар нийтийн юм бүхэн хоосорлоо. Ингэж тонуулахаас илүү яаж доромжлуулах вэ? Хамгийн хорлонтой нь тэд хүмүүсийн итгэл найдварыг үгүй хийн арчаагүй, гутранги үзэлтэн болгон хувиргасан юм. Арван гурван жилийн хугацаанд тэд ард түмнийхээ хүчийг зөв голидролд нь оруулан бадрааж чадсангүй. Харин ч бүр эсэргээрээ! Тэд ард түмэн нойрноосоо сэрэх вий хэмээн айхдаа хотыг хөдөөтэй, ажилчныг сэхээтэнтэй, хөх захтнуудыг цагаан захтнуудтай, Баварчуудыг Пруссчуудтэй, католикуудыг протестанчуудтай сөргөлдүүлэх бодлого явуулсан юм. Манай үндэстний бүхий л эрч хүч энэ мэт дотоод сөргөлдөөнөө даван туулахад зарцуулагдан замхарч байна. Соёлын өв уламжлал, олон улсын хууль тогтоомж, амбан захирагчдын чуулган, Үндэстнүүдийн Зөвлөл, Хоёрдугаар Интернационал, Гуравдугаар Интернационал, пролетаричуудын эв нэгдэл гээд олон улсын хэрэг явдал огтхон ч падгүй. Мэдээж, дэлхий ертөнц ч биднээр дутахгүй. Гэх мэтчилэнгээр герман орон алгуур мөхөж байгаа бөгөөд улс орноо сүйрэл рүү хөтөлсөн эдгээр хүмүүс улс орноо сэргээж чадна гэдэгт зөвхөн усан тэнэг хүн л итгэх байх. Хэрвээ парламентад суудалтай намууд улс орныхоо төлөө тэгтлээ их санаа нь зовоод байгаа юм бол өмнө нь юугаа хийж байсан юм? Улс орноо хөгжүүлэхийн төлөө үнэхээр зүтгэсэн юм бол яагаад хөгжихгүй байна? Эдгээр намын нөхдүүд үнэнчээр зүтгэсэн юм бол тэдний хөтөлбөр нь худлаа байна гэсэн үг. Хэрвээ тэдний хөтөлбөр зөв байсан юм бол тэдэнд эх орноо аврах чин сэтгэл байсангүй гэсэн үг, магадгүй эсвэл тэдний мэдлэг, чадвар нь хүрээгүй. Улс гэрээрээ арван гурван жил тоглуулсны эцэст тэдгээрийг хөөн зайлуулах жам ёсны түүхэн цаг ирлээ. Өнөөгийн парламентын олон намууд хэрэгтэй юу, үгүй юу гэхээсээ илүүтэйгээр герман орон бүрэн сүйрэхээс аврах гарц байна уу, үгүй юу гэдэг нь жинхэнэ тулгамдсан асуудал болоод байна. Тэдгээр намыг арчин хаях нь манай ариун үүрэг мөн, учир нь тэд өөрсдийн амьдрах хугацааг уртасгахын тулд улс орноо хагалан бутаргасаар байх болно. Таныг хэн ч хамгаалахгүй тул эрх ашгийнхаа төлөө өөрсдөө тэмц хэмээн Германы хөдөлмөрийн хүмүүсийг тэд олон жил ухуулсан. Эрх ашгаа хамгаалах байгууллага байгуулахгүй л бол хоолноос хоцорлоо хэмээн фермерүүдийг тэд олон жил мэхэлсэн. Дунд давхрагынхан амиа аврахын тулд дунд ангийн нам байгуулна гэх буюу аж үйлдвэрийн салбарын уналтаас аж үйлдвэрийн нам аврах учиртай гэнэ. Катологичуудын хорогдох газар нь Төв Нам (Zentrum) байх бол протестанчуудын нуувч нь Христийн Нийгэмлэгийн Хүмүүсийн Үйлчлэл (Christlichsozialer Volksdienst) байна ч гэх шиг. Бас болоогүй түрээслэгчид, ажилчид, нийгмийн ажилтнуудаас юугаараа дутахав гэсэн шиг сууц өмчлөгчдийн хөдөлгөөн