sonin.mn
Сэтгэгдэл (0)
Хүсэл мөрөөдлөөрөө жигүүрлэн амжилтад хүрсэн хүн олон. Амьдралын хэв маягаас үл хамааран зөвхөн нэг л зүйлийн төлөө хичээн хөдөлмөрлөж, зорилгодоо хүрсэн алдартнууд ч байдаг. Тэд үргэлж шинэ зүйл рүү тэмүүлж, алхам алхмаар урагшлахыг эрмэлздэг.
 
Тиймээс тэднийг зорилготой болгодог хүсэл мөрөөдөл шидтэй, Энэ удаагийн ярилцлагын зочноор Т.Баасансүрэн охиныг урйлаа. Тэр энэ жил 16 настай ч ирээдүйд хэн болох, хаана ажиллахаа аль хэдийнэ тодорхойлсон. Сонгодог урлаг бол түүний хүсэл мөрөөдөл.
 
Тэр дундаа балетчин болох нь түүний зорилго ажээ. Т.Баасансүрэн СУИС-ийн харьяа “Бадмаараг” ахлах сургуулийн бүжгийн ангид сурдаг. Одоохондоо балетаар хичээллэдэггүй ч СУИС-д элсч, мэргэжлийн бүжигчин болохыг хүсдэг юм. Т.Баасансүрэн олон нийтийн цахим ертөнцед аль хэдийнэ танил болжээ. 
 
Оросын нэгэн сайтад түүний тухай фото нийтлэл гарсан нь охиныг олны танил болоход нөлөөлсөн юм. Оросын гэрэл зурагчин Сергей Максимиши Монголд ирэхдээ Т.Баасансүрэнг онцлон нийтлэлээ түүгээр овоглосон байна. Өнгө алаглах хотын амьдралын хэмнэл, чимээ шуугиан дундаас гэрэл зурагчин энгийн даруу хэрнээ мөрөөдлөө биелүүлэхээр тууштай хөдөлмөрлөж буй охиныг хараад магадгүй түүнийг сонгосон байх. 
 
Тиймээс л Сергей Максимиши долоо хоногийн турш охины амьдралтай танилцаж, мөрөөдлөөрөө жигүүрлэсэн эгэл жирийн монгол охиныг онцолсон болов уу. Т.Баасансүрэн одоо Архангайд гэртээ байгаа ч түүнтэй фэйсбүүкээр холбогдож, ярилцлаа.
 
-Зуны амралтаараа гэртээ хариад сайхан амарч байна уу?
-Сайхан амарч байна. Юуны өмнө би өөрийгөө танилцуулъя. Намайг Т.Баасансүрэн гэдэг. Архангай аймгийн Өндөр-Улаан суманд төрсөн. Хоёр жилийн өмнө есдүгээр ангиа төгсөөд Улаанбаатарт очиж,' СУИС-ийн харьяа “Бадмаараг” сургуулийн бүжгийн ангид орсон. Түүнээс өмнө Өндөр-Улаан сумынхаа бүрэн дунд сургуульд сурсан. Одоо амралтаараа гэртээ ирчихсэн сайхан амарч байна.
 
-Бүжгийн спорт олон төрөлтэй. Алийг нь сонгон суралцаж байна вэ?
-Одоогоор ямар нэгэн бүжгээр дагнан хичээллээгүй. Нэгдсэн ангидаа ерөнхий эрдмийн хичээл үзэж байгаа. Дараа жилээс бүжгийн бусад төрлийт заана гэсэн. “Бадмаараг” сургуульд 12 жил сургалттай 
 
-Сургуулиа төгсөөд СУИС-д сурах хүсэлтэй гэж сонссон. Энэ сургуульд элсэхийн тулд хэрхэн бэлтгэж байна вэ?
-“Бадмаараг” сургуульд орохдоо л төгсөөд СУИС-ийн бүжгийн ангид орно гээд шийдчихсэн байсан. Тиймээс бүжгийн хичээлээ маш сайн давтдаг. СУИС-ийн балетын ангид орох нь миний зорилго. Бүжиглэхдээ бэлтгэл хийхдээ өөрийгөө зоригжуулж, балетчин болно гэж үргэлж өөртөө сануулдаг. Зорилгоо биелүүлэхэд “Бадмаараг” сургуулийн балетын багш Түмэндэлгэр их тусалж байгаа. Багш маань Орост төгссөн туршлагатай.
 
