Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Цахиагийн Элбэгдорж 2014 оны 9 дүгээр сарын 11-12-ны өдрүүдэд Бүгд Найрамдах Тажикистан Улсын нийслэл Душанбе хотноо болсон Шанхайн хамтын ажиллагааны байгууллагын гишүүн орнуудын Төрийн тэргүүн нарын зөвлөлийн 14 дэх удаагийн хуралдаанд оролцоод эх орондоо эргэн ирлээ. Мөн үеэр Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Монгол Улс, ОХУ, БНХАУ-ын гурван талын дээд түвшний “Улаанбаатарын уулзалт”-ыг зохион байгуулах асуудлаар ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.В. Путин, БНХАУ-ын дарга Си Зиньпин нартай уулзлаа.
Сэтгэгдэл0
Элбэгээ одоо зөв сэтгэж ханиа олж байх шиг байна Орос Хятадтайгаа ах дүү шиг байхад Монгол бол шууд л босно Түүнээс биш одооч буух цаг боллоо Үндсэн хуулиарч болохгүй боллоо Яавал төрд байгаад байхав Америк ахтайгаа нийлж Украйн дах уу энэ тэр гээд Хамид Карзайн замыг бодоод байж болохгүй ээ Карзай бол Америкуудад ашиглуулж байгаа нөхөр Ач холбогдол нь дуусангууд Иракийн ард түмэн босогчдод өгөөш болгоод хөтөлж аваач өгчихнө Нөгөөдүүл нь дор нь шонд өлгөнө Хүний гараар могой бариулна гэдэг нь Америкуудын хамгийн сайн хийдэг ажил
... Хятад Си ахаа урдаа бариад ОХУ ын В В Путинийг эвтэйхэн дөнгөж Монголыг Хятадын мэдэлд далдуур оруулах зөвшөөрлөө олж авах гэж санаархаж байгаа ардчилсан хужаа Ц Элбэгдоржийн бусармаг үйлдэл , мэдээж хужаа чиний бодлоор зөв ажил болж байна , ... Тийм үү, ... Харин бидний Монголчуудын хувьд хамгийн хорон муу тавиланг бэлдэж , бусармаг гэмт хэрэг үйлдэж байгаа гэдгийг Монголчууд тун удахгүй олж мэдэх болно. ... Монголын асуудлыг Хятадаар дамжуулан шийдэх гэсэн тохиолдол урвагч Шанзав Бадамдоржийн үед маш хүчтэй явагдаж улмаар Монгол Улс 1918 онд Хятадад эзлэгдсэн гэдгийг сануулахад илүүц биз ээ. ... Хар хорон санаатангаас хамаг гай зовлон үүдэлтэй байдгийг юмны учрыг бузгай гадарладаг хүмүүс сайн мэддэг юм шүү. ... Хан Тэнгэрийн хилэнд ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид устан мөхөж , тамын гүнд хаягдах болно. ... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
Энэ зориг гээд мэдрэл муутай гарыг интерполоор бариулаад ирж болохгуй л байгаа юм байх даа
Sain hunii neriig zeeldsen durak yu l buvtnaad suudag yum be? Neeh l ih han tenger hoh tenger yarisan hun baih yum? Chi olon jil buvtnalaa chiniiheer bol odoo hogjliin manlaid hurchihsen baimaar yum
Ерөнхийлөгч сайхан үг хэлсэн байсан. Ер нь нөгөө тал яаж хүлээн авахаас хамаарахгүйгээр хэлэх зүйлээ хэлсэн байлаа.
Жулиан Ассанж наад Элбэгдоржийг яаж бууны нохой болж Америкийн ЭСЯ-нд мэдээлэл хүргэдэг талаар аймаар илчилнийг твиттер хуудаснуудад бичжээ. Ассанж агуу хүн юмаа. Ж.Батмөнхийн хөшөөг буулгаж хөшөөг нь босговол үнэн байрандаа ирэх байх даа.