гэсэн улс төрийн байгууллага бас байгуулагдах жишээтэй. Гэвч улс үндэстнээ шашин шүтлэг, угсаа гарал, ажил мэргэжлээр нь талцуулан зодолдуулж ээлж, ээлжээр хоолонд оруулах гэсэн тэдний санаа бүрэн дампуурлаа. Хувь хүний хувь тавилан нийт үндэстний хувь тавилантай салшгүй холбоотой гэдгийг Үндэсний Социалист хөдөлгөөн байгуулах үедээ бид сайтар ойлгож байсан билээ. Хэрвээ Герман орон сүйрвэл ажилчин хүн ч тэсэхгүй, үйлдвэрийн эзэн ч хожихгүй; фермер хүн ч тэр, дунд анги ч тэр адилхан сүйрнэ. Үгүй ээ, Рейхийн мөхөл, үндэстний сүйрэл гэдэг нь бид бүгдийн сүйрэл гэсэн үг! Бүхний толгойг залгих ийм сүйрлээс хэн ч эсэн мэнд мултарч чадахгүй. Үндэсний Социалист хөдөлгөөн байгуулахдаа, анхнаасаа л бид дунд анги нь пролетариа залгина гэх юмуу пролетари нь дунд ангиа залгина гэдэг үлгэрт итгэж байсангүй. Эцсийн эцэст, хэн хэнийх нь толгойг олон улсын санхүүчид л залгина. Гэтэл яг тийм зүйл болоод өнгөрлөө! Энэ бүх аюул, гамшгийг арван гурван жилийн өмнө олж харсан би болон бидний хэсэг нөхөд гар, сэтгэл нийлэн шинэ хөдөлгөөн байгуулсан бөгөөд үндэсний шинэ гал голомт бадраана хэмээн билигшээсэн нэрээр хөдөлгөөнөө нэрлэсэн түүхтэй. Тураалтай тархиар социализм байгуулахгүй, бас хүчирхэг ард түмэнгүйгээр нийгмийн сайн сайхныг мөрөөдөх ч хэрэггүй. Сая сая сэхээтнүүд, сая сая хөдөлмөрчид, сая сая фермерүүдтэй нэгдэн нийлэхгүйгээр үндэстэн, цаашлаад үндэсний үзэл гэж байхгүй. Үндэсний үзэл, социализмын үзэл санаа хоёр тус тусдаа оршсоор байх аваас тэдний эсрэг чиглэсэн нэгдмэл хүчинд бут цохиулах болно. Харин энэ хоёр үзэл санаа нэгдэж чадвал хэнд ч дийлдэшгүй агуу хүчийг олох болно! Герман оронд улс төр, эдийн засгийн амьдрал бүхэлдээ нуран унаж сүйрч байхтай зэрэгцэн цорын ганц байгууллага урьд хожид байгаагүйгээр нэр хүндийн оргил өөд дүүлж явааг хэн үгүйсгэж чадах вэ? Герман орныг нэгтгэх энэхүү их үйлсийг арван гурван жилийн тэртээ анх эхлүүлэхдээ долуулаа байсан бол өдгөө бидний эгнээ өргөжин тэлж 13 саяулаа болжээ. Хэргийн учир нь гишүүдийн олон, цөөндөө байгаа юм биш, харин ямар хүмүүс байгаа нь онцгой. Германы бүх хязгаар мужуудийг хамарсан ажилчин, тариачин, сэхээтэн, католик, протестант гээд амьдралын бүх хүрээг төлөөлсөн 13 сая хүн. Тэд бол ганц, нэгээрээ тэмцээд хол харайхгүй, бид бүгдийн хамтын хүчин чармайлтаас бидний цаашдын ирээдүй хамаарна гэдгийг ойлгож ухамсарласан 13 сая германчууд юм. Өөрсдийнхөө тухай өөрсдөө юу гэж бодох нь тийм чухал биш гэдгийг олон сая тариачид ойлгож чадлаа. Өөрсдийгөө бусдад зөвөөр ойлгуулж тэдний дэмжлэгийг авах нь чухал болохыг ойлгосон явдал нь хамгийн гол ололт. Бас тархи угаасан элдэв онолд