Малын өвчин хүнд халдаж эхэлжээ
Монголын мал эмнэлгийн холбооны ерөнхийлөгч Ц.Өлзийтогтохтой ярилцлаа.
-Монгол Улсын мал өсөхийн хэрээр түүнийг дагасан бизнес, бүлэглэлүүд бий болоод байх шиг байдаг. Энэ салбарт олон жил ажиллаж байгаа танд ийм хандлага ажиглагдсан уу?
-Мал өсөхийн хэрээр мал эмнэлэг өөрөө хөгжөөд, шинжлэх ухаан дээр суурилсан бизнес өргөжөөгүй хумигдсан. Саяхан мал аж ахуйн талаарх төрөөс баримтлах хөтөлбөрийн талаар мэргэжилтнүүд ярилцлаа. Тэр уулзалт дээр нэг мэргэжилтэн “Малын мах экспортлох бизнес зогсчихлоо.
Малын махыг мал эмнэлгээр шинжлүүлж, баталгаажуулж олон улсад гаргана гэдгийг төр засаг, яам нь ойлгодоггүй, бизнесмэнүүд ч мэддэггүй” гэж байна билээ. Энэ бол бодит үнэн шүү. 2014 оны тавдугаар сарын байдлаар ОХУ руу таван тонн мах экспортолсон дүн мэдээтэй байх жишээтэй. Хэдэн жилийн өмнө мал эмнэлгийн салбарт жилдээ 5-6 тэрбум төгрөг эргэлддэг байсан юм билээ.
Сүүлийн жилүүдэд 20 гаруй тэрбум болж нэмэгдлээ гээд Үйлдвэр, хөдөө аж ахуйн яамны нөхөд баяртайгаар яриад байна лээ. Харин миний хувьд мал эмнэлгийн нэрийг ашиглаж төрөөс мөнгө “сааж” суудаг бүлэглэлүүдийн халаас л түнтийсэн гэж боддог.
Мал эмнэлэг болон энэ салбарынханд өгдөг мөнгө гэж байхгүй. Яагаад гэвэл тэр хэдэн тэрбум төгрөгөөр гадаадаас вакцин оруулж ирээд малчдад өгч байгаа юм. Бүх мал хувийн өмч болчихоод байхад төр засаг үйлчилгээний хөлсийг төлсөөр байна. Зах зээлийн эрүүл системээр малчид үйлчилгээ, эмийн төлбөрөө төлж, малаа эрүүл байлгах дээр анхаарах ёстой юм.
-Малчдын өмнөөс төр засаг ажиллаад байгаагийн цаана нөгөө мөнгө олох гэсэн бүлэглэлүүд бий юу?
-Мал эмнэлгийн нэрийг ашиглан бизнес хийдэг тогтолцоо олон жилийн өмнөөс бий болсон. Үйлдвэр, хөдөө аж ахуйн яамны томхон мэргэжилтнүүд, Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Мал эмнэлэг үржлийн газарт шургалсан нөхөд хийгээд байгаа юм.
Хуучин цагт тендерээ зарладаг, техникийн үзүүлэлтээ ил болгодог байлаа. Өнгөрсөн жилээс эхлэн Монгол Улсад бүртгэлгүй, орос, өвөрмонгол хоёроос вакцин оруулаад ирсэн. Сайд, Төрийн нарийн бичгийн даргатайгаа нийлээд үнэ зохиогоод гурван хоногийн дотор авч байгаа юм.
Тэр эм мал эмнэлэгт хэрэглэж болох уу, бүртгэлтэй юу гэдгийг анхаарах хүн байгаагүй. Хамгийн гол нь оруулж ирэх нь чухал байсан юм билээ. Оросуудын вакциныг чанаргүй гээд хаясан шүлхийний вакцин гэх “хогийг” авчирч ирээд хэрэглэсэн дээ.
-Гаднаас эм зөөгөөд монгол мал эрүүлжих үү. Хэдэн хувь нь эрүүл болсон гэх тооцоо судалгаа бий юу?
-Монгол мал өвчингүй гээд хэлчихэж болно. Их өвчтэй гэж цуурхал тарааж, мөнгө хийдэг л байхгүй юу. Гадныхан болохоор өвчтэй гэх яриаг дэвэргэж малын махны нэр хүнд, үнэд нөлөөлдөг юм шүү дээ. “Соц” нийгмийн үед тууврын малаа ялгаж аваад эм тариагаа хийж эрүүл болгодог байлаа.