Мьянмарт хичээл зааж байгаа Сингапурын профессорууд “Танай улс Монгол шиг болж болохгүй шүү” хэмээн сануулжээ Эх орон минь дэлхийн эдийн засаг, хөрөнгө оруулалтын сурах бичигт муухайгаар бичигдэж эхэлжээ. Саяхан Африк тивийн Замбабве улсынхан эдийн засгаа унагасан сайд нараа “Монгол руу цөлнө шүү” гэж айлгадаг болсон талаар allafrica.com сайт мэдээлсэн тухай баахан шуугив. Энэ мэдээллийг ГХЯ-нд ажилладаг боловсролтой залуус инээд наргиан болгон анх цахим хуудаснаа шэйрлэж үлдээсэн юм. Засаглалын дэглэм, эдийн засгийн сүйрэл хоёроороо дэлхийн чихийг халууцуулж ядуурсан орныхон манай улсын талаар ингэж хэлнэ гэдэг бид хэн болсныг харуулаад байгаа юм л даа. Тэднийг Африкийн харууд, ядуучууд гэж зүхэхээсээ илүү бид өөрсдийгөө тэдний толинд хармаар байна. Бас өнгөрсөн хавар Монголын нэгэн сайдыг дэлхийн санхүүгийн төв хэвлэл болох Financial Times “dickhead” гэж бичсэн тухай ч бид багагүй шуугисан. Тэглээ гээд гадаад харилцаа, гадаад ертөнцтэй харилцах сурталчилгаа дээрээ анхаарч байгаа юм алга. Монголын хамгийн чухал салбарын сайдыг гадны хөрөнгө оруулагчид “усан тэнэг, махан толгой” гэж орчуулж уншихаар манайд хөрөнгө оруулах нь эргэлзээтэй. Яагаад гэвэл тэр сайдаар нь л манай уул уурхайн салбарыг төсөөлж ойлгоно шүү дээ. Хамгийн сүүлд Мьянмарт хичээл зааж байгаа Сингапурын эдийн засгийн нэртэй профессорууд “Танай улс Монгол шиг болж болохгүй шүү. Монголын зам бол дампуурлын зам” гэж ил тод зарлаж байгаа сураг гарлаа. Ийм яриа ч эртнээс учир мэдэх гадаад харилцаа сайтай хүмүүсийн амнаас ам дамжин яригдах болсон. Энэ яриа үнэн болохыг Ерөнхий сайд асан М.Энхсайхан батлаад өглөө. Тэрээр хэвлэлд яриа өгөхдөө “Шинэ тутам ардчилагдаж байгаа Мьямарт зах зээлийн эдийн засгийн хичээл зааж байгаа Синга багш нар “Монгол шиг байж болохгүй шүү” гэж байна гэсэн. Бид ч дэлхийн сурах бичигт муу үлгэр загвар болсон байна” гэж учирлан хөрөнгө оруулалтын орчиноо сайжруулж, итгэлээ нэмэх ёстойг өөрсдийнхөндөө сануулсан юм. Ер нь манай улс гадаад сурталчилгаа, гадагшаа харагдах байдал дээрээ эргэлтийн бодлого явуулахгүй бол байдал нэг л биш болоод байна. Дэлхий биднээс нэг л дөлдөг болчихлоо. Дэлхий биднийг нэг л таагүй хардаг болчихлоо. Бид ч дотоод хэрүүлдээ улайраад гадагшаа харах цонхоо арчихгүй байна. Энэ хирээрээ бид бусдад буруугаар ойлгогдох боллоо. Үүнийг нь дагаад хөрөнгө оруулалт наашлахаа болив. Гадныхан итгэлийн гараа ч сунгахаа байв. Бид энэ байдлаасаа яаж гарах ёстой талаар бодлогоо уралдуулмаар болчихжээ.