төөрөгдөн хувь тавилангаа олон улсын байгууллагуудаас хамаарна гэж хүлээн суух нь буруу гэдгийг олон сая ажилчид ойлгодог боллоо. Германы тариачид, Германы ажилчидгүйгээр хүчирхэг Герман орныг цогцлуулах боломжгүй гэдгийг ухаарсан нь урагшаа алхсан бас нэг том алхам мөн. Мөн Германы бусад хүмүүс өөрсдийг нь хүлээн зөвшөөрч хүндлэн дээдлэхээс нааш тэд өөрсдийгөө юу ч гэж магтан дуулаад хэн ч тоохгүй гэдгийг олон сая сэхээтнүүд баттай ойлгож авлаа. Арвангурван жилийн тэртээ Үндэсний Социалистууд биднийг дооглон тохуурхдаг байлаа. Харин өдгөө манай өрсөлдөгчид олны доог тохуу болж байна. Анги давхрага, зиндаа төлвийн тухай хоосон хийрхлээс олон хүн алгуур ангижирч байна. Бавар, Прусс, Саксон хүн үү, католик юмуу протестант шүтлэгтэн үү, эс бөгөөс ажилчин, төрийн түшмэл, дунд ангийн иргэн, албан хаагч гэдгээсээ үл хамааран, бид бүгдээрээ адилхан Герман хүмүүс гэдэг итгэл үнэмшлээр өөрийн үндэстнээ хадгалж үлдэхийн төлөө тэмцэлд олон сая хүн нэгдээд байна. Бид хувь тавилангаараа холбогдсон хэмээх мэдрэмжээс бие биенээ хүндлэх сэтгэл төрж, энэ хүндлэлээс ойлголцол бий болж, уг ойлголцлоос бид бүхнийг урагш хөдөлгөх агуу их хүч үүсч байна. Чухам ийм учраас Үндэсний Социалистууд бид алхам алхмаар урагшлан засгийн эрх авах зорилгоор парламентын хуралдааныг үймүүлэх мэх хэрэглэдэг юм. Үүнийг парламентын суудал юмуу засгийн газрын албан тушаалын төлөө хийж буй эрээ цээрээ алдсан, ичгүүр сонжуургүй улайрсан тэмцэл хэмээн явцуу утгаар ойлгох хэрэггүй; энэ бол германы ард түмний нийтлэг эрх ашиг, нэгдмэл хувь тавилангаар холбогдсон улс орноо дахин нэгтэхийн төлөө хийж буй аз сорьсон эрсдэлтэй алхам юм. Эзэн тэнгэрийн ивээлээр бидний тоо арван гурван жилийн дотор долоогоос арван гурван сая болтлоо өссөний нэгэн адил эдгээр арван гурван сая хүн шинэ Герман үндэстнийг бүрдүүлэх үр хөврөл болох ерөөлтэй билээ. Бид ард түмэндээ итгэдэг. Бид энэ л ард түмнийхээ төлөө тэмцдэг бөгөөд шаардлагатай бол өөрийн бие, сэтгэлээ ард түмэндээ бүрэн зориулахад ямагт бэлэн. Хэрвээ ард түмэн өөрийн үүргээ биелүүлж чадвал нэг л өдөр бид аз жаргалын шувуухайг заавал барих болно! Адольф Гитлер 1932 оны 7 сар http://maralzaya.blogspot.com/2011/11/blog-post_2049.html
Үзэл бодолдоо үнэнч байх... энэ нь тэнэгтэхээс илүү гүн гүнзгий. Ганаа ахын бага насыг буурал сууж байгаа бүх л хүн зах зухыг нь ойлгох буй заа.. за тэгээд эрт эдүгээгийн түүх өнөөдөрийг хүртэл үргэлжилж байгаа нь л үнэн.. хүний амьдрал өглөөний эртэд харагдаад сарних адил манан лугаа нэгэн адил.. 100 ч наслахгүй байж 1000 наслах юм шиг л зүтгэсээр хор найруулсаар...
"Эцсийн Шvvлт" гэж байж л таарна!?