Түүнтэй адилхан оросод өгөх малаа ялгаж аваад вакцинжуулчихсан байхад болно шүү дээ. Таван тонн гаргахын тулд зарлага гарган 60 сая малыг тарих шаардлагагүй шүү дээ.
-Сүүлийн жилүүдэд Монголын малыг судалдаг, доктор хамгаалдаг нөхөд олширлоо. Олонх нь Монгол мал өвчтэй, эмгэгтэй гэж зарлах юм.
-Ямар ч мэргэжилгүй нэг нөхөр Швейцарь улсаас ирээд Монголын бруцёллозыг судлаад доктор хамгааллаа л гэнэ. Гадаадаас төсөл авч мөнгө хусах гэхдээ Монгол Улсын мал аж ахуй бруцёллозын гал голомт гээд дэлхийгээр нэг зарлачихлаа.
Тэгээд монгол мал дээр туршилт хийгээд явж байна. Би үүнийг хараад тэвчилгүй биотерроризм гэж хэлсэн. Осама Бин Ладений тараасан халдвар үүсгэгч нунтгийг мал дээр хийж байна. Нөгөө вакцинаа зарахын тулд монгол малыг өвчлүүлж байна шүү дээ.
-Баримт нотолгоо бий юу?
-Байлгүй яах вэ. 2012 оноос эхлэн сайд дарга нарт мэдэгдэл хүргүүлсэн. Миний хэлсэн бүхнийг Үйлдвэр, хөдөө аж ахуйн яам, Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар хүлээн зөвшөөрсөн ч дорвитой арга хэмжээ авахгүй байна. Арга хэмжээ авахгүй байгаагаас болоод ямар ч мэргэжилгүй, мэдлэггүй цагаач этгээд монгол малд халдвар тараасаар явна. Халдвар тараасан 120 мянган малаас хээл хаяж бруцёллоз өвчин хүнд халдаад эхэллээ.
Дорнод аймгаар явж байхдаа хүсэлт тавьж эмч нарыг бруцёллоз шинжилгээнд хамруулсан. Тэгэхэд малын эмч нарын тавь гаруй хувь нь малаас халдварт өвчин авчихсан нь тогтоогдлоо.
Ийм аймаар зүйл хийчихсэн этгээд аймгуудад вакцин нийлүүлсэн гэсэн хуурамч гэрээ хэлцлээр 720 сая төгрөг авсан болохыг тогтоосон. Гэтэл Үйлдвэр, хөдөө аж ахуйн яамны дотоод аудит, мониторинг хариуцсан дарга Сауле “125 сая төгрөгийн вакцин нийлүүлсэн байна.
Харин нийлүүлээгүй вакцины үнэ болох 591 сая төгрөгөө буцаагаад авчихлаа” гэсэн хариу өгсөн. Хэн хариуцлага тооцох юм бэ. Хуурамч гэрээ хэлцэл хийсэн нөхөд хүртэл инээгээд л сууж байна.
-Тэр нөхрийн халдвар тараасан 120 мянган малын мах сүүг идвэл яах вэ?
-Хамгийн их хордлого авч байгаа иргэд бол Хэнтий, Дорнод, Сүхбаатар аймгийнхан юм. Тухайн үед мал эмнэлэг үржлийн газрын дарга байсан Дамдиндорж, орлогч Батсүх, Биокомбинатын захирал Баттогтох гэсэн нөхдийн хамтын үйлдэл шүү дээ.
-Малын өвчин хүнд халдлаа гэдэг аюул шүү?
-Бруцёллоз гэдэг өвчин чинь сүүний тослогт байдаг. Сүүгээ буцалгалгүй уух, машиндаад цөцгий гаргаж байгаа малчид их өвчилж байна. Нэг аймагт жилдээ 200 гаруй хүн бруцёллозоор өвчилж байгаа юм. Үүнийг ил болгохыг нуугаад байх сонирхолтой нөхөд бүүр ч аюултай.
-Өнrөрсөн жил малын шүлхий гарч их хэмжээний вакцин авсан шүү дээ. Энэ хэр оновчтой шийдвэр байв?
-Миний тооцоолж байгаагаар 2-3 тэрбум төгрөгөөр дарчих бололцоотой шүлхийг арав гаруй тэрбум болгож хөөрөгдлөө шүү дээ. Зүүн гурван аймгийн 3-4 суманд гарсан шүлхийтэй тэмцэх хэрэгтэй байсан юм.