... Монголд ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид хууран мэхлэх замаар , хууль бусаар Төрийн эрхийг барьж АНУ , Өрнөд , Хятадын утсан хүүхэлдэйн үүрэг гүйцэтгэж , улс эх орны тусгаар тогтнолыг эрсдэлд оруулан , бузар муугаа үйлдэж байгаа гэдгийг харийн далд түрэмгийлэлийн замаар тойроогүй биш дайрч , зовлонг нь туулан гарсан улсууд сайн мэдэж байгаа . ... Муугаас муу л гарна , ... Мууг дагавал мохойн хорлол , ... гэдэг үг ч энэ цаг үед Монголын нийгмийн амьдралд бүрэн тусгалаа олж байна. ... Хан Тэнгэрийн хилэнд ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид устан мөхөж , тамын гүнд хаягдах болно. ... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
Арабын “Аль-Жазира” агентлагийн цахим хуудаст ийм нэртэй нийтлэл гарсныг орчуулан хүргэлээ. Улаанбаатарын 1.3 сая хүн амын 800 мянга нь тус хотыг тойрсон гэр хороололд амьдардаг. Монголын нийслэлийн захад гэртэй Цэнд-Аюушийн Алтанзул 3-17 насны зургаан хүүхдийн эх бөгөөд нөхөр нь архи хэтрүүлэн хэрэглэсний улмаас элэгний церроз өвчнөөр өөд болжээ. Нүүдэлчин амьдралын хэв маягийн уламжлалтай монголчууд сүүлийн хэдэн жилд асар их байгалийн баялгаа олборлон эдийн засгаа огцом өсгөж эхэлсэн билээ. Гэвч Ц.Алтанзул манай сурвалжлагчид ярихдаа, “Эдийн засгийн өсөлтөөс хүртсэн мөнгө бидэнд алга. Манай оронд баян, ядуугийн ялгаа өсч байгааг харж байна. Ирж буй өвөл хүүхдүүд маань хоол хүнс, хувцас хунараар дутагдах вий гэдэгт сэтгэл зовних юм. Ганц найдвар болсон том охин маань ажилд ороосой. Уг нь охин маань дээд сургуульд суралцахыг хүссэн ч дүү нараа тэжээхийн тулд ажил хийхээс өөр аргагүй” гэжээ. Монголын гэр бүл болгон хүүхэд тус бүрт Засгийн газраасаа сар тутамд 11 ам.долларын тэтгэлэг авдаг ч тэр нь инфляц ихтэй энэ оронд хангалттай хоол хүнс авахад хүрэлцдэггүй аж. Иймээс ч Ц.Алтанзулынх шиг олон гэр бүл өдөр тутмын амьдралаа болгохын төлөө зүтгэн ямар нэг хуримтлал үүсгэх, ирээдүйдээ хөрөнгө оруулах ямар ч боломжгүй амьдарч байна гэсэн үг. Энэ нь гэнэт баяжиж буй Монголын хамгийн том асуудал болсон тухай эдийн засагч Х.Батсуурь манай агентлагт ярьсан юм. Тэрээр, “Бид ирээдүйдээ итгэлгүй байна. Иймээс ч байгаа бүхнээ хурдхан шиг зарахыг зорих болжээ. Маргааш юу болохыг мэдэхгүй хүн өмч хөрөнгөөр яах ч билээ. Өр ширэнд орсон ч хамаагүй, тийм үү. Өнөөдрөөрөө амьдарч байгаа хүнд ирээдүй байдаггүй шүү дээ” гэж улс орныхоо байдлыг зүйрлэн хэлж байлаа.
zorigoo bi cnamaig estoi al hmaar baixiin chi er n xen be ajilgyu galzuugiin xyn uu aan chamaig oloxgoo l olno za
... Мөнх Тэнгэр Эцгийнхээ хайр , хамгаалалтанд оршдог намайг хэн гэдгийг чи мэдэх үедээ өөрийгөө аль хэдийн амьдаараа үхсэн , тамд хаягдах шийтгэлийг зайлшгүй авах нэгэн гэдгээ ойлгох болно. ... Хятад гарвалтай бузар хорон санаат хужаанууд яаж ч оролдоод шударга үнэнээс туяарах гэрлийг хааж , боож чадахгүй . ... Миний бие ямар ч нөхцөлд Монгол эх орныхоо төлөө нэгэн үзүүрт сэтгэлээр , зөв шударгаар зүтгэх болно. ... Хан Тэнгэрийн хилэнд ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид устан мөхөж , тамын гүнд хаягдах болно. ... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.