Төр солигдож төрийн албыг самардаг үе ирлээ. Урьд нь яам, агентлагийн дарга зэрэг ихэнхдээ удирдах албан тушаал эрх баригч намд “очдог” байсан бол энэ удаад улам дордож байна.
Өөрөөр хэлбэл, зөөлөн суудлаас гадна зөөгч, үйлчилгээний ажилтнууд ч энэ хэлмэгдүүлэлтэд өртдөг цаг үе иржээ. Ийнхүү сандал суудлын хуваарилалтын дүнд иргэд хохироод барахгүй улс орон хамаг байдгаа шавхаж байгаа юм. Тиймээс урьд өмнө нь ч үргэлжилж ирсэн дээрх хууль бус үйлдэл, хэлмэгдлийн эсрэг “Зууны мэдээ” сонин тэмцэж, иргэдээ өмөөрсөөр ирсэн. Энэ удаад ч манай сонин Мэргэжлийн Засгийн газрын халсан мэргэшсэн албан хаагчдыг өмгөөлөн “Иргэдээ өмөөрье” тусгай булан ажиллуулж төрийн мэргэшсэн албан хаагчдыг ажлаас хоморголон халж, ажил амьдралаар нь хохироодог явдалтай тэмцэж эхэллээ.
2012 онд МАН-ын одоогийн гишүүд, сайд дарга нарын хэлж байснаар 16 мянга орчим төрийн албан хаагч хөдөлгөөнд орсны 11 мянга гаруй нь ажлаасаа чөлөөлөгдсөн байдаг. 10 мянган хүнийг хууль бусаар ажлаас нь халсны төлбөрт 30 гаруй тэрбум төгрөг татвар төлөгчдийн мөнгөнөөс гаргасан гэх тооцоо бий. Гэтэл тус намынхны сөрөг хүчин байхдаа хэлж ярьж тэмцэж байсан бүхэн эрх мэдэлтэй болонгуут огт өөрөөр эргэж, төрийн албыг халж сольж эхэллээ. Гагцхүү үүний төлөөс ард түмний нуруун дээр бууж, данс нь улайсан улс орны төсөв санхүүтэй “тооцоо” бодож байна.
Ганцхан жишээ. Өнгөрсөн жил Худалдан авах ажиллагааны газрын дарга нь Д.Энхжаргалыг ажлаас чөлөөлж, оронд нь Х.Улам-Өрнөхийг томилж байв. Д.Энхжаргал Засгийн газрын тогтоолыг хүчингүй болгуулах, ажилгүй байсан хугацааны 13.2 сая төгрөгийг нэхэмжилж шүүхэд хандсан байдаг. Улмаар гурван шатны шүүхээс Д.Энхжаргалыг ажлаасаа хууль бусаар чөлөөлөгдсөнийг тогтоосон.
Тодруулбал, өнгөрсөн гуравдугаар сард Баянзүрх, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийн шүүхээс түүнийг ХААГ-ын даргаар эргүүлэн томилох, Засгийн газраас дундаж цалинтай тэнцэх олговорт 11.7 сая төгрөгийг гаргаж өгөх шийдвэр гарсан юм. Түүнчлэн нийгмийн даатгал, эрүүл мэндийн дэвтэрт бичилт хийхийг Засгийн газарт даалгасан нь дахин хоёр шатны шүүхээр батлагдав.
Тиймээс Монгол Улсын Засгийн газар Д.Энхжаргалыг татан буугдсан ХААГ-ын даргатай тэнцэх албан тушаалд томилж, 11.7 сая төгрөгийг гаргаж өгөх үүрэг хүлээлээ. Эрх баригчдын хуйвалдаан, хууль зөрчсөн үйлдлийн горыг ийнхүү Монголын төр татвар төлөгчдийнхөө мөнгөнөөс өгөх юм. Гагцхүү хохирсон нь нэгэнт тогтоогдсон Д.Энхжаргалын албан тушаалын хариуцлага, ажлын хөлсийг тухайн үеийн Засгийн газрын тэргүүн Ч.Сайханбилэг төлөх үү. Эсвэл Д.Энхжаргалын албан тушаалд томилогдсон Х.Улам-Өрнөх төлөх үү гэдэг нь чухал. Уг нь дарга нарын дураараа авирласны хохиролыг Монголын төр төлөх ёсгүй.
Гэтэл яг дээрхтэй ижил зарчмаар ажлаасаа чөлөөлөгдсөн хүмүүс сүүлийн хоёр сарын хугацаанд 200 хол давчихлаа. Эдгээр хүмүүс Төрийн албаны зөвлөлд хандаж шүүхэд нэхэмжлэл гаргаж амжаагүй. Гэвч өнөөдрийн байдлаар төрийн албаны хууль бус тушаал шийдвэртэй холбоотой шүүхээр шийдвэрлүүлсэн 40 гаруй хэрэг бүртгэлтэй байна. Хэдхэн жишээ дурьдахад
“...Төрийн албаны тухай хуулийн... Нийслэлийн Мэргэжлийн хяналтын газрын даргын дугаар бүхий “Г.Мөнхтуяаг ажилд томилох тухай тушаал”-ыг хүчингүй болгосугай. .. иргэн П.Энхбатын ажилгүй байсан хугацааны цалинг зохих журмын дагуу тооцон гаргаж, түүний нийгмийн даатгал болон эрүүл мэндийн даатгалын дэвтэрт нөхөн бичилт хийхийг Гааль, татварын ерөнхий газрын даргад даалгасугай. ...