Сүхбаатар аймгийн Онгон суманд гарсан шүлхийтэй 20 үхрийг вакцинжуулаад хорио цээр тогтоочих юмыг бусад аймаг руу хадуурах хэрэг байсан уу. 2011-2013 оны хооронд Үйлдвэр, хөдөө аж ахуйн яам, мал эмнэлгийн газар 17 тэрбум төгрөгөөр 37 сая тун авчирч малд тарьсан.
Зүүн гурван аймагт 500 мянган толгой мал бий. Ингээд тооцоод үзэхэд зүүн гурван аймгийн 80 жил хэрэглэх вакциныг гурван жилийн дотор авчирч асгалаа. 1400 литр вакциныг л гэхэд Говьсүмбэр аймагт хөлдөөгөөд хаяж байх жишээтэй. Хадгалах хугацаа нь дуусчихсан вакциныг тариад дуусгаж байсан тохиолдол олон бий.
-Малын эрх ашиг хөндөгдөөд байна уу гэх нь хаашаа юм. Гэхдээ дуртай нь өвчлүүлж, бүлэглэлүүд эм тариа шахдаг, ямар ч хяналтгүй орон зай болчихжээ дээ?
-Монголын мал эмнэлгийн холбооны дүрэм дээр “Малын эрх ашгийг хамгаална” гэж заасан. Энэ нь нийтийн эрх ашгийг хамгаална гэсэн үг юм. Малын мах, сүүгээр дамжин хүнийг өвчлүүлж эхэллээ. Хэчнээн өвчин эмгэг үүсэхийг хэлэхэд бэрх.
Т.Эрдэнэ
Эх сурвалж:
Сэтгэгдэл0
Ene yaria unen bol aimshigtai yumaa. Mal ovchilj baih n zarim neg hund ashigtai baidag baih n
Яамны нөхдийн мөнгө хийх арга нь үнэхээр газар авчээ. МЭҮГ-ын дарга Галбадрах гэдэг нөхөр бол PONY дэлгүүрийн эрхлэгч, покер тоглодог л нөхөр шүү дээ. Ийм нөхөд юү ч хийнэ дээ.
Tagnuul shalgahgui bol bolohgui notstoi medee baina
Мал эмнэлэг үржлийн газрын дарга байсан Дамдиндорж, орлогч Батсүх, Биокомбинатын захирал Баттогтох гэсэн нөхдийн цаана ХААИС-н захирал байсан гэмт этгээд Б.Бямбаа байгаа шүү дээ. Дамдиндорж, Батсүх 2-н багш, Баттогтохын ах нь байгаа юм.
shaa sda mini ugee olj huts naad ulziitogtoh pizdaag ehnertei ni hamt tagnuuld uguuchee ene tagnuuliihan yu hiigeed bga yum be neg muu durwuduur mal emnelgiig togluulj duuslaa dorligjaw chatsga naad hunee neg amiig ni barihgui bol hamtdaa deelee numurch magadguil bh shuu
үнэн үнэн. мал эмнэлгээр тоглож байгаа хүмүүс. бямбаа бол хуучин сайд байсан хүнс хөдөө аж ахуй сайд байсан насанжаргалын ангийн хүүхэд. олон жил /20иод жил/ мал эмнэлгийн салбарыг юутай хээтэй нь идэж ууж байшдээ.
shuuj tungaagaad shorond yavuulaa
hiij buteesen yamarch gawiyaagui biogiin tenderiig huwidaa awch ue ueiin zahirlaa hahuuldaj argandaa oruulj yawsan ene teneg nuhuriig mal emnelgiin holboonii darga bolgodog ni unheer mongoliin mal emneleg suirsenii tod ilrel.
Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж танд айлтгахад Та энэ нийтлэлийг заавал уншиж үзээрэй !!!
Unen bodit baidliig il bolgoj heleheer cham metiin bugs doloogchid booj uhmeer sanagdaj baigaag oilgoj baina. er ni uhsen ni ch deer dee, kkkk
Энэ Өлзийтогтох гэж нөхөр чинь цоо эрүүл хүн биш шүү дээ Мал эмнэлэг даяараа шизотой гэж ярьдаг юм. Ийм юмнаас ярилцлага авдаг ямар сэтгүүлч байнаа. Өөрөөсөө бусад бүх хүнийг өөрийнхөө дайсан гэж үзэн муу хэлж, гүтгэж дайрч, нээнтэглэж явдаг гажигтай нөхөр. Шар хаданд хэвтүүлж эмчилмээр солиот бгам.
