ТОКИО. /Тhe diplomat/. Энэ оны 11 дүгээр сард болох Ази-Номхон далайн эдийн засгийн хамтын ажиллагааны форум буюу APEC-ын дээд хэмжээний уулзалтаас өмнө Бээжин бүс нутгийн харилцаагаа сайжруулахыг оролдож байна.
БНХАУ-ын дарга Си Зиньпиний Монгол Улсад хийсэн айлчлалын үеэр байгуулсан худалдааны гэрээнүүд ач холбогдлоо өгнө гэсэн найдлага төрүүлж байна. Хоёр талын аль аль нь үүнийг хүлээж байна.
Монгол Улс хөдөө аж ахуйн бус салбарууддаа, ялангуяа уул уурхайн салбарт илүү хөрөнгө оруулалт хийж, Хятадын төмөр замаар дамжин гадаад зах зээлүүдэд гарах хэрэгтэй байгаа юм. Зэс, нүүрс голдуу экспортынх нь 90 хувийг эзлэн эдийн засагт нь Бээжин ноёрхож байгаад Монгол Улс түгшсэн хэвээр байна. Тус улсад бараг сонголт байхгүй.
Учир нь экспортын гол зах зээлүүдэд бараа бүтээгдэхүүнээ гаргахын тулд наад зах нь Хятадаар дамжин өнгөрөх шаардлагатай. Хоёр талын худалдаа 2002 онд 324 сая доллар байсан бол, 2013 онд зургаан тэрбум доллар болон тэлсэн бөгөөд 2020 он гэхэд 10 тэрбум доллар болгон өргөжүүлэхийг Си дарга санал болгосон.
2013 онд 11,7 хувиар өссөн Монголын эдийн засгийн өсөлт 2014 оны эхний зургаан сард 5,3 хувь болон саарсан нь “SouthGobi Resources” шиг уул уурхайн компаниудын хувьцааг их хэмжээгээр худалдан авах гэрээг урьд нь болиулсан ч уул уурхайн салбартаа Хятадын хөрөнгө оруулалтыг илүү авахыг зөвшөөрөхийг ятгаж байгаатай холбоотой байж магадгүй.
Мөн Монголын дэд бүтцийн салбарт хөрөнгө оруулалт хэрэгтэй бөгөөд тус улс албан ёсны бодлогоороо Хятад болон Оросын ашиг сонирхлыг тэнцвэржүүлэн “гуравдагч хөрш”-үүдтэй харилцаагаа бэхжүүлэхийг хүсэж байна. “IHS Country Risk” хүрээлэнгийн ахлах шинжээч Нейл Эшдауний мэдэгдсэнээр, төмөр замын дамжин өнгөрөх тээврийн хэлэлцээр нь Монголын дэд бүтцэдээ хөрөнгө оруулах хэрэгцээ шаардлагыг хангахын сацуу Хятадын зах зээлд илүү холбогдох боломж олгох учраас Си даргын саяын айлчлалын хамгийн гол үр дүн байж болох юм.
“Nikkei Asian Review” цахим хэвлэлийн мэдээлснээр, худалдаа өргөжсөний эдийн засгийн ашиг тусаас гадна, Си дарга энэ уулзалтыг “бүс нутгийн улсуудтай тогтвортой харилцаатай байхыг хөхүүлэн дэмжиж, нөлөөгөө бэхжүүлэх хүсэлтэй байгаа” Хятадтай хэрхэн бизнес эрхлэх чадвараа харуулах боломж гэж мөн найдаж байна.
Энэ бодлогоо тэрбээр өнгөрсөн намар зарласан ч далайн тэнгисээр хиллэдэг хөршүүдийнхээ олонхтой Дорнод болон Өмнөд Хятадын тэнгистэй холбоотойгоор үүссэн газар нутгийн маргааны улмаас бүс нутгийн улсууд Хятадыг эсэргүүцэх болсон.
Гэхдээ тэдгээр улсын заримтай нь, ялангуяа, ирэх 11 дүгээр сард болох APEC-ын дээд хэмжээний уулзалтаас өмнө тус арга хэмжээнд оролцох улсуудтай одоо Си харилцаагаа сайжруулах сонирхолтой байна. Япон улс харилцаагаа сайжруулах хүсэлтэй байгаагаа хэдийн илэрхийлсэн. Тодруулбал, Ситэй дээд хэмжээний уулзалт хийх хүсэлтийг Ерөнхий сайд Шинзо Абэ нэг бус удаа тавьсан юм.
Мьянмарт саяхан болсон Зүүн Өмнөд Азийн улсуудын холбооны /ASEAN/ дээд хэмжээний уулзалтын үеэр улсынхаа Гадаад харилцааны сайдыг Японы гадаад харилцааны сайдтай уулзахыг зөвшөөрч, Японы Ерөнхий сайд асан Ясүо Фүкүдотой өнгөрсөн сард сэм уулзсаныхаа дараа Си дарга харилцаагаа сайжруулах хүсэлтэй байгаагаа илэрхийлсэн нь БНХАУ харилцаагаа түр сайжруулахад бэлэн байгааг илтгэж байж магадгүй.
Вьетнам, Филиппин зэрэг улс Хятадтай харилцаагаа сайжруулахаас өмнө газар нутгийн асуудлаар илүү хамтран ажиллах шаардлагатай байж магадгүй. Одоогоор, хурцадмал байдлыг намжаахын тулд Хятад улс чекийн дипломат бодлогыг /хоёр улс хоорондын дипломат харилцааг бэхжүүлэхийн тулд эдийн засгийн тусламж, хөрөнгө оруулалтыг нээлттэй ашиглах олон улсын бодлого/ хэрэгжүүлэх нь ахдах юм шиг гэж Японы “Тhe Diplomat” цахим хуудасны туслах редактор Клинт Ричардс бичжээ.