Х.Жанботагийн ажилгүй байсан хугацааны цалинг өмнө эрхэлж байсан албан тушаалын үндсэн болон нэмэгдэл цалин олговрыг ТЗ-7 ангилалаар тооцон олгохыг Хүнс, хөдөө аж ахуйн яамны Төрийн бичгийн даргад даалгасугай. ..” гэх мэт шүүхийн шийдвэр хөвөрч байна. Энэ бүх хүний хохиролыг төр барагдуулах нь. Эдийн засаг хямарлаа гэж төсөв санхүүгээ хасч иргэдийнхээ бүсийг чангалж байхаар албан тушаалдаа эрдэж, улс орноо өрөнд оруулж байгаа бодлогогүй дарга нарынхаа ухааныг “чангалах” хэрэгтэй хэмээн олон нийт бухимдаж байна.
МАН сонгуульд ялснаас хойш дээд түвшиндээ ЗГХЭГ, УИХ-ын Тамгын газарт халаа сэлгээ эхэлсэн бол яам, агентлагаас халагдсан хүмүүсийн тоо хэдэн зуугаар тоологдож байна. Мөн нийслэлийн харьяа 17 агентлагийн дарга, НИТХ-ын ажлын албаны 40 хүний 35-ыг нь сольсон. Нийслэлийн харьяа агентлагуудаас 200 гаруй албан хаагч хууль бусаар халагдсан гэж гомдол мэдүүлсэн. Ийнхүү ажлаас халагдсан нэг хүнд хэдэн саяар нь төлөөд байвал нийтэд мөнгө үлдэх үү?
С.Уянга
Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин
Сэтгэгдэл0
Ulam-ornox chin UIX-iin gishuun Sarangereliin xuu shd.
Монгол улс газар нутгийн хувьд л оршиж байгаа болов ч харийнхнаас долоон дор улсуудын гарт орж дээ. Манайхыг эзэлсэн харийн түрэмгийлэг ч хүртэл эдэн шиг байхгүй шүү. Америк шиг ичгүүр сонжуургүй улс биш
МАН-ын хужаа нарыг хөөцгөөе.
Зөвөө зөв. Энэ ажлыг АНам анх санаачлан төрийн албаны үйлчлэгчээс эхлээд халж сольж байсан цаг саяхан шүү дээ.АНамынхан намын үзэл бодлоор халахаар хэнч дуугадаггүй мөртлөө МАН халахаар дуу дуугаа авалцаад шүмжлээд байдагтай санал нийлэхгүй байна.АНам төрд нэгч жил алба хашаагүй хүнийг аймгийн ЗДТГазрын хэлтсийн даргаараа тавиад бүтэн 4 жилийн нүүр үзээд л өнгөрүүлсэн гм тоолж баршгүй олон факт дурьдаж болно.Үүнийгээ юу гэж тайлбарлаад одоо тэр хүн мэргэжлийн мэргэшсэн гэж хэлэх юмуу ажлаа мэддэггүй намын нэр барьсан ийм л хүмүүсээр төр дээр доор бүх түвшинд хавтгайрсаны харгайгаар төр сулбайж хүчгүйдсэн юм шүү дээ.Болдогсон бол одоо зоригтойхон шиг цэвэрлэгээ хийж жинхэнэ ардын боловсролтой чадалтай залуучуудаар төрөө бүрдүүлмээр байна. Тэхдээ одоо шүүмжлэгдээд байга авгай хүүхэд хамаатан саднаа томилохоо болих хэрэгтэй шүү, үүнд ард иргэд бид их дургүйцэж байгаа шүү.
Sarangereliin huu Ulamornohoor toluul.
ардчилсан нэрээр халхавч хийсэн АН-ын удирдлагад гарсан шуналт хүн хувалз, ардаар халхавч хийсэн МАН-ын шуналт хүн хувалзнуудыг өөрийн гар хөлөөр дамжуулан идүүлэхийг багасгахын тулд орон нутгийн сонгуульд АН МАН-аас нэгч хүнийг гаргахгүй байхыг монголчууд минь мэдтүгэй
AN-iinhan uursunuu hachinhachin yum ih l hiisen dee HAAIS tugsuud aimgiin ZDTGazart HAA- meregjilten hiij baisan huniig halaad orond ni erh zuich hun avch baisan daa
Бас л АН үед үүссэн хэрэг байна ш дээ. Энэ АН-ын чадваргүй хэдэн маанагууд хэрэг алгаа. Оффордох мөнгөнүүдээ бүгдийг нь төсөвт буцааж өгөөд өөрсдөө Монголоос зайлцгаа
Захиргааны ерөнхий хууль 7 дугаар сарын 1-ээс хэрэгжиж эхэлсэн. Энэ хуулиар буруутай албан тушаалтан нь төлөхөөр болсон шүү дээ.
Za bolio.Ene odoo shuuhdeed bhdaa yaahav dee. Huvi zohioloor ter ajild tegee l boloo. Odoo bukh halagdsan humuus shuuhdeed ijil tushaal deer ochih uu