Өвчтэй малын чинь махыг оросууд худалдаж авах уу.Малынхаа эрүүл ахуйд хяналт тавьж чадахгүй байж ичихгүй оросуудад малын мах худалдаана гээд байгаа шүү.
МОНГОЛЫН МАЛ ЭМНЭЛЭГИЙН ХӨГЖЛИЙГ ЭНЭ МУУ ХУДЛАА ЯРИХААС ӨӨР ЧАДАХ ЮМГҮЙ БООЛ ЦАРАЙТ ДҮГНЭХГҮЙ. ХАРИН ӨЛЗИЙТОГТОХ ГЭЭД ЭНЭ ТЭНЭГ МУЛГУУ, ХҮМҮҮСИЙГ МУУЛАХААС ӨӨР ЧАДВАРГҮЙ НӨХӨР ӨӨРӨӨ МАЛ ЭМНЭЛГИЙГ БУЗАРЛАЖ БАЙНА. ЭНЭНД МЭДЛЭГ ЧАДВАР, ХҮН ЧАНАР, ЮУ Ч БАЙХГҮЙ. ГАНЦХАН ХУВИА ХИЧЭЭСЭН АМИНЧХАН ХОРОН МУУ САНАА НЬ ХОЛ ОЙРЫГ БУЗАРЛАЖ ЯВДАГ АДГУУСНААС ДОР АМЬТАНДАА. ЭНЭ МУУГЫН ҮГЭНД ҮНЭН ЮМ БАЙХГҮЙ
aimaar um bn daa mongold zvgeer mafeiin tor orshij baigaa um bn shvv dee daan 5 10aar ni buudaj alaad baisan um iim deeree tulj dee mal bvr dvvrchee hvn bolbvr aimaar um bolj bn shvv dee mongol hvn bol vhej bolno harin 76 bvdvvn darga nar bol amerk kanad solongos ywj emnelegt hewtej ervvlne bolno engeed mongolchuud vher shigee vhej duusah um bn daa ervvl mendiin said eronhii said ni hvrtel eronhiilogch ni hvrtel mongol emnelegtee itgejgv shvv dee ter manguu ard tvmniihee tatwariin mongo gazr zarsan mongoor zugaalj ywaa shvv dee meddeg um boluu mongolchuud aa vnenteneg hvmvvs gej bidnii mongolchuudiig heldeg baih daa ymar ard tvmen bn tiim l tor baidag gej vnen um bn daa
Oor yaamnii humuus mongo oloh nariin argatai .Uuniig ilruulye gej boddog udirdlaga baidag gej uu?
Tagnuul shalgahgui bol bolohgui notstoi olon medee baina
unen ug helsen hund hun durgui.bugdeeree holbootoi bolohooroo medeegui tsarailj baigaa yum.
yag l bodit uneniig bichsen baina.er nl huwiin maliig tatwar tologchdiin mongoor waktsinjuulj ba dgiig bolih tatheregtei huuliin omno tegsh erh edleh ni uneen bol malchdad orlogiin alban tatwar onooh ni zow.;mah noos suu gm uraamsuulal olgoj
uramshuulal olgodogiig bolih heregtei.heniih ni mongiig hend ogood baidag yum be malchdiig ingej dawraahaa bolio
5 tonn mah exportolsonoos bolison ni deer. Zoriud shulhii taraaj vaccinaa zardag hujaa nariin yavuulgiig mongolchuud medehgui baina uu
Tagnuul ni awilga awchixwal xen shalgax we? Kkk
Аймшиг. Мал эмнэлэг хувьчлал нэрээр хаягдаж, гэмт хэрэгтнүүд вакцинаар бизнесдэж байна.
Uneng hellseniig shalgadag gazruud shalgah heregtei.