-Бүжгийн олон төрөл байхад яагаад балетыг сонгон суралцахаар болов?
-Фэйсбүүкээр балетаар хичээллэдэг хүмүүсийг харж, тэдний тухай уншдаг байсан нь энэ бүжгийг сонгон сурах хүсэлд намайг хөтөлсөн юм. Бас сонгодог урлаг хэзээ ч үнэ цэнээ алддаггүй.
 
-Балетчин болоод ямар бүтээлд бүжиглэж үзмээр байна вэ? 
-П.Чайковскийн “Хунт нуур" балетад бүжиглэхийг хүсдэг. Энэ балетыг үзэж байгаагүй ч ном, зохиолоос уншиж байсан.
 
-Бүжгийн уралдаан тэмцээнд оролцож байв уу?
-Би цэцэрлэгт байхаасаа л бүжиглэдэг байсан. Тиймээс аймгийнхаа Соёлын төвийн багшаар хичээл заалгаж, бүжиглэх дуртай болсон. Суманд байхдаа аймаг руу явж монгол бүжгээрээ уралдаан тэмцээнд оролцдог байв.
 
“Яргуй” бүжгийн наадмаас алт, мөнгөн медаль, Хүүхдийн ордны мөнгөн медаль, “Болор Эгшиглэн” уралдааны алтан медаль, ардын урлагийн наадмаас алтан медаль тус тус хүртэж байсан.
 
-Сургуулийг нь төлбөртэй гэж сонссон. Жилийн сургалтын төлбөр нь хэд вэ?
-Жилийн 700 мянган төгрөгийн төлбөртэй.
 
-Аав, ээж нь ямар ажил хийдэг вэ. Сургалтын төлбөрийг гэрийнхэн нь төлдөг үү?
-Ээж Өндөр-Улаан сумын Соёлын төвийн эрхлэгч. Аав галч хийдэг. Ажил нь улирлын чанартай. Аав, ээж хоёр маань намайг бүжигчин болгохын тулд их хөдөлмөрлөдөг. Тиймээс итгэлийг нь алдахгүйн төлөө сайн хичээж заавал шилдэг бүжигчин болно.
 
-“Охин минь урлагийн хүн болно” гээд хүнд хэцүү ажил хийлгэдэггүй байх?
-Аав, ах гэрийн хүнд хэцүү ажлыг хийдэг болохоор надад санаа зовох зүйл гардаггүй.
 
-Архангайд гэр бүлийнхэн нь амьдардаг гэсэн. Хотод ирээд хаана амьдардаг вэ?
-Би ээжээсээ гурвуулаа. Айлын бага, дээрээ нэг ах, эгчтэй. Хотод очихоороо ахтайгаа амьдардаг. Манай ах ШУТИС-ийн Цахилгаан инженерийн ангийг энэ жил
төгссөн. Эгч СУИС-д арга зүйчээр сурдаг. 
 
-Орос гэрэл зурагчны чиний талаар бичсэн нийтлэлийг олон хүн уншсан байна лээ. Тэр хүнтэй хэрхэн танилцсан бэ?
-Тэр хүн манай сургуульд ирсэн. Бүжгийн ангиас би ганцаараа монгол гэрт амьдардаг болохоор намайг сонгосон гэсэн. Намайг долоо хоног даган явж өдөр тутмын амьдралын талаар нийтлэл бичсэн. Нэг хүн байнга дагаад зураг аваад явахаар эхэндээ эвгүй санагдаж байсан шүү. Харин орчуулагчтай явсан болохоор ярилцахад амар байсан юм.
 
-Сүүлийн үед цахим сүлжээгээр чамд туслахаар хүмүүс аян зохион байгуулж байгаа. Энэ талаар мэдсэн үү?
-Хүмүүс надад хэлсэн. Зарим нь намайг нэн ядуу гэж бодсон юм шиг билээ. Би жирийн л айлын хүүхэд. Түүнээс биш ядуу биш ээ. Гэхдээ л намайг дэмжиж аян зохион байгуулж буй хүмүүст баярлалаа. Хүмүүсийн итгэлийг алдахгүй сайн балетчин болохын төлөө хичээнэ.
 
-Төгөлдөр хуур тоглодог гэсэн. Хэзээнээс хичээллэсэн бэ?
-Нэг жил болж байна. Одоохондоо дасгал хийж байгаа. Надад сурахыг хүсдэг олон зүйл бий. Түүнийхээ зах зухаас нь эхлүүлээд байна. Цаашдаа бүжгээрээ дагнан явах болохоор гадаад хэл сурах хэрэгтэй.
 
Свет в юрту проникает через круглое окошко в потолке. Оно разделено на застек­ленные секторы, в центре — отверстие, куда выведена труба буржуйки. Под ногами дощатый настил, покрытый линолеумом. Из городских удобств — только электричество. Туалет на улице. За водой ходят в нависающий над юртой многоэтажный дом к живущим в городской квартире дальним родственникам: это соседство и было решающим фактором при выборе места жительства. Никаких перегородок в юрте нет. Две лежанки, на одной спит Баска, на другой — брат с женой и ребенком. Пластиковый столик, два пластиковых стула, умывальник, стеллаж для посуды и тумбочка под телевизором. Электроприборы — телевизор, холодильник, стиральная машина. Сушат белье в юрте, поскольку снаружи пыльно. Одежда хранится в сумках. Баасансурен делает уроки за маленьким раскладным столиком. Балетные упражнения? Говорит, не делает, поскольку в юрте очень тесно.
 
С вершины холма облепившие город юрты похожи на опята. Типовое монгольское домовладение: вокруг юрты забор, рядом дощатый сарай и будка для собаки. При социализме в Улан\u002DБаторе проживали 220 тысяч человек. Сейчас в столице 1,2 млн жителей — треть населения страны. У новых горожан нет денег на благоустроенное городское жилье. Многие «понаехавшие» живут в юртах. Среди них не только бедняки, но и мелкие чиновники, полицейские, музыканты, студенты. «Барачно\u002Dюртовые районы» — огромная головная боль для муниципалитета. Отходы жизнедеятельности полумиллиона человек (удобства на улице), повинуясь гравитации, рано или поздно спускаются в долину. Улан\u002DБатор — не только самая холодная столица мира (среднегодовая температура — минус 0,5 градуса по Цельсию), но и самая грязная. Городские власти строят жилье, пытаясь расселить юртовые поселки, но один квад­ратный метр городского жилья обходится в 500 долларов — столько же, сколько стоит вся юрта под ключ.
 
Отопление в юрте печное. Зимой, когда дым ста тысяч печных труб спускается в долину, дышать, говорят, совсем нечем.
 
Проведать детей и внуков приехал Тумурбат — отец Баасансурен. На руках у Баски — Нандин Эрдене, дочь ее старшей сестры Хандсурен. Спиной к нам — Марал Эрдене, дочь брата. На заднем плане Долгорма — мама Марал Эрден и жена Дашжанца.
 
Снаружи юрта кажется такой маленькой — невозможно поверить, что в ней живут четыре человека.
 
В честь приезда отца Баасансурен решила приготовить бозы. Делается это так (вдруг пригодится). Сушеное мясо достают из холщового мешка, где оно традиционно хранится. Слесарным молотком твердые как камень куски расплющивают на лезвии плотницкого топора, затем мясо измельчают канцелярскими ножни_цами. Полдня вымачивания и фарш готов. Дальше ничего интересного: большие пельмени варятся в электрической пароварке.
 
Дорога от дома до школы занимает 25 минут. Вывески через одну: ломбард — парикмахерская, ломбард — парикмахерская. Приходится напоминать себе время от времени, что идешь не по Ижевску или Уфе, а по заграничному городу Улан\u002DБатору. Главная достопримечательность на  нашем пути — бывший Дворец пионеров, а ныне Дом детского творчества. Типовой дом с колоннами, а перед ним Ленин\u002Dгимназист.
 
Фортепьяно — обязательный предмет. В юрте нет места для инструмента, а двух часов занятий в неделю очевидно недостаточно. Поэтому танцует Баасансурен намного лучше, чем играет.
 
В прошлом году в училище приезжали преподаватели из Кемерова: посмот­рели всех, впечатлились уровнем, а двух девочек даже забрали с собой.
 
Обучение в училище платное. Видимо, поэтому физические данные некоторых учениц далеки от вагановских стандартов. Преподаватели не видят в этом большой беды: кроме классического балета есть еще и народные танцы, а умение держать спину пригодится девочкам не только на сцене.
 
Все преподаватели прекрасно говорят по\u002Dрусски. «Р\u002Dа\u002Dаз, два\u002Dа, три, четыре, р\u002Dр\u002Dа\u002Dаз, два\u002Dа, три ,четыре», — отсчитывает такты своим монгольским ученицам хореограф Тумен Насан.
 
Баске предстоит трудное лето — она собирается поступать в университет на факультет искусств. Девочка твердо решила стать классической балериной. И я очень надеюсь, что у нее получится.
 
 
 
 
Б.Сэлэнгэ 
Эх сурвалж: "Монголын Үнэн" сонин