Г.Доржханд
Эх сурвалж: "Монцамэ" агентлаг
Сэтгэгдэл0
... Монголын тусгаар тогтнолыг хүндэтгэн үзнэ гэж Хар Хятадын хамгийн бүдүүн дарга нь наанаа инээд алдан хэлээд , ... цаагуураа Д Нацагдоржийн Миний нутаг шүлгийг уншихдаа Монгол бол их баян орон бас Манай газар нутаг ваа … !!! , хэмээн Хятад хар санаагаа гарган хашгирч байхад нь , ... Хөх тамгат Монголчуудын уурсан хилэгнэсэн сэтгэлийг илтгэх мэт Тэнгэр нижигнэж бороо асгарч , хүйтэн салхи тавин цаанаасаа жиндүү жихүүцэм болж , Монгол орон хар санаат харийн гийчдэд хэрхэн хандаж буйгаа байгаагаараа илэрхийлсэн , цагаа олсон харанхуй өдрүүд өнгөрлөө . Ороо нь ороогоороо , жороо нь жороогоороо гэдэг шиг Ардчилсан хужаа Ц Элбэгдорж тэргүүтэй ардчилсан хужаа луйварчид урвагчдын 20 гаран жилийн урван тэрслэлт , хулгайлaлт , луйвардалт, хорлон сүйтгэх ажиллагааны дүнд Монгол манайх болоход их ойрхон байна хэмээн Хар Хятад бүдүүн Си дарга нь сэтгэл ихэд хангалуун мушилзан буй нь цаанаaсаа зэвүүцэл төрүүлж буйг нуух юу байхав дээ . !!! ... Дэлхий зах зээл дээр 120 $ байдаг коксжих нүүрсийг 30 $ орчим үнээр 30 тэрбүмыг зарах гэрээ байгуулан илт дээрэмдэх гэж байхад нь Монголчууд яагаад баярлах ёстой гэж, !!! ... Монголчуудыг тамлаж , алж устггахын тулд Хятадаас оруулж ирсэн эрүүдэн шүүх сандал дээр суугаад хэн гэгч Монгол хүн нь зовж тарчилж байгааг Монголчууд бид мэдэхгүйдээ баярлан хашгирах ёстой юм уу , ... Өвөр Монгол хүн болж төрснийхээ төлөө Хятадуудад зодуулж дээрэлхүүлэн , цөлөгдөн алуулж устгуулсан Өвөр Монгол эрчүүл , … Хан үндэстний жулдрай эрд хүчирхийлүүлж доромжлуулан байж тэдний үр удмыг гаргaсан хөөрхийлөлт Өвөр Монгол эмэгтэйчүүдийн туулсан гашуун хувь тавиланг давтах гэж буй даа Хөх тамгат Монголчууд баярлан хөөрөх хэрэг үү . !!! ... Үгүй дээ Бидний Хөх тамгат Монголчууд Хар Хятадтай ойртсон хатуу хүтүү , гэсгээлт бусармаг өдрүүдэд баярлах бус бухимдан уурсан хилэгнэцгээж байна. ... Монгол Монголоороо үлдэхийн тулд хар доторт хужаануудын харлуулж , доромжилж хэлсэн бохир үгсийг үл тоон Тэнгэрээс тогтоосон хэцүү цагуудыг тэвчин, шүд зуун хүлээзнэж байна . ... Идсэн эрүү хувхайрч идүүлсэн дов ногоорох болно. ... Юу тарина , түүнийгээ хураана . ... Хан Тэнгэрийн хилэнд ардчилсан хужаа луйварчид урвагчид устан мөхөж, тамын гүнд хаягдах болно. ... Мөнх Тэнгэрийн хүчин дор Монгол эх орон минь хүчирхэгжин хөгжин цэцэглэх болно.
Өвчнөө эмчлүүл
Unen bichsen bna. Hyataduud huniig taivshruulj baigaad barij iddeg. Yaponii irgenshil husch end amidarch bgaa ovorlogch ahan duus maani nudend haradttal yariad ogdog yum. Gai gamshgiig zovlon uzsen hun l meddeg.
Naad Zorig chin Sonin saitiin yerunhii Redaktor meduu. Tiimees setgegdel bichih erhee hasuusalhgui
Өөсдөө бодлогоо барьж чадахгүй байж том гүрний ерөнхийлөгчийг арай дэндүү увайгүй давшилж байгаа юм биш жаахан соёлтой байвал ямар вэ Зарим хүний толгой дан усаар дүүрсэн юм биш байгаа үг л гарвал бөөн хонзогнол хараал
Хятад улсын дайсан №1 япон улс. Түүхийн талаасаа ч өнөөгийн ба ойрын ирээдүйд солонгос хятад мэт амбиц нь амтагдаж байгаа орнууд японтой эртний өстэй. Японд хэрэгтэй түүхий эд хятад газар нутаг дээгүүрээ дамжуулан явуулна гэдэг орос АНУ-д алс дорнодоо түрээслүүлж байгаатай адил. Тэд одоогоор тогтвортой эв нэгдэлтэй хүчирхэг засагтай байгаа болохоор 10 нүүдлийн дараа харж ажиллаж байгаа. Манайхан 4 жилээр бодож байх завсар 40 жилийн дараагийн үйл явдал тооцсон хүн ирээд буцлаа
Putinii daraa Yoponii yerunhii said bolon Barak Obamag avchirahgyi yuuu?