Сайн байцгаана уу? хэдэн зоосноос болж хамгаа сохолсон адсагууд гэж байх юмаа, энэ бөөрөнхий дэлхийд, юу ч гэхэвдээ, янзын юмнууд. Өлзийтогтохын хэлж яртсанг дууллаа, ..."оросод гаргах малаа ялгаж аваад вакцинжуулчихад л болоо" гэдэгтэй санаа нийцэхгүй л юм байна. "оросод гаргах мал үнэтэй юу" аль эсвэл өнө оршиж орчиж байхынхаа улмаас Монголчууд Бид бүхий л явдлаа хэргээ үйлээ зүйгээр нь хөдөлгөж ажиллаж хөдөлмөрлөж бүтээх минь тустай юу. Малчдыг дэмнэлгүй л яахав, гэхдээ бас учир гэж нэг юм байнаа, малчид хувийн ахуйнхаа малыг өөрсдийн хүч хөдөлмөр мөнгөөр тордож дэмнэж өсгөж үржүүлэх нь зүйд дүйж очно. Түүнээс "мал" гэх нэрээр "мэдэн будилж" овжинчлох овсгоодох явдал хэрэггүй. Төр Засгийн Газрын, тодруулбал Засгийн Газрын мэдлийн мал аж ахуйн мал, мал аж ахуй судалгаа хүрээлэнгийн малын тухайд Төрөөс гаргасан мөнгөн зардал хөрөнгөөр мал эмнэлгийн арга хэмжээнүүд явагдаж зохицуулагдах нь зохимжтой мэдээжийн асуудал. Хувийн малын хувьд, махны үнийг хөөргөдсөн "хөөсөн үнэлгээ"-гээгээ газарт буулгаж биет болго. Тэгчихэж байгаад, хувийн мал аж ахуйнхаа эрүүл мэндийг хангачихаж байгаад махны үнэлгээгээ биет болговол яадаг юм болдоо, Монгол Малчид гэдэг этгээдүүд. Түүнээс, ямар ч шинжилгээ, махны бүтцийн нь талаар мал эмнэлгийн ядахдаа анхан шатны баталгаа үгүйтэй, алгатай махыг "бусад улс орны махны үнэ ийм байнаа" гээд өөрийн малын махаа "үнэлээд байх нь" хөгийн. Үнэндээ, мах идэх дуртай ч, ямар "өвчтэй зовлонтой мах", "юу гээч нян тээгчтэй мах байгаа болдоо" хэмээн санагдах бодогдох бүү хэл төрөөд ямар ч махыг "хардаж харах маань" хаана нэн их байдаг гээч, Миний Төрсөн Нутаг Монголын Сайхан Оронд минь байх юмаа, ...харуусалтай.
та энэ яриад байгаа хүнийг эрүүл гэж бодож байна уу. Бүү бухимд. Худлаа шүү дээ.
ярьсанг
Yostoi xiix ajil chn end bga yum bish vv, ATG guay...
ЭНЭ НӨХӨР ҮНЭНДЭЭ БИДНИЙ ТӨЛӨӨ САНАА ЗОВООД БАЙГАА ЮМУУ?? ШАЛ ХУДЛАА. ӨӨРӨӨ БИОКОМБИНАТАД ОЛОН ЖИЛ АЖИЛЛАСАН. ОДОО ЭНЭ ҮЙЛДВЭР ХОР ҮЙЛДВЭРЛЭДЭГ БОЛСОН БОЛ ЭНЭ ХҮН ЗААВАЛ ХАМААТАЙ. БУЦАЖ БИОКОМБИНАТ-ДАА ОЧИЖ МӨНГӨӨ УГААХ ГЭЭД ОЛОН ЖИЛ АМЬТНЫ ТОЛГОЙГ УГААЖ БАЙНА ДАА. ЧИ ҮНЭНД ГҮЙЦЭГДЭНЭ ЭЭ. ХАМААТАЙ БҮХ ХҮМҮҮСИЙГ, МӨН ӨӨРИЙГ НЬ ШАЛГА.
Чиний хэлээд байгаа чинь л ортой дог шүү
Энэ хүн их мөнгөтэй хүн шиг байна аа. Сая сонин дээр бас том нийтлэл байна лээ. Өөрөөсөө хүний төлөө мөнгө зараад байдаг нинжин хүн үү.
Өлзийтогтох гэх энэ хүн өөрөөсөө бусдыг шүүмжилж доош нь хийсээр хаана ч ажиллах нэр нүүргүй бол одоо МонМЭХолбоо гэх ТББ-ын нэрийг ашиглан зөвхөн өөрийн мэдрэл муутай санаагаа ардчилал ил тод байдлыг ашиглан үнэмшилтэй байдлаар өөртэйгөө нэгэн адил мэдрэл муутай сурвалжлагчаар дамжуулан олонд түгээж явдаг мэдрэлийн дээд зэргийн гажигтай нөхөр гэдэг нь хэнд ч ойлгомжтой болоод байна. Өлзийтогтоход хэвлэл дээр бичсэнчилэн хийсэн ажил нэгээхэн ч байхгүй харин хүний хийсэн ажлыг өөрийн хийсэн болгож чалцаг болхоор малын эмч нар наадах золбин гөлгийн хэлж байгааг нохой хуцхаас дор үздэг юм.Өлзийтогтох минь наадах өвчин чинь их сэдэрч байна шүү. Үүнээс хэтэрвэл чи чөтгөр ч болж чадахгүй шүү дээ.
Toriin alband habiruulmaargui hun chin galbadrah shuu dee.jil garan ajillaad zaisand haus abchihdag oboo gardaa.atg-n hohduudee
Ажил хийдэггүй дэмий мэдмэртдэг хүнийг ажлаас халдаг биз дээ. Тэгвэл Өлзийтогтох тийм хүн болоод одоо ажилгүй болоод байгаа юм. Түүнээс ярьдаг шигээ бол одоо ерөнхийлөгч болж болох л байсан.
Танай сайт хувь хүний үзэл бодлыг нийтэлж байгаа бол албан тушаалыг нь сайн анхаармаар юм. Байгууллагын нэрийг барьж хувийн үзэл бодлоо илэрхийлэх явдал гаргамааргүй байна. Энэ хүний нийтлэл ярилцлагад ороод байгаа бусад хүний нэр хүнд гэж байна шүү дээ. Энэ ярилцлагад бусдыг гүтгээд зогсохгүй бүхэл бүтэн байгууллагыг гүтгэн доромжилсон байгаад танай сайт ямар хариуцлага хүлээх ёстой юм бэ.
unenshde maliin emiin xydaldaag sain shalga.xotiin orlogch darga baisan batiin buleglel gej sosson yum bna bas buxchuud baidag gesen
Ene asuudliig Undesnii Ayuulgui Baidliin Zuvlul ankhaaraldaa avch yaraltai neelttei kheleltsuuleg zokhion baiguulakh kheregtei. Uursduu ch ene tukhai bidend 2 jiliin umnu khelj baisan. ene bol ulsiin ayuulgui baidal, tuun dotroo khun amiin eruul mendiin asuudal mash ikh khundegdej baigaagaas gadna ulsiin gadaad khariltsaa, olon ulsiin baiguullaguudiin umnu khuleesen uureg, oroltsoond ontsgoi surug nuluu uzuulekh asuudliig ene khun gargaj baigaa gedgiig Undesnii Ayuulgui Baidliin Zuvluliin gushuud ankhaaraldaa abna uu? tiimees ter neelttei kheleltsuullegee yaraltai zarlan khuralduulna uu!
энэ мэдрэл муутай хүн муулж хэрүүл хийхээс өөр юу ч бүр юу ч хийгээгүй хүнийг мал эмнэлгийн салбараас зайлуулбал таарна. Биокомбинатад ажиллаж байхдаа олон тендэрийг өөр дээрээ авч тамтаггүй баяжсан нэгэн гэдэг гаргадаг бүх мэдээлэл нь төлбөртэй. хүний урманд бэлэгний магистраа ч аваагүй хүн бүхэл бүтэн МЭХолбоо гэх ТББ толгойлж байгаа нь мал эмнэлгийн салбар арчаагүй дойжоогүй байгаагийн шинж
Unen ene hun unen jarij baigaa. Bjamba tuunii Duu vactsini talaar jam arch oilgoltui battogtoh nariin gai ih shuu
Ene chenj delguuriin zarj baigaa ihenh mah chanahad mash muuhai unertei ideheer hachin amttai baidag suuliin ued mah idmeer baidag gevch sonirhol untraad baih yum.Magadgui baktsin shahsan mah iim baidag baihaa.
Бямбаа, Батсүх, Баттогтох, Дамдиндорж багш шавь гэдэг нь худлаа биш. Монголын мал эмнэлгийнхэн бүгдээрээ мэдэж байгаа. Хэлж зориглож байгаа нь Өлзийтогтох юм даа. Бусад нь аймхай гөлөгнүүд. Чаддаг юм бол Өлзийтогтохтой хамт гарч ирээд яриач ээ. Сэтгэгдэл дээр л хуцаж байгаа гөлөгнүүд. Баримт байвал гаргаад ирээч. Өнгөрсөн жилүүдэд хулгайчид юу ч гаргаж ирж чадахгүй байна даа. Өлзийтогтох үнэхээр энэ хулгайчдын ийм том бүлэгтэй ганцаараа тэмцээд ялж чадлаа шүү. Амжилт. Манай мал эмнэлэгт өөр хүн алга байна. Байвал ил гараад ирээч ээ.
hanuur hatguur ; emchilgeenii ;emnii tailbartai nom awnaa tiin nom bnuu utas: